Είδη-εισβολέων καταστρέφουν μαζικά τη γεωργία της Αφρικής
Ζώα και φυτά που εισάγονται στην αφρικανική ήπειρο προκαλούν τεράστια οικονομική ζημιά. Οι γυναίκες και τα παιδιά την πληρώνουν. Πως?
von Esther Megbel
Τα είδη-εισβολείς ζώων και φυτών κοστίζουν στη γεωργία της Αφρικής 3,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της πρώτης ολοκληρωμένης μελέτης σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις των εισβολέων, η οποία δημοσιεύθηκε στο "CABI Agriculture and Bioscience" Το ποσό αντιστοιχεί περίπου στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν π.χ. της Γερμανίας, σαν σύγκριση. Η ζημία υπολογίζεται από τις απώλειες των καλλιεργειών και το πρόσθετο κόστος εργασίας που προκαλείται από τα παράσιτα, τα οποία η ερευνητική ομάδα του Κέντρου Γεωργίας και Βιοεπιστήμης Διεθνούς (CABI) καθόρισε μετά από έρευνες και ερωτηματολόγια σε δημοσιεύσεις.
Τα παράσιτα, τα οποία δεν ήταν αρχικά εγγενή στην Αφρική, τρέφονται σε και με διάφορα είδη καλλιεργειών. Η μανιόκα, τα εσπεριδοειδή και οι ντομάτες έχουν υποστεί μέχρι σήμερα τις περισσότερες ζημιές από έντομα. Το υψηλότερο κόστος προκαλείται από τον ανθρακωρύχο ντομάτας(τουτα απσολουτα) ένα έντομο που και στην Ελλάδα και σε όλες τις μεσογειακές χώρες έχεις καταστρέψει ολόκληρες καλλιέργειες και που ψεκάζεται με πολύ δυνατές συνθετικές δραστικές ουσίες και ειναι στα 11,45 δισεκατομμύρια δολάρια, ακολουθούμενο από το είδος πεταλούδας Spodoptera frugiperda, γνωστό πυραλίδα αραβοσίτου. Καταστρέφει το καλαμπόκι και δη την εμπορευσιμότητά του και προκαλεί απώλειες περίπου 9,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Περαιτέρω ζημιά προκαλείται από τα εισαγόμενα ζιζάνια: το πρόσθετο κόστος εξολόθρευσης ζιζανίων ανήλθε σε 3,43 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Κατά μέσο όρο, κάθε αφρικανική χώρα έχασε 76,32 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως - με μεγάλες διαφορές μεταξύ μεμονωμένων κρατών: Ενώ το Τζιμπουτί, η Ισημερινή Γουινέα και η Γουινέα-Μπισάου έχασαν το καθένα 100 εκατομμύρια δολάρια, η Νιγηρία επηρεάστηκε από απώλειες καλλιεργειών άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
Τα είδη εισβολέων (IAS, Invasive Alien Species) είναι φυτά, ζώα ή μύκητες που εγκαθίστανται σε βιότοπους όπου δεν ήταν αρχικά γηγενή. Έχουν οικονομική, οικολογική και κοινωνική επίδραση παγκοσμίως: προκαλούν υψηλό κόστος, αυξάνουν την κατανάλωση νερού και μερικές φορές θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου και των ζώων. Ιδιαίτερα οι γυναίκες και τα παιδιά ασχολούνται με το βοτάνισμα των διεισδυτικών φυτικών ειδών. Σχεδόν το 70% των παιδιών από νοικοκυριά στην υποσαχάρια Αφρική πρέπει να βοηθήσουν να ξεριζωθούν τα ζιζάνια αντί να πάνε στο σχολείο κατά τη διάρκεια της επίμαχου περιόδου.
Ο Dennis Rangi του CABI, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εστιάζει στο περιβάλλον και τη γεωργία στις αναπτυσσόμενες χώρες, επισημαίνει ότι στην ήπειρο, "πάνω από το 80% των ανθρώπων στις αγροτικές περιοχές εξαρτώνται από τις καλλιέργειες που καλλιεργούνται για παραγωγή τροφίμων προς ίδια κατανάλωση και για εισόδημα τους. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει λίγες μελέτες σχετικά με τον οικονομικό αντίκτυπο του IAS στην αφρικανική ήπειρο.
Η Επίτροπος Γεωργίας της Αφρικανικής Ένωσης, κυρία Josefa Sacko, πρόσθεσε: «Η διαχείριση των ειδών-εισβολέων είναι απαραίτητη προκειμένου η γεωργία της Αφρικής να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της και να προμηθεύσει με προϊόντα διατροφής τον αυξανόμενο πληθυσμό. Αναμένεται να διπλασιαστεί σε δυόμισι δισεκατομμύρια άτομα έως το 2050. "
