Νέα έρευνα από την Ανταρκτική επιβεβαιώνει την απειλή του "παγετώνα της ημέρας της κρίσης", αλλά η χρηματοδότηση για τη συνέχιση της μελέτης τελειώνει
Όταν είδε το μέτωπο πάγου πλάτους 75 μιλίων του απομακρυσμένου παγετώνα Thwaites να ξεπροβάλλει από τη θάλασσα Amundsen για πρώτη φορά το 2019, ο ερευνητής πάγου James Kirkham αισθάνθηκε μια αίσθηση προμηνύματος.
Στη χειρότερη περίπτωση, η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας και τα θαλάσσια κύματα καύσωνα θα μπορούσαν να λιώσουν αρκετό από τον παγετώνα Thwaites και άλλους πάγους της Ανταρκτικής ώστε να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας κατά 10 πόδια μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2100.
"Ένιωσα ότι αυτό ήταν το είδος του πράγματος που θα μπορούσε να προκαλέσει το τέλος πολλών πολιτισμών, πολλών πόλεων, πολλών ανθρώπων", είπε. "Πραγματικά αναδεικνύει την κλίμακα του προβλήματος της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Όταν σκέφτεστε τους πληθυσμούς στη Νέα Ορλεάνη, στο Μπαγκλαντές και κατά μήκος των ακτογραμμών σε όλο τον κόσμο, εδώ βρίσκεται πραγματικά η απειλή".
Χρειάστηκε μια ολόκληρη ημέρα πλεύσης μόνο για να παρακολουθήσουμε και να χαρτογραφήσουμε το μέτωπο της επιπλέουσας ράχης του παγετώνα Thwaites, είπε, με τους παγωμένους βράχους σε ορισμένα σημεία να υψώνονται αρκετές εκατοντάδες πόδια πάνω από το νερό, σηματοδοτώντας την απότομη άκρη μιας έκτασης πάγου. Αν λιώσουν όλοι οι πάγοι, θα αυξηθεί η μέση παγκόσμια στάθμη της θάλασσας κατά περίπου 2 πόδια.
Τα δείγματα ιζημάτων που συνέλεξαν ο Κέρκαμ και άλλοι επιστήμονες πριν από τέσσερα χρόνια παρείχαν τα δεδομένα για μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στα Πρακτικά των Εθνικών Ακαδημιών Επιστημών, η οποία επιβεβαιώνει μια από τις πιο σοβαρές ανησυχίες για την Ανταρκτική - ότι έχει ήδη αρχίσει μια μη αναστρέψιμη τήξη ορισμένων από τις μάζες πάγου της παγωμένης ηπείρου.
"Δεν μπορείτε να αγνοήσετε τι συμβαίνει σε αυτόν τον παγετώνα", δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Rachel Clark, ερευνήτρια πάγου του Πανεπιστημίου του Χιούστον, η οποία εργάζεται επίσης με τη Διεθνή Συνεργασία για τον παγετώνα Thwaites, μια ομάδα που προσπαθεί να καταλάβει πόσο γρήγορα θα λιώσει ο ευάλωτος πάγος. Όμως, είπε ότι η νέα μελέτη είναι σημαντική επειδή δείχνει ότι το λιώσιμο δεν είναι απλώς τυχαίο ή δεν περιορίζεται σε έναν παγετώνα.
"Αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου ενός μεταβαλλόμενου κλίματος", δήλωσε.
Όχι μόνο Thwaites
Αφού ανέλυσαν τη χημεία και άλλα χαρακτηριστικά κόκκων ιζημάτων του βυθού από διάφορα βάθη και διαφορετικές θέσεις κοντά στην πλωτή άκρη του παγετώνα, τα μέλη της ομάδας κατάφεραν να δείξουν ότι ο παγετώνας ήταν σχετικά σταθερός για σχεδόν 10.000 χρόνια, από το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων, αλλά ότι άρχισε να υποχωρεί στα μέσα της δεκαετίας του 1940.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι υποψιάζονται ότι μια παρατεταμένη θερμή φάση El Niño στον Ειρηνικό Ωκεανό από το 1939 έως το 1942 έδωσε το έναυσμα για την υποχώρηση και ότι η επακόλουθη αύξηση της θερμοκρασίας συνέχισε τη διαδικασία.
Η συν-συγγραφέας Julia Wellner, αναπληρώτρια καθηγήτρια γεωλογίας του Πανεπιστημίου του Χιούστον και επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος Thwaites Offshore Research project, ή THOR, δήλωσε ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο παγετώνας Thwaites και ο γειτονικός παγετώνας Pine Island συνεχίζουν να υποχωρούν από τη δεκαετία του 1940.
Επειδή οι δύο παγετώνες αντέδρασαν συγχρονισμένα μεταξύ τους, τα ευρήματα επιβεβαιώνουν επίσης ότι η υποχώρηση προκλήθηκε από εξωτερικούς παράγοντες και όχι από την εσωτερική δυναμική του παγετώνα, είπε. "Από τη στιγμή που το σύστημα βγαίνει από την ισορροπία, η υποχώρηση συνεχίζεται", πρόσθεσε.
Ενώ ο παγετώνας Thwaites έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο ευάλωτους στην απώλεια σημείων καρφώματος, ένα παρόμοιο μοτίβο τήξης και υποχώρησης σε πολλούς άλλους παγετώνες και παγοκρηπίδες της Ανταρκτικής τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 καταγράφηκε σε μια ξεχωριστή μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 21 Φεβρουαρίου στο Nature.
Χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες, οι ερευνητές διαπίστωσαν μια "αξιοσημείωτη, εκτεταμένη και επιταχυνόμενη αποσύνδεση των παγοκρηπίδων από τα σημεία καρφώματος", μεταξύ άλλων και σε τμήματα της Ανατολικής Ανταρκτικής που θεωρούνταν επί μακρόν λιγότερο ευάλωτα στο λιώσιμο.
"Η απώλεια πολλών από αυτά τα σημεία αγκύρωσης είναι πιθανό να είναι μόνιμη", σε βάθος δεκαετιών, η απώλεια των αγκυρίων που συγκρατούν τις παγοκρηπίδες στη θέση τους θα μπορούσε να είναι το πρώτο βήμα για την απώλεια των τεράστιων φύλλων πάγου που συγκρατούν.
Πετώντας στα τυφλά;
Υπάρχουν ενδείξεις ότι μεγάλο μέρος του πάγου στη Δυτική Ανταρκτική εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια προηγούμενων θερμών γεωλογικών εποχών, και η γνώση του πόσο γρήγορα θα λιώσει και θα αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας τις επόμενες δεκαετίες είναι κρίσιμη πληροφορία για δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε παράκτιες περιοχές με χαμηλό υψόμετρο σε όλο τον κόσμο που πρέπει να προσαρμοστούν στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ωστόσο, παρά τον αυξανόμενο επείγοντα χαρακτήρα, η συνεργασία για τον παγετώνα Thwaites τερματίζεται φέτος λόγω έλλειψης συνεχούς χρηματοδότησης.
Συν-συγγραφέας της Βρετανικής Ανταρκτικής Έρευνας : "Δεν θα είναι δυνατόν να συνεχίσουμε, επειδή η εφοδιαστική αλυσίδα έχει μάλλον εξαντληθεί, οπότε δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια".
Εάν και όταν υπάρξει νέα χρηματοδότηση, αυτό θα σημαίνει ότι η έρευνα θα ξεκινήσει εκ νέου σχεδόν από το μηδέν, πράγμα που αποτελεί μεγάλη πρόκληση στην απομακρυσμένη περιοχή, δήλωσε ο Larter. Ο παγετώνας Thwaites απέχει περίπου 1.000 μίλια από τους πλησιέστερους χερσαίους ερευνητικούς σταθμούς της Ανταρκτικής και οι σκληρές συνθήκες και η σύντομη ερευνητική περίοδος τον καθιστούν "απίστευτα δύσκολο μέρος για να λειτουργήσει από όλες τις απόψεις", πρόσθεσε.
"Υπάρχει μεγάλη έλλειψη χρημάτων αυτή τη στιγμή", δήλωσε ο Κέρκαμ. Ενώ όλοι κατανοούν την επείγουσα ανάγκη παρακολούθησης των παγετώνων της Ανταρκτικής, η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά χρήματα στην τρέχουσα παγκόσμια οικονομική κατάσταση, πρόσθεσε.
Η γνώση του αν η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί κατά ένα ολόκληρο μέτρο ή μόνο κατά το ήμισυ μέχρι το 2100 είναι ζωτικής σημασίας για τους σχεδιαστές σε μέρη όπως το Μπαγκλαντές.
Σε ένα χειρότερο σενάριο κατάρρευσης της Ανταρκτικής, το οποίο εξακολουθεί να θεωρείται απίθανο από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η στάθμη της θάλασσας θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 3 μέτρα περίπου μέχρι το 2070, κατά 10 μέτρα μέχρι τις αρχές του 2100 και κατά 50 μέτρα μέχρι το 2300.
"Νομίζω ότι οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων συχνά εξακολουθούν να πιστεύουν ότι αυτό είναι ένα θέμα για το αύριο που μπορούμε να ελέγξουμε", είπε για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας που προκαλείται από το λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής. "Στην πραγματικότητα, σε αυτό το σημείο, έχουμε ήδη δεσμευτεί σε ένα κομμάτι, ό,τι κι αν κάνουμε, όποιοι κλιματικοί στόχοι κι αν επιτευχθούν".
Πρέπει να κοιτάξουμε για να καθορίσουμε πόσος πάγος θα λιώσει και πόσο γρήγορα και πόσο ψηλά θα ανέβουν οι θάλασσες αυτόν τον αιώνα και μετά. Αυτό περιλαμβάνει την κατανόηση του εδάφους και των πετρωμάτων βαθιά κάτω από τους πάγους και στον πυθμένα της θάλασσας, ώστε να εντοπιστούν αυτά τα κρίσιμα σημεία καρφώματος που θα επιβραδύνουν τουλάχιστον το αδυσώπητο λιώσιμο των πλωτών υφαλοκρηπίδων.
"Φαίνεται ότι έχουμε ήδη ωθήσει το σύστημα του κλίματος και των παγετώνων να ξεπεράσει ορισμένα μη αναστρέψιμα όρια και πρέπει να παρατηρήσουμε και να κατανοήσουμε περισσότερα για το Thwaites, όχι λιγότερα", δήλωσε η ίδια. "Οι ισχυρισμοί περί άγνοιας θα είναι μικρή παρηγοριά για τις μελλοντικές γενιές που θα εκτοπιστούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας στην Ανταρκτική, την οποία θα μπορούσαμε να είχαμε σταματήσει αν είχαμε δράσει εγκαίρως".
