Ενα οδοιπορικό. Γιατί τα ποτάμια της Αλάσκας γίνονται πορτοκαλί; Κλιματική αλλαγή σε ένα απομακρυσμένο μέρος τους πλανή …

Ένα οδοιπορικό στους ποταμούς Salmon και Wulk στην βόρεια- βορειοδυτική Αλάσκα…

Γιατί τα ποτάμια της Αλάσκας γίνονται πορτοκαλί; Κλιματική αλλαγή σε ένα απομακρυσμένο μέρος τους πλανήτη. …που οξειδώνονται  και θέτουν σε κίνδυνο την αλιεία και την παροχή πόσιμου νερού.

Αυτή η ιστορία αποτελεί μέρος της  εθνικής πρωτοβουλίας αναφοράς Connected Coastlines του Κέντρου Πούλιτζερ.

 

Οι επιστήμονες που έχουν μελετήσει αυτά τα ‘οξειδωμένα’ ποτάμια συμφωνούν ότι η τελική αιτία είναι η κλιματική αλλαγή. Το Εθνικό Πάρκο Kobuk Valley έχει θερμανθεί κατά 2,4 βαθμούς Κελσίου (4,32 βαθμούς Φαρενάιτ) από το 2006 και θα μπορούσε να θερμανθεί κατά 10,2 βαθμούς Κελσίου περισσότερο μέχρι το 2100, μια μεγαλύτερη αύξηση από ό,τι προβλέπεται για οποιοδήποτε άλλο εθνικό πάρκο. Η ζέστη μπορεί ήδη να έχει αρχίσει να ξεπαγώνει το 40% του μόνιμου πάγου του πάρκου, το στρώμα της γης ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του εδάφους που κανονικά παραμένει παγωμένο όλο το χρόνο. Ο McPhee ήθελε να προστατεύσει τον ποταμό Salmon επειδή οι άνθρωποι "δεν είχαν αρχίσει ακόμη να τον αλλάξουν". Τώρα, λιγότερο από 50 χρόνια αργότερα, έχουμε κάνει ακριβώς αυτό. Η τελευταία μεγάλη άγρια φύση της Αμερικής, η οποία σύμφωνα με το νόμο υποτίθεται ότι είναι "ανεμπόδιστη από τον άνθρωπο", έχει καταστραφεί από μακριά από τις παγκόσμιες εκπομπές μας. 

Τα υψηλότερα τμήματα του Salmon έχουν ακόμα καθαρό νερό, αλλά είναι πολύ βραχώδη και ρηχά για να επιπλεύσουμε με τα πλοιάρια μας, οπότε το επόμενο πρωί κατηφορίσαμε μερικά χιλιόμετρα στο νεοσύστατο ποτάμι μέχρι να βρούμε ένα σημείο αρκετά βαθύ για να ξεκινήσουμε με τις σχεδίες μας. Γεμίσαμε τα τρόφιμα και τον εξοπλισμό σε οβάλ σωλήνες αποθήκευσης στις σχεδίες και τις φουσκώσαμε τεντωμένες. Κατά τη διάρκεια των πρώτων χιλιομέτρων κωπηλασίας, έπρεπε να σηκώνουμε τα οπίσθιά μας από τον πυθμένα των σχεδιών για να μην κολλήσουμε κάθε φορά που το ρεύμα μας ξύνει πάνω από μια προεξοχή των ορμητικών πρανών. Αποφεύγαμε μαρμάρινους βράχους με γυρω γυρω  γαλαζοπράσινο νερό.

 

Μια ώρα κατάντη από το σημείο όπου επιβιβαστήκαμε, ένας μεγάλος παραπόταμος που ονομάζεται Kanaktok Creek αντλούσε θολό νερό πάνω από πορτοκαλί βράχους, μετατρέποντας τον Salmon σε πράσινο. Το επόμενο εισερχόμενο ρέμα ήταν τόσο γεμάτο σίδηρο που ο κύριος κορμός του έτρεχε μισός πορτοκαλί και μισός πράσινος. Για το υπόλοιπο του ταξιδιού το ποτάμι είχε το χρώμα και την αδιαφάνεια μπιζελιού. "Οι περισσότερες κλιματικές αλλαγές είναι ανεπαίσθητες", δήλωσε ο Forrest McCarthy, πρώην συντονιστής ασφάλειας πεδίου του προγράμματος των ΗΠΑ για την Ανταρκτική, ο οποίος βοηθούσε με τα δείγματα νερού. "Αυτό είναι σαν, μπαμ!" συνέχισε, χτυπώντας τα δάχτυλά του.

Οι πρώτοι ερευνητές που κατέγραψαν τα οξυδωμένα ποτάμια ήταν το προσωπικό του U.S. Geological Survey και της National Park Service που μελετούσαν πώς οι αλλαγές του μόνιμου παγετού στην οροσειρά Brooks επηρεάζουν ψάρια όπως το Dolly Varden,

Έναν μεγάλο, ασημένιο, πράσινο σαργό με κόκκινες κηλίδες που τα τοπικά χωριά εκτιμούν περισσότερο από όλα τα άλλα. Τον Αύγουστο του 2018, όταν ο βιολόγος Μάικ Κάρεϊ πέταξε με ελικόπτερο για να ανακτήσει έναν αισθητήρα νερού που είχε αφήσει σε ένα καθαρό ρέμα ανατολικά του Σολωμού, είδε ότι ο πυθμένας ήταν καλυμμένος με πορτοκαλί γλίτσα. Δεν μπόρεσε να βρει ούτε ψάρια ούτε έντομα. "Η βιοποικιλότητα απλώς κατέρρευσε".

Ο Κάρεϊ πίστευε ότι η περίεργη κατάσταση ήταν μια μεμονωμένη περίπτωση μέχρι τον επόμενο Ιούλιο, τον πιο θερμό μήνα που έχει καταγραφεί στην Αλάσκα. Τότε ο ποταμός Agashashok, 96 χιλιόμετρα δυτικά του Salmon, μετατράπηκε από τιρκουάζ σε πορτοκαλοκάστανο κατά μήκος ενός μέρους της διαδρομής του. Τον χειμώνα του 2019 η χιονο στρωμνή ήταν ασυνήθιστα υψηλή- αυτό μπορεί να μονώσει το έδαφος, ενθαρρύνοντας περαιτέρω την απόψυξη του μόνιμου πάγου. Στη συνέχεια ήρθε άλλο ένα ζεστό καλοκαίρι και άλλος ένας χιονισμένος χειμώνας, και η σκουριά εξαπλώθηκε.

Οι Dial και Sullivan, οι οποίοι είχαν μελετήσει την προς βορρά πορεία της γραμμής των δέντρων στην θερμαινόμενη οροσειρά Brooks Range, σοκαρίστηκαν από το πόσο γρήγορα άρχισαν να μεταμορφώνονται τα ρέματα εκεί. Σε μια αποστολή του 2020 το νερό σε ένα ρέμα που ονομαζόταν Clear Creek ήταν τόσο όξινο που έπηξε το γάλα σκόνης που χρησιμοποιούσε η Zietlow για το βραδινό της τσάι. Ένα χαλαρό δίκτυο ενδιαφερόμενων επιστημόνων άρχισε να συσπειρώνεται γύρω από το πρόβλημα. Για τον Dial, με ένα πρόσωπο με λευκά γένια και έναν τρόπο ομιλίας με σημεία συνείδησης, το επεκτατικό έργο ήταν προσωπικό: σκαρφάλωνε σε βουνά και έπλεε σε ποτάμια στην οροσειρά Brooks για περισσότερα από 40 χρόνια. "Είναι συναρπαστικό από επιστημονική άποψη, αλλά από συναισθηματική άποψη, είναι λυπηρό", είπε για τις αλλαγές που παρακολουθεί. "Το ανησυχητικό είναι πόσο μακριά είναι η ανθρώπινη εμβέλειά μας, σε μεγάλο βαθμό" 

Μετά από περίπου τέσσερις ώρες στο νερό, φτάσαμε σε μια μεγάλη στροφή όπου το ποτάμι έμοιαζε σαν να εξαφανιζόταν σε μια σήραγγα. Το ρεύμα είχε τρυπήσει βαθιά τη μαλακότερη ακτή, δημιουργώντας μια προεξοχή από χώμα μήκους τουλάχιστον 30 μέτρων. Οι λασπωμένες ρίζες κρέμονταν σαν κλωστές μιας χάντρας από κουρτίνα. Σφαιρίδια από υδαρές χώμα έπεφταν στο ποτάμι και ο αέρας μύριζε σαν ένα μείγμα από μουχλιασμένες πετσέτες και σάπια λαχανικά - η αλάνθαστη μυρωδιά της απόψυξης του μόνιμου πάγου. "Δεν το θυμάμαι αυτό", είπε ο Σάλιβαν σφίγγοντας τα φρύδια το..

Το μόνιμο στρώμα πάγου κυμαίνεται από  σε μεμονωμένα σημεία στο Άνκορατζ μέχρι ένα σχεδόν συνεχές στρώμα στην οροσειρά Brooks. Αν βάζατε φωτιά και μετά σκάβατε στη θερμαινόμενη περιοχή, όπως έκαναν οι χρυσοθήρες, κάτω από περίπου ένα μέτρο εποχιακά αποψυγμένου επιφανειακού εδάφους θα βρίσκατε έδαφος σκληρό σαν τσιμέντο και βάθος 600 μέτρων σε μέρη όπως το Prudhoe Bay, μεγάλο μέρος του οποίου έχει παγώσει από την τελευταία εποχή των παγετώνων. Μέσα σε αυτό το στρώμα υπάρχει ζωική και φυτική ύλη που περιέχει διπλάσια ποσότητα άνθρακα από ό,τι η ατμόσφαιρα. Όταν το μόνιμο στρώμα πάγου ξεπαγώνει, τα μικρόβια αρχίζουν θρεφόμενα να χωνεύουν αυτή την ύλη και εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο.

Ο πάγος περιέχει και άλλες εκπλήξεις. Στη Ρωσία το 2016, ο άνθρακας που επανενεργοποιήθηκε από την απόψυξη του μόνιμου πάγου οδήγησε στο θάνατο ενός 12χρονου αγοριού. Το μαλάκωμα της γης θα μπορούσε επίσης να απελευθερώσει ιούς, χημικές ουσίες ή υδράργυρο, προειδοποίησε πρόσφατη μελέτη - ένα κουτί πάγου της Πανδώρας με απροσδόκητες συνέπειες.  Υποψιάζονταν ότι η απόψυξη το οδηγούσε, αλλά δεν ήταν σίγουροι πώς. Στη συνέχεια, ο David Cooper, οικολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, πρότεινε αυτό που τώρα αναφέρεται ως «υπόθεση υγροτόπων» - την ιδέα ότι τα μικρόβια στο έδαφος παράγουν όχι μόνο μεθάνιο αλλά και διαλυτό σίδηρο.

Ο Cooper γνωρίζει τον Dial από το 1979, όταν, ως έφηβος ορειβάτης, ο Dial περιπλανήθηκε στο ερευνητικό πεδίο του Cooper στο Brooks Range μούσκεμα, παγωμένος και πεινασμένος. Έδωσε στον νεαρό Dial ζεστά ρούχα και φαγητό, σώζοντας ίσως τη ζωή του. Το 2021 ο Dial κάλεσε τον Cooper σε ένα ερευνητικό ταξίδι στο Timber Creek, 30 χιλιόμετρα δυτικά του Salmon. Την πρώτη μέρα ο Κούπερ δοκίμασε λίγο ψάρεμα με μύγα και βρήκε περισσότερο σίδηρο παρά ψάρι. «Κοίταξα το ρυάκι», θυμάται, «και είπα: "Αυτό το ρυάκι είναι νεκρό. Είναι απλά καλυμμένο με μέταλλα».

Αναρωτήθηκε αν μπορεί να φταίνε τα βακτήρια. Η χημική διαδικασία διάσπασης των ενώσεων άνθρακα για ενέργεια παράγει άτομα υδρογόνου με ένα επιπλέον ηλεκτρόνιο το καθένα. Πολλά βακτήρια βασίζονται σε μόρια οξυγόνου για να δεχτούν αυτό το επιπλέον ηλεκτρόνιο σε μια διαδικασία γνωστή ως αναγωγή. Αλλά σε υδάτινα περιβάλλοντα, όπου δεν υπάρχει ελεύθερο οξυγόνο, η βακτηριακή αναπνοή μπορεί να μειώσει άλλα στοιχεία, όπως το θείο, ή μπορεί να μειώσει τον οξειδωμένο σίδηρο που, μαζί με την οργανική ύλη και το μαγγάνιο, δίνει στο έδαφος το καφέ χρώμα του.

Η απόψυξη του εδάφους του μόνιμου παγετού κάτω από έναν υγρότοπο επιτρέπει στα βακτήρια να αρχίσουν να μειώνουν τον οξειδωμένο σίδηρο, πιστεύει ο Cooper. Και ο μειωμένος σίδηρος, σε αντίθεση με τον οξειδωμένο σίδηρο, είναι διαλυτός στο νερό. Εάν μεταφερθεί από τα υπόγεια ύδατα σε ένα οξυγονωμένο ρεύμα, μπορεί και πάλι να οξειδωθεί. Όταν συμβεί αυτό, θα πέσει από το νερό ως "σκουριά" και θα μετατρέψει το ρεύμα σε πορτοκαλί. Ενώ έσκαβαν τάφρους σε ελώδες έδαφος κοντά στο Timber Creek τον περασμένο Αύγουστο, οι Cooper και Dial βρήκαν νερό σε βάθος 1,5 μέτρου κάτω από το άλλοτε παγωμένο έδαφος, καθώς και χώμα με το γκρίζο χρώμα του μειωμένου αναγόμενου σιδήρου. Νέες ροές υπόγειων υδάτων έχουν αναπτυχθεί στην απόψυξη της γης, δήλωσε ο Cooper, και έχουν "πραγματικά αφυπνίσει πολλές από αυτές τις γεωχημικές διεργασίες που είχαν ουσιαστικά σταματήσει για 5.000 χρόνια επειδή το έδαφος ήταν παγωμένο".

Τη δεύτερη νύχτα, κατασκηνώσαμε ανάμεσα σε ακανόνιστες ερυθρελάτες στην ακτή με χαλίκια απέναντι από το σημείο όπου ο Anaktok Creek, ένας τοξικός πορτοκαλί παραπόταμος, διασχίζει μια μεγάλη, ελικοειδή κοιλάδα και καταλήγει στον Salmon. Ο Dial και ο Sullivan, οι οποίοι γνώριζαν τον Anaktok από προηγούμενα ταξίδια, ήθελαν να περπατήσουν μερικά χιλιόμετρα μέχρι την κοιλάδα και να επιπλεύσουν πίσω, δειγματίζοντας το ρυάκι και τα μικροσκοπικά ρυάκια που το τροφοδοτούν. Το επόμενο πρωί αρπάξαμε αρκετά κιτ δειγματοληψίας νερού ο  καθένας, κωπηλατήσαμε κατά μήκος του ποταμού, μαζέψαμε τις σχεδίες μας και ξεκινήσαμε τη βόρεια πλαγιά. Καθώς φτάσαμε ψηλότερα, μπορούσαμε να δούμε απέναντι στη νότια πλευρά της κοιλάδας και ανακαλύψαμε ένα εκπληκτικό θέαμα. Μια έκταση πράσινης τούνδρας, μήκους ίσως 100 μέτρων, έμοιαζε σαν να είχε καεί – μόνο που δεν είχε υπάρξει καμία πυρκαγιά.

Σκαρφαλώσαμε σε ένα λόφο και αρχίσαμε να κινούμαστε κατά μήκος της ευρείας κορυφογραμμής, και μετά από περισσότερο από μία ώρα συναντήσαμε μια άσχημη μαύρη πληγή στην πλευρά μας της κοιλάδας. Κλαδιά νεκρών θάμνων lingonberry και dryas έπεσαν πάνω στη βρωμιά της φρέσκιας ασφάλτου. Ένα κανάλι νερού ξεχύθηκε από το σκοτεινό έδαφος. Ήταν πολύ ρηχό για να μετρηθεί με το κιτ δειγματοληψίας, οπότε ο McCarthy προσφέρθηκε να θυσιάσει το μπουκάλι νερού Nalgene. Πήρε μια τελευταία γουλιά και πέταξε το περιεχόμενό του, στη συνέχεια το ξαναγέμισε αργά από την ροή. Όταν ο Sullivan βούτηξε έναν αισθητήρα στο μπουκάλι, έδειξε pH 2,95, σαν ξύδι. Το έγκαυμα ήταν από οξύ. «Αν έχει τόσο χαμηλό pH... καίγεται ενεργά», δήλωσε ο Σάλιβαν. «Υπάρχουν τουλάχιστον δώδεκα εγκαύματα σε αυτή την κοιλάδα», πρόσθεσε ο Dial.

Σκοντάψαμε σε ένα άλλο κάψιμο ανάμεσα στους θάμνους ιτιάς καθώς κατεβαίναμε προς το ρυάκι, και η στάλα από την άμορφη μαύρη κρούστα ήταν επίσης έντονα όξινη. Κάτω από τις μαύρες κηλίδες, μια πορτοκαλί λάσπη κάλυψε τα βράχια του Anaktok. Ένα μικρό ρυάκι που κατέβαινε από τους λόφους είχε πολύ όξινο pH 3,5. «Ουάου, αυτό είναι τρελό», είπε ο Dial.

"Και όχι πολύ σκουριά. Είναι πιθανώς ακόμα σε διάλυση», δήλωσε ο Σάλιβαν. Αν και η υπόθεση των υγροτόπων προσέφερε έναν λόγο για τη χρώση πορτοκαλιού, δεν μπορούσε να εξηγήσει την οξίνιση. Στα τέλη του 2022, η Lyons είχε επικοινωνήσει με τον Dial με την ιδέα ότι το νερό αντιδρούσε με ορυκτά στο βραχώδες υπόστρωμα - την «υπόθεση αποστράγγισης όξινων πετρωμάτων». Είχε δει ένα άρθρο στο διαδίκτυο με μια φωτογραφία που είχε τραβήξει ο Dial από τον Salmon  το φθινόπωρο, τόσο φωτεινό κίτρινο όσο οι λεύκες βάλσαμου δίπλα του, και θυμήθηκε την έρευνα που είχε κάνει για τη NASA στο διαβόητο Rio Tinto της Ισπανίας, το οποίο είναι τόσο πορτοκαλί και γεμάτο οξύ από την ανάντη εξόρυξη που θεωρείται πιθανό ανάλογο για όξινες τοποθεσίες στον Άρη.

Το πρόβλημα των αποβλήτων από εξορυσόμενο μετάλλευμα: Τα περισσότερα κοιτάσματα μεταλλεύματος είναι πλούσια σε θειούχα ορυκτά όπως ο σιδηροπυρίτης ("χρυσός του ανόητου"), μια ένωση θείου και σιδήρου. Εάν ένα θειούχο ορυκτό εκτεθεί σε νερό και οξυγόνο, όπως θα συμβεί όταν οι ανθρακωρύχοι αρχίσουν να σπούν βράχους, το θείο διασπάται από το μέταλλο και συνδέεται με μόρια υδρογόνου και οξυγόνου, σχηματίζοντας θειικό οξύ. Η προκύπτουσα μόλυνση από οξέα και μέταλλα, συμπεριλαμβανομένου του σιδήρου, αποτελεί πρόβλημα σε πλημμυρισμένα ορυχεία και σε λίμνες γεμάτες απορρίμματα κατεργασίας (το απόβλητο προϊόν από την επεξεργασία εξορυσσόμενου μεταλλεύματος) σε όλο τον κόσμο. Η αποστράγγιση όξινων πετρωμάτων μπορεί επίσης να συμβεί φυσικά όταν τα ρέματα αντιμετωπίζουν θειούχα πετρώματα σε κοιτάσματα μεταλλεύματος.

Οι ιθαγενείς της Αλάσκας έχουν εντοπίσει περιστασιακά πορτοκαλί ρεύματα γύρω από την οροσειρά Brooks εδώ και χρόνια - αν και όχι σε τόο μεγάλο αριθμό που εμφανίζονται τώρα. Ο Lyons πιστεύει ότι η απόψυξη του μόνιμου πάγου σηκώνει το παγωμένο καπάκι από το βραχώδες υπόστρωμα, επιτρέποντας στο οξυγονωμένο νερό να φτάσει στον πλούσιο σε σιδηροπυρίτη σχιστόλιθο για πρώτη φορά εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αυτό σχηματίζει θειικό οξύ και οξειδώνει τον σίδηρο που έχει απομείνει, ο οποίος κανονικά θα καθιζάνει από το νερό ως σκουριά. Η οξύτητα διαλύει τον οξειδωμένο σίδηρο, ρέει ακριβώς όπως κάνει ο μειωμένος σίδηρος επιτρέποντάς του να ρέει μέ το χώμα.

Αλλά η περιοχή Brooks τυχαίνει επίσης να έχει πολύ αλκαλικό ασβεστόλιθο, γεγονός που καθιστά το νερό πιο βασικό. Εάν το όξινο νερό από μια διαρροή φτάσει σε ένα αλκαλικό ποτάμι ή ρεύμα, το pH του θα αυξηθεί και ο σίδηρος θα εκπλυθεί ως αυτό που οι ανθρακωρύχοι θα αποκαλούσαν yellow boy. "Έχετε τα πετρώματα σχιστόλιθου με σιδηροπυρίτη που πηγάζουν το οξύ και το σίδηρο, και στη συνέχεια οι ασβεστόλιθοι εξουδετερώνουν αυτό το οξύ και προκαλούν την έξοδο του σιδήρου από το διάλυμα".

Αυτό που είναι πραγματικά τρομακτικό είναι ότι το οξύ μπορεί επίσης να ξεπλένει άλλα μέταλλα, όπως ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, το κάδμιο, ο μόλυβδος και ακόμη και το αρσενικό, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονται πολύ πιο κάτω. Οι περιοχές εξόρυξης συχνά κατέχουν αρκετά θειούχα ορυκτά άλατα για να τροφοδοτήσουν αυτές τις αντιδράσεις για χιλιετίες. Οι διαρροές στην πλαγιά του λόφου από το μόνιμο στρώμα πάγου μπορεί να «ανάψουν» μόνο σε χρόνια μεγαλύτερης απόψυξης ή θα μπορούσαν να συνεχιστούν για δεκαετίες ή αιώνες. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτό το πρόβλημα είναι τόσο δύσκολο από την άποψη της αποκατάστασης», λέει ο Brett Poulin, ειδικός περιβαλλοντικής τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Davis. «Όσο έχεις νερό και οξυγόνο και υπάρχει ακόμα ένα ορυκτό, απλά θα συνεχίσει».

Το θολό νερό άρχισε να καθαρίζει ελαφρώς, καθαροί παραπόταμοι αραιώνουν τις χρωματιστές ροές. Αλλά την προτελευταία μέρα, λίγο πριν ο Salmon ενωθεί με τον ποταμό Kobuk, βρήκαμε το πιο άσχημο ρυάκι μέχρι τώρα, που έβγαινε από ένα ελώδες δάσος. Ήταν περισσότερο ένα σκούρο καφέ παρά πορτοκαλί. Σχεδόν έφραξε το φίλτρο του κιτ δειγματοληψίας νερού. Τα δενδρύλλια κατά μήκος της όχθης είχαν μασηθεί από κάστορες, οι οποίοι κινούνται βόρεια με την προχωρημένη γραμμή δέντρων, οι λίμνες τους ξεπαγώνουν περαιτέρω το μόνιμο στρώμα πάγου. "Είναι ένας τεράστιος υγρότοπος", δήλωσε ο Dial αφού κωπηλάτησε εν μέρει μέχρι το ρέμα. «Νομίζω ότι αυτό που έχουμε είναι η υπόθεση των υγροτόπων».

 

Αυτή η καύση μπορεί να ξεκίνησε πρόσφατα επειδή μεγάλο μέρος της βλάστησης μέσα σε αυτό είναι ακόμα πράσινο. Πίστωση: Taylor Roades

Στην «κοιλάδα των εγκαυμάτων», η απόψυξη του μόνιμου πάγου φαινόταν να επιτρέπει στο νερό να εκλύει σίδηρο από το βραχώδες υπόστρωμα, γεγονός που έστρεψε τις συζητήσεις μας για τα εγκαύματα προς την υπόθεση αποστράγγισης όξινων πετρωμάτων. Γύρω από το άσχημο ρεύμα, όμως, ήταν πιο πιθανό ότι η απόψυξη του μόνιμου πάγου ενεργοποιούσε τα βακτήρια του εδάφους που μειώνουν το σίδηρο, όπως υποδηλώνει η υπόθεση των υγροτόπων. Σε πολλά μέρη, και οι δύο μηχανισμοί παίζουν πιθανώς κάποιο ρόλο.

Αν και ο σολομός είναι ένα καλό μέρος για να διερευνηθούν αυτές οι αλληλεπιδράσεις, είναι σχετικά μακριά από την ανθρώπινη κατοίκηση και τα λύματά του αραιώνονται από το τεράστιο Kobuk. Αλλά καθώς η σκουριά κάνει μετάσταση σε άλλα ποτάμια στην οροσειρά Brooks, απειλεί να βλάψει οικισμούς, πρώτα και κύρια την παράκτια πόλη Kivalina.

Όπως και ο Salmon, ο ποταμός Wulik ρέει κάτω από την οροσειρά Brooks και πολλοί από τους παραποτάμους του έχουν γίνει πορτοκαλί. Η διαφορά είναι ότι στις εκβολές του Wulik υπάρχει ένα χωριό, Kivalina, του οποίου οι 444 κάτοικοι βασίζονται στον ποταμό για νερό και ψάρια. Μικρές αλλαγές στην ποιότητα του νερού θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές συνέπειες για αυτούς.

Το επόμενο βράδυ, ο Jared Norton, ένας 25χρονος με καπέλο Los Angeles Dodgers και λευκό φούτερ με κουκούλα, τράβηξε ένα δίχτυ ψαρέματος στην πλώρη ενός αλουμινένιου σκάφους, με μια ψιλόβροχη να πέφτει στη λιμνοθάλασσα. Όπως πολλοί κάτοικοι, ο Norton ξοδεύει πολύ χρόνο κυνηγώντας και ψαρεύοντας. Τα πρώτα ψάρια ήταν ασημί σολομός Chum, επίσης γνωστός ως σολομός σκύλων επειδή είναι η κύρια τροφή κατοικίδιων ζώων στα χωριά των ιθαγενών της Αλάσκας. Στη συνέχεια, εμφανίστηκε ένα μεγάλο ψάρι με τυρκουάζ πλάτη και πλευρές. "Υπάρχει αυτό που ψάχνω!" Norton είπε. «Υπάρχει αυτό που χρειάζομαι». Ήταν ένα Dolly Varden.

Η Dolly Varden είναι ένα μεγάλο μέρος του τρόπου ζωής της Κιβαλίνα. Είναι επίσης πιθανό να είναι τα πρώτα ψάρια που επηρεάζονται από τη σκουριά των ποταμών. Ο σολομός Chum αφήνει γλυκό νερό για τον ωκεανό ημέρες ή εβδομάδες μετά την ανάδυσή του από την κοίτη του ρέματος και επιστρέφει μόνο στο τέλος της ζωής του, αλλά η Dolly Varden χρειάζεται χρόνια για να φτάσει στη θάλασσα. Μόλις το κάνουν, επιστρέφουν σε ποτάμια και λίμνες κάθε χρόνο για να ξεχειμωνιάσουν. Μερικοί "κάτοικοι" δεν εγκαταλείπουν ποτέ καθόλου γλυκό νερό. Ως αποτέλεσμα, είναι πιο εκτεθειμένοι στις αλλαγές στις ροές.

 

Ο David Cooper ελέγχει τα επίπεδα pH και την ηλεκτρική αγωγιμότητα, η οποία μπορεί να υποδεικνύει διαλυμένα τοξικά μέταλλα όπως ο χαλκός, το κάδμιο και το αρσενικό. Το Roman Dial σπρώχνει έναν μεταλλικό ανιχνευτή ένα μέτρο κάτω στο έδαφος, όπου το μόνιμο στρώμα πάγου θα ήταν τόσο σκληρό όσο το σκυρόδεμα αν ήταν ακόμα παγωμένο. Το όπλο είναι για προστασία από τις αρκούδες Grizzly. Πίστωση: Taylor Roades

Η Kivalina είναι ένα δύσκολο μέρος. Χωρίς υδραυλικές υποδομές, οι κάτοικοι πρέπει να μεταφέρουν νερό σε βαρέλια. Αρκετά σπίτια - προκατασκευασμένες ξύλινες κατασκευές χτισμένες σε μικρά ξυλοδοκάρια - ραγίζουν καθώς η γη βυθίζεται και διαβρώνεται, εξασθενημένη από το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου πάνω και την απόψυξη του μόνιμου πάγου κάτω. Ελπίζοντας τελικά να πάρει αρκετή χρηματοδότηση, το χωριό έχει χτίσει ένα σχολείο 13 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα. Ο «δρόμος εκκένωσης» που οδηγεί σε αυτό έχει ήδη ραγίσει σε μέρη από την απόψυξη.

Όπως και πολλά άλλα χωριά ιθαγενών της Αλάσκας, η Kivalina εξαρτάται από τα ποτάμια που ρέουν από την οροσειρά Brooks για ψάρια και πόσιμο νερό. Για εκατοντάδες χρόνια οι ημινομαδικοί άνθρωποι Inupiat έρχονταν εδώ την άνοιξη  για να κυνηγήσουν φάλαινες προς βορρά και στη συνέχεια μετακινήθηκαν στην ενδοχώρα για να κυνηγήσουν κοπάδια caribou της Αλάσκας καθώς κατευθυνόταν νότια το φθινόπωρο.

 «Θα ήταν ένα πραγματικά μεγάλο κακό για εμάς», λέει ο Replogle Swan, πρόεδρος της εθελοντικής έρευνας και διάσωσης Kivalina. «Αυτό το ψάρι είναι μόνο ένα μέρος της ζωής μας».

Ο σίδηρος και άλλα μέταλλα μπορούν να λιμοκτονήσουν τα ψάρια πνίγοντας τα ασπόνδυλα που τρώνε, όπως οι μύγες, και τα αυγά ψαριών θα μπορούσαν να πνιγούν εάν η κοίτη του ρέματος καλύπτεται από σίδηρο. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ο σίδηρος και το αλουμίνιο στα βράγχια των ψαριών εμποδίζουν την αναπνοή. Η Cherelle Barr, μητέρα δύο παιδιών που εργάζεται για την τοπική κοινοτική εταιρεία, ψαρεύει καλάμι και καρούλι για την Dolly Varden κάθε φθινόπωρο κοντά στις εκβολές του ποταμού Salmon. Από τα 30 που έπιασαν πέρυσι, περίπου 10 ήταν παραμορφώμένες, είπε. Μερικά είχαν μεγάλα χτυπήματα στην πλάτη τους. Άλλα είχαν πύον πίσω από τα βράγχια τους. Ακόμη και οι αρκούδες σε ένα μικρό νησί στο ποτάμι ήταν επιφυλακτικές. «Θα μπορούσατε να πείτε ότι δεν έτρωγαν τα [ψάρια] που είχαν αυτά τα πράγματα από τα βράγχια τους» ή αυτά που παραμορφώθηκαν, είπε ο Barr. Το πύον μπορεί να προκληθεί από παράσιτο ή ασθένεια, αλλά είναι ανησυχητικό. Κρατικοί επιστήμονες που παρακολουθούν τα ψάρια τα έχουν δει να αποφεύγουν ρέματα με αυξημένο σίδηρο, μαγγάνιο και οξύτητα.

Από το 1989 το Red Dog υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα ορυχεία ψευδαργύρου στον κόσμο, και είναι θεμελιώδες για την οικονομία της περιοχής. Κάθε χρόνο μετά τη διάλυση του πάγου, το ορυχείο, 64 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα, απορρίπτει επεξεργασμένα λύματα στο Red Dog Creek, το οποίο ρέει στο Wulik και στη θάλασσα. Οι κάτοικοι της Kivalina κατηγορούν το ορυχείο, το οποίο στο παρελθόν έχει κριθεί ένοχο για παραβίαση του νόμου περί καθαρού πόσιμου νερού, ότι αλλοιώνει το νερό τους. Μερικοί άνθρωποι μεταφέρουν πόσιμο νερό με βάρκα από άλλο κοντινό ποτάμι αντί να γεμίζουν τη δεξαμενή που παρέχεται από το Wulik.

 

Μια εναέρια άποψη δείχνει τέσσερα άτομα να στέκονται σε λεκιασμένο με σκουριά νερό.

Κατά κάποιο τρόπο, ωστόσο, το Red Dog Creek έγινε καθαρότερο μετά το άνοιγμα του ορυχείου, επειδή ο κολπίσκος ήταν μια φυσική πηγή αποστράγγισης όξινων πετρωμάτων πριν το ορυχείο ήταν εκεί. Στην πραγματικότητα, το πορτοκαλί χρώμα του κολπίσκου ήταν αυτό που οδήγησε έναν πιλότο να αναφέρει την πιθανότητα πολύτιμων ορυκτών εκεί στη δεκαετία του 1960. Οι συγκεντρώσεις βαρειών μετάλλων κατάντη μειώθηκαν αφού το ορυχείο εγκατέστησε σωλήνες για την εκτροπή του Red Dog Creek και άλλων ρευμάτων γύρω από τα κοιτάσματα μεταλλεύματος, σύμφωνα με την ετήσια παρακολούθηση από το Τμήμα Ψαριών και Θηραμάτων της Αλάσκας. Ο κολπίσκος έγινε επίσης λιγότερο όξινος. Ταυτόχρονα, η συγκέντρωση των «ολικών διαλυμένων στερεών» αυξήθηκε, κυρίως λόγω των θειικών αλάτων και του υδροξειδίου του ασβεστίου που προσέθετε το ορυχείο για την απομάκρυνση των μετάλλων από τα λύματα.

Κατά τη διάρκεια του ζεστού καλοκαιριού του 2019, η συγκέντρωση των συνολικών διαλυμένων στερεών κατάντη αυξήθηκε τόσο πολύ που έφτασε στο όριο που ορίζεται από την άδεια της Red Dog, αναγκάζοντας το ορυχείο να σταματήσει να απορρίπτει τα λύματά του στο ρυάκι για περισσότερο από ένα χρόνο. Το πρόβλημα ήταν ότι οι κολπίσκοι ανάντη του ορυχείου είχαν αρχίσει να σκουριάζουν, τροφοδοτώντας γαλακτώδες κίτρινο νερό στο Wulik. Η Red Dog δεν μπορούσε να ξεκινήσει ξανά την αποφόρτιση μέχρι να κατασκευάσει  ένα σύστημα επεξεργασίας αντίστροφης όσμωσης αξίας 19 εκατομμυρίων δολαρίων που απελευθέρωσε καθαρότερα λύματα.

Από τότε, περισσότερα ρέματα πάνω από το ορυχείο έχουν γίνει πορτοκαλί λόγω της απόψυξης του μόνιμου πάγου, λέει το Fish and Game. Τα ολικά διαλυμένα στερεά συνέχισαν να αυξάνονται παρά το σύστημα επεξεργασίας. «Τα ψάρια που κολυμπούν μέσα ή μέσα από αυτό το νερό πιθανότατα δεν θα πεθάνουν αμέσως, αλλά είναι ένας χρόνιος στρεσογόνος παράγοντας», λέει ο Brendan Scanlon, βιολόγος στο Fish and Game στο Fairbanks.

Το μόνιμο στρώμα πάγου έχει γίνει μεγαλύτερος ρυπαντής από το ορυχείο και δεν μπορούν να γίνουν πολλά για να καθαριστεί το πρόβλημα. Ο ασβέστης συχνά απορρίπτεται σε λίμνες τελμάτων σε παλιά ορυχεία για να ρυθμίσει το οξύ, αλλά δεν μπορείτε να "ασβέστόσετε" ένα ολόκληρο ορεινό ρεύμα, όπως δεν μπορείτε να ξαναπαγώσετε το έδαφος γύρω του. Ίσως η μόνη πραγματική ελπίδα είναι ότι μόλις αποψυχθεί όλο το μόνιμο στρώμα πάγου και σκουριάσει, αυτά τα άγρια ποτάμια θα είναι σε θέση να ξεπλύνουν τη μόλυνση και να αποκατασταθούν, αν και αυτό θα χρειαζόταν δεκαετίες τουλάχιστον.

Όταν επιπλέαμε στον κάτω Salmon, κάτω από τον εικοσιτετράωρο ήλιο του καλοκαιριού της Αρκτικής, είχα ρωτήσει τον Dial τι τον γοήτευε ακόμα για την οροσειρά Brooks μετά από όλα αυτά τα χρόνια. Απάντησε ότι είναι πόσο αλλάζει το τεράστιο οικοσύστημα εδώ, αλλά και πώς έχει τη δύναμη να θεραπευτεί. «Είναι ανθεκτικό», είπε. Αν του δινόταν αρκετός χρόνος, ήλπιζε ότι η έρημος θα μπορούσε να αποδειχθεί «αρκετά μεγάλη για να καθαριστεί».

Αλάσκα: λάθος εκίμηση της ταχύτητας απόψυξης του permafrost-Μεσόγειος: λάθος εκτίμηση της ταχύτητας ξηρασίας στη λεκάνη Διάβασμα σε 2,5'

Στόχοι ενάντια στη κλιματική αλλαγή, πάνω σε σαθρά θεμέλια

Αλάσκα: λάθος εκίμηση για την απόψυξη του permafrost

Μεσόγειος: λάθος εκτίμηση για της ξηρασία στη λεκάνη της Μεσογείου

Στα δάση της μαύρης ερυθρελάτης κατά μήκος του ποταμού Tanana στην κεντρική Αλάσκα, οι επιστήμονες Miriam Jones και Merritt Turetsky παρακολουθούν εδώ και χρόνια πως δέντρα αναποδογυρίζουν, σκιζόταν και θαβόταν μέσα σε ελώδη έδάφη. Με την πάροδο του χρόνου, η σκληρή γη κάτω από την επιφάνεια αποψύχθηκε και έγινε σούπα. Αυτό το σκληρό έδαφος, από παχύ πάγο, θερμάνθηκε, βυθίστηκε και γεμίζει με βροχή και χιόνι που λείωνει. Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες ότι καθώς οι ανερχόμενες θερμοκρασίες αποψύχουν τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, το αιώνιο παγωμένο έδαφος που ονομάζεται permafrost απελευθερώνει αέρια θερμοκηπίου, τα οποία και αυτά με τη σειρά τους θα επιταχύνουν την παγκόσμια αλλαγή του κλίματος.

Αλλά βασισμένοι εν μέρει σε αυτό που διέγνωσαν με τη μελέτη της Αλάσκας, η Τούρτσεκι, η Τζόουνς και μια ομάδα εμπειρογνωμόνων επιβεβαίωσαν αυτή την εβδομάδα κάτι άλλο: Η θέρμανση μικρών περιοχών παγωμένου εδάφους που περιέχουν μεγάλες κύλες πάγου θα απελευθερώσει πολύ περισσότερα αέρια θερμοκηπίου απο ότι ειχαν υπολογίσει.

Αυτή η διαδικασία, που ονομάζεται "απότομη απόψυξη", πιθανώς να χτυπήσει μόλις το 5% του αρκτικού πάγου. Αλλά αυτό μάλλον, με μεγάλη πιθανότητα θα είναι αρκετό, υπολογίζοντας συντηρητικά, για να διπλασιαστεί η συνολική συμβολή του permafrost στην υπερθέρμανση του πλανήτη, κατέληξε η ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Turetsky σε μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature Geoscience.

O καταψύκτης του άνθρακα καταστρέφεται

Ενώ τα αποτελέσματα της Τουρκτσέκι καθώς και των συνεργατών της δεν είχαν δημοσιευθεί μέχρι αυτή την εβδομάδα, όλα τα χρόνια της έρευνας της αποτέλεσαν τη βάση για μια ιστορία στο περιοδικό National Geographic του Σεπτεμβρίου του 2019.

Η ιστορία έδειξε ότι οι επιστήμονες γνωρίζαν εδώ και πολύ καιρό ότι το permafrost κατέχει σχεδόν διπλάσια ποσότητα άνθρακα από ότι η ατμόσφαιρα - κυρίως από μερικώς σαπισμένα υπολλειμματα αρχέγονων φυτών και ζώων. Κανείς δεν αναμένει ότι όλα ή και τα περισσότερα από αυτά τα εδάφη θα ξεπαγώσουν ξαφνικά, όμω τα περισσότερα από αυτά που θα ξεπαγώσουν θα το κάνουν σταδιακά μέσα σε δεκαετίες, απελευθερώνοντας σιγά-σιγά κυρίως το διοξείδιο του άνθρακα. Κάποια μέρη αυτού του CO2 θα απορροφηθεί ακόμη και από τα φυτά, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν αυξημένο πράσινο της βλάστησης της Αρκτικής. 

Πηγή: https://www.researchgate.net/figure/A-cross-section-through-upland-and-lowland-terrains-in-interior-Alaska-A-cross-section_fig3_270588574

Αλλά ένα μικρό κλάσμα των εννέα εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων της έκτασης της Αρκτικής είναι γεμάτο με συμπαγή πάγο. Όταν το έδαφος αποψυχθεί, ο πάγος λειώνει, αλλάζοντας δραματικά το τοπίο. Το έδαφος υποχωρεί για να γεμίσει το κενό που αφήνεται πίσω από το παγωμένο νερό, δημιουργώντας εκτάσεις γης που μετατρέπονται σε λάκκους με νερό και σε λίμνες. Όλη αυτή η υγρασία επιταχύνει την απόψυξη ακόμη περισσότερο.

Το γήινο έδαφος μετα την απόψυξη του φέρνει στην επιφάνεια πλέον και τύρφη που είναι πλούσια σε άνθρακα και έχει 'κλειδωθεί' σε αυτόν τον καταψύκτη εδώ και χιλιάδες, ίσω και εκατομμύρια χρόνια. Μπορεί να προκαλέσει κατολισθήσεις και να αναδεύσει παλιά εδάφη. Το πρόβλημα ακόμα και για τους επιστήμονες είναι, ότι σε πολλά μέρη της Αρκτικής αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν ταχύτερα από ό, τι περίμενε κανείς. Σε ένα βόρειο καναδικό νησί, οι καταστροφές στο έδαφος έχουν ήδη αυξηθεί 60 φορές περισσότερο από το 1984 έως το 2013.

Γιατί όλα αυτά έχουν σημασία: μόλις ο συμπαγής πάγος αρχίσει να λειώνει δημιουργούνται πολλές αλλαγές στο τοπίο υπαίθρου μεσα σε μια νύχτα, σε λίγες ημέρες, εβδομάδες ή μήνες. Και όταν συμβαίνουν αυτές οι απότομες αλλαγές, πολύ περισσότερο από τον άνθρακα που διατηρείται σε αυτές τις παγωμένες εκτάσεις γης απελευθερώνεται το μεθάνιο, το οποίο μπορεί να είναι και 25 φορές πιο ισχυρό αέριο θερμοκηπίου από το CO2.

Κάποιες φορές οι επιστήμονες μπορούν ακόμη να παρατηρήσουν το μεθάνιο καθώς εκλύειται. Katey Walter Anthony, από το Πανεπιστήμιο της Αλάσκας, Fairbanks, πηγαίνει συχνά έξω το βράδυ του χειμώνα της Αρκτικής και κάνει τρύπες σε παγωμένες λίμνες. Με μια φλόγα που αναφλέγεται, μπορεί να τεκμηριώσει εάν το μεθάνιο διαφεύγει, δηλαδή υπογείως έχει αρχίσει η διαδικασία απόψυξης και προφανώς όταν τα βακτήρια δουλεύουν.

Κάθε άνοιξη για χρόνια, η Jones και η Turetsky, και οι δύο εμπειρογνώμονες του υγροβιότοπου της Αρκτικής, με snowmobiles, εξέταζαν στη κεντρική Αλάσκα το permafrost. Κάποτε, πριν από μερικά χρόνια, η Jones, είδε μια τρύπα στο έδαφος που είχε μόλις δημιουργήσει με κάποια όργανα που ειχε μαζι της. Κάτω από μερικά μέτρα είδε ένα φούσκωμα. Το έδαφος είχε γίνει τόσο ζεστό που τα μικρόβια τρέφονταν με την αρχαία φυτική ύλη, απελευθερώνοντας μεθάνιο μέσα από το υγρό χώμα. "Φαινόταν σαν να βράζει", λέει η Jones.

Ο permafrost αρχίζει και το μετρούν

Η μελέτη Turetsky που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα είναι η πρώτη που επιχειρεί να ποσοτικοποιήσει όλους τους τρόπους με τους οποίους αυτές οι μεταβολές του permafrost μπορούν να συμβάλουν στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου - και πόσο μεγάλη θα είναι αυτή η συμβολή.

"Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύαμε ότι θα είναι πολύ μικρότερη, λέει ο συν-συγγραφέας Lawrence. „Ήταν έκπληξη για 'μας”.

Το διαταύτα, λέει o Laurence, είναι ότι το permafrost θα καταστήσει ακόμα πιο δύσκολη την επίτευξη των στόχων μας για τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου.

Τα μοντέλα υπολογιστών που προβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο οι εκπομπές επηρεάζουν τις μεταβολές της θερμοκρασίας παγκοσμίως, μόλις σήμερα αρχίζουν και συμπεριλαμβάνουν και τη προσομοίωση της απόψυξης του permafrost. Το 2018, η ειδική έκθεση της IPCC (διακυβερνητικό πάνελ για την αλλαγή του κλίματος) σχετικά με τον τρόπο αποφυγής της αύξησης της θερμοκρασίας σε 2,7 βαθμούς F, δήλωσε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές ορυκτών καυσίμων πρέπει να μειωθούν κατά 45 τοις εκατό έως το 2030 και εντελώς μέχρι το 2050. Η έκθεση αυτή χρησιμοποίησε ένα απλοποιημένο μοντέλο για να εκτιμήσει τη σταδιακή απόψυξη - και δεν ενσωμάτωσε την απότομη απόψυξη καθόλου!!!

Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι πρέπει να αλλάξει κάτι. "Πρέπει να καθορίσουμε τους στόχους πολιτικής μας τώρα" για να αρχίσουμε να επιταχύνουμε τη μετάβαση στην καθαρότερη ενέργεια, λέει η Turetsky. Εάν οι κυβερνήσεις δεν λαμβάνουν υπόψη τις ανατροφοδοτήσεις για την υπερπληθωρία, «πόσο ρεαλιστικές είναι οι προβλέψεις μας;»

Δεν είναι επίσης απολύτως σαφές ότι θα λύσουν οι ερευνητές αυτό το πρόβλημα καθώς τα τοπία της Αρκτικής είναι τεράστιες εκτάσεις, παρακολουθούνται ελάχιστα επιστημονικά και υπάρχουν άλλοι παράγοντες, όπως οι αυξήσεις των πυρκαγιώντης Αρκτικής, που μπορούν να προκαλέσουν ακόμη πιο γρήγορη απόψυξη.

Ο Charles Koven, επιστήμονας του προσωπικού με το Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Berkeley, είναι συγγραφέας στην επόμενη αξιολόγηση της IPCC, εξετάζοντας ένα κεφάλαιο σχετικά με τον κύκλο του άνθρακα. Έτσι είναι και ένας συν-συγγραφέας στο χαρτί του Turetsky.

«Γνωρίζουμε και θα λάβουμε υπόψη αυτά τα αποτελέσματα», λέει ο Koven.

Κατά έναν περίεργο τρόπο, υποστηρίζει ο Turetsky, οι για αυτόν παράξενοι ερευνητές της συμπεριφοράς στο τοπίο, θεωρούν ότι θα πρέπeι να δουμε σαν δώρο το ότι αποψύχεται μεγάλος μέρος του permafrost.

"Αλλαγές στην αρκτική ακούγονται πολύ τρομακτικά," λέει. Αλλά "η Αρκτική αποκαλύπτει τα μαθήματά της, ενώ εξακολουθούμε να έχουμε τον έλεγχο του μέλλοντός μας στα χέρια μας . Η Αρκτική μας λέει τι θα συμβεί σε όλο τον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες. "

Απλά πρέπει να ακούσουμε - και να εντατικοποιήσουμε τις αντιδράσεις μας ανάλογα.

Η Μεσόγειος αποξηραίνεται ταχύτερα από ό,τι υπολόγισαν οι επιστήμονες.

Οι μεσογειακές βροχοπτώσεις δεν αντιδρούν γραμμικά στις κλιματικές αλλαγές.

 

Ταχεία καθολική ξηρασία: η περιοχή της Μεσογείου αντιμετωπίζει τις αρνητικές επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής ταχύτερα από ότι αναμενόμενο, γιατί η ξηρασία δεν αυξάνεται γραμμικά με την αύξηση των παγκόσμιων μέσων θερμοκρασιών, αλλά πολύ ταχύτερα, όπως αποκαλύπτει μια μελέτη. (συνέχεια στο blog).