Πότε θα έρθει ο Spermageddon;
Η φύση υπολογίζει σε πλεόνασμα, αλλά το σπέρμα δεν τα πάει καλά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι' αυτό - από το πλαστικό μέχρι τα σωματίδια.
taz 3.6.2024
Το 1974, ακριβώς δύο χρόνια αφότου η Λέσχη της Ρώμης έδειξε τα όρια της ανάπτυξης, δύο ερευνητές συνάντησαν τους οιωνούς μιας εντελώς διαφορετικής πιθανής καταστροφής: Όταν εξέτασαν πάνω από 300 δείγματα σπέρματος, διαπίστωσαν ότι μόνο λίγα περιείχαν περισσότερα από 100 εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά χιλιοστόλιτρο. Το 1950, ήταν ακόμα περισσότερο από το μισό. Ο όγκος της εκσπερμάτωσης είχε επίσης μειωθεί. Ενώ ο κόσμος συζητούσε για τον υπερπληθυσμό, ξαφνικά προέκυψε μια εντελώς νέα ανησυχία: Τι θα συμβεί αν η αναπαραγωγή αποτύχει τις επόμενες δεκαετίες;
300 δείγματα σπέρματος δεν είναι ο κόσμος. Η συζήτηση ξεκίνησε πραγματικά μόνο όταν μια περίληψη 60 μελετών επιβεβαίωσε την τάση στη δεκαετία του 1990. Έκτοτε, συσσωρεύονται ανησυχητικά πρωτοσέλιδα. Μια μελέτη περιέγραψε την ποιότητα των δειγμάτων σπέρματος από στρατιωτικές εξετάσεις στο Αμβούργο και τη Λειψία ως «αξιοσημείωτα αδύναμη», μια άλλη περιέγραψε την ποιότητα του σπέρματος των νεαρών Δανών ως κατώτερη από εκείνη μιας κλινικής γονιμότητας το 1940. Μια άλλη περίληψη από το 2017 κατέγραψε τη μείωση του σπέρματος κυρίως στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία.
Ταυτόχρονα, υπήρχαν επίσης αμφιβολίες σχετικά με τα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, στους υπολογισμούς της μετα-ανάλυσης από τη δεκαετία του 1990 και τη συγκρισιμότητα των ιστορικών μεθόδων μέτρησης σπέρματος. Άλλες μελέτες έρχονται σε αντίθεση με την τάση ή διαπίστωσαν ότι είναι περιφερειακά περιορισμένη και η συγκέντρωση σπέρματος των Δανών νεοσύλλεκτων βελτιώθηκε επίσης τα επόμενα 15 χρόνια. Επιπλέον, ήταν βασικά στο γόνιμο εύρος για το 85% αυτών που δοκιμάστηκαν.
Ωστόσο, αυτός δεν είναι αρκετός λόγος για να τα ξεκαθαρίσουμε όλα. Η τάση είναι πολύ επίμονη για κάτι τέτοιο. Μπορεί πλέον να βρεθεί και σε σύγχρονες, μεθοδολογικά αξιόπιστες μελέτες και μετα-αναλύσεις με δεκάδες χιλιάδες δείγματα. Μία από αυτές τις μελέτες καταγράφει ακόμη και επιδείνωση 1 έως 2,6% ετησίως.
«Αν δείτε μια επιδείνωση 50% σε 50 χρόνια, χτυπάει ο κώδωνας του κινδύνου», δήλωσε ο βιολόγος αναπαραγωγής Albert Salas-Huetos στο επιστημονικό περιοδικό New Scientist. Η Shanna Swan, επιδημιολόγος και συν-συγγραφέας μιας από τις μεγαλύτερες μελέτες για το θέμα μέχρι σήμερα, συγκρίνει τη συζήτηση με εκείνη της υπερθέρμανσης του πλανήτη: «Πρώτα υπάρχουν προειδοποιήσεις, μετά πολλή απόρριψη και σε κάποιο σημείο όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι χειροτερεύει».
Έτσι, τα πράγματα δεν φαίνονται καλά για το σπέρμα. Αυτό που από καιρό φοβόταν η επιστήμη θεωρείται πλέον βέβαιο σε πολλά μέρη. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, η φύση υπολογίζει με πλεόνασμα. Από 40 εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά χιλιοστόλιτρο, κάθε επιπλέον αυξάνει ελάχιστα τη γονιμότητα. Αυτό που δεν είναι σαφές, ωστόσο, είναι εάν το πλεόνασμα τελικά θα εξαντληθεί, προκαλώντας την ξαφνική πτώση της ποσότητας και της ποιότητας, εάν και πώς επηρεάζει τη γονιμότητα και τι μπορούμε να κάνουμε γι 'αυτό.
Μείωση επίσης αισθητή στα ζώα
Μια προφανής υπόθεση αφορά τους παράγοντες άγχους της σύγχρονης ζωής. Το αλκοόλ και τα τσιγάρα βλάπτουν την παραγωγή σπέρματος, όπως και η έλλειψη άσκησης και ύπνου ή μια δίαιτα που είναι πολύ υψηλή σε λιπαρά και ζάχαρη. Τα λιπώδη κύτταρα, για παράδειγμα, μετατρέπουν μια υπερβολική ποσότητα τεστοστερόνης σε οιστρογόνα και με τη σειρά τους παράγουν προφλεγμονώδεις ουσίες. Εάν το σώμα είναι απασχολημένο με την ανοσολογική άμυνα όλη την ώρα, εξοικονομεί αλλού, σε περίπτωση αμφιβολίας και στην αναπαραγωγή.
Αυτό φαίνεται καλά από το παράδειγμα του Corona: Ακόμη και μια σχετικά ήπια λοίμωξη Covid μπορεί να διακόψει την παραγωγή σπέρματος για εβδομάδες. Προβλήματα με τον αριθμό των σπερματοζωαρίων και την ποιότητα του σπέρματος βρίσκονται επίσης συχνά σε σχέση με χρόνιες καρδιαγγειακές παθήσεις ή διαβήτη τύπου 2.
Ωστόσο, η υποχώρηση σπέρματος δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στα άτομα και στον τρόπο ζωής τους. Έστω και μόνο επειδή δεν επηρεάζει μόνο τους ανθρώπους. Τα σκυλιά, για παράδειγμα, σπάνια έχουν εργασιακό άγχος - αλλά η ποιότητα του σπέρματος τους έχει επίσης υποφέρει τις τελευταίες δεκαετίες. Το σπέρμα των αλόγων είναι επίσης περίπου 30% λιγότερο κινητικό σήμερα σε σύγκριση με τη δεκαετία του '80. Ταυτόχρονα, οι γεννητικές δυσπλασίες εντοπίζονται όλο και περισσότερο στην άγρια φύση, στους πάνθηρες, στα ψάρια ή στις χελώνες.
Στους ανθρώπους, επίσης, οι αριθμοί της ενδομητρίωσης, των κύστεων των ωοθηκών και του καρκίνου των όρχεων αυξάνονται. Όλα αυτά δείχνουν μια επιβλαβή επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων – πιθανώς πολύ πριν από τη γέννηση, όταν σχηματίζονται τα γεννητικά όργανα.
Το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικές ουσίες μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την αναπαραγωγή διαφόρων ειδών δεν είναι μια νέα, υποθετική θεωρία, αλλά ήταν ήδη ένα βασικό ζήτημα ενός από τα πρώτα περιβαλλοντικά κινήματα στη δεκαετία του 1960. Εκείνη την εποχή, το φυτοφάρμακο DDT οδήγησε τον φαλακρό αετό στο χείλος του κινδύνου. Πολλοί το παρατήρησαν μόνο όταν η βιολόγος Rachel Carson έγραψε το μπεστ σέλερ "Silent Spring" γι 'αυτό. Η «Σιωπηλή Άνοιξη» είναι μια επείγουσα προειδοποίηση ενάντια σε έναν κόσμο χωρίς κελάηδημα πουλιών. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ευρύ πολιτικό κίνημα, μια απαγόρευση του DDT από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Νίξον και μια σημαντική ανάκαμψη για τον φαλακρό αετό: τα περίπου 400 εναπομείναντα ζευγάρια αναπαραγωγής έχουν γίνει τώρα πάνω από 70.000 και πάλι.
Σήμερα, το DDT, όπως και διάφορα φυτοφάρμακα, θεωρείται ορμονικός μολυσματικός παράγοντας. Αυτές είναι ουσίες που εμποδίζουν το ορμονικό μας σύστημα και το έργο του και έτσι συχνά και την ανάπτυξη των αναπαραγωγικών μας οργάνων. Άλλες ακαθαρσίες που λέγεται ότι έχουν επιβλαβή επίδραση είναι τα πλαστικά όπως οι φθαλικές ενώσεις και η BPA, τα οποία βρίσκουν το δρόμο τους στο σώμα μας μέσω συσκευασιών τροφίμων, για παράδειγμα, και τα parabens, τα οποία βρίσκονται σε ορισμένα προϊόντα καθαρισμού και καλλυντικών. Επιπλέον, η ρύπανση από σωματίδια και τα βαρέα μέταλλα μπορούν επίσης να βλάψουν την αναπαραγωγή.
Μόλις αυτό το μήνα, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού βρήκαν μικροσωματίδια 15 διαφορετικών τύπων πλαστικού σε όλους τους τεσταρισμένους όρχεις σκύλων και ανθρώπων. Αναγνωρίζουν επίσης μια σύνδεση μεταξύ του πλαστικού και του φθίνοντος αριθμού σπερματοζωαρίων.
Οι ουσίες δεν παρακολουθούνται επαρκώς
Τι μπορεί να γίνει γι 'αυτό; Θα ήταν καλό να επεκταθούν οι κανονισμοί που ήδη απαγορεύουν τις προσμείξεις σε ολόκληρη την ΕΕ ή τις αποκλείουν σε προϊόντα για παιδιά (αλλά όχι απαραίτητα για έγκυες γυναίκες). Επιπλέον, τα μέγιστα όρια θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τα νέα ευρήματα σχετικά με τις ευαίσθητες αλληλεπιδράσεις του ενδοκρινικού συστήματος και οι επιβλαβείς ουσίες στις πλαστικές συσκευασίες και εξοπλισμό θα πρέπει να αντικατασταθούν από λιγότερο επικίνδυνες ουσίες – στο μέτρο του δυνατού.
Ένα πρόσφατο σκάνδαλο δείχνει ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης στην παρακολούθηση αυτών των ουσιών: Ένα ντοκιμαντέρ για τους πλαστικοποιητές ανακάλυψε έναν μολυσματικό παράγοντα στα δείγματα ούρων μιας οικογένειας που δεν έχει εγκριθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Το γραφείο προστασίας των καταναλωτών εξέτασε τα δείγματα 250 άλλων παιδιών νηπιαγωγείου και βρήκε την ουσία σε περισσότερο από το 60% αυτών, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο την προγεννητική ανάπτυξη των όρχεων σε πειράματα σε ζώα. Πριν από λίγες ημέρες, η Öko-Test ανέφερε ότι μικρές ποσότητες του απαγορευμένου πλαστικοποιητή βρέθηκαν σε 7 από τα 25 αντηλιακά για μωρά και νήπια. Ωστόσο, δεν συνιστάται η αναστολή της προστασίας από τον ήλιο.
Εάν θέλετε να προστατευτείτε, μπορείτε τουλάχιστον να προσπαθήσετε να αποφύγετε πλαστικά μπουκάλια, συσκευασίες ή parabens. Σφραγίδες έγκρισης όπως το "Blue Angel" και το "Bisphenol-free" ή εφαρμογές όπως το ToxFox βοηθούν στους ελέγχους προϊόντων από παιδικά παιχνίδια έως καλλυντικά. Τα φορητά φίλτρα αέρα όχι μόνο προστατεύουν από την κορώνα, αλλά και από τα σωματίδια.
Για καλύτερο σπέρμα, το μικρό μέρος των παραγόντων υγείας που βρίσκονται πραγματικά στα χέρια μας μπορεί επίσης να επηρεαστεί γρήγορα: Για παράδειγμα, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί ή τα ψάρια βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών στο σώμα και έτσι επιβραδύνουν τις φλεγμονώδεις καταστάσεις. Η μειωμένη περιφέρεια της μέσης και η ελαφριά άσκηση έχουν επίσης συνδεθεί με βελτιωμένη ποιότητα σπέρματος – αλλά προσέξτε: η πολύ έντονη άσκηση μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Τι σημαίνει η μείωση του αριθμού και της ποιότητας του σπέρματος για την ανθρώπινη αναπαραγωγή γενικά είναι δυστυχώς δύσκολο να απαντηθεί. Η έρευνα εξακολουθεί να γνωρίζει πολύ λίγα για τις πραγματικές επιπτώσεις στη γονιμότητα. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η στειρότητα θεωρήθηκε πρόβλημα των γυναικών, γεγονός που πιθανώς συνέβαλε επίσης στο γεγονός ότι δόθηκε πολύ λίγη προσοχή στο σπέρμα.
Για παράδειγμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξακολουθεί να συζητά το χαμηλότερο όριο σπέρματος για τη στειρότητα. Αυτό που η έρευνα αποδεικνύει με μεγάλη βεβαιότητα, ωστόσο, είναι η εξάπλωση των ορμονικών ρύπων και οι ποικίλες βιολογικές συνέπειές τους. Ίσως ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να τους υποτιμήσουμε.
