Πώς η ΕΕ αναιρεί μέσα από τις πολιτικές της (Mercosur συμφωνία) τις λεγόμενες αξίες της για περιβάλλον και ανθρώπινα δικαιώματα, Διάβασμα σε 3,5’

Πώς η ΕΕ αναιρεί τις λεγόμενες αξίες της για περιβάλλον και ανθρώπινα δικαιώματα. Η μεγαλύτερη διεθνής εμπορική συμφωνία από ποτέ-Mercosur¹.

Η ΕΕ θα μπορούσε σύντομα να ολοκληρώσει μία από τις μεγαλύτερες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου στην ιστορία της. Πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο σύμφωνο με την οικονομική ζώνη της Mercosur, δηλαδή τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη. Υποτίθεται ότι θα τονώσει την οικονομία - αλλά οι επικριτές προειδοποιούν για ολέθριες συνέπειες προπάντων για το περιβάλλον, το κλίμα και την ευρωπαϊκή γεωργία. Ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου είναι το βόειο κρέας.

Επί 20 χρόνια, η ΕΕ και η Mercosur προσπαθούν να ολοκληρώσουν τη συγκεκριμένη συμφωνία. Τώρα δείχνουν να βρίσκονται όλα προς το τέλος: στις Βρυξέλλες, επί του παρόντος γίνονται πολλές και έντονες διαπραγματεύσεις.
Η συμφωνία θα ήταν ένα τεράστιο deal. Με πληθυσμό άνω των 260 εκατομμυρίων ανθρώπων και ακαθάριστο εγχώριο προϊόν πρόσφατα περίπου 2,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ, η Mercosur είναι μία από τις σημαντικότερες οικονομικές ζώνες. Και οι δύο πλευρές πρέπει να επωφεληθούν από τη μείωση των δασμών και των εμπορικών φραγμών - τα κράτη της Νότιας Αμερικής, κυρίως με την εξαγωγή τροφίμων και πρώτων υλών, η ΕΕ με τα αυτοκίνητα και τα βιομηχανικά προϊόντα. Οι γεωργικές και αυτοκινητοβιομηχανίες είναι οι δύο ιδιαίτερα ευαίσθητοι τομείς της συμφωνίας, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν επανειλημμένα παρεμποδίσει τις διαπραγματεύσεις.

Κρέας, σόγια και τροπικό δάσος
Ο γεωργικός κλάδος αποτελεί κεντρικό πυλώνα της οικονομίας της Νότιας Αμερικής, για παράδειγμα, ο μεγαλύτερος παραγωγός κρέατος στον κόσμο JBS είναι μια εταιρεία από τη Βραζιλία. Η Mercosur είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς βοείου κρέατος και σόγιας, οι οποίοι ήδη έχουν το μερίδιο του λεόντος των εξαγωγών προς την ΕΕ. Η σόγια αποτελεί σημαντική πηγή τροφής στη κτηνοτροφία της ΕΕ. Ταυτόχρονα, και οι δύο περιοχές αποτελούν πηγές μεγάλων κλιματολογικών καταστροφών, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τις μονοκαλλιέργειες και εντατικά εκβιομηχανοποιημένη φυτική καλλιέργεια. Τις τελευταίες δεκαετίες, τεράστιες περιοχές τροπικού δάσους έχουν αποψιλωθεί στο βωμό της συμβατικής και ΓΤ γεωργίας.

Οι επικριτές τώρα ανησυχούν, ότι η συμφωνία Mercosur δεν θα προωθήσει μονο το εμπόριο, αλλά θα και εισάγει την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Διότι: περισσότερες εξαγωγές γεωργικών προϊόντων σημαίνει περισσότερες καλλιέργειες, περισσότερη καλλιέργεια απαιτεί μεγαλύτερη έκταση. Οι συνέπειες είναι η αποψίλωση, η εξαφάνιση ειδών, η αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων και αντιβιοτικών και η ρύπανση των υδάτων.
Όμως θα πρέπει να πούμε ότι δεν είναι το πρόβλημα μόνο της σόγιας και του βόειου κρέατος . Το μεγάλο μέρος είναι επίσης τα πουλερικά, η ζάχαρη, το χοιρινό κρέας και η βιοαιθανόλη από ζαχαροκάλαμο. Εκτός αυτού, η συμφωνία εξακολουθεί να ασκεί πιέσεις στον αυτόχθονα πληθυσμό. Ο δεξιός λαϊκιστής πρόεδρος της Βραζιλίας Jair Bolsonaro ανακοίνωσε μετά την εκλογή του πολλές περικοπές σχετικά με την προστασία του τροπικού δάσους και των ιθαγενών. Το κοινοβούλιο της ΕΕ προειδοποίησε επίσης για τις «σημαντικές συνέπειες» για το περιβάλλον.

Τέσσερις πρωθυπουργοί της ΕΕ προειδοποιούν για την πίεση προς τα κάτω στις τιμές της Ευρώπης
Μεγάλα τμήματα της ευρωπαϊκής γεωργίας ανησυχούν ήδη από τον δυνητικό ανταγωνισμό. Υπάρχει φόβος, ότι το κρέας από τη Νότια Αμερική θα μπορούσε να μειώσει τις τιμές στην ΕΕ. Για το λόγο αυτό, οι αρχηγοί κρατών της Γαλλίας, της Ιρλανδίας, της Πολωνίας και του Βελγίου προειδοποίησαν σε κοινή επιστολή τους προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα αρνητικά αποτελέσματα μιας τέτοιας συμφωνίας. Μια φημολογούμενη, χωρίς δασμούς ποσόστωση εισαγωγής 99.000 τόνων για το βόειο κρέας θα μπορούσε να απειλήσει τον «ευαίσθητο τομέα στις χώρες μας», προειδοποιούν οι πρωθυπουργοί.

Απαιτούν ότι οι ποσοστώσεις για το βόειο κρέας, τα πουλερικά, το χοιρινό κρέας, ζάχαρη και αιθανόλη να μην αυξηθούν - αλλά αυτό είναι μάλλον απίθανο. Εν πολλοίς, η ΕΕ έχει ως στόχο την καλύτερη πρόσβαση στην αγορά για πολλές βιομηχανίες της. Σύμφωνα με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ (CDU) αναφερόνται στους «στρατηγικούς τομείς» - όπως τα αυτοκίνητα, ανταλλακτικά, μηχανήματα, χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα. Απαίτησε δε την ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.

«Πηγαίνει ενάντια στις αρχές της η ΕΕ»
Ωστόσο μη κυβερνητικές οργανώσεις και πρωτοβουλίες πολιτών επικρίνουν τη συμφωνία. Τελευταία έκκληση της συμμαχίας των 340 ΜΚΟ έχει τεθεί στο αρχείο. Ένα ιδιαίτερο πρόβλημα που βλέπουν είναι η εμπλοκή του Bolsonaro. «Μια εμπορική συμφωνία με τη σημερινή κυβέρνηση της Βραζιλίας είναι ενάντια σε όλες τις ευρωπαϊκές αρχές για την προστασία του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ανέφερε σε επιστολή τους προς τους ηγέτες της ΕΕ.
Η ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσει την οικονομική της ισχύ ως μοχλό για μια δίκαιη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. «Θα επιδεινωθούν τα υφιστάμενα προβλήματα μαζικά» από τη συμφωνία, επέκρινε ο οργανισμός αντι-παγκοσμιοποίησης ATTAC. Προειδοποίησαν επίσης ότι η συμφωνία χωρίς τη συγκατάθεση των εθνικών κοινοβουλίων θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ, καθώς δεν αναφέρεται σε ειδικά δικαιώματα προσφυγής που προορίζονται για τις επιχειρήσεις.

Έρευνα: το τροπικό δάσος είναι ζωτικής σημασίας για το κλίμα
Τον Απρίλιο, περισσότερες από 600 ερευνητές έχουν επίσης προειδοποιήσει ότι η εμπορική συμφωνία αποτελεί σημαντική απειλή για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. «Δάση, υγρότοποι και σαβάνες της Βραζιλίας είναι ζωτικής σημασίας για τη μεγάλη ποικιλία των αυτόχθονων πληθυσμών, τη σταθερότητα του παγκόσμιου κλίματος και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας», λέει μια έκθεση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science».

Με την εισαγωγή γεωργικών προϊόντων, η ΕΕ είναι συνυπεύθυνη για την εκτεταμένη αποψίλωση του τροπικού δάσους, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Μόλις πέρυσι, τα τροπικά δάση μεγέθους της Μεγάλης Βρετανίας καταστράφηκαν σε όλο τον κόσμο - το μεγαλύτερο μέρος της στη Βραζιλία. Οι συγγραφείς τόνισαν ότι το τροπικό δάσος είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια κλιματική σταθερότητα.

Συμφωνία ακόμα και αυτή την εβδομάδα;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ανακοινώσει ότι θα ολοκληρώσει τις συνομιλίες έως το 2019. Η Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, κ. Cecilia Malmström, δήλωσε ότι επιθυμεί μια συμφωνία "αλλά όχι με κάθε τιμή". Σύμφωνα με τον Malmström, το τελευταίο πράγμα ήταν η γεωργία σε ένα λεπτό σημείο. Η πιο δύσκολη διαπραγματευτική στιγμή θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος. Ενόψει των επικρίσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, ο Malmström είχε τονίσει ότι θα συμπεριληφθεί στη συμφωνία ένα «φιλόδοξο» κεφάλαιο. Επιπλέον, θέλουν να ενισχύσουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, να διασφαλίσουν τα πρότυπα τροφίμων και να επιβάλουν αυστηρούς κανόνες σχετικά με την ονομασία προέλευσης. Πιθανώς λόγω της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, η ΕΕ θέλει να στείλει ένα «ισχυρό μήνυμα» με το κλείσιομο της συμφωνίας
Ωστόσο, σύμφωνα με τους αξιωματούχους, η ΕΕ είναι όλο και περισσότερο αναγκασμένη να δράσει προς μια άλλη κατεύθυνση, γιατί: η ‘κρατικοκαπιταλιστική, ολιγαρχιική’(σημείωση του αρθρογράφου)  Κίνα έχει ήδη βάλει πόδι στη Βραζιλία. Η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει πριν το Πεκίνο θέσει τους κανόνες και καθορίσει τα πρότυπα. Οι διαπραγματευτικές ομάδες και από τις δύο πλευρές βρίσκονται στις Βρυξέλλες από την Παρασκευή και εργάζονται σε τεχνικές λεπτομέρειες. Την Τετάρτη (26.6.2019), οι Επίτροποι της ΕΕ που είναι αρμόδιοι για τη δράση και οι υπουργοί της Mercosur θα συναντηθούν για ένα γεύμα εργασίας. Η συμφωνία θα μπορούσε να ανακοινωθεί στη σύνοδο κορυφής της G20 στην Ιαπωνία.
1) Mercosur (Spanish), or Mercosul (in Portuguese), officially Southern Common Market is a South American trade bloc established by the Treaty of Asunción in 1991 and Protocol of Ouro Preto in 1994. Its full members are Argentina, Brazil, Paraguay and Uruguay. Venezuela is a full member but has been suspended since December 1, 2016. Associate countries are Bolivia, Chile, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru and Suriname. Observer countries are New Zealand and Mexico.
sase, ORF.at, Brüssel/Agenturen

Corporate Europe Observator: Τα δικαιώματά μας ξεπουλιούνται JEFTA, EU-Japan trade deal

Welcome to JEFTA!

Corporate Europe Observatory-Exposing the power of corporate lobbying in the EU, 11.09.2017

Φανταστείτε ότι η ΕΕ βρίσκει μια νέα χημική ουσία που είναι επικίνδυνη. Η ΕΕ θα ήθελε να την απαγορεύσει, αλλά δεν είναι σε θέση να το κάνει ή μπορεί να το κάνει μόνο με μεγάλες καθυστερήσεις και χαλαρότερες προδιαγραφές ....

Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η ρυθμιστική συνεργασία, μέρος μιας νέας εμπορικής συμφωνίας με την Ιαπωνία, θα μπορούσε να «εμπορευτεί» τα δικαιώματά μας.

[Αυτή η συμφωνία μας ήρθε ξαφνικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μάλιστα μόλις κατάλαβε ότι ο Trump δεν θέλησε να προχωρήσει την άλλη μεγάλη διατλαντική εμπορική συμφωνία TTIP.Η Ιαπωνία θα εμπλεκόταν έτσι κι αλλιώς στην άλλη παγκόσμια σχεδόν εμπορική συμφωνία τη TisSA].

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύεται εμπορικές συμφωνίες εξ ονόματος όλων των ευρωπαίων πολιτών και επί του παρόντος ολοκληρώνει μια συμφωνία με την Ιαπωνία, τη συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών Ιαπωνίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τη JEFTA. Η συμφωνία αυτή θα θέσει τη βάση για τη ρυθμιστική συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ιαπωνίας.

Συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών, όπου οι εμπειρογνώμονες επί του διεθνούς εμπορίου και μόνο διαπραγματεύονται τα δικαιώματά μας ...

Οι εμπορικές συμφωνίες του 21ου αιώνα δεν αφορούν πλέον τη μείωση των τιμολογίων. Στόχος τους είναι να μειώσουν τις διαφορές μεταξύ των κανονισμών συναλλαγών και εκτελωνισμού των εμπορικών εταίρων (τα λεγόμενα εμπορευματικούς φραγμούς). Όμως, το τι αποκαλούν οι εμπορικοί διαπραγματευτές και οι μεγάλες επιχειρήσεις «εμπορευματικούς φραγμούς» είναι συχνά τα πρότυπα για την προστασία του αέρα που αναπνέουμε, των τροφίμων που τρώμε, του νερού που πίνουμε και οι προσπάθειες που κάνουμε για να αποφύγουμε τις καταστροφικές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος.

Και μια τέτοια η κανονιστική συνεργασία τα θέτει όλα τα παραπάνω σε κίνδυνο. Γιατί λοιπόν θα πρέπει οι εμπειρογνώμονες του εμπορίου να αποφασίσουν ποιοι κανόνες πρέπει να είναι «εναρμονισμένοι» μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας, όπου το δημόσιο συμφέρον στην καλύτερη περίπτωση έρχεται σε δεύτερη θέση;

Ενώ η εναρμόνιση δεν είναι από μόνη της εγγενές κακό - θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη, όπως π.χ. στη συνεργασία στον τομέα της πολιτικής για το κλίμα - το πρόβλημα απλά έγκειται στο πώς υλοποιείται αυτό. Η ρυθμιστική συνεργασία σε μια εμπορική συμφωνία σημαίνει ότι οι αποφάσεις σχετικά με τις οποίες οι κανόνες αλλάζουν και προσαρμόζονται ή εναρμονίζονται όπως το αποκαλούν οι εμπειρογνώμονες, γίνονται στις αρχές μιας νομοθετικής διαδικασίας μεταξύ των γραφειοκρατών του εμπορίου και σε στενή συνεργασία με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό δίνει μια τεράστια δύναμη στις επιχειρήσεις να αποφασίσουν για τα νομοθετικά δημόσιου συμφέροντος - κανόνες για τους οποίους μπορούν και μιλούν και επηρεάζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις - και θέτουν το εμπόριο πάνω από κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες

Πάρτε για παράδειγμα εναρμόνιση μεταξύ της Ιαπωνίας και της Ευρώπης για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχουν όρια σε ποιο βαθμό οι εταιρείες μπορούν να αντλήσουν και να χρησιμοποιήσουν πληροφορίες που συλλέγουν από εσάς στο Διαδίκτυο. Ένας περιορισμός θα κάνει τις ιαπωνικές εταιρείες να θυμώσουν: Η υποχρέωση τα δεδομένα των Ευρωπαίων να παραμείνουν στους ευρωπαϊκούς διακομιστές. Εάν είχε εφαρμοστεί η JEFTA προτού η Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίσει αυτούς τους κανόνες, θα ήταν δύσκολο για την ΕΕ να περάσει έναν τόσο διαφορετικό νόμο για την προστασία των

δεδομένων από αυτόν που ισχύει στην Ιαπωνία, αν και θα ήταν προς το συμφέρον των ευρωπαίων πολιτών.

Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, αυτή η ρυθμιστική συνεργασία έχει την υποστήριξη μεγάλων επιχειρήσεων. Έχει τη δυνατότητα να αποφεύγει ή να τροποποιεί νόμους που θα μπορούσαν να ενεργήσουν ενάντια στα συμφέροντα των εταιρειών, ειδικά σε νόμους που έχουν σχεδιαστεί για τη δημόσια υγεία ή την προστασία του περιβάλλοντος. Η εφαρμογή αυτών των νόμων μπορεί να επηρεάσει τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών και κατά συνέπεια αυτή η η ρυθμιστική συνεργασία τους δίνει ένα άλλο εργαλείο για να τους αποφύγουν. Χάρη στη ρυθμιστική συνεργασία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ιαπωνική κυβέρνηση θα προσφέρει μια ευκαιρία για τους μεγάλους επιχειρηματικούς εκπροσώπους και loby να σχολιάζουν σχετικά με την επικείμενη νομοθεσία, ακόμη πριν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ιαπωνικό Diet (σπίτι αντιπροσώπων και συμβούλων) έχουν την ευκαιρία να το κάνουν.

Και, όπως και οι πολίτες, και  οι πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ιαπωνία και στην Ευρώπη δεν θα λάβουν το λόγο, διότι δεν διαθέτουν τις οικονομικές δυνατότητες για να ασκήσουν πιέσεις σε αδιαφανείς διεθνείς επιτροπές. Θα είναι πρωτίστως οι μεγάλες επιχειρήσεις που θα κερδίσουν αυτό το σημαντικό πλεονέκτημα του lobbying για τους επικείμενους νόμους, όπως επίσης και μια αυξημένη επιρροή σε Ευρωπαϊκή και Ιαπωνική νομοθεσία. Όπως ακρ4ιβώς η Keidanren, η μεγάλη Ιαπωνική επιχειρηματική ομοσπονδία το έθεσε το 2015, "οι ιαπωνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά της ΕΕ πρέπει να ... έχουν ενεργό ρόλο και να συμμετέχουν στην ανάπτυξη κανονισμών από το αρχικό στάδιο".

Αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την υγεία των Ευρωπαίων. Για παράδειγμα, το 2015 η EU-Japan η επιχειρηματική στρογγυλή τράπεζα - η οποία αντιπροσωπεύει μεγάλες επιχειρήσεις τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ιαπωνία - ζήτησε από την ΕΕ να μη ρυθμίσει τις χημικές ουσίες που προκαλούν ορμονικές διαταραχές ως καρκινογόνες, παρά τις σοβαρές αμφιβολίες της επιστημονικής κοινότητας για όσο αφορά την ασφάλεια αυτών των χημικών ουσιών. Επιπλέον, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί εκπρόσωποι θα έχουν επίσης το δικαίωμα να προτείνουν αλλαγές στους υπάρχοντες Ιαπωνικούς και Ευρωπαίκούς νόμους. Οι προτάσεις τους θα ληφθούν υπόψη για την ενημέρωση των ισχυόντων κανόνων και προτύπων. Στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται σαφώς ότι οι προτάσεις υποτίθεται ότι αφαιρούν "άσκοπες επιβαρύνσεις" [για τις εμπορικές συναλλαγές]. Η BusinessEurope, η σημαντικότερη ομάδα επιχειρηματικού λόμπι στις Βρυξέλλες, στο παρελθόν έχει στοχοποιήσει τις πολιτικές της ΕΕ όσο αφορά  τον καθαρό αέρα και το φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ως "περιττές επιβαρύνσεις". Με παρόμοιο τρόπο, στο πλαίσιο της JEFTA οι μεγάλες επιχειρήσεις θα έχουν την ευκαιρία να αποδυναμώσουν τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές, και οικονομικές προστασίες, υποστηρίζοντας ότι οι τελευταίες είναι περιττές επιβαρύνσεις στις εμπορικές συναλλαγές'. Η ρυθμιστική συνεργασία στη JEFTA έχει τη δυνατότητα να αποβεί επιζήμια για τη δημοκρατία μας, προσφέροντας στις μεγάλες επιχειρήσεις περισσότερα δικαιώματα για να συμμετέχουν στη νομοθετική διαδικασία σε πρώιμο στάδιο πριν από τους βουλευτές, καθώς και εκτός θεσμικής προστασίας των καταναλωτών στην ΕΕ και την Ιαπωνία.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η συνεργασία δεν θα επηρεαστεί από τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα ειδικά τους συμφέροντα, οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να παραμείνουν εκτός εμπορικών συμφωνιών και θα πρέπει να ενσωματώνονται σε άλλα ειδικότερα πλαίσια, όπως οι συμφωνίες περιβαλλοντικών ή εργασιακών προτύπων.