Πιλοτικό PROJECT για τον χρόνο εργασίας στην Πορτογαλία: "Η εβδομάδα 4 ημερών αυξάνει την παραγωγικότητα"
Περισσότερη ικανοποίηση, περισσότερη παραγωγή: Ο εμπειρογνώμονας Pedro Gomes εξηγεί γιατί οι εταιρείες και οι εργαζόμενοι αξιολογούν το πιλοτικό πρόγραμμα στην Πορτογαλία ως επιτυχία.
Αρθρο της TAZ
Περισσότερος χρόνος, λιγότερη δουλειά. Η καθημερινή ζωή στη Σίντρα Φωτογραφία: Jorge Castellanos/Sopa/imago
Pedro Gomes: Αξιολογήσαμε τις έρευνες που κάναμε μετά τους πρώτους τέσσερις μήνες. Το 95% των εταιρειών αξιολογούν την εμπειρία ως θετική.
Στη συνέντευξη: Πέδρο Γκόμες
Φωτογραφία: private
Γεννήθηκε το 1981 και είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Birkbeck του Λονδίνου. Το 2021, δημοσίευσε το βιβλίο «Η Παρασκευή είναι το νέο Σάββατο», στο οποίο περιγράφει το όραμά του για την τετραήμερη εβδομάδα ως έναν καλύτερο τρόπο οργάνωσης της οικονομίας στον 21ο αιώνα. Λόγω της επιτυχίας του βιβλίου, ο Pedro προσκλήθηκε από την πορτογαλική κυβέρνηση το 2022 να συντονίσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την τετραήμερη εβδομάδα.
Έτσι κάνουν ιστορικά πλέον και οι Έλληνες πολιτικοί μας!!!
Τι σημαίνει αυτό για τις επιχειρήσεις;
Οι περισσότεροι από αυτούς έλαβαν μέρος επειδή αναμένουν ότι η τετραήμερη εβδομάδα θα τους δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όσον αφορά την εξεύρεση και διατήρηση εξειδικευμένου προσωπικού. Οι εταιρείες δεν έχουν λάβει καμία επιδότηση. Υποστηρίχθηκαν μόνο από την ομάδα μας κατά την εισαγωγή της τετραήμερης εβδομάδας. Ο στόχος ήταν να μειωθούν οι πραγματικές ώρες εργασίας, να έχουμε μια ακόμη ημέρα άδειας – και όλα αυτά χωρίς μείωση των μισθών.
Πώς εφαρμόστηκε αυτό;
Δεν υπάρχει ένα μοντέλο που να ταιριάζει σε όλους. Ορισμένες εταιρείες έκλεισαν τις Παρασκευές, ενώ άλλες έστειλαν μέρος του εργατικού δυναμικού τους στο σπίτι τις Παρασκευές και τις Δευτέρες. Άλλοι πάλι εισήγαγαν ένα κυκλικό σύστημα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για εταιρείες που πρέπει να διατηρούν τις δραστηριότητές τους πέντε ή ακόμα και επτά ημέρες την εβδομάδα. Αυτές οι εταιρείες συνεργάζονται με αυτό που ονομάζουμε ομάδες καθρέφτη. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πάντα κάποιος που γνωρίζει τι κάνει ο συνάδελφος, ο οποίος έχει ρεπό και μπορεί έτσι να παρέμβει. Ορισμένες εταιρείες εισήγαγαν μόνο εν μέρει την τετραήμερη εβδομάδα. Εργάζονταν πέντε ημέρες την εβδομάδα και τέσσερις ημέρες την επόμενη. Επιτρέψαμε σε αυτό να διευκολύνει την έναρξη.
Πώς καταφέρνουν οι εταιρείες να διατηρούν την πλήρη λειτουργία τους με λιγότερες ώρες; Με νέες προσλήψεις;
Όχι. Μόνο σε μία περίπτωση, ένα παιδικός σταθμός, προσλήφθηκε ένας επιπλέον δάσκαλος νηπιαγωγείου. Κανονικά, αυτό δεν ήταν απαραίτητο.
Γιατί?
Η εργάσιμη ημέρα χρησιμοποιείται καλύτερα. Το 75% των εταιρειών έχουν αλλάξει τις ροές εργασίας τους. Ορισμένες συναντήσεις έχουν συντομευθεί ή εξαλειφθεί εντελώς, η επικοινωνία έχει διαρθρωθεί καλύτερα, η τεχνολογία έχει χρησιμοποιηθεί καλύτερα, και έχουν δημιουργηθεί ακόμη και χρονικά διαστήματα στα οποία γίνεται μόνο δουλειά. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα απαντηθούν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή θα απαντηθούν κλήσεις από συναδέλφους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Έτσι, οι εταιρείες αναγκάστηκαν να αναλύσουν αυτό που προηγουμένως θεωρούνταν φυσιολογικό και πιθανώς επίσης αποτελεσματικό;
Ακριβώς. Κατά τη διάρκεια των τριών μηνών προετοιμασίας την άνοιξη, διαφημίσαμε επανειλημμένα ότι η τετραήμερη εβδομάδα θα έκανε ακριβώς αυτό, μια αμφισβήτηση του παραδοσιακού.
Γιατί οι εταιρείες δεν το κάνουν αυτό ούτως ή άλλως;
Επειδή δεν ήταν απαραίτητο. Μόνο μετά το σχέδιο της τετραήμερης εβδομάδας δημιουργήθηκε η ανάγκη καλύτερης διάρθρωσης της εργάσιμης ημέρας.
Αλλά αυτό σημαίνει επίσης ότι οι εργαζόμενοι και οι υπάλληλοι πρέπει να εργάζονται περισσότερο σε λιγότερο χρόνο;
Η τετραήμερη εβδομάδα αυξάνει την παραγωγικότητα. Αυτές οι αλλαγές δύσκολα μπορούν να γίνουν χωρίς το εργατικό δυναμικό. Η τετραήμερη εβδομάδα δίνει στους εργαζόμενους και τους υπαλλήλους ένα κίνητρο συμμετοχής, δηλαδή επιπλέον άδεια. Συνολικά, οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας μειώθηκαν κατά 12%. Ορισμένες εταιρείες παρέτειναν τις υπόλοιπες τέσσερις εργάσιμες ημέρες κατά μισή ώρα η καθεμία. Άλλοι συντομεύονταν μόνο κάθε δεύτερη εβδομάδα. Ήταν πολύ πιο εύκολο να πειστεί το εργατικό δυναμικό παρά οι εταιρείες. Πολλές από τις ιδέες της αναδιάρθρωσης προήλθαν από τους ίδιους τους εργάτες.
Ποια είναι η αξιολόγηση των εργαζομένων;
Σταθερά θετικό. Περίπου 1.000 άτομα εργάζονται στις 41 εταιρείες. Πήραμε συνέντευξη από 200. Πριν από την τετραήμερη εβδομάδα, το 46% δήλωσε ότι ήταν πολύ δύσκολο να εξισορροπηθεί η εργασία και η προσωπική ζωή. Τώρα έχει πέσει στο 8%. Το 65% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχουν περισσότερο χρόνο με την οικογένειά τους, το 60% αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα χόμπι τους από πριν και το 45% περνούν περισσότερο χρόνο με φίλους. Επιπλέον, υπάρχει η πτυχή της υγείας. Τα Αισθήματα φόβου και άγχους μειώνονται κατά 21%, η κόπωση κατά 23%, οι διαταραχές ύπνου κατά 19% και οι καταθλιπτικές καταστάσεις κατά 21%. Οι δείκτες επαγγελματικής εξουθένωσης είναι 19% χαμηλότεροι από ό, τι πριν από τον πιλότο. Συνολικά, οι αναρρωτικές άδειες μειώνονται.
Τα συνδικάτα ήταν πολύ απρόθυμα όταν παρουσιάστηκε το σχέδιο. Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό;
Τα συνδικάτα είναι βασικά πολύ συντηρητικά στην αντίληψή τους για την εργασία. Τα συνδικάτα στην Πορτογαλία επικεντρώνονται περισσότερο στη γενική μείωση του χρόνου εργασίας, στην εβδομάδα των 35 ωρών. Η τετραήμερη εβδομάδα είναι πολύ πιο ευέλικτη. Αλλάζει τις διαδικασίες εργασίας και εξατομικεύει τις ώρες εργασίας ανάλογα με την εταιρεία. Επιπλέον, είναι μια πρωτοβουλία που καθοδηγείται από την επιχειρηματική πλευρά. Όλα αυτά δεν διευκολύνουν την προσέλκυση των συνδικάτων για ένα σχέδιο όπως το δικό μας.
Τώρα, με την ενδιάμεση έκθεση, αυτό αλλάζει, έτσι δεν είναι;
Ναι, τον Φεβρουάριο θα πραγματοποιηθεί μια πρώτη συνδικαλιστική διάσκεψη στην Πορτογαλία την τετραήμερη εβδομάδα. Και η IG Metall στη Γερμανία υποστηρίζει την ιδέα μιας τετραήμερης εβδομάδας από την άνοιξη. Δεδομένου ότι η IG Metall έχει πρωτοποριακό ρόλο όχι μόνο για τη Γερμανία, αυτό είναι πολύ σημαντικό.
