Ένα “δόγμα σoκ στην
αντίστροφη” κατεύθυνση χρειαζόμαστε. Πρέπει
να αντιμετωπίσουμε την κρίση του
κορωναϊού με μείωση της κοινωνικής
ανισότητας.
Σε περιόδους
κρίσης - για παράδειγμα, όπως η σημερινή
πανδημία του κοροναϊοϋ - αυτά τα είδη
των προκλήσεων αλλα και προσκλήσεων
για συνεργασία, γίνονται τα καμπανάκια
της καθημερινής μας ζωής. Και αν όχι οι
περισσότεροι, πολλοι τουλάχιστον από
εμάς φτάνουμε να αναγνωρίσουμε αυτό το
καμπανάκι γιατί καταλαβαίνουμε ότι
πρέπει να συνεργαστούμε και να βοηθήσουμε
ο ένας τον άλλον όταν πέφτουν επάνω μας
η μια κρίση μετα την άλλη.
Δυστυχώς, κανένα καμπανάκι δεν φτάνει συχρονισμένο σε όλους. Σε κάθε κοινωνία, κάποιοι αυτοαπορροφημένοι άνθρωποι θα σκεφτούν πρώτα και πάντα τον εαυτό τους. Αλλά αυτοί που σκέφτονται μόνο τους εαυτούς τους, λίγοι όμως είναι αυτοί σε σχετικά ισότιμες κοινωνίες, δεν αποτελούν μεγάλο πρόβλημα. Απλώς δεν έχουν τα μέσα να μπερδέψουν και να ανακατέψουν τα πράγματα.
Σε πιο άνισες κοινωνίες, έχουμε μια διαφορετική εικόνα. Εδω εχουμε δυσκολίες να τις αντιμετωπίσουμε.
Δυστυχώς, κανένα καμπανάκι δεν φτάνει συχρονισμένο σε όλους. Σε κάθε κοινωνία, κάποιοι αυτοαπορροφημένοι άνθρωποι θα σκεφτούν πρώτα και πάντα τον εαυτό τους. Αλλά αυτοί που σκέφτονται μόνο τους εαυτούς τους, λίγοι όμως είναι αυτοί σε σχετικά ισότιμες κοινωνίες, δεν αποτελούν μεγάλο πρόβλημα. Απλώς δεν έχουν τα μέσα να μπερδέψουν και να ανακατέψουν τα πράγματα.
Σε πιο άνισες κοινωνίες, έχουμε μια διαφορετική εικόνα. Εδω εχουμε δυσκολίες να τις αντιμετωπίσουμε.
Σε βαθιά άνισες κοινωνίες και έθνη όπου
ο πλούτος και η εξουσία έχουν συγκεντρωθεί
πάρα πολύ, είναι λίγοι οι άνθρωποι που
έχουν τα μέσα να υπονομεύσουν το κοινό
καλό.
Αυτοί οι λίγοι πλούσιοι και
υπερβολικά πλούσιοι μπορούν να
εκμεταλλευτούν τις ευπάθειες των
κοινωνιών που βρίσκονται σε κρίση για
να γίνουν ακόμη πιο πλούσιοι. Εκτος
αυτού η εισοδηματική κατάσταση των
“αθλιων” σε αυτες τις άνισες κοινωνίες
ειναι τοσο υποβαθμισμένη που και αυτοί
δεν κοιτάζουν το διπλανό τους αλλα
προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα υψηλότερο
βιοτικό επίπεδο από ότι θα τους ταίριαζε.
Το 2007, η Naomi Klein διερεύνησε αυτό το φαινόμενο εξαιρετικά στο βιβλίο της με τίτλο The Doctrine Shock. Η Klein έδειξε πως οι επιχειρηματικές ελίτ σε όλο τον κόσμο έχουν χρησιμοποιήσει επανειλημμένα τον «αποπροσανατολισμό του κοινού μετά από ένα συλλογικό σοκ - πόλεμοι, πραξικοπήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις, συντριβές της αγοράς ή φυσικές καταστροφές - για να προωθήσουν ριζοσπαστικά μέτρα υπέρ των εταιρειών τους» των ομίλων τους.
Το 2007, η Naomi Klein διερεύνησε αυτό το φαινόμενο εξαιρετικά στο βιβλίο της με τίτλο The Doctrine Shock. Η Klein έδειξε πως οι επιχειρηματικές ελίτ σε όλο τον κόσμο έχουν χρησιμοποιήσει επανειλημμένα τον «αποπροσανατολισμό του κοινού μετά από ένα συλλογικό σοκ - πόλεμοι, πραξικοπήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις, συντριβές της αγοράς ή φυσικές καταστροφές - για να προωθήσουν ριζοσπαστικά μέτρα υπέρ των εταιρειών τους» των ομίλων τους.
Η οικονομική
κατάρρευση του 2008 απεικόνιζε έντονα
τη δυναμική που η Klein
περιγράφει τόσο χαρακτηριστικά. Οι
γίγαντες της Wall Street, των οποίων η
απερίσκεπτη και ακόμη και εγκληματική
συμπεριφορά έφεραν τη κοινωνία σε αυτή την κρίση,
κατέληξαν, αφού ηρέμησε
η κρίση, να είναι
ακόμη μεγαλύτεροι και ισχυρότεροι από
τη φάση πριν ξεκινήσει η κρίση.
Η Klein βλέπει την ίδια δυναμική του "δόγματος του σόκ" να επανέρχεται τώρα στην κρίση του κοροναϊού.
«Βλέπουμε», σημείωσε τη περασμένη εβδομάδα σε μία εκπομπή στο Αμερικάνικο ραδιόφωνο που μπορεί ο κάθε ένας και κάθε μία να ακούσει, «αυτή την πολύ προβλέψιμη διαδικασία που βλέπουμε στη μέση κάθε οικονομικής κρίσης, η οποία είναι μια ακραία επιχειρηματική ευκαιριακή συμπεριφορά», ένα «ξεσκόνισμα» σύμφωνα με μια λίστα των επιθυμιών των επιχειρήσεων και της Wall Street για όλα, από την κόψιμο και την ιδιωτικοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης - με την υπονόμευση των εσόδων από φόρους μισθωτών υπηρεσιών – έως και τον υπερπλουτισμό της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.
Η Klein βλέπει την ίδια δυναμική του "δόγματος του σόκ" να επανέρχεται τώρα στην κρίση του κοροναϊού.
«Βλέπουμε», σημείωσε τη περασμένη εβδομάδα σε μία εκπομπή στο Αμερικάνικο ραδιόφωνο που μπορεί ο κάθε ένας και κάθε μία να ακούσει, «αυτή την πολύ προβλέψιμη διαδικασία που βλέπουμε στη μέση κάθε οικονομικής κρίσης, η οποία είναι μια ακραία επιχειρηματική ευκαιριακή συμπεριφορά», ένα «ξεσκόνισμα» σύμφωνα με μια λίστα των επιθυμιών των επιχειρήσεων και της Wall Street για όλα, από την κόψιμο και την ιδιωτικοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης - με την υπονόμευση των εσόδων από φόρους μισθωτών υπηρεσιών – έως και τον υπερπλουτισμό της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.
Η Naomi
Klein συνεχίζει: “ετσι,
μπροστά σε αυτή την οικονομική κρίση,
την κρίση της αγοράς, τη συντριβή της
τιμής του πετρελαίου και φυσικά την
κρίση για την υγεία, (οι
κυβερνήσεις) δεν επιλύουν την κρίση.
Αυτό που κάνουν είναι αυτό που κάνουν
πάντα, μιλάνε με τους εκπροσώπους ομάδων
συμφερόντων και τους ρωτάνε: "Τι
θέλετε;" Βλέπουμε λοιπόν να ασχολούνται
με τη διάσωση των αερομεταφορών, τα
προγράμματα διάσωσης για τη βιομηχανία
κρουαζιέρας, τα προγράμματα διάσωσης
για τη βιομηχανία ξενοδοχείων, (τη
βιομηχανία κάποιων ολιγαρχών).” Αυτό
συμβαίνει και στην Ελλάδα με όποια
χρηματικά αποθέματα έχει το κράτος. Και
τα περισσότερα θα πάνε στους πλούσιους.
Οι εργαζόμενοι που χάνουν τη δουλεία
τους θα μείνουν με άδεια χέρια.
Είμαστε
λοιπόν σε απόλυτα άμεση σύγκρουση των
κοινωνικών μας συμφερόντων με τα
επιχειρηματικά συμφέροντα πάλι.
Τι μπορούμε να κάνουμε, αυτή τη περίοδο κρίσης, για να αποφύγουμε την επανάληψη ενός «δόγματος σόκ»; Χρειαζόμαστε, για να αρχίσουμε, να δώσουμε άμεση στήριξη σε εκείνους που πλήγηκαν σκληρά από τον κοροναϊο: οι άρρωστοι και όσοι φροντίζουν γι 'αυτούς, οι εργαζόμενοι που χάνουν δουλειά και το εισόδημα.
Δεν μπορούμε
όμως να σταματήσουμε εκεί. Χρειαζόμαστε,
στην πραγματικότητα, ένα «δόγμα
σοκ» στην αντίστροφη κατεύθυνση. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε “τις κοινωνικές
ευκαιρίες” αλλαγών που δημιουργεί ο
κορωναϊός και να αμφισβητήσουμε και να
προκαλέσουμε την ικανότητα των πλουσίων
και ισχυρών να γίνουν όλο και πιο πλούσιοι
και ισχυρότεροι εις βάρος της πλατύτερης
κοινωνικής ευημερίας μας.
Ένα παράδειγμα: Στο πλαίσιο της ολοένα και πιο εξοντωτικής οικονομίας μας, όλο και περισσότερες οικογένειες θα αντιμετωπίσουν πλειστηριασμούς και κατ επέκταση εξώσεις, καθώς υπολείπονται των ενοικίων και των πληρωμών των δόσεων στις τράπεζες. Οι ακτιβιστές – αυτοι οι λίγοι που υπάρχουν στη χώρα μας- καλούνται τώρα να ζητήσουν ένα μορατόριουμ για τις εξώσεις.
Αλλά έχουμε εδώ μια ευκαιρία να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο . Οι οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, ερχονται τώρα αντιμέτωπες με μια αγορά ενοικίων που κυριαρχείται απο τα ενδιαφέροντα μεγάλων επιχειρήσεων και ιδιοκτητών διαμερισμάτων. Αυτά τα εταιρικά συμφέροντα δημιούργησαν μια «αυτοκρατορία των πλειστηριασμών και των εξώσεων» για να τρομοκρατήσουν οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. Γιατί να μην πολεμήσουμε, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της κρίσης του κοροναϊού, να ανασυνταχθούν τα κείμενα και μοι νόμοι που επιτρέπουν την έξωση των οικογενειών και αφήνουν τους εταιρικούς ιδιοκτήτες να πλουτίσουνσε βάρος των οικογενειών που ήδη ζουν στην επισφάλεια;
Η κρίση του κοροναϊού μας δίνει επίσης την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε τη δύναμη του δημόσιου ταμείου για να μεταστρέψουμε την οικονομία μας προς μια μεγαλύτερη σε ισότητα και βιωσιμότητα.
Ένα παράδειγμα: Στο πλαίσιο της ολοένα και πιο εξοντωτικής οικονομίας μας, όλο και περισσότερες οικογένειες θα αντιμετωπίσουν πλειστηριασμούς και κατ επέκταση εξώσεις, καθώς υπολείπονται των ενοικίων και των πληρωμών των δόσεων στις τράπεζες. Οι ακτιβιστές – αυτοι οι λίγοι που υπάρχουν στη χώρα μας- καλούνται τώρα να ζητήσουν ένα μορατόριουμ για τις εξώσεις.
Αλλά έχουμε εδώ μια ευκαιρία να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο . Οι οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, ερχονται τώρα αντιμέτωπες με μια αγορά ενοικίων που κυριαρχείται απο τα ενδιαφέροντα μεγάλων επιχειρήσεων και ιδιοκτητών διαμερισμάτων. Αυτά τα εταιρικά συμφέροντα δημιούργησαν μια «αυτοκρατορία των πλειστηριασμών και των εξώσεων» για να τρομοκρατήσουν οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. Γιατί να μην πολεμήσουμε, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της κρίσης του κοροναϊού, να ανασυνταχθούν τα κείμενα και μοι νόμοι που επιτρέπουν την έξωση των οικογενειών και αφήνουν τους εταιρικούς ιδιοκτήτες να πλουτίσουνσε βάρος των οικογενειών που ήδη ζουν στην επισφάλεια;
Η κρίση του κοροναϊού μας δίνει επίσης την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε τη δύναμη του δημόσιου ταμείου για να μεταστρέψουμε την οικονομία μας προς μια μεγαλύτερη σε ισότητα και βιωσιμότητα.
Διάφορες
βιομηχανίες ζητούν ήδη εγγυήσεις δανείων
και άλλα μέτρα διάσωσης για να τα βγάλουν
πέρα από την κρίση του κοροναϊού. Έχουμε
την υποχρέωση να βοηθήσουμε τους
εργαζόμενους παντού. Έχουμε την ευκαιρία
να βοηθήσουμε αυτούς τους εργαζόμενους
όχι μόνο μέσα στη κρίση του κοροναϊού,
αλλά και πέραν αυτής.
Το
κέντρο βάρους ενός “δόγματος αντίστροφου
σοκ” θα έπρεπε να είναι ένα
τεράστιο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων
που αποσκοπεί στη δημιουργία βιώσιμων
θέσεων απασχόλησης,
με μια πριμοδότηση
για έργα που βάζουν καλύτερα θεμέλια
στην οικονομία μας οσο αφορά την
αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Για τα άμεσα κεφάλαια διάσωσης, οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να δωθούν κάποια χρήματα υπέρ των εργαζομένων. Θα μπορούσαμε, λόγου χάρη, να αρνηθούμε τη στήριξη σε ευρω ιδιωτικών εταιρειών που πληρώνουν τους κορυφαίους τους managers από 10 έως και 50 φορές παραπάνω από αυτα που πέρνουν οι τυπικοί εργαζόμενοοι.
Για τα άμεσα κεφάλαια διάσωσης, οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να δωθούν κάποια χρήματα υπέρ των εργαζομένων. Θα μπορούσαμε, λόγου χάρη, να αρνηθούμε τη στήριξη σε ευρω ιδιωτικών εταιρειών που πληρώνουν τους κορυφαίους τους managers από 10 έως και 50 φορές παραπάνω από αυτα που πέρνουν οι τυπικοί εργαζόμενοοι.
"The ECB Has the Wrong Priorities
A lot of generals have the habit of refighting the last war. And faced with the coronavirus, political and monetary authorities give the impression that they’re falling into the same trap. In their minds, they’re dealing with a financial crisis comparable to 2008, when what we’re really going through is an unprecedented public health crisis, hitting the heart of the real economy. And neither public health nor the real economy needs the same responses as the markets do.
You wouldn’t know as much from the actions of the political and monetary authorities. For weeks they have concentrated all their attention on the financial markets. It’s true, there’s been an impressive collapse. Twice in one week, the circuit breakers were pulled out to try to prevent the stock exchanges tumbling spectacularly as soon as they opened. But to no avail. On Thursday, the Paris, Frankfurt, London, Milan, and New York stock exchanges lost between 10 and 16 percent of their value — Wall Street’s worst day of trading since 1987, when it plunged by 26 percent".
Οι κινήσεις
προς αυτή την κατεύθυνση θα έδιναν
κορυφή κίνητρο για να πληρωθούν
περισσότερο οι εργαζόμενοι - και να τους
εκμεταλλευτούν λιγότερο.
Αυτή η χώρα στην οποια ζούμε έχει περάσει από οικονομικές κρίσεις, εμφυλίους και φασισμό και οι προοδευτικοί εκμεταλλεύτηκαν τις λίγες ευκαιρίες που δημιούργησαν αυτές οι κρίσεις και άλλαξαν λίγο το πρόσωπο της ελληνικής κοινωνίας. Γιατί δεν μπορούμε τωρα στη κατάσταση που ήρθαμε να ξαναπροσπαθήσουμε, έστω και με αυτούς που ειναι στην εξουσία, αφού πάντα κάποιοι τέοιοι θα είναι, ειτε απο την αυτοπροσδιοριζόμενη Ψευτοαριστερα είτε απο την χωρίς ιδεολογία πλέον Δεξιά;
Αυτή η χώρα στην οποια ζούμε έχει περάσει από οικονομικές κρίσεις, εμφυλίους και φασισμό και οι προοδευτικοί εκμεταλλεύτηκαν τις λίγες ευκαιρίες που δημιούργησαν αυτές οι κρίσεις και άλλαξαν λίγο το πρόσωπο της ελληνικής κοινωνίας. Γιατί δεν μπορούμε τωρα στη κατάσταση που ήρθαμε να ξαναπροσπαθήσουμε, έστω και με αυτούς που ειναι στην εξουσία, αφού πάντα κάποιοι τέοιοι θα είναι, ειτε απο την αυτοπροσδιοριζόμενη Ψευτοαριστερα είτε απο την χωρίς ιδεολογία πλέον Δεξιά;
Πηγές: Τελευταία μου πρόσβαση 17 03 2020
