Τι είναι οι τηλεδιασυνδέσεις; Η σύνδεση των κλιματικών προτύπων της Γης μέσω παγκόσμιων υπεραγωγών πληροφοριών (Μέρος Ι).
Όταν βλέπετε την πρόγνωση καιρού στην αγαπημένη σας εφαρμογή, ίσως είναι δύσκολο να φανταστείτε ότι η πρόγνωση μπορεί να συνδέεται με τις ατμοσφαιρικές και ωκεάνιες συνθήκες σε όλη την υδρόγειο. Ευτυχώς για εμάς, αυτές οι συνδέσεις μπορούν να μας επιτρέψουν να κάνουμε προβλέψεις εβδομάδες ή μήνες πριν. Πώς είναι αυτό δυνατό;
Όταν το Jet Strream
αλληλεπιδρά με ένα ατμοσφαιρικό κύμα Rossby, αναπτύσσει κορυφές και κοιλάδες
που δημιουργούν εναλλασσόμενες ζώνες υψηλής (κόκκινο) και χαμηλής (μπλε) πίεσης
στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Αυτά τα συνδεδεμένα κλιματικά μοτίβα - οι
τηλεδιασυνδέσεις - ταξιδεύουν κατά μήκος του ρεύματος τζετ σαν οχήματα σε έναν
αυτοκινητόδρομο που εκτείνεται σε όλη την υδρόγειο. Εικόνα NOAA Climate.gov.
Τι είναι η τηλεδιασύνδεση;
Οι τηλεδιασυνδέσεις είναι σημαντικές σχέσεις ή σύνδεσμοι μεταξύ καιρικών φαινομένων σε απομακρυσμένες μεταξύ τους τοποθεσίες στη γη, οι οποίες συνήθως περιλαμβάνουν κλιματικά πρότυπα που εκτείνονται σε χιλιάδες μίλια. Πολλά μοτίβα τηλεδιασύνδεσης συμπεριφέρονται σαν μια κούνια, με την ατμοσφαιρική μάζα/πίεση να μετατοπίζεται μπρος-πίσω μεταξύ δύο απομακρυσμένων τοποθεσιών - μια αύξηση, ας πούμε, της ατμοσφαιρικής πίεσης σε μια τοποθεσία έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της πίεσης κάπου πολύ μακριά [1]. Υπάρχουν ακόμη και αποδείξεις ότι οι άποικοι των Βίκινγκς παρατήρησαν τα αντίθετα μοτίβα πίεσης μεταξύ της Γροιλανδίας και της Ευρώπης που χρονολογούνται από το ~1000 μ.Χ., τα οποία σήμερα αναφέρονται ως ταλάντωση του Βόρειου Ατλαντικού (NAO)[2],[3].
Δύο σφαίρες με επίκεντρο τον Βόρειο Ατλαντικό που
δείχνουν τα πρότυπα ανωμαλιών θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια διαφορετικών φάσεων
της ταλάντωσης του Βόρειου Ατλαντικού
Θερμοκρασίες κατά το τέλος του χειμώνα σε σύγκριση με το μέσο όρο της περιόδου 1981-2010, όταν η ταλάντωση του Βόρειου Ατλαντικού (NAO) ήταν έντονα αρνητική (πάνω, Ιανουάριος-Μάρτιος 2010) και όταν ήταν έντονα θετική (κάτω, Ιανουάριος-Μάρτιος 1990). Οι χειμώνες είναι συχνά ψυχρότεροι από το μέσο όρο στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη όταν η NAO είναι αρνητική και θερμότεροι από το μέσο όρο όταν είναι θετική. Εικόνα NOAA Climate.gov, βασισμένη σε δεδομένα από το Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών.
Αν σκέφτεστε ότι έχετε ξαναδεί αυτό το έργο τηλεδιασύνδεσης, έχετε απόλυτο δίκιο! Ένας από τους πιο διάσημους παράγοντες που οδηγούν τα μοτίβα τηλεσυνδέσεων είναι ο καλός μας φίλος ENSO (ίσως είμαστε λίγο προκατειλημμένοι) ή αλλιώς η ταλάντωση El Niño/Southern Oscillation. Η "νότια ταλάντωση" αναφέρεται σε αλλαγές στις πιέσεις της στάθμης της θάλασσας που επικεντρώνονται πάνω από τον ανατολικό τροπικό Ειρηνικό και πάνω από την Ινδονησία (μάθετε περισσότερα εδώ και εδώ, επίσης και εδώ από ένα συγγενικό άρθρο του Blog στα ελληνικά. Ακολουθεί στενά σε αναγνωρισιμότητα το μοτίβο Ειρηνικού-Βόρειας Αμερικής, ένα ταλαντευόμενο μοτίβο πίεσης πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό και τη Βόρεια Αμερική, το οποίο επηρεάζει τη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.
[1]Barnston, A. G., and R. E. Livezey, 1987: Classification, seasonality and persistence of low-frequency atmospheric circulation patterns. Mon. Wea. Rev., 115, 1083-1126.
[2] Van Loon, Harry, and Jeffery C. Rogers. "The seesaw in winter temperatures between Greenland and northern Europe. Part I: General description." Monthly Weather Review 106.3 (1978): 296-310
[3] Stephenson, David B., et al. "The history of scientific research on the North Atlantic Oscillation." Geophysical monograph-American Geophysical Union 134 (2003): 37-50.
