Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να βλάψει κάθε όργανο και κύτταρο του σώματος
Είναι γνωστό γενικά αλλά υπάρχουν πλέον επιστημονικές αποδείξεις με μεγάλη εμπιστευτικότητα για το συγκεκριμένο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ιδιαίτερα στις πόλεις.Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να βλάψει κάθε όργανο και σχεδόν κάθε κύτταρο στο ανθρώπινο σώμα, σύμφωνα με μια ολοκληρωμένη νέα παγκόσμια ανασκόπηση[1].
THS 2018, Αναδημοσίευση με συμπληρώσεις 22.9.2023
Η έρευνα δείχνει βλάβη από το κεφάλι μέχρι τα νύχια, από καρδιακές και πνευμονικές παθήσεις έως διαβήτη και άνοια, και από ηπατικά προβλήματα και καρκίνο της ουροδόχου κύστης έως οστεοπόρωση και κατεστραμμένο δέρμα. Η γονιμότητα, τα έμβρυα και τα παιδιά επηρεάζονται επίσης από τον τοξικό αέρα, σύμφωνα με την ανασκόπηση.
Η συστηματική βλάβη είναι το αποτέλεσμα των ρύπων που προκαλούν φλεγμονή που στη συνέχεια πλημμυρίζει μέσα από το σώμα και εξαιρετικά λεπτά σωματίδια που μεταφέρονται γύρω από το σώμα από την κυκλοφορία του αίματος.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μια «κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία», σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού να υπομένει τοξικό εξωτερικό αέρα. Νέα ανάλυση δείχνει ότι 8.8 m πρόωροι θάνατοι κάθε χρόνο – διπλάσιοι από προηγούμενες εκτιμήσεις – καθιστώντας την ατμοσφαιρική ρύπανση μεγαλύτερο δολοφόνο από το κάπνισμα.
Ωστόσο, η επίδραση των διαφόρων ρύπων σε πολλές ασθένειες μένει να καθοριστεί, γεγονός που υποδηλώνει ότι η γνωστή καρδιακή και πνευμονική βλάβη είναι μόνο «η κορυφή του παγόβουνου».
«Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να βλάψει έντονα, καθώς και χρόνια, επηρεάζοντας δυνητικά κάθε όργανο του σώματος», καταλήγουν οι επιστήμονες από το Φόρουμ των Διεθνών Αναπνευστικών Εταιρειών στις δύο εργασίες ανασκόπησης, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Chest. «Τα εξαιρετικά λεπτά σωματίδια περνούν μέσα από τους πνεύμονες, συλλαμβάνονται εύκολα από τα κύτταρα και μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος για να εκθέσουν σχεδόν όλα τα κύτταρα του σώματος».
Ο καθηγητής Schraufnagel, στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Σικάγο και ο οποίος ηγήθηκε των ανασκοπήσεων, δήλωσε: «Δεν θα εκπλαγώ αν επηρεαστεί σχεδόν κάθε όργανο. Αν κάτι λείπει [από την ανασκόπηση] είναι πιθανώς επειδή δεν υπήρξε ακόμη έρευνα».
Η ανασκόπηση αντιπροσωπεύει «πολύ ισχυρή επιστήμη», δήλωσε η Δρ Maria Neira, διευθύντρια δημόσιας και περιβαλλοντικής υγείας του ΠΟΥ: «Προσθέτει στα πολύ βαριά στοιχεία που έχουμε ήδη. Υπάρχουν περισσότερες από 70.000 επιστημονικές εργασίες που αποδεικνύουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την υγεία μας».
Είπε ότι αναμένει ακόμη περισσότερες επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης να αποδειχθούν από μελλοντικές έρευνες: «Θέματα όπως η νόσος του Πάρκινσον ή ο αυτισμός, για τα οποία υπάρχουν κάποια στοιχεία, αλλά ίσως όχι οι πολύ ισχυροί δεσμοί, αυτά τα στοιχεία έρχονται τώρα».
„Υπάρχουν περισσότερες από 70.000 επιστημονικές εργασίες που αποδεικνύουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την υγεία μας“.
Πνεύμονες και καρδιά
Οι επιβλαβείς επιπτώσεις του βρώμικου αέρα που εμφανίζονται στην ανασκόπηση αρχίζουν όταν εισπνέεται η ρύπανση.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αναπνευστικά προβλήματα, από άσθμα έως εμφύσημα έως καρκίνο του πνεύμονα. Υπάρχουν πλέον συντριπτικά στοιχεία ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση οδηγεί σε σοβαρή βλάβη όχι μόνο στους πνεύμονες, αλλά και στην καρδιά. Εδώ αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών καθώς οι αρτηρίες στενεύουν και οι μύες εξασθενούν.
Ένας λόγος για την ευρεία βλάβη από την ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ότι πολύ μικρά σωματίδια μπορούν να διεισδύσουν στους πνεύμονες και να μεταφερθούν σε όλο το σώμα. «Προσγειώνονται απευθείας στα όργανα», δήλωσε ο Schraufnagel.
«Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι μπορούν ακόμη και να ταξιδέψουν μέχρι το οσφρητικό νεύρο στον εγκέφαλο». Ένας αναδυόμενος τομέας έρευνας δείχνει επίσης ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας των γονιδίων.
Εγκέφαλος και μυαλό
Τα εγκεφαλικά επεισόδια, η άνοια και η μειωμένη νοημοσύνη είναι όλες οι καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και έχουν συνδεθεί με την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι ο κακός ύπνος μπορεί να είναι συνέπεια της αναπνοής τοξικού αέρα.
Ο κύριος λόγος για την εκτεταμένη ζημιά από την ατμοσφαιρική ρύπανση είναι η συστηματική φλεγμονή, δήλωσε ο Schraufnagel.
«Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος πιστεύουν ότι ένα [σωματίδιο ρύπανσης] είναι ένα βακτήριο, το κυνηγούν και προσπαθούν να το σκοτώσουν απελευθερώνοντας ένζυμα και οξέα».
«Αυτές οι φλεγμονώδεις πρωτεΐνες εξαπλώνονται στο σώμα, επηρεάζοντας τον εγκέφαλο, τα νεφρά, το πάγκρεας και ούτω καθεξής. Με εξελικτικούς όρους, το σώμα έχει εξελιχθεί για να αμυνθεί ενάντια στις λοιμώξεις, όχι στη ρύπανση.
Κοιλιακά όργανα
Μεταξύ των πολλών άλλων οργάνων που επηρεάζονται είναι το ήπαρ. Ο Schraufnagel είπε ότι το τελευταίο τον εξέπληξε, μέχρι που σκέφτηκε το ρόλο του ήπατος στην απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα: «Είναι απολύτως λογικό, αλλά δεν θα το σκεφτόμουν πριν ξεκινήσω τη μελέτη». Η έρευνα που επισημαίνεται στην ανασκόπηση συνδέει επίσης την ατμοσφαιρική ρύπανση με πολλούς καρκίνους, συμπεριλαμβανομένης της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, όπου έχει επίσης βρεθεί αύξηση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.
Ακόμη και το δέρμα και τα οστά επηρεάζονται, με τη γήρανση του δέρματος, την κνίδωση και τα εύθραυστα οστά που σχετίζονται με τον τοξικό αέρα.
Αναπαραγωγή, βρέφη και παιδιά
Ίσως η πιο ανησυχητική επίδραση του τοξικού αέρα είναι η βλάβη στην αναπαραγωγή και τα παιδιά. Η γονιμότητα μειώνεται και οι αποβολές αυξάνονται από την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
Τα αγέννητα επηρεάζονται επίσης, με μια πρόσφατη μελέτη να βρίσκει ρύπους στους πλακούντες που τρέφουν τα έμβρυα.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται επίσης στενά με το χαμηλό βάρος γέννησης των μωρών, το οποίο έχει δια βίου συνέπειες.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, σύμφωνα με την ανασκόπηση, καθώς το σώμα τους εξακολουθεί να αναπτύσσεται.
Η έκθεση σε βρώμικο αέρα οδηγεί σε καχεκτικούς πνεύμονες, αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, λευχαιμία και προβλήματα ψυχικής υγείας.
Ο Schraufnagel ανησυχεί ότι πολλοί γιατροί δεν γνωρίζουν αυτή την ευρεία βλάβη που σχετίζεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση.
«Κάποιοι δεν έχουν ιδέα ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει τα όργανα στα οποία ειδικεύονται. Αλλά επηρεάζει και τα όργανά τους και καλύτερα να δώσουν προσοχή», είπε. «Πρέπει να εκπαιδεύσουν τους ασθενείς τους και στη συνέχεια πρέπει να μιλήσουν» υπέρ της δράσης.
Οι ερευνητές δεν μπορούν να πειραματιστούν σε ανθρώπους και έτσι αναγκαστικά πολλές μελέτες δείχνουν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ κακής ποιότητας αέρα και ασθενειών, αλλά δεν μπορούν να αποδείξουν αιτία και αποτέλεσμα.
Ωστόσο, ο Schraufnagel δήλωσε ότι ιδιαίτερα αδιάσειστα στοιχεία προέρχονται από τρεις τύπους μελετών: όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση και οι ασθένειες αλλάζουν παράλληλα με την πάροδο του χρόνου, όπου η «δόση» της ρύπανσης συσχετίζεται με τα επίπεδα της νόσου και από μελέτες σε ζώα.
Για παράδειγμα, η κυβερνητική δράση για τη μείωση της ρύπανσης πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008 οδήγησε σε αύξηση του βάρους γέννησης στην πόλη.
«Οι επιβλαβείς επιπτώσεις συμβαίνουν ακόμη και σε επίπεδα χαμηλότερα από τα πρότυπα ποιότητας του αέρα που προηγουμένως θεωρούνταν ασφαλή», προειδοποιούν οι επιστήμονες της ανασκόπησης, οι οποίοι μεταξύ τους εκπροσωπούν κάθε ήπειρο. Αλλά προσθέτουν: «Τα καλά νέα είναι ότι το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να αντιμετωπιστεί».
«Ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί η έκθεση είναι να ελεγχθεί στην πηγή της», δήλωσε ο Schraufnagel. Το μεγαλύτερο μέρος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης προέρχεται από την καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη θέρμανση σπιτιών και τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Είμαστε ίσως η πρώτη γενιά στην ιστορία που εκτίθεται σε τόσο υψηλό επίπεδο ρύπανσης. Οι άνθρωποι θα πουν ότι στο Λονδίνο ή σε άλλα μέρη ήταν χειρότερα πριν από 100 χρόνια, αλλά τώρα μιλάμε για έναν απίστευτο αριθμό ανθρώπων που εκτίθενται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Έχουμε μεγαλουπόλεις όπου όλοι οι πολίτες αναπνέουν τοξικό αέρα. Ωστόσο, με όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που έχουμε και συλλέγουμε, οι πολιτικοί δεν θα είναι σε θέση να πουν ότι δεν γνωρίζαμε, αλλά θα το πουν και οι πολίτες θα το ξεχάσουν.
1) https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692%2818%2932723-5/fulltext
