Το σπιράλ της καταστροφής

 Το σπιράλ της καταστροφής

Στην τελευταία του ανάρτηση, ο Zeke Hausfather συζήτησε την απίστευτη ζέστη του 2023 και του 2024 και τις επιπτώσεις της στη μελλοντική θέρμανση της γης. Μερικοί αναγνώστες το κοίταξαν και φρίκαραν:

Υπάρχουν δύο γεγονότα που μπορούν να μας κρατήσουν γειωμένους  και είναι:

1.               Όταν οι άνθρωποι σταματήσουν να εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, το κλίμα θα σταματήσει να θερμαίνεται.

2.              Έχουμε την τεχνολογία για να σταματήσουμε κυρίως τις εκπομπές τις επόμενες δεκαετίες.

 

Δέσμευση μηδενικών εκπομπών

Η ποσότητα της θέρμανσης που βιώνει η Γη μετά τη διακοπή των εκπομπών είναι γνωστή στην κλιματική μπιζ ας πούμε ως δέσμευση μηδενικών εκπομπών, συχνά συντομογραφία ZEC.

Πρόσφατες εργασίες κατά την τελευταία δεκαετία δείχνουν ότι το ZEC είναι μηδέν. Με άλλα λόγια, μόλις σταματήσουμε να εκπέμπουμε αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, το κλίμα θα σταματήσει να θερμαίνεται. Για παράδειγμα, μπορούμε να το προσομοιώσουμε σε μοντέλα και δείχνουν:

Μεταβολές α) της συγκέντρωσης CO2 στην ατμόσφαιρα και β) στην εξέλιξη της θερμοκρασίας του επιφανειακού αέρα της παγκόσμιας επιφάνειας (GSAT) μετά την παύση των εκπομπών CO2. Τα μεμονωμένα μοντέλα είναι οι γκρι γραμμές, ο μέσος όρος πολλαπλών μοντέλων είναι η μαύρη γραμμή. Από  το σχήμα 4-39 της έκθεσης AR6 WG1 της IPCC.

Το αριστερό πάνελ δείχνει την ατμοσφαιρική αφθονία του CO2 όταν σταματήσουν οι εκπομπές και δείχνει ότι η ποσότητα του CO2 στην ατμόσφαιρα αρχίζει να μειώνεται μόλις σταματήσουμε να εκπέμπουμε CO2. Το δεξιό πάνελ δείχνει τη θερμοκρασία μετά τη διακοπή των εκπομπών. Ορισμένα μοντέλα δείχνουν μερικά δέκατα του βαθμού θέρμανσης και άλλα μερικά δέκατα του βαθμού ψύξης. Ωστόσο, η κεντρική μας εκτίμηση είναι ότι η παγκόσμια μέση θερμοκρασία δεν αλλάζει μόλις σταματήσουν οι εκπομπές.

Έχουμε μια καλή θεωρητική εξήγηση γι' αυτό: η μείωση της ακτινοβολίας από τη μείωση του CO2 ακυρώνει την ανισορροπία μεταξύ του μικτού στρώματος του ωκεανού και της ακτινοβολίας, οπότε δεν υπάρχει καθαρή αύξηση της θερμοκρασίας.

 

Ζείτε μια ενεργειακή επανάσταση

Ζούμε μια νόμιμη, μοναδική ενεργειακή επανάσταση. Η τελευταία ήταν πριν από 150 χρόνια, όταν ξεκίνησε η εποχή των ορυκτών καυσίμων. Σήμερα, κινούμαστε από αυτό το ενεργειακό σύστημα, το οποίο βασίζεται στην καύση καταστροφή, σε ένα σύστημα που βασίζεται στην άμεση παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

O κύριος μοχλός είναι η μείωση του κόστους της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, καθιστώντας τις ανταγωνιστικές με τις πηγές ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Αυτές οι πηγές ενέργειας παράγουν άμεσα ηλεκτρική ενέργεια, οπότε ένα δίκτυο που λειτουργεί σε αυτές είναι πολύ πιο αποδοτικό από ένα που παράγει ηλεκτρική ενέργεια από θερμότητα.

 

Επειδή η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι διαλείπουσες πηγές ενέργειας, εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε μια ραχοκοκαλιά ορυκτών καυσίμων για να χειριστούμε τις περιόδους που αυτά δεν παράγουν αρκετά. Ανάλυση από ειδικούς στον τομέα της ενέργειας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μπορούμε να έχουμε ένα σύστημα που θα είναι 90% καθαρή ενέργεια και (κατά μέσο όρο) 10% φυσικό αέριο το 2035 και να πληρώνουμε περίπου το ίδιο ποσό για ηλεκτρική ενέργεια που πληρώνουμε σήμερα. Εάν λάβετε υπόψη τις εξωτερικότητες των ορυκτών καυσίμων (π.χ. ατμοσφαιρική ρύπανση), το κόστος της ενέργειας σε αυτό το καθαρότερο δίκτυο θα είναι στην πραγματικότητα πολύ φθηνότερο.

Αλλά γίνεται καλύτερο: Η καινοτομία των μπαταριών κινείται με εκπληκτική ταχύτητα και μου φαίνεται πολύ πιθανό ότι, μέσα σε μια δεκαετία, οι μπαταρίες θα είναι σε θέση να αποθηκεύουν την πλεονάζουσα ενέργεια κατά τη διάρκεια των περιόδων αιχμής παραγωγής και να την απελευθερώνουν όταν η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά. Αυτό θα επιτρέψει την εγκατάλειψη της ραχοκοκαλιάς του φυσικού αερίου.

 

Τι μας εμποδίζει λοιπόν να λύσουμε το πρόβλημα;

Τα ορυκτά καύσιμα είναι μια βιομηχανία πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αναμφισβήτητα η πιο ισχυρή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Με βαθιά οικονομικά αποθέματα και εκτεταμένη επιρροή στα παγκόσμια οικονομικά και πολιτικά συστήματα, αυτές οι βιομηχανίες δεν πρόκειται να δεχτούν την ήττα στην αγορά.

Ως εκ τούτου, τα συμφέροντα ορυκτών καυσίμων αναπτύσσουν τους σχεδόν απεριόριστους πόρους τους για να νοθεύσουν και να παραπληροφορήσουν την αγορά. Χρησιμοποιούν στρατηγικές που κυμαίνονται από επιθετικές εκστρατείες δημοσίων σχέσεων, διάδοση παραπληροφόρησης και ώθηση σε συμμορφούμενους πολιτικούς να θεσπίσουν πολιτικές που εμποδίζουν την ανάπτυξη εναλλακτικών ενεργειακών τεχνολογιών. Δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε πέρα από το Project 2025 για να δούμε μια συνταγή για το πώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εδραιώνουν τα ορυκτά καύσιμα στην κοινωνία μας.

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα επιστημονικό ή τεχνικό πρόβλημα - είναι τελικά ένα πολιτικό πρόβλημα. Και τα πολιτικά προβλήματα μπορούν να λυθούν με την ψηφοφορία όχι πάντα βέβαια αλλά λέμε τώρα.

Αντί λοιπόν να πάθουμε κατάθλιψη και να μπούμε στο σπιράλ της καταστροφής, ας δεσμευτούμε να κάνουμε κάτι

Αν μας πιάνει κατάθλιψη για να αντισταθούμε, τα συμφέροντα των ορυκτών καυσίμων κερδίζουν. Μην τους αφήσουμε.

Πότε μπορεί ένα ανθρώπινο σώμα να καταρρεύσει λόγω καύσωνα

Πότε μπορεί ένα ανθρώπινο σώμα να καταρρεύσει λόγω καύσωνα

Το σώμα σας είναι ένας περίπλοκος μηχανισμός και ένα από τα πράγματα που κάνει είναι να εργάζεται συνεχώς για να διατηρήσει μια εσωτερική θερμοκρασία περίπου 34 o C . Για να γίνει αυτό, το σώμα σας πρέπει να διαχέει περίπου 100 watt (W) θερμότητας στο περιβάλλον μας, περίπου ίσο με την παραγωγή ενέργειας ενός φωτεινού λαμπτήρα πυρακτώσεως.

Το ανθρώπινο σώμα έχει δύο βασικούς τρόπους απόρριψης θερμότητας: μέσω

A) αισθητής απώλειας θερμότητας και

B) λανθάνουσας απώλειας θερμότητας.

Αισθητή απώλεια θερμότητας: Ο όρος «αισθητή» θερμότητα αναφέρεται στη θερμότητα που μεταφέρεται «προς τα κάτω», δηλαδή από ένα θερμό αντικείμενο (εμείς) σε ένα ψυχρότερο αντικείμενο (το περιβάλλον).Με τον ίδιο τρόπο που ένα ζεστό φλυτζάνι καφέ χάνει τη θερμότητά του σε ένα πιο δροσερό περιβάλλον, ετσι και το σώμα μας εκπέμπει θερμότητα σε ένα πιο δροσερό περιβάλλον.

Ας δώσουμε διαχρονικά  έμφαση στη λέξη ψυχρότερο. Καθώς η θερμοκρασία του περιβάλλοντος αυξάνεται στη δεκαετία του '80, η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του σώματός μας και του περιβάλλοντος γίνεται μικρότερη και η αισθητή απώλεια θερμότητας καθίσταται αναποτελεσματική.

Σε αυτό το σημείο, έχουμε δύο επιλογές.

1)Μπορούμε να εισαγάγουμε κίνηση αέρα, όπως η ενεργοποίηση ενός ανεμιστήρα. Αυτό αυξάνει τη ροή του αέρα πάνω από το δέρμα μας, αυξάνοντας τη λογική μεταφορά θερμότητας έτσι ώστε, ακόμη και με μια σχετικά μικρή διαφορά μεταξύ της θερμοκρασίας του αέρα και της θερμοκρασίας του δέρματός σας, το σώμα σας μπορεί ακόμα να απαλλαγεί από 100 W θερμότητας. Παρεμπιπτόντως, ένα αντιστπιχο παράδειγμα από την καθημερινότητα μας με αυτόν τον τρόπο οι φούρνοι συναγωγής (αέρα)μαγειρεύουν γρηγορότερα από τους κανονικούς φούρνους.

2) Ή μπορούμε να στραφούμε στη λανθάνουσα απώλεια θερμότητας. Λανθάνουσα απώλεια θερμότητας: Όταν το περιβάλλον είναι πολύ ζεστό για να ρυθμιστεί η αισθητή απώλεια θερμότητας, αρχίζουμε να ιδρώνουμε. Η εφίδρωση μας δροσίζει επειδή, όταν ο ιδρώτας μας εξατμίζεται, μεταφέρει μια τεράστια ποσότητα θερμότητας μακριά από το σώμα. Απαιτεί μόνο εξάτμιση περίπου 150 γραμμάριων  ιδρώτα ανά ώρα για να απαλλαγούμε από 100 W.

Όταν οι θερμοκρασίες περιβάλλοντος είναι στη δεκαετία του '80, η εφίδρωση συμπληρώνει τη λογική απώλεια θερμότητας, οπότε δεν χρειάζεται να ιδρώνουμε πολύ για να διατηρήσουμε το σώμα μας στη σωστή θερμοκρασία.

Αλλά καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος πλησιάζει τη θερμοκρασία του σώματός μας, η λογική μεταφορά θερμότητας γίνεται λιγότερο αποτελεσματική και βασιζόμαστε όλο και περισσότερο στην λανθάνουσα μεταφορά θερμότητας για να απαλλαγούμε από τη θερμότητα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ιδρώνουμε περισσότερο για να παραμένουμε θερμορυθμισμένοι.

Καθώς η θερμοκρασία του περιβάλλοντος αυξάνεται πάνω από τη θερμοκρασία του σώματός σας, η κατεύθυνση της βαθμίδας θερμοκρασίας αντιστρέφεται και η αισθητή μεταφορά θερμότητας αρχίζει να θερμαίνει το σώμα σας. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να ιδρώσουμε  ακόμη περισσότερο, ώστε ο ιδρώτας να απομακρύνει τα 100 W του σώματός σας συν τη θερμότητα που απορροφάται από το περιβάλλον.

 «Δεν φταίει η ζέστη, αλλά η υγρασία»: Ο ιδρώτας από μόνος του δεν σας δροσίζει - ο ιδρώτας πρέπει να εξατμιστεί. Ένας από τους παράγοντες που το ελέγχουν αυτό είναι η υγρασία του περιβάλλοντος. Όσο πιο υγρός είναι ο αέρας, τόσο πιο δύσκολη είναι η εξάτμιση του ιδρώτα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια μέρα με περίπου 34 οC μπορεί να φαίνεται ανεκτή στην άνυδρη Αριζόνα, αλλά καταπιεστική στην υγρή Φλώριντα.

 

Νομίζω κάθε  Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία συνδυάζει τη ζέστη και την υγρασία σε έναν ενιαίο αριθμό, τον δείκτη θερμότητας: Ο δείκτης θερμότητας αυξάνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας, κάτι που θα πρέπει να είναι αρκετά προφανές. Αυξάνεται επίσης και με την αύξηση της υγρασίας, η οποία αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη δυσκολία εξάτμισης του ιδρώτα.

Βλέπε και σχετικά:

Ο ρόλος των υδρατμων στο κλίμα της γης

Η εξίσωση της ‘καταστροφής’ (Νόμος Clausius-Clapeyron).

 

Η επικίνδυνη ζώνη: υψηλή θερμότητα και υψηλή υγρασία: Αυτό μας φέρνει τη θανατηφόρα ζέστη. Όταν η θερμοκρασία του αέρα είναι υψηλή, το σώμα δεν μπορεί να κρυώσει με λογική μεταφορά θερμότητας. Και όταν η υγρασία είναι υψηλή, το σώμα επίσης δεν μπορεί να κρυώσει με λανθάνουσα μεταφορά θερμότητας (εφίδρωση).

Σε επαρκώς υψηλή θερμοκρασία και υψηλή υγρασία, το ανθρώπινο σώμα απλά δεν μπορεί να θερμορυθμιστεί. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι βασικές θερμοκρασίες των ανθρώπων θα αυξηθούν και ακόμη και νέοι, υγιείς άνθρωποι θα βιώσουν ασθένειες που σχετίζονται με τη θερμότητα, όπως θερμική εξάντληση, θερμοπληξία ή ακόμα και θάνατο. Ακόμα κι αν κάθονται ακίνητα στη σκιά, με έναν ανεμιστήρα πάνω τους.

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό συμβαίνει για θερμοκρασίες υγρού θερμομέτρου πάνω από περίπου 31C . Αυτά είναι τα κελιά σκιασμένα με κόκκινα στον παραπάνω πίνακα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν βιώσει ποτέ τέτοιες καταστάσεις και σίγουρα δεν θέλει κανείς να βιώσει.

Κλιματική αλλαγή: Τέτοιες θερμοκρασίες συμβαίνουν σπάνια σήμερα, αλλά καθώς το κλίμα θερμαίνεται, αναμένουμε ότι περισσότερες περιοχές θα βιώσουν αυτές τις μη βιώσιμες θερμοκρασίες.

 

Μια περιοχή δεν χρειάζεται να βιώνει θανατηφόρα ζέστη κάθε μέρα για να είναι ουσιαστικά ακατοίκητη. Ακόμη και λίγες μόνο ζεστές μέρες κάθε χρόνο θα μπορούσαν να κάνουν τη ζωή σε μια τέτοια περιοχή πολύ επικίνδυνη.

"Αν κάνει πολύ ζέστη, θα εγκαταστήσουμε κλιματισμό", είναι πλούσιοι άνθρωποι που το λένε και  μπορούν εύκολα να το αντέξουν οικονομικά. Οι φτωχοί άνθρωποι δεν το λένε αυτό επειδή ξέρουν ότι δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, τουλάχιστον όχι χωρίς οι πλούσιοι να πληρώσουν για αυτό, κάτι που φαίνεται απίθανο στον σημερινό κόσμο μας.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η αντιμετώπιση της υπερβολικής ζέστης πρόκειται να γίνει μια σημαντική πρόκληση. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε να πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.

Πηγή βιβλιογραφίας: A. Dessler, How extreme heat kills you.

---