Kakuzi. Βρετανο-Κενυατική γεωργική εταιρεία εκμετάλλευσης στο δικαστήριο: "Το αίμα μας κολλάει στα αβοκάντο σας"
Πρόκειται για βιασμούς και δολοφονίες: ο όμιλος Kakuzi κατηγορείται για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σήμερα, κυρίως τα θύματα γυναικείου φύλου αντιστάθηκαν - και έλαβαν εκατομμύρια αποζημείωση. Πώς συνέβη αυτό;
Μια μητέρα κλαίει για το γιο της, ο οποίος λέγεται ότι ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από εργαζόμενους για την εταιρεία Kakuzi. Ιllustration: Matthias Schardt / kombinatrotweiss
Τα δένδρα αβοκάντο αναπτύσσονται στο ύψος, πολύ ψηλά. Ένα εργαλείο που υποτίθεται ότι βοηθά στη συλλογή, είναι ένα είδος τσιμπίδας. Αλλά αυτό παίρνει πολύ χρόνο. Ο ημερήσιος στόχος συλλογής δεν μπορεί να επιτευχθεί με αυτόν τον τρόπο. Έτσι, οι εργάτες της συγκομιδής ανεβαίνουν στους λείους κορμούς δέντρων για αρκετά μέτρα, χωρίς καμία βοήθεια.
Αυτό έκανε η Βικτόρια, ξανά και ξανά. Μέχρι που πήγε κάτι στραβά. Είχε φτάσει σχεδόν τα αβοκάντο, ήθελε να απλώσει μόνο το χέρι της. Αλλά ξαφνικά χάνει τη τσιμπίδα, της, πέφτει στο έδαφος. Σκύβει με το κεφάλι μπροστά. Από εκείνη τη στιγμή, δεν θυμάται τίποτα. Μέρες αργότερα, βρίσκεται στο νοσοκομείο. Διάγνωση: Αυχενικό κάταγμα(Σπασμένος λαιμός).
Δέντρο αβοκάντο στην Κένυα: Τα φρούτα συχνά κρέμονται αρκετά μέτρα ψηλά. Φωτογραφία: Andrea Kuenzig / laif
Ακόμα και σήμερα, δύο χρόνια αργότερα, το πρόσωπό της είναι παραμορφωμένο από τον πόνο. Μαστίζεται συνεχώς από σοβαρούς πονοκεφάλους.
«Μετά τη νοσηλεία μου, ήθελα να συνεχίσω να εργάζομαι, τουλάχιστον να κάνω κάποιες εύκολες εργασίες», λέει η Victoria. Αλλά η πόρτα στο αγρόκτημα Kakuzi δεν ηταν ανοιχτή γι’ αυτήν. "Μου είπαν, "Μη σε ξαναδούμε εδώ." Σύμφωνα με ισχυρισμούς έλαβε ένα φάκελο στο κομοδίνο του νοσοκομείου με αποζημίωση απόλυσης, την παραλαβή του οποίου την είχε υπογράψει. Η Βικτόρια δεν μπορεί να θυμηθεί, δεν είχε τις αισθήσεις της. Τι απέγιναν τα λεφτά, θα ήθελε να το ξέρει η ίδια.
Η Βικτόρια ακόμα κλαίει όταν σκέφτεται την πτώση της. Επειδή ο λαιμός της έχει επίσης καταστρέψει τη ζωή της: έχει υποστεί μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, είναι άνεργη, δεν μπορεί να πληρώσει τα δίδακτρα για τα παιδιά της. Δεν μπορεί πλέον να βρει νέα δουλειά. "Ο όμιλος Κακούζι μου κατέστρεψε τη ζωή", λέει.
Εικονογράφηση: Ματθίας Σκχάρντ / κομπινατροτβέις
Πολλοί νυν και πρώην εργαζόμενοι περιγράφουν παρόμοιες περιπτώσεις. Ο βρετανο-κενυάτης γεωργικός γίγαντας Kakuzi κατηγορείται εδώ και χρόνια για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: βιασμός, σωματική βλάβη, ανθρωποκτονία- αρκετές φορές στα κενυασιαϊκά και διεθνή μέσα ενημέρωσης – αλλα μέχρι στιγμής χωρίς συνέπειες για αυτόν.
Αυτό αλλάζει τώρα: ορισμένοι θαρραλέοι άνθρωποι έχουν οδηγήσει τον κύριο μέτοχο του ομίλου στα δικαστήρια του Hνωμένου Βασιλείου. Η αντίσταση γίνεται κυρίως από γυναίκες από την περιοχή. Με επιτυχία: Πριν από λίγες εβδομάδες, η εταιρεία δεσμεύτηκε να πληρώσει μερικά εκατομμύρια ευρώ. Πώς συνέβη αυτό;
»Kakuzi-Land" όσο μπορεί να δει το μάτι: Ο γεωργικός επιχειρηματικός όμιλος διαχειρίζεται περισσότερα από εκατό τετραγωνικά χιλιόμετρα εύφορης γης βόρεια της πρωτεύουσας Ναϊρόμπι Foto: Heiner Hoffmann
Περίπου μιάμιση ώρα με το αυτοκίνητο βόρεια της πρωτεύουσας της Κένυας Ναϊρόμπι, το όνομα Kakuzi είναι πανταχού παρόν. Η εύφορη γεωργική γη του ομίλου εκτείνεται σε περισσότερα από εκατό τετραγωνικά χιλιόμετρα, φυτεμένη με δέντρα αβοκάντο, ξηρούς καρπούς macadamia και ξυλεία. Ανάμεσα τους και τεράστια κοπάδια βοοειδών. Μπορείτε να οδηγήσετε εδώ για περισσότερο από μία ώρα χωρίς ποτέ να φύγετε από το "Kakuzi Land", όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι. Δεν υπάρχει μια οικογένεια στην οποία τουλάχιστον ένα άτομο να μην εργάζεται στην εταιρεία Kakuzi.
Η εταιρεία είναι αυτό που ονομάζεται αποικιακή κληρονομιά στην Αφρική. Ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από λευκούς αποίκους, οι περισσότεροι είναι ακόμα σε βρετανικά χέρια. Η ζήτηση ιδιαίτερα για το το αβοκάντο έχει εκραγεί εδώ και χρόνια, στην πραγματικότητα εξαιρετικές εποχές για μια γεωργική εταιρεία. Εάν δεν ήταν η Μαριάμ Γουάνα;
"Η επιχείρηση έχει φέρει μόνο βάσανα σε αυτή τη χώρα, πολλοί εργαζόμενοι έχουν πεθάνει", αναφέρει. Η ίδια η Wanja εργαζόταν στα χωράφια για την Kakuzi, όπως και η μητέρα της και η μητέρα της μητέρας της. Αλλά δεν θέλει πλέον να εύχεται το ίδιο στα ίδια της τα παιδιά. Έχει γίνει ένας από τους ηγέτες της τοπικής αντίστασης απέναντι στον εταιρικό γίγαντα.
Η Mariam Wanja, 68 ετών, και οι συναγωνιστές της έχουν επιτύχει κάτι που ήταν προηγουμένως αδιανόητο: έχουν προσφύγει στο δικαστήριο. Όχι όμως στην Κένυα, όπου η εταιρεία έχει επιρροή στους υψηλότερους πολιτικούς κύκλους. Αλλά στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου εδρεύει ο κύριος μέτοχος Camellia PLC. Η κατηγορία: αμέλεια – επειδή η Camellia γνώριζε από καιρό για τις υποτιθέμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την κενυάτικη θυγατρική Kakuzi. Χωρίς όμως να δράσει.
"Τώρα έρχονται και οι άνδρες σε μένα και ζητούν βοήθεια οι ίδιοι."
Mariam Wanja, διοργανωτής της αντίστασης ενάντια kakuzi
Και στα μέσα Φεβρουαρίου, η Mariam Wanja ήταν σε θέση να ανακοινώσει καλά νέα στους πληγέντες: η Camellia PLC δεσμεύτηκε να καταβάλει 4,6 εκατομμύρια βρετανικές λίρες ως αποζημίωση στα σχεδόν 80 θύματα της Κένυας. «Χωρίς να αναγνωρίζει κάποια ενοχή», όπως τονίζει ο όμιλος. Η Camellia PLC προφανώς δεν ήθελε να περιμένει την ετυμηγορία, αλλά αντ' αυτού κατέληξε σε εξωδικαστική διευθέτηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη.
"Ο αγώνας μας έχει αλλάξει την άποψη των γυναικών εδώ στην περιοχή. Στην αρχή, οι άντρες μου έλεγαν: Είστε όλοι πολύ μπερδεμένοι. Τώρα έρχονται σε μένα και ζητούν βοήθεια από μόνοι τους", λέει η Wanja.
Η γη του Κακούζι ξεκινά ακριβώς πίσω από το χωριό. Οι κάτοικοι ζουν εδώ ως παράνομοι που εχουν παραβιάσει δημόσιο χώρο. Εκδιώχθηκαν από τη γη των προγόνων τους.Foto: Heiner Hoffmann
Σε ένα μυστικό μέρος, κρυμμένο από τα μάτια του προσωπικού ασφαλείας του Kakuzi, συναντάμε «AAA & Άλλοι» Αυτό είναι στα νομικά αγγλικά το όνομα της ομάδας εκείνων που έχουν θιχτεί, επειδή η ταυτότητά τους παρέμεινε μυστική ακόμη και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας στη Μεγάλη Βρετανία. Ο φόβος για εκδίκηση ή η επιρροή μαρτύρων από τον γεωργικό γίγαντα ήταν πολύ μεγάλος.
Τα έγγραφα του δικαστηρίου που είναι διαθέσιμα στο SPIEGEL απαριθμούν τις πιο σοβαρές φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: βιασμός, τραυματισμοί, ακόμη και ανθρωποκτονία. Βλέποντας τα δάκρυα στα μάτια των "AAA & Other", ακούς τις φωνές τους με λυγμούς , και καταλαβαίνεις την έκταση των ισχυρισμών.
Δίνουμε στις γυναίκες ένα όνομα, ακόμα κι αν δεν είναι το πραγματικό τους. Τους δίνουμε μια εικόνα, ακόμα κι αν έχει σχεδιαστεί μόνο.
Muthoni
«Δεν έκανα ντους για τρεις μέρες», θυμάται ακριβώς η Muthoni . Επειδή ήθελε να εξασφαλίσει αποδεικτικά στοιχεία, αυτό το αποκαλεί. Στοιχεία με τη μορφή σπέρματος στο σώμα της. Η Muthoni βιάστηκε από έναν φρουρό
ασφαλείας του Kakuzi, λέει.
«Ήταν να μαζέψω καυσόξυλα στο δάσος στην περιοχή Κακούζι, οπότε και με σταμάτησε. Μου εμπόδισε το δρόμο μου και είπε: «Θέλεις να κλέψεις εδώ; Σήμερα θα δείς τι συμβαίνει σε γυναίκες σαν κι εσένα. " Τώρα η Muthoni είναι θετική στον ιό HIV.
Αλλά η αστυνομία δεν ενδιαφερόταν ποτέ για τα αποδεικτικά στοιχεία τους. Τρεις μέρες συνέχεια την έδιωχναν από το αστυνομικό τμήμα. «Μετά εγκατέλειψα τις προσπάθειές μου. Η Kakuzi είναι πολύ ισχυρή εδώ », λέει η Muthoni. Γι’ αυτό είναι ακόμη πιο ικανοποιημένη με το αποτέλεσμα των διαδικασιών στην Αγγλία. Το αποκαλεί "ένα κομμάτι της δικαιοσύνης". «Ξαφνικά έχουμε μια φωνή. Δεν είμαι μεμονωμένο περιστατικό. Πολλοί εδώ δεν μιλούν ποτέ για σεξουαλική βία, λόγω ντροπής ή φόβου. Θέλω κι εγώ να ανοίξω το στόμα μου. "
Grace
Η Grace ήθελε να μαζέψει φύλλα για παραδοσιακή ιατρική. Ξαφνικά εμφανίστηκε ένας φύλακας, με τη στολή του Κακούζι και με μάσκα πάνω από το πρόσωπό του.
Εικόνογράφηση: Matthias Schardt / kombinatrotweiss
Την άρπαξε σφιχτά και από τα δύο χέρια και άρχισε να τη βρίζει σαν να ήταν κλέφτρα. Θα καλέσει την αστυνομία εάν δεν είναι "διαθέσιμη", η Grace περιγράφει την κατάσταση. Προσπάθησε να σκίσει τη φούστα της. "Τον κλώτσησα σκληρά στους όρχεις, και γλύτωσα τον εαυτό μου", θυμάται. Δεν έπαθε κάτι άλλο.
Η Grace δεν μπορούσε να κινήσει τα χέρια της για εβδομάδες μετά από αυτό. «Ο δράστης της έτριψε τους βραχίονες τόσο έντονα που ο πόνος ήταν αφόρητος. Από τότε μαγειρεύω με το στόμα μου, με το ξύλινο κουτάλι ανάμεσα στα δόντια μου. » Η Grace φέρει επίσης ψυχολογικά τραύματα: Έχει μείνει μακριά από ανθρώπους από την ημέρα στο δάσος και έχει διαταραχές άγχους.
Η δικαστική υπόθεση στη Μεγάλη Βρετανία της έδωσε ξανά το θάρρος: «Θα χρησιμοποιήσω τα χρήματα για να αγοράσω ζώα και να φτιάξω τη δική μου επιχείρηση». Πάνω απ 'όλα, ωστόσο, τελικά μπόρεσε να πει την ιστορία της, αν και ανώνυμα. Η εταιρεία δεν μπορούσε πλέον να την αγνοήσει. «Τώρα οι φύλακες μας φοβούνται. Επειδή όλες οι γυναίκες γνωρίζουν τώρα ότι μπορούν να αναφέρουν τέτοιες περιπτώσεις. Όταν στέκουμε μαζί, είμαστε ισχυρότεροι από αυτούς.
Caroline
Στο νεκροτομείο έγινε σαφές για την Caroline για πρώτη φορά: ο γιος της είναι νεκρός. Ακόμα κι αν το σώμα που βρίσκεται μπροστά της στο φορείο δεν θύμιζε το υιό της. Το κεφάλι παραμορφομένο, το σώμα γεμάτο πληγές. «Ήταν ο πρωτότοκος μου, ένας υπέροχος γιος, ένα ελεύθερο πνεύμα», θυμάται η Caroline. Και εγείρει σοβαρές ευθύνες: οι υπάλληλοι του Kakuzi τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου.
Εικονογράφηση: Matthias Schardt / kombinatrotweis
Για να μαζέψουν καυσόξυλα στη γη του ομίλου «πληρώνεις συνήθως τους φρουρούς ασφαλείας ένα μικρό πράγμα, τους δωροδοκείς. Τότε σε αφήνουν να περάσεις. Αλλά σε μερικές ημέρες είναι πάρα πολλοί αυτοί για να δώσουμε σε όλους », αναφέρει η Caroline. Έτσι, τον γιο της και τους δύο φίλους τους σταμάτησαν - ως φερόμενοι κλέφτες αβοκάντο.
Βίαιος θάνατος - έτσι είναι στην έκθεση αυτοψίας που έχει ανατεθεί. Οι δύο σύντροφοι του νεαρού άνδρα ήταν τυχεροί, ήταν πιο γρήγοροι, έφυγαν. Και έτσι τουλάχιστον μπόρεσαν να αναφέρουν το φερόμενο έγκλημα στους γονείς. Ο γιος της Caroline έγινε βασική υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου. «Τα χρήματα δεν θα φέρουν πίσω τον γιο μου. Αλλά είμαι σε θέση να βοηθήσω, και να διασφαλίσω έτσι ελπίζω, ότι καμία άλλη μητέρα δεν θα χρειαστεί ποτέ να νιώσει ξανά αυτόν τον πόνο. "
Muthoni, Grace, Caroline. Είναι τρία θύματα από τα συνολικά 79 που έχουν προσφύγει στο στο δικαστήριο για φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον όμιλο Kakuzi.
Η εκδίωξη
Είναι μόνο οι πιο πρόσφατοι ισχυρισμοί που ακούστηκαν στο δικαστήριο στην
Αγγλία. Το συνολικό δομικό πρόβλημα πίσω από αυτό παραμένει άλυτο: η εκδίωξη
από τα πάτρια εδάφη τους. Επειδή εκεί που σήμερα ο Κακούζι καλλιεργεί αβοκάντο,
και οι ντόπιοι μαζεύουν κρυφά ξύλο και φύλλα, υπήρχαν τα σπίτια και οι καλύβες
τους. Στις εύφορες πεδιάδες στο βόρειο τμήμα του Ναϊρόμπι, οι άνθρωποι ζούσαν
καλά από την καλλιέργεια διαβίωσης(subsistence economy) και την
εκτροφή βοοειδών μέχρι την αποικιακή εποχή. Μέχρι πού ήρθαν οι λευκοί
άποικοι.
Η Loisa Syokau είναι περίπου 80 ετών, ακριβώς όμως δεν το γνωρίζει αυτό. Ωστόσο, οι εβδομάδες που οι αποικιακοί ηγέτες εισέβαλαν ξαφνικά στο χωριό τους, εξακολουθούν να είναι πολύ ζωντανά στη θύμησή τους. «Αρχικά ειπώθηκε ότι σε κανέναν δεν επιτρέπεται να κατέχουν περισσότερα από πέντε ζώα. Πήραν τα υπόλοιπα μακριά από εμάς. »Είχαμε τότε σαράντα. «Χειροτέρευσε η κατάσταση από εβδομάδα σε εβδομάδα. Τελικά άρχισαν να καίνε τις καλύβες μας. »Κάθισε δίπλα της και η Kamande Muchema, επιβεβαιώνοντας την ιστορία της.
Οι χωρικοί τελικά κατέφυγαν στους άγονους λόφους πάνω από το "Kakuzi Land". Από εδώ μπορούσαν να βλέπουν προς τα κάτω το παλιό τους σπίτι, ενώ πάνω από τα κεφάλια τους βούιζε συνεχώς ένα ηλεκτροφόρο καλώδιο. Μέχρι σήμερα ζουν σαν καταληψίες δημόσιας γης που ανήκει στην κυβέρνηση. Δεν έλαβαν ποτέ αποζημίωση ή ακόμη και κάποια νέα γη για να καλλιεργήσουν.
Η άποψη του ομίλου
Ο Kakuzi απάντησε ξαφνικά στις ερωτήσεις της SPIEGEL μέσω email. Πρόκειται για πολύ σοβαρούς ισχυρισμούς που αφορούν ποινικά αδικήματα - «δεν πρέπει να τους φέρει ελαφριά κανείς», γράφει η εταιρεία. Οι περισσότερες από τις περιπτώσεις δεν αναφέρθηκαν ποτέ στις ανακριτικές αρχές της Κένυας και ο ίδιος ο Kakuzi δεν συμμετείχε στις διαδικασίες στη Μεγάλη Βρετανία. Ως εκ τούτου, η εταιρεία έχει πλέον διαβιβάσει όλους τους ισχυρισμούς στον γενικό εισαγγελέα, ο οποίος στη συνέχεια ξεκίνησε αστυνομικές έρευνες.
Γιατί δεν κατηγορήθηκαν οι φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κένυα, αλλά στην μακρινή Αγγλία; Η Mary Kambo της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας το εξηγεί με την τοπική επιρροή της: «Ο Kakuzi μπορεί απλά να εξαγοράσει το καθετί εδώ συνεργαζόμενος με τις αρχές. Σημαντικά έγγραφα και αποδεικτικά στοιχεία απλώς εξαφανίζονται ή κατασχέθηκαν. Έχουμε προσπαθήσει για αρκετά καιρό να λύσουμε τα προβλήματα επιτόπου. Δεν λειτουργεί τίποτα. "
Ο Kakuzi δηλώνει επίσης ότι θα καταβάλλεται επαρκής αποζημίωση πάντα μετά από εργατικά ατυχήματα. Η εταιρεία δεν υποστηρίζει διακρίσεις και συνεχίζει να απασχολεί πολλούς ανθρώπους που έχουν υποστεί ατυχήματα στην εργασία. Η κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για θέματα γης.
Οι συνέπειες
Αρκετά σούπερ μάρκετ στην Αγγλία έχουν ήδη απομακρύνει τα προϊόντα του ομίλου λόγω των σοβαρών ισχυρισμών εναντίον του Kakuzi και αναμένουν ολοκληρωμένες διευκρινίσεις και μεταρρυθμίσεις. Αυτό δεν είναι αρκετό για τη Loisa Syokau, τη Mariam Wanja και τις άλλες γυναίκες. Μέχρι το "Kakuzi-Land" να είναι και πάλι η γη τους.
Τα ονόματα των πρωταγωνιστών άλλαξαν μετά από αίτημά τους και για την δική τους προστασία. Αυτή η συνεισφορά είναι μέρος του έργου της Project Global Society, Heiner Hoffmann, Nairobi 08.03.2021
