Πυθαγόρας: Όλοι γνωρίζουν το περίφημο θεώρημά του, αλλά όχι ποιος το ανακάλυψε 1000 χρόνια πριν από αυτόν
Αν μελετούσατε μαθηματικά για αρκετό καιρό πιθανότατα θα έχετε καταραστεί το όνομα του Πυθαγόρα ή θα έχετε πει "δόξα στον Πυθαγόρα" αν είστε λίγο οπαδός των τριγώνων.
Αλλά ενώ ο Πυθαγόρας ήταν μια σημαντική ιστορική φιγούρα στην ανάπτυξη των μαθηματικών, δεν κατάλαβε την εξίσωση που συνδέεται περισσότερο με αυτόν (a 2 + b 2 = c2). Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια αρχαία βαβυλωνιακή πινακίδα (με το πιασάρικο όνομα IM 67118) που χρησιμοποιεί το Πυθαγόρειο θεώρημα για να λύσει το μήκος μιας διαγωνίου μέσα σε ένα ορθογώνιο. Η πινακίδα, που πιθανότατα χρησιμοποιείται για διδασκαλία, χρονολογείται από το 1770 π.Χ. - αιώνες πριν γεννηθεί ο Πυθαγόρας γύρω στο 570 π.Χ.
Ένα άλλο δισκίο από περίπου το 1800-1600 π.Χ. έχει ένα τετράγωνο με επισημασμένα τρίγωνα μέσα. Η μετάφραση των σημάνσεων από τη βάση 60 - το σύστημα μέτρησης που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι - έδειξε ότι αυτοί οι αρχαίοι μαθηματικοί γνώριζαν το Πυθαγόρειο θεώρημα (δεν ονομάζεται αυτό, φυσικά) καθώς και άλλες προηγμένες μαθηματικές έννοιες.
«Το συμπέρασμα είναι αναπόφευκτο. Οι Βαβυλώνιοι γνώριζαν τη σχέση μεταξύ του μήκους της διαγωνίου ενός τετραγώνου και της πλευράς του: d = τετραγωνική ρίζα του 2», γράφει ο μαθηματικός Bruce Ratner σε ένα έγγραφο σχετικά με το θέμα. Αυτός ήταν ίσως ο πρώτος αριθμός που ήταν γνωστό ότι ήταν παράλογος. Ωστόσο, αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι ήταν εξοικειωμένοι με το Πυθαγόρειο Θεώρημα - ή, τουλάχιστον, με την ειδική του περίπτωση για τη διαγώνιο ενός τετραγώνου (d 2 = a 2 + a 2 = 2a 2) - περισσότερο από χίλια χρόνια πριν από τον μεγάλο σοφό για τον οποίο ονομάστηκε.
Γιατί λοιπόν αυτό αποδόθηκε στον Πυθαγόρα; Δεν σώζεται πρωτότυπη γραφή από τον Πυθαγόρα. Αυτά που γνωρίζουμε γι' αυτόν μεταδόθηκαν από άλλους, ιδιαίτερα από τους Πυθαγόρειους – μέλη μιας σχολής που ίδρυσε στη σημερινή νότια Ιταλία. Η σχολή, που ονομάστηκε Ημικύκλιο του Πυθαγόρα, ήταν μυστικοπαθής, αλλά η γνώση που αποκτήθηκε εκεί ή ανακαλύφθηκε μεταδόθηκε και συχνά αποδόθηκε στον ίδιο τον άνθρωπο.
«Ένας λόγος για τη σπανιότητα των αρχικών πηγών του Πυθαγόρα ήταν ότι η πυθαγόρεια γνώση μεταδιδόταν από τη μια γενιά στην επόμενη από στόμα σε στόμα, καθώς το υλικό γραφής ήταν σπάνιο», συνέχισε ο Ratner. Επιπλέον, από σεβασμό προς τον αρχηγό τους, πολλές από τις ανακαλύψεις που έκαναν οι Πυθαγόρειοι αποδόθηκαν στον ίδιο τον Πυθαγόρα. Αυτό θα εξηγούσε τον όρο «Θεώρημα του Πυθαγόρα».
Αν και ο Πυθαγόρας δεν κατέληξε στη θεωρία, η σχολή του σίγουρα τη διέδωσε και συνδέθηκε μαζί του για τις επόμενες χιλιάδες χρόνια, τουλάχιστον.
Πηγή: https://link.springer.com/article/10.1057/jt.2009.16
