Τι θέλουμε: Μη μας λείψει τίποτα ή μια κοινωνία επάρκειας και αμοιβαιότητας; Διάβασμα σε 7'

Τι θέλουμε: Μη μας λείψει τίποτα ή μια κοινωνία αμοιβαιότητας;

Οι πρόσφατες μετατοπίσεις στη κοινωνία και στο μυαλό μας.

 

Ο κοινωνιολόγος Andreas Reckwitz γνωρίζει τις πρόσφατες αλλαγές στην κοινωνία και στο μυαλό μας και δίνει μια συνέντευξη στην Ulrike Baureithel

 

Πρόσφατα υπήρξε ένα δελτίο τύπου που έλεγε ότι η Audi θέλει να μειώσει 9.500 θέσεις εργασίας, ενώ 2.000 θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν στην ηλεκτρική κινητικότητα. Δεν μπορεί να προκύψει μια ολόκληρη κοινωνική ανάλυση της μεταβιομηχανικής εποχής από αυτές τις ειδήσεις;

Μία τέτοια είδηση είναι μόνο ένα κομμάτι του μωσαϊκού μιας διαδικασίας αναδιάρθρωσης στη δυτική οικονομία που συμβαίνει εδώ και δεκαετίες. Βιώνουμε τη μετάβαση από μια κλασική βιομηχανική οικονομία σε έναν γνωστικό, πολιτισμικό καπιταλισμό, μια διαδικασία που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970. Η τοπική αυτοκινητοβιομηχανία εξακολουθεί να είναι αρκετά ισχυρή σε σύγκριση με άλλες δυτικές χώρες. Το ποσοστό όμως της βιομηχανικής εργασίας μεταξύ όλων των εργαζομένων μειώθηκε από το 50% σε 24% στη Γερμανία. Οι εταιρείες όπως η Audi τείνουν τώρα να καλύψουν μόνο όσα έχουν ήδη γίνει σε άλλες χώρες και περιοχές της Δύσης: οι παραδοσιακές θέσεις ρουτίνας παραγωγικής εργασίας δεν είναι πλέον διαθέσιμες και οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι εξαφανίζονται ολοένα και περισσότερο. Από την άλλη πλευρά, αναδύονται νέες θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης, όπως για παράδειγμα στην έρευνα και στην ανάπτυξη ή στο μάρκετινγκ. Ακόμη και σε ένα καλό υλικό όπως είναι ένα αυτοκίνητο, υπάρχει πάντα περισσότερη γνωστική δουλειά από χειρωνακτική δουλειά. Αυτό είναι χαρακτηριστικό του γνωστικού-πολιτισμικού καπιταλισμού και που φυσικά επηρεάζει την κοινωνική δομή.

Με ποιο τρόπο;

Η μεταβιομηχανική περίοδος της οικονομίας έχει αντιφατικά αποτελέσματα: 

 Σήμερα, από τη μία πλευρά, έχουμε να κάνουμε με μια αναπτυσσόμενη, υψηλής εξειδίκευσης νέα μεσαία τάξη, εργαζόμενους της γνώσης με την ευρύτερη έννοια, συχνά ακαδημαϊκούς από εκπαίδευση και την έρευνα μέχρι τη νομική επιστήμη και την ιατρική, τη ψηφιακή ή δημιουργική οικονομία. 

Από την άλλη πλευρά, ο τομέας των λεγόμενων υπηρεσιών έχει επίσης επεκταθεί, συχνά στον κλάδο παροχών υπηρεσιών με χαμηλούς μισθούς, οπότε έχει προκύψει μια νέα επισφαλή τάξη. 

 

Ο τομέας των παραδοσιακών δραστηριοτήτων ρουτίνας στη βιομηχανία και της διοίκησης, ο χώρος της παραδοσιακής μεσαίας τάξης, συρρικνώθηκε. Η νέα, καλά εκπαιδευμένη μεσαία τάξη συμφωνεί με τις διαδικασίες και πολιτικές εκσυγχρονισμού, ενώ η επισφαλή χαμηλότερη τάξη βρίσκεται στη χαμένη πλευρά και η παραδοσιακή μεσαία τάξη έχει χάσει γενικότερα την κοινωνική της επιρροή.

Ο καθένας, ακόμα και ο άκρα δεξιός πυρήνας των πολιτικών κομμάτων,  θέλει να αγκυροβολήσει με κεντρώα πολιτική στο κέντρο του εκλογικού σώματος. Αλλά αυτό το κέντρο όπως το γνωρίζαμε, εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα;

Το κέντρο είναι μια ενδεικτική αλληγορία που υποτίθεται ότι σηματοδοτεί το κοινωνικό και πολιτισμικό κέντρο της κοινωνίας σε αντίθεση με το περιθώριο. Αλλά σίγουρα ο μύθος της μεσαίας τάξης είναι εκπληκτικά αδιάσπαστος, ο καθένας δεσμεύεται για το κέντρο, αλλά ταυτόχρονα είναι μια γνωστική διαφωνία. Η εικόνα μας εξαρτάται ακόμα από τις παλιές ιδέες του κέντρου, αλλά αυτό το κέντρο δεν υπάρχει πλέον, και επίσης είναι διαιρεμένο κοινωνικά και διαρθρωτικά: στη νέα και την παλιά μεσαία τάξη. Το κέντρο της κοινωνίας δεν είναι πλέον αυτό το εικονικό κέντρο, αλλά η σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο ομάδων.

Γίνεται λόγος για κοινωνικές τάξεις. Έχει σχέση αυτό με τις τάξεις της μαρξιστικής θεωρίας;

Στην πραγματικότητα δεν μιλάω για τάξη ή milieu επειδή αυτοί οι όροι είναι πολύ αδύναμοι. Ο όρος τάξη κρύβει ότι οι κοινωνικές ομάδες διαφέρουν πολιτισμικά μεταξύ τους. Κάποιος μπορεί να μάθει πολλά από την έρευνα των milieus, αλλά συγχρόνως μπορεί να παραμελήσει την άνιση κατανομή των πόρων και τις διαφορές στην εξουσία. Η τάξη περιλαμβάνει πλέον έναν συγκεκριμένο πολιτισμικό τρόπο ζωής, μια συγκεκριμένη κατάσταση στην εργασιακή διαδικασία και σε σχέση με την κατανομή των πόρων - με την οποία η δημιουργία των πόρων γίνεται όλο και πιο σημαντική - και τέλος με τη συγκεκριμένη θέση σε ένα κοινωνικό σύστημα καθεστώτος, εξουσίας και επιρροής.

Το πλεονέκτημα της εκπαίδευσης δίνει στη νέα μεσαία τάξη μια καλύτερη θέση έναρξης στον ανταγωνισμό. Αλλά πώς ο ανταγωνισμός αυτός εκφράζεται διαφορετικά, που βρίσκουμε τις διαφορές; Αν σκεφτούμε π.χ. τους τεχνίτες σήμερα, δεν μπορούμε να πούμε ότι η παλιά μεσαία τάξη κινδυνεύει να υποβιβαστεί.

Το ενδιαφέρον είναι ότι το υλικό επίπεδο διαβίωσης και η στάση κουλτούρας απέναντι στη ζωή αποσυνδέθηκαν μερικώς μεταξύ τους. Οι πολιτισμικές αξίες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ της νέας και της παλαιάς μεσαίας τάξης: η παλιά μεσαία τάξη καλλιεργεί αξίες όπως η αυτοπειθαρχία και η αίσθηση του καθήκοντος, ζει πάνω από το μέσο όρο στις μικρές πόλεις. Η νέα μεσαία τάξη, από την άλλη πλευρά, είναι κοσμοπολίτικη. Εκφράζει την ανησυχία της για κάτι περισσότερο από απλή υλική επιτυχία, θέλει επίσης να εξελιχθεί στο επάγγελμα της, στην οικογένειά της, στον ελεύθερο χρόνο της. Ζει πρωτίστως στις μητροπόλεις και θέτει τον τόνο σε σχέση με τις κατευθυντήριες κοινωνικές αξίες, όπως η ευελιξία, η κινητικότητα ή η δια βίου μάθηση, αλλά και οι καθημερινές αξίες όπως η υψηλή ευαισθητοποίηση στην υγεία ή η πολυπολιτισμική κοινωνία.

Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η νέα μεσαία τάξη αντιπροσωπεύει αξίες κατάλυσης συνόρων, οι πάλαι ποτέ ριζοσπαστικές αξίες της εντοπιότητας. Η παραδοσιακή μεσαία τάξη χάνει την επιρροή, το κύρος και την ικανοποίηση της πολιτισμικής κληρονομιάς: οι περιοχές των μικρών πόλεων απειλούνται με διαρροή επιστημονικού δυναμικού, τα μεσαίου μεγέθους εκπαιδευτικά και επαγγελματικά προσόντα χάνουν σε αξία λόγω υπερεκπροσώπησης ακαδημαϊκών σπουδών και οι συνολικές κοινωνικές αξίες μετατοπίζονται.

Αυτό σημαίνει ότι η παλιά μεσαία τάξη έχει χάσει την κοινωνική της εννοιολογική σημασία;

Θα μπορούσατε να το πείτε αυτό. Από τη δεκαετία του 1990, έχει μπει ολοένα και περισσότερο σε μια σκιά δημοτικότητας. Συμβολικά οπισθοχώρησε στην άμυνα, η οποία είναι επίσης εμφανής από την εξασθενημένη επιρροή της στα πολιτικά κόμματα.

Ο τρόπος ζωής και το στυλ ζωής της νέας μεσαίας τάξης συνδέονται στενά με μια έννοια αυτοπραγμάτωσης. Ήταν ένα έργο της υποκουλτούρας μας της δεκαετίας του '70 και του '80?

Μια αξιοσημείωτη αναστροφή έχει γίνει εδώ: ένα πρώην πρότυπο υποκουλτούρας έχει γίνει mainstream. Αυτό που ήταν τότε ευκαιρία υποκουλτούρας και για την οποία αγωνισθήκαμε, έχει μετατραπεί τώρα σε κοινωνικό κανόνα, πράγματι ένα είδος καταναγκασμού για την εξέλιξη μας. Η αρχικά ρομαντική αντι-κουλτούρας έννοια συνδυάζεται με το παραδοσιακό, αστικό πρότυπο κοινωνικής αποδοχής, το οποίο είναι στην πραγματικότητα παράδοξο: ρομαντισμός και αστική τάξη ταυτόχρονα.

Επιπλέον, η αυτοπεποίθηση ζει σήμερα πολύ έντονα στις κοινωνικές παραστάσεις μέσα, δεν συνειδητοποιώ μόνο για τον εαυτό μου για τον εαυτό μου, αλλά παρουσιάζομαι προς τα έξω, δημιουργώ αποδεικτικά και επιδεικτικά στοιχεία του υποκειμένου.

Για παράδειγμα;

Αυτό μπορεί να φανεί καθαρά στο ταξείδι: Η επιθυμία να εξελίξεις τον εαυτό σου σημαίνει, πρώτα απ' όλα, να θέλεις να βιώσεις κάτι καινούργιο. Το ταξείδι τώρα πραγματώνεται επίσης για να παρουσιάσεις την ενδιαφέρουσα ζωή σε άλλους. Τα κοινωνικά μέσα είναι η ιδανική πλατφόρμα γι' αυτό. Στη συνέχεια, υποτίθεται ότι θα γίνεις ένα ιδιαίτερο πρόσωπο με αυθεντικές, μοναδικές εμπειρίες.

Έτσι, το κρίσιμο στοιχείο που είχε συσχετιστεί κάποτε με την έννοια της αυτοπροσδιορίσεως έχει πλέον γίνει μέρος της ατομιστικής και καπιταλιστικής νέο-διαχείρισης (new management);

Έχει γίνει ένας κοινωνικός ρυθμιστικός κανόνας, ο οποίος επίσης προωθείται και θεσμικά: Από τον καταναλωτικό καπιταλισμό, ο οποίος προϋποθέτει ένα πεινασμένο άτομο για απόλαυση και βιώματα, από ψυχολογικούς και εκπαιδευτικούς συμβούλους – αλλα και από τα ψηφιακά μέσα με την οικονομία της προσοχής τα οποία ενισχύουν σημαντικά αυτή τη διαδικασία.

Αυτό ταιριάζει στον υπαρξιακό τομέα. Αυτό παρατηρείται π.χ. Όταν μιλάμε για την επιθυμία να έχουμε παιδιά, τα οποία πρέπει να πραγματοποιηθούν σε οποιαδήποτε τιμή και οποιαδήποτε τρόπο αναπαραγωγικής τεχνολογίας, διότι διαφορετικά απειλείται μια ολοκληρωμένη φιλοσοφία τη ζωής σε αποτυχία.

Κάτι έχει αλλάξει πραγματικά τα τελευταία 15 χρόνια, γιατί  μέχρι τη δεκαετία του '90, αυτό ήταν ένα ανοιχτό ερώτημα για τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια. Εν τω μεταξύ, μοιάζει η επιθυμία για παιδιά περισσότερο με ένα must have σύνδρομο . Υποψιάζομαι ότι αυτό συνδέεται στενά με το ιδανικό της μέγιστης πληρότητας της ζωής, η οποία πρέπει επίσης να εξαντληθεί. Από τίποτα δεν πρέπει να παραιτηθείς. Έχεις κάθε δικαίωμα σε αυτό(βλέπε και την τάση ψύξης ωαρίων).

Δεν είναι αρκετά εξαντλητικό;

Αναμφίβολα. Θα ήθελα επίσης να συσχετίσω την αυξημένη επικράτηση των ψυχολογικών συμπτωμάτων λόγω υπερβολικής εργασίας με αυτούς τους νέους εξαναγκασμούς επιδόσεων της "μέγιστης πληρότητας".

Πώς αντιμετωπίζουν οι εκπρόσωποι της άλλης πλευράς της ιεραρχίας της νέας τάξης, εκείνοι της χαμηλής εξειδίκευσης της "τάξη των υπηρεσιών", τη διαρθρωτική αλλαγή στη κοινωνία;

Η σωματική εργασία έχει χάσει μεγάλο μέρος του κύρους της σε σύγκριση με τη γνωστική εργασία στη μεταβιομηχανική κοινωνία. Η τότε συμφωνία της παλαιάς βιομηχανικής κοινωνίας να αντισταθμίσει υλικά τη δύσκολη σωματικής εργασία και να την αναγνωρίσει έτσι, ακυρώθηκε.

Ωστόσο, υπάρχουν και δραστηριότητες σε τομείς που είναι απαραίτητες και δεν μπορούν να εξορθολογιστούν μηχανικά τουλάχιστον προς το παρόν, όπως οι υπηρεσίες νοσηλευτικής και φροντίδας, αλλά και οι οποίες έχουν ισχυρό ευαίσθητο πυρήνα. Αλλά το κύρος τους είναι επίσης χαμηλό. Θα ήταν ένα στοιχείο αντίστασης για την επισφαλή τάξη ο τομέας αυτός;
Πράγματι, μπορεί κανείς να ρωτήσει τι θα συμβεί σε αυτή των τριών ταχυτήτων κοινωνία. Υπάρχουν σίγουρα τάσεις ότι οι προηγουμένως υποτιμημένες και υποβαθμισμένες εργασίες θα ανασυνταχθούν και θα επανεκτιμηθούν, κυρίως επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί εργαζόμενοι στους τομείς αυτούς. Η “επίθεση” της νοσηλευτικής είναι ένα καλό παράδειγμα. Αλλά ο συναισθηματικός πυρήνας για τον οποίο μιλάτε μπορεί επίσης να αποτελέσει εμπόδιο, διότι η επαγγελματική εικόνα στο τομέα της φροντίδας και νοσηλευτικής είναι διαφορετική από ό,τι π.χ. στις κατασκευές. Μεταξύ άλλων, οδηγεί αυτό στο γεγονός ότι οι ομάδες συμφερόντων(εργατικών) στον τομέα αυτό είναι πολύ αδύναμες.

Ωστόσο, είναι αρκετά λογικό να αλλάξουν τα κοινωνικά συστήματα διαβάθμισης, ώστε στο μέλλον να μην θεωρείται πλέον κάτι το ιδιαίτερο και το μοναδικό και μη ανταλλάξιμο η γνωστική εργασία. Το σύστημα αναγνώρισης και εκτίμησης θα πρέπει να μετατοπιστεί από το εξειδικευμένο ειδικό στο γενικό.

Αναφερόμαστε σε ένα μοντέλο μιας περιόδου του φιλελευθερισμού που βρίσκεται μεταξύ ενός ρυθμιστικού πλαισίου όπως το είχαμε ζήσει μεταπολεμικά, και ενός δυναμισμού και ανοίγματος του νεοφιλελευθερισμού. Βρίσκεται η φάση του νεοφιλελευθερισμού προς το τέλος της ή συμβαίνει κάτι άλλο;
Ο φιλελευθερισμός του δυναμισμού γνώρισε μια θεμελιώδη κρίση τα τελευταία χρόνια. Τώρα υπάρχουν νέες ρυθμιστικές διαδικασίες όσον αφορά την κοινωνική ανισότητα και την υποδομή, αλλά και πολιτισμικά σε θέματα συλλογικού κοινού ενδιαφέροντος. Ο λαϊκισμός εκμεταλλεύεται αυτές τις ρυθμιστικές ανάγκες πολύ επιδέξια από πολλές απόψεις, αλλά με τη μορφή των αντι-φιλελεύθερων διαπραγματεύσεων, στα πλαίσια μιας προστατευτικής οικονομίας à la Trump και μια ομοιογενή κλειστή εθνική κουλτούρα.

Εάν ο φιλελευθερισμός θέλει να κυριαρχήσει απέναντι σε αυτόν τον νεοφιλελευθερισμό, πρέπει ο ίδιος να γίνει πιο κανονιστικός, δηλαδή να γίνει ένα είδος ενταγμένου φιλελευθερισμού που διατηρεί μεν ότι δυναμικό θετικό έχει φέρει η παγκοσμιοποίηση και η πολιτισμική ετερογένεια, αλλά με κάποιο τρόπο να μπορεί να τα επαναρυθμίζει.

Είναι ο λαϊκισμός περισσότερο ένα σύμπτωμα από μια λύση? Μήπως έτσι τον υποτιμάμε; Η κρίση του φιλελευθερισμού οδήγησε επίσης σε αυταρχικές λύσεις στο παρελθόν.
Ο λαϊκισμός σίγουρα δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Νομίζω όμως και ελπίζω ότι ένας ανανεωμένος, προοδευτικός φιλελευθερισμός θα κερδίσει μεσοπρόθεσμα το προβάδισμα. Τα πολιτικά παραδείγματα στο παρελθόν ήταν επιτυχή εάν είχαν ενοποιητικό αποτέλεσμα και η επίγνωση των προβλημάτων τους είναι ενημερωμένη. Ο λαϊκισμός ζει από καταστάσεις στη κοινωνία που κατασκευάζει στη βάση 'φίλου-εχθρού' και ουσιαστικά αποκλείει το ήμισυ της κοινωνίας. Παράλληλα ενισχύει μια όχι πρωτοφανή αντιδραστική νοσταλγία απέναντι στα γεγονότα της παγκοσμιοποίησης, της μεταβιομηχανικής εποχής και της πολυπολιτισμικότητας. Ένας ανανεωμένος φιλελευθερισμός οφείλει να ξεκινά από αυτά τα συγκεκριμένα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, αλλά να τα διαμορφώνει αποφασιστικά και όχι απλά να τα αφήνει να συμβαίνουν: αυτό αφορά μια ισχυρότερη οικονομική ρύθμιση - από τις υποδομές μέχρι την αποφτωχοποίηση των πολιτών – μέχρι και μια διαμόρφωση πολιτισμικής τάξης.

Μπορεί να ονομασθεί αυτό κοινωνία αμοιβαιότητας;
Μια κουλτούρα της αμοιβαιότητας, του να δίνεσαι και να παίρνεις, να διαβιώνεις μαζί με άλλους στη βάση κοινών αξιών - παρά τις πολιτισμικές διαφορές - θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποτελεί ένα ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ μέρος μιας τέτοιας πολιτικής.

Εδώ θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ένα σημαντικό σημείο: τα άτομα είναι κάτι περισσότερο από απλούς εγωιστές που συμμετέχουν στην αγορά, αλλα δεν ειναι και μόνο εκπρόσωποι των υποκειμενικών τους δικαιωμάτων, όπως αντιπροσώπευε ο δυναμικός φιλελευθερισμός. Το αντίθετο θα πρέπει να συμβεί: θα πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους παράγοντες μιας πολιτικής κοινότητας που έχουν κοινούς στόχους και αιτίες ύπαρξης.

Φυσικά, αυτό δεν μπορεί να σχεδιαστεί από το κράτος, αλλά εάν δούμε τις διάφορες πολιτικές πρωτοβουλίες όπως και τη πρωτοβουλία διαμαρτυρίας friday for future, για παράδειγμα, αποτελούν μια ένδειξη ότι μια τέτοια αλλαγή ευαισθητοποίησης βρίσκεται σε εξέλιξη στη νεότερη γενιά.

Σημείωση του blogger: Αυτό το υποκριτικό της σημερινής γενιάς των 60ηδων και 70ηδων, να καταστρέφει κοινωνικά και περιβαλλοντικά το ζωτικό χαρακτήρα μιας κοινωνίας, και στη συνέχεια η ίδια να θεωρεί ότι η επόμενη νεότερη γενιά είναι τώρα υπεύθυνη να αγωνιστεί, είναι ένας διαστρεβλωμένος και από καθαρά ιδιοτελή ατομικά στοιχεία χαρακτηριζόμενος κοινωνικός αυτοματισμός. Η προσπάθεια ανάκτησης της συλλογικής ελευθερίας και δικαιοσύνης στη διαβίωση έχει έλθει σε αδιέξοδο με ευθύνη και των ηλικιακά ωριμοτέρων. 
Συμπληρωματικά θα πρέπει να δούμε τις διαφορές στην εντοπιότητα και στην εθνικότητα και πως αυτή αρνητικά ή θετικά επιδρά επί μιας εν δυνάμει αμοιβαίας κοινωνικής αναδιάρθρωσης.

Μια φορά και ένα καιρό...Πως αυτοκαταστρέφεται μια κοινωνία. Διάβασμα σε 10'

Πως αυτοκαταστρέφεται μια κοινωνία.

Ουμαρ Χακι, Νίκος Θεοδοσάκης 

Μια φορά και ένα καιρό υπήρχε  μια πλούσια χώρα ...  
Θα  ακολουθήσουμε μια απλή σκέψη, στο πως μετα από την Αμερική και τη Βρετανία τα οποία είναι par excellence συστήματα για ένα νέο, φρικιαστικό φαινόμενο -πλούσια έθνη που αυτοκαταστρέφονται και οδηγούνται προς ένα φτωχό και αποτυχημένο status-, βλέπουμε να συμβαίνει το ίδιο και στην Ευρώπη.
Όταν μιλάμε για Αμερικανούς, Βρετανούς, κουνάμε απαλά τα κεφάλια μας, και αναφερόμαστε συνήθως σε τρία χαρακτηριστικά. Λέμε ότι είναι λίγο ανόητοι, εγωιστές και αλαζόνες και τέλος, ότι είναι σκληροί, βάναυσοι.

Christmas 2109  in Thessaloniki

Η αγγλοαμερικανική κοινωνία είναι σήμερα το σημνατικότερο παράδειγμα μιας επιλεγμένης αυτοκαταστροφής. Είναι αυτή η εκπληκτική αλαζονεία και βλακεία που κόβει την ανάσα στον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτή η ιστορική διαπίστωση δεν είναι το σημερινό χαρακτηριστικό μόνο του Αγγλοαμερικανικού κόσμου. Ας κοιτάξουμε και την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα τα πρώην σοβιετικά κράτη.

Η σκληρή αλήθεια όμως είναι η εξής: Η Αμερική και η Βρετανία δεν καταρρέουν καθημερινά ... δεν επιλέγουν απλώς να καταρρεύσουν κάποια συγκεκριμένη ημέρα. Εισέρχονται σε ένα σπειροειδές θανάτου, από το οποίο πιθανότατα δεν υπάρχει επιστροφή. Τα απλά οικονομικά το υπαγορεύουν αυτό, δηλαδή όπως είχε γίνει και στη Σοβιετική Ένωση.

Και όμως, αυτό που είναι ακόμη πιο παράδοξο και πιο γκροτέσκ από αυτό είναι ... ότι δεν το έχει αντιληφθεί κανένας άλλος. Υπάρχει δε μια εκκωφαντική σιωπή από τους ειδήμονες και την ελίτ, τους αρθρογράφους και τους πολιτικούς όσο αφορά τη συλλογική αυτοκαταστροφή του αγγλοαμερικανικού κόσμου, που συντελείται τώρα και αρκετό καιρό. Κανείς δεν φαίνεται να έχει παρατηρήσει κάτι: οι δύο μοναδικές πλουσιότερες κοινωνίες στον κόσμο πλέον με μειωμένο προσδόκιμο όριο ζωής, μειωμένα εισοδήματα, ελλειμματικές οικονομίες, μειωμένη ευτυχία, μειωμένη εμπιστοσύνη – και όποιο άλλο κοινωνικό δείκτη θέλετε να φανταστείτε - είναι η Αμερική και η Βρετανία. Δεν είναι μια από τις πιο απίθανες συγκυρίες της ιστορίας, το ότι η Αμερική και η Βρετανία καταρρέουν με εξωφρενικά παρόμοιους τρόπους, ακριβώς την ίδια στιγμή? Έχουν μία 'σχέση' μεταξύ τους. Αλλα τι συνδέει την ιστορία τους?

Αμερικάνοι και Άγγλοι φαίνονται να είναι απερίσκεπτοι. Δεν είναι καν σε θέση να παρατηρήσουν - πολύ λιγότερο να κατανοήσουν - τη δική τους κατάρρευση. Ολόκληρο το φάσμα της άρχουσας κοινωνικής τάξης του σκέπτεσθαι και ηγείσται, φαίνεται να μην έχει καν παρατηρήσει τι συμβαίνει, και σαν χαζοχαρούμενοι να χαμογελούν και να χορεύουν, βάζοντας στο δικό τους σπίτι φωτιά. Πρόκειται απλώς για το παράδοξο, ότι προσποιούνται ότι δεν συμβαίνει αυτό - ότι ο αγγλόφωνος κόσμος δεν θα γίνει τόσο γρήγορα κάτι σαν μια νέα Σοβιετική Ένωση.

Έτσι λοιπόν, τι προκάλεσε αυτή τη συλλογική κατάρρευση; Πώς τελειώνει ο αγγλόφωνος κόσμος σαν μια νέα Σοβιετική Ένωση; Για να καταλάβουμε, αυτό που γνωρίσαμε ήταν, ότι η Σοβιετική Ένωση στάθηκε για τριάντα χρόνια, η Αμερική στάθηκε για πενήντα, και η Βρετανία για είκοσι χρόνια στα καλύτερά τους κοινωνικά και οικονομικά, το περιβαλλοντικός ας το αφήσουμε προς το παρόν, που εις βάρος του δημιουργήθηκε η όλη ευημερία. Η Σοβιετική Ένωση δεν μπορούσε να παράσχει βασικά αγαθά διαβίωσης για τους πολίτες της - εξ ου και τα περίφημα ελάχιστα όρια βιοτικού επιπέδου.

Στην Αμερική, οι άνθρωποι πλέον ικετεύουν ο ένας τον άλλον να δανειστούν χρήματα για να πληρώσουν την ινσουλίνη τους και τα αντιβιοτικά τους. Ένα αξιοπρεπές φαγητό δεν είναι διαθέσιμο σε πολλά μέρη της χώρας και η συνταξιοδότηση και η εξόφληση των χρεών τους είναι αδύνατον να γίνει: όπως και στη Σοβιετική Ένωση, τα βασικά είχαν γινεί αδιάθετα και μη προσβάσιμα. Τι συμβαίνει; Οι άνθρωποι ... πεθαίνουν. “The Global trap, 1996(Η παγκόσμια παγίδα)“
Το ίδιο ισχύει και στη Βρετανία. Και στις δύο κοινωνίες, το 20% των παιδιών ζουν σε συνθήκες φτώχειας, η μεσαία τάξη έχει καταρρεύσει και η κοινωνική μετακίνηση προς ανώτερα στρώματα έχει εξαφανιστεί.
Η πολιτική, επίσης, έχει γίνει όπως και πάλαι ποτέ  σοβιετική υπόθεση. Οι αγγλοαμερικανικές κοινωνίες δεν είναι πραγματικά δημοκρατίες με καμία λογική έννοια της λέξης πλέον. Η πολιτική νομοθετείται και εκτελείται από και για μια τάξη ελίτ, που μπορεί να μην ενδιαφέρεται καθόλου κυριολεκτικά, αν ο μέσος άνθρωπος ζει ή πεθαίνει.

Στην Αμερική, αυτή η τάξη είναι μια περίεργη κλίκα της Ivy¹ ισχυριζόμενοι ότι είναι τα καλά νόμιμα παιδιά ² από τη μία πλευρά, όπως ο Ted Cruz και η Ivy Leaguers από την άλλη που ισχυρίζεται ότι είναι οι καλοί που προσφέρουν (άσχετα αν οι περισσότεροι θεωρούν ότι αυτό που προσφέρουν δεν ειναι σημαντικό),  όπως οι Zuckerbergs και η Silicon Valey. Στη Βρετανία, είναι τα διαβόητα δημόσια σχολικά αγόρια από το Eaton³ και αυτα απο το Oxford και το Cambridge⁴. 

Αυτό θυμίζει αλαζονεία. Αυτό που είναι εκπληκτικό για τις σημερινές ελίτ μας είναι ότι ... την ίδια στιγμή που ειναι τόσο αλαζονικοί ... αγνοούν συγχρόνως και τη πραγματικότητα γύρω τους. Η Φινλανδία μόλις εξέλεξε μια 34χρονη γυναίκα ως πρωθυπουργό από τους Σοσιαλδημοκράτες. Η Φινλανδία είναι μια κοινωνία που ξεπερνάει πολλές κοινωνίες στην Ευρώπη και το Δυτικό Κόσμο, για να μη μπούμε σε συγκρίσεις πολιτισμούς και κουλτούρων, με κάθε τρόπο - με κάθε τρόπο - και φαντασία. Ο Φινλανδικός δρόμος της ευτυχίας είναι ο τρόπος με τις υψηλότερες προδιαγραφές - όπως είναι υψηλότερος τρόπος είναι και το προσδόκιμο ζωής, η κινητικότητα, οι αποταμιεύσεις, τα πραγματικά εισοδήματα, η εμπιστοσύνη, μεταξύ των ανθρώπων. Και όμως αντί να μαθαίνουμε κάτι από ένα τέτοιο θαύμα, οι ελίτ μας δηλώνουν ότι γνωρίζουν έναν καλύτερο τρόπο ... ενώ έχουν σωριάσει τις κοινωνίες μας στο έδαφος. Η Θεά Ύβρις δε θα ήταν τίποτα μπροστά τους.

Δεν ξέρω πως μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε αυτό στην ελληνική γλώσσα, αυτόν τον περίεργο, θανατηφόρο συνδυασμό μιας αλαζονείας και συγχρόνως να αγνοείς σκόπιμα κάτι. Ίσως η χρήση της λέξης “υπεροπτική βλακεία” να χαρακτηρίζει ακριβότερα αυτό το τρόπο αντιμετώπισης.

Και όμως οι ελίτ μας πέτυχαν ένα ζωτικό έργο - που θα μπορούσε να έχει ονομάσει ένας Emile Durkheim⁵ ως «κοινωνική αναπαραγωγή⁶». Κατόρθωσαν να αναπαράγουν την κοινωνία πάνω στη δική τους εικόνα. Τι φιλοδοξεί ο μέσος αγγλοαμερικανός, να κάνει, να έχει, να είναι;
Να είναι πλούσιος, με εξουσία, ανέμελος, ιδιοτελής, και χαζός, τώρα πλέον, κυρίως χαζός. Εμείς, ως κοινωνία ή πολιτισμός, δεν εκτιμούμε πλέον τη μάθηση ή τη γνώση ή την μεγαλοψυχία ή τα μεγάλα και ευγενή πράγματα. Καταναλώνουμε εκατομμύρια σε τηλεοπτικά αστέρια της φαινομενικής πραγματικότητας και δισεκατομμύρια σε «επενδυτικούς τραπεζίτες».

Ο μέσος άνθρωπος έχει γίνει ένας πολύ μικρός μικρόκοσμος των προσδοκιών και των κανόνων των ελίτ - δεν είναι περίεργοι να μαθαίνουν, δεν ειναι ενσυναίσθητοι, αξιοπρεπείς, ανθρώπινοι, αριστοκράτες στη συμπεριφορά απέναντι άλλων, ευγενικοί, επιδιώκοντας σοφία, αλήθεια, ομορφιά, νόημα και σκοπό. Έχουμε γίνει σκληροί, ανήθικοι, χυδαίοι, ρηχά κωμικοί, και εκπληκτικά ανόητοι άνθρωποι.
Αυτό δεν είναι μια Ιερεμιάδα, της κοινωνικής αποσύνθεσης. Είναι μια αντικειμενική, εύκολα παρατηρούμενη αλήθεια.

• Ποιος άλλος σε μια πλούσια κοινωνία αρνείται στους γείτονές του την υγειονομική περίθαλψη και τη συνταξιοδότηση; Κανείς.
• Ποιος αρνείται την εκπαίδευση των παιδιών τους; Κανείς.
• Ποιος αρνείται την παιδική φροντίδα και τη φροντίδα των ηλικιωμένων;
• Ποιος δεν θέλει κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, ευκαιρίες, κινητικότητα, προστασία, εξοικονόμηση, υψηλότερα εισοδήματα;

Κανείς.Κυριολεκτικά κανείς στον πλανήτη Γη δεν θέλει να ζει χειρότερα εκτός από κάποιες κοινωνίες του Δυτικού κόσμου. Είμαστε οι μόνοι άνθρωποι στη γη που ματαιώνουν τη κοινωνική πρόοδό τους, ξανά και ξανά - και χαμογελούν γι' αυτό.

Πώς έγιναν τέτοιοι άνθρωποι; Πώς έγιναν μικροί μικρόκοσμοι των αλαζονικών, απαίδευτων και εκπληκτικά ηλίθιων ελίτ; Επειδή αγωνιζόμαστε συνεχώς για αυτοσυντήρηση. Η ζωή έχει γίνει ένα είδος σκληρής μάχης μέχρι θανάτου. Για τις θέσεις εργασίας, για την υγειονομική περίθαλψη, για τα χρήματα, για τα ελάχιστα των απαραίτητων πόρων για να ζήσουμε. Ξυπνάμε και πολεμάμε ο ένας τον άλλο για αυτά τα πράγματα, ξανά και ξανά. Αυτές είναι οι ζωές μας μέχρι τώρα - η μάχη των μονομάχων. Εν τω μεταξύ, οι ελίτ και οι δισεκατομμυριούχοι κάθονται προς τα πίσω με τα χέρια πίσω από το κεφάλι σταυρωμένα και απολαμβάνουν όχι μόνο το θέαμα – αλλά και τα κέρδη. Και ναι, θα υπάρχουν νέοι, πολλοί που θεωρούν ότι το Airbnb κάνει και σωστά τη δουλειά του και οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να δίνουν τα άδεια διαμερίσματά τους σε αυτούς να τα ενοικιάζουν. Γιατί να παίρνουν λιγότερα χρήματα ? Τι ευελπιστούμε λοιπόν?

Οι άνθρωποι που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την αυτοσυντήρηση δεν μπορούν να φροντίσουν κανέναν άλλο. Εάν ζητήσουμε από τον μέσο Βρετανό ή Αμερικανό να εξετάσει το ενδεχόμενο να πληρώσει για την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευσή του, την φροντίδα των ηλικιωμένων, την παιδική μέριμνα, όλο και περισσότερο η απάντηση θα είναι ένα δυνατό γέλιο. Στην Αμερική, πάντα ήταν αυτό. 

 Γιατί όμως αυτό? Ο λόγος δεν θα μπορούσε να είναι απλούστερος από οτι οι άνθρωποι δεν μπορούν καν να φροντίσουν τον εαυτό τους και τους δικούς τους. Πώς μπορούν να φροντίσουν κάποιον άλλο - πόσο μάλλον τους άλλους;
Ο μέσος άνθρωπος ζει στο περιθώριο. Δεν ζει στην άκρη του ονείρου της μεσαίας τάξης αλλα ουδέ και σε κάτι καλύτερο, αλλά στην άκρη της φτώχειας και της ένδειας. Αγωνίζεται να πληρώσει βασικούς λογαριασμούς και ποτέ δεν θα τα βγάλει πέρα. Δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να εκπαιδεύσει τα παιδιά του και να συνταξιοδοτηθεί ή να συνταξιοδοτηθούν και να έχουν υγειονομική περίθαλψη και ούτω καθ' εξής. Ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του και τα του οίκου του - έτσι πώς μπορεί να φροντίσει κάποιον άλλο, πόσο μάλλον τους άλλους;

Ένας πιο τεχνοκρατικός και απλός τρόπος για να πούμε το ίδιο πράγμα είναι: οι κοινωνίες μας έχουν πλέον καταστεί πάρα πολύ φτωχές για να προσφέρουν δημόσια αγαθά και κοινωνικά συστήματα. Αλλά τα δημόσια αγαθά και τα κοινωνικά συστήματα είναι αυτό που κάνει μια κοινωνία σύγχρονη, και πλούσια. Τι είναι μια κοινωνία χωρίς αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη, σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, εκπαίδευση, πάρκα, μεταφορές, μέσα μαζικής ενημέρωσης - διαθέσιμα σε όλους, χωρίς να σου κατακρεουργούν 'τα χρέη' τη ζωή.
Όμως, όλο και περισσότερο, δεν είναι μόνο ούτε η Αμερική ούτε η Βρετανία,αλλά και η Ευρώπη που μπαίνει σε αυτό το παιγνίδι.

Αυτό που κάνει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες - οι οποίες είναι περισσότερο επιτυχημένες από τις δικές μας - επιτυχείς είναι ότι οι άνθρωποι δεν αγωνίζονται για αυτοσυντήρηση και έτσι είναι σε θέση να συνεργάζονται μεταξύ τους καλύτερα. Τουλάχιστον όχι τόσο όσο θανάσιμα ειναι οι Αμερικάνοι και Άγγλοι. Είναι βέβαιοι για την επιβίωση, βρίσκονται οι περισσότεροι στο στάδιο της διαβίωσης. Επομένως, διαθέτουν πόρους για να μοιραστούν με άλλους. Δεν χρειάζεται να μάχονται για τα ίδια τα πράγματα και να τα παίρνουμε ο ένας από τον άλλο - επειδή απλώς δίνουν το ένα στο άλλο. Αυτό τους έχει κρατήσει πλουσιότερους(όχι υλικά μόνο) από εμάς. Ο μέσος Αμερικανός ζει πλέον στην πραγματική φτώχεια - δεν είναι σε θέση να έχει υγειονομική περίθαλψη, στέγαση και να πληρώσει βασικούς λογαριασμούς. Ο μέσος Ευρωπαίος ακριβώς επειδή επενδύει ο ένας στον άλλο - αυτές οι επενδύσεις τους έκαναν πλουσιότερους από τον μέσο Αμερικάνο ή Άγγλο. Ο μέσος αυτός όρος της φτώχειας στην Ευρώπη κινείται προς τα πάνω συνεχώς!
Είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια σπείρα του θανάτου τώρα. Ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο πιθανότατα δεν υπάρχει διαφυγή. Ο μέσος άνθρωπος είναι πολύ φτωχός για να χρηματοδοτήσει τα πράγματα - τα μόνα πράγματα - τα οποία μπορούν να του προσφέρουν μια καλύτερη ζωή: την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, την παιδική μέριμνα, την υγειονομική περίθαλψη κ.ο.κ.

Ο μέσος άνθρωπος είναι πολύ φτωχός για τη χρηματοδότηση δημόσιων αγαθών και κοινωνικών συστημάτων. Ο μέσος άνθρωπος είναι πολύ κακός τώρα για να μπορεί να δώσει οτιδήποτε σε οποιονδήποτε άλλον, να επενδύσει οτιδήποτε σε οποιονδήποτε άλλο. Ζει και πεθαίνει κατ' αρχήν μέσα στα χρέη - τι του έχει απομείνει ή να βάλει στην άκρη διαφορετικά, για να το δώσει πίσω, να το τοποθετήσει ή να το επενδύσει?
Ένας πιο επίσημος τρόπος να τα βάλεις σε μια τάξη για να τα κατανοήσεις ίσως είναι ο εξής. Οι Ευρωπαίοι διανέμουν το κοινωνικό τους πλεόνασμα πιο δίκαια από ό, τι έκαναν οι Αμερικάνοι και οι Άγγλοι παλαιότερα. Δεν έδωσαν όλα τα κέρδη σε ηλίθιους δισεκατομμυριούχους, όπως οι Zuckerbergs & Con ή σε άνδρες όπως τον Trump. Φρόντισαν για κάποιες δεκαετίες τις μέσες και εργατικές τάξεις καλύτερα από τους Αγγλοαμερικάνους. Ως αποτέλεσμα, οι μεσαίες και εργατικές τάξεις μπορούσαν να επενδύσουν σε δημόσια αγαθά και κοινωνικά συστήματα. Αυτά τα πράγματα - η καλή υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, οι μεταφορές, τα μέσα ενημέρωσης - κράτησαν τη ζωή κάπως βελτιωμένη για όλους. Αυτός ο βιώσιμος ας πούμε κύκλος επένδυσης σε ένα σωστά κατανεμημένο κοινωνικό πλεόνασμα δημιούργησε ένα πραγματικό οικονομικό θαύμα σε μια μόνο ανθρώπινη γενιά: η Ευρώπη αναδύθηκε από τις στάχτες του πολέμου για να απολαύσει το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο της ιστορίας από ποτέ.

Αυτό αλλάζει και στην Ευρώπη πλέον, και είναι σίγουρο αυτό. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ευρώπη γίνεται όλο και περισσότερο αμερικανική, αγγλική. Έχει μια γενιά ηγετών, νέων σχετικά χωρίς εμπειρίες, αρκετά ανόητη και έτσι μπορεί και ακολουθεί τους αγγλοαμερικάνους πολιτικούς.
Το μάθημα τους το γνωρίζουν:

1. Οι άνθρωποι που ζουν στο περιθώριο πρέπει να πολεμούν ο ένας τον άλλο για αυτοσυντήρηση. Αλλά τέτοιοι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να δώσουν ο ένας στον άλλον. Και έτσι μια κοινωνία εισέρχεται σε μια σπείρα θανάτου της φτώχειας και της ένδειας - όπως η της Αμερικής.
2. Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα δεν μπορούν ούτε να επενδύσουν στον εαυτό τους. Μια τέτοια κοινωνία πρέπει να τρώει μέσω των δημόσιων αγαθών και των κοινωνικών συστημάτων που διαθέτει, μόνο για να επιβιώσει. Ποτέ δεν θα αναπτυχθεί ή θα επεκταθεί σε νέες δραστηριότητες.
3. Το αποτέλεσμα είναι ότι μια ολόκληρη κοινωνία εξελίσσεται σε όλο και φτωχότερη . Δεν μπορούν να επενδύσουν στον εαυτό τους ή ο ένας στον άλλο, η μόνη πραγματική διέξοδος των ανθρώπων είναι να πολεμήσουν ο ένας τον άλλο για αυτοσυντήρηση, αφαιρώντας δικαιώματα, προνόμια και ευκαιρίες του γείτονα - αντί να είναι σε θέση να δώσουν ότι νέο θα υπάρξει σε κάθε ένα. Γιατί να δώσετε σε όλους υγειονομική περίθαλψη και δημόσια εκπαίδευση όταν δεν μπορείτε να καλύψετε οικονομικά τα δικό σας; Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό;
4. Η κοινωνία κατρακυλάει σε ένα σπιράλ εξτρεμισμού και φασισμού, καθώς η ολοένα αυξανόμενη φτώχεια φέρνει μαζί της το μίσος, τη βία, το φόβο και την οργή. Η εμπιστοσύνη σκουριάζει, η δημοκρατία διαβρώνεται, οι κοινωνικοί δεσμοί καταστρέφονται και οι μόνοι κανόνες που απομένουν είναι ας πούμε 'Δαρβινικά'-φασιστικοί: οι ισχυροί επιβιώνουν και οι αδύναμοι πρέπει να χαθούν.

Καθώς γίνονται φτωχότεροι, οι άνθρωποι αρχίζουν να δυσπιστούν ο ένας στον άλλο - και μετά μισούν ο ένας τον άλλον. Γιατί να μη μπορούσαν; Η ζοφερή πραγματικότητα είναι ότι αγωνίζονται πραγματικά για την ύπαρξη, για τους βασικούς πόρους της ζωής, όπως τα φάρμακα, τα χρήματα και τα τρόφιμα.
Καθώς η δυσπιστία γίνεται μίσος, οι άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα να δώσουν τελικά δεν έχουν λόγο να ελπίζουν ακόμη και να δώσουν οτιδήποτε πίσω σε οποιονδήποτε άλλο. Γιατί να δώσετε οτιδήποτε σε εκείνους τους ανθρώπους που πολεμάτε, κάθε μέρα, για τους πιο πενιχρούς πόρους που είναι απαραίτητοι για να ζήσετε; Γιατί να δώσετε στους ίδιους τους ανθρώπους που σας αρνούνται την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση;
Δεν είναι το μόνο πραγματικό στοίχημα της ζωής, που δείχνει ότι μπορείτε και τους χτυπάτε έχοντας ένα μεγαλύτερο σπίτι, ένα γρηγορότερο αυτοκίνητο, ή μια πιο όμορφη σύζυγο ή όμορφο σύζυγο;

Έτσι πεθαίνει μια κοινωνία. Αυτή είναι η σπείρα θανάτου μιας πλούσιας κοινωνίας. Το κοινωνικό πλεόνασμα δεν κατανέμεται ισότιμα. Απλώς αγωνίζεται για αυτοσυντήρηση και τα στοιχήματα είναι ζωή ή θάνατος. Αλλά αυτή η μάχη γίνεται πιο αδυσώπητη ακόμα περισσότερο με τη φτώχεια. Διότι χωρίς επενδύσεις, επισιτιστική αναπτυξιακή εξέλιξη, - τίποτα δεν μπορεί να εξελιχθεί και να πάει μπροστά. Έχοντας γίνει φτωχός, ο μέσος άνθρωπος γίνεται όλο και φτωχότερος - γιατί ποτέ δεν θα έχει αξιοπρεπή δημόσια αγαθά ή κοινωνικά συστήματα, πόσο μάλλον τα δικαιώματα και τα προνόμια και τις θέσεις εργασίας, τις σταδιοδρομίες και τις διαδρομές που δημιουργούνται και καθοδηγούν.

Μια κοινωνία ανθρώπων τόσο φτωχών που δεν έχουν αφήσει τίποτα να επενδύσουν ο ένας στον άλλο πεθαίνει. Πηγαίνεις από την ευημερία στη φτώχεια, από την αισιοδοξία στην απαισιοδοξία, από τη συνοχή στη δυσπιστία και το μίσος, από την ειρήνη στη βία - με ταχύτητα του φωτός, μέσα σε μια γενιά ! Ακριβώς αυτό που έγινε και με την υπερθέρμανση του πλανήτη, μεσα σε μια γενιά καιγόμαστε. Αυτή είναι η ιστορία της Αμερικής και της Βρετανίας σήμερα, όπως ήταν και η Σοβιετική Ένωση χθες και η Γερμανία της Βαϊμάρης πριν από αυτό.
Μπορείτε να δείτε πως μια κοινωνία πεθαίνει - με φρικτή, βάναυση σαφήνεια - στην αυτοκαταστροφή της Αμερικής και της Βρετανίας. Η γεμάτη μίσος συμπεριφορά διαμέσου του Trump-ισμού, και το λίγο κρυμμένο μίσος του Brexit. 

Γιατί, οι άνθρωποι που έγιναν ξαφνικά και γρήγορα φτωχοί δεν θα μισήσουν όλους τους άλλους; Γιατί δεν θα κατηγορούσαν οποιονδήποτε και τον καθένα που θα μπορούσαν - από Μεξικανούς,Μουσουλμάνους μέχρι και Ευρωπαίους - για τη δική τους παρακμή; Η αλήθεια, όπως πάντα, είναι πιο δύσκολη. Η κατάρρευση της Αμερικής και της Βρετανίας δεν είναι κανενός άλλου λάθος – όχι κανενός - αλλά των ιδίων.

Βρίσκονται τώρα σε μια σπείρα θανάτου, αλλά κανένας ανταγωνιστής ή αντίπαλος δεν τους έφερε σε αυτή τη κατάσταση. Ήταν δική τους υπαιτιότητα, κι όμως συνεχίζουν να την επιλέγουν. Δεν ξέρουν άλλο τρόπο πλέον. Οι ηγέτες τους έγιναν επιτυχείς γιατί κατάφεραν να καταστήσουν το μέσο άνθρωπο να αισθάνεται μοναδικά αληθινός, πιστεύοντας ακράδαντα, ότι η συνεχής μάχη για αυτοσυντήρηση ήταν ο μόνος τρόπος για να υπάρξει μια κοινωνία. Και αν και είναι πολύ αργά για να ξεφύγουμε από αυτούς, ας ελπίσουμε ότι ο υπόλοιπος κόσμος, από την Ευρώπη στην Ασία στην Αφρική, να μάθει από το μάθημα της θλιβερής, φρικιαστικής, ηλίθιας, εκπληκτικής τραγωδίας της αυτοδημιουργούμενης κατάρρευσης.

1) Η Ivy League είναι μια αθλητική ένωση των πανεπιστημίων η οποία αποτελείται από οχτώ ιδιωτικά πανεπιστήμια της βορειοανατολικής πλευράς των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ένωση αυτή όμως, χρησιμοποιείται για την αναφορά αυτών των οχτώ πανεπιστημίων σαν ένα σύνολο πέρα από τα αθλήματα.
2) In the Southern US, a white man considered to have the qualities associated with traditional conservative Southern masculine culture, including an easygoing demeanor and a generally conservative worldview. The term is applied either positively or negatively, depending on how one views such a culture
3) Eton College is a 13–18 independent boarding school and sixth form for boys in the parish of Eton, near Windsor in Berkshire, England. It was founded in 1440 by King Henry VI as Kynge's College of Our Ladye of Eton besyde Windesore (The King's College of Our Lady of Eton beside Windsor),as a sister institution to King's College, Cambridge, making it the 18th-oldest Headmasters' and Headmistresses' Conference school. Eton's history and influence have made Eton one of the most prestigious schools in the world.
4)Oxbridge is a portmanteau of Oxford and Cambridge, the two oldest universities in the United Kingdom. The term is used to refer to them collectively, in contrast to other British universities, and more broadly to describe characteristics reminiscent of them, often with implications of superior social or intellectual status or elitism.
5) Ο Εμίλ Ντ. Ντιρκέμ (γαλλ.: Emile D. Durkheim, 15 Απριλίου 1858, Επινάλ (Λωρραίνη) - 15 Νοεμβρίου 1917, Παρίσι) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και κοινωνιολόγος, που θεωρείται μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που συνέβαλαν στην εξέλιξη της επιστήμης της κοινωνιολογίας. Πολλοί τον αποκαλούν επίσης "Πατέρα του λειτουργισμού" διότι έθεσε τις βάσεις και τα θεμέλια του λειτουργισμού, στον οποίο όσο οι κοινωνίες εξελίσσονται σε λειτουργικές τόσο χαλαρώνουν οι κοινωνικοί κανόνες που πρέπει να διέπουν την κοινωνία έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή.
6http://socialpolicy.gr/2013/10/emile-durkheim-%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CF%8D-%CE%BF%CE%BC-2.html

Υπέρ της ασυλίας του Καταλανού Γιουνχέρας το Ευρωπαίκό Δικαστήριο, Διάβασμα σε 1,5'

Ευρωπαίκό Δικαστήριο υπέρ της ασυλίας του Καταλανού Γουνχερας απο Μάιο 2019! Χαστουκάκι για την ισπανική δικαιοσύνη

Φωτογραφία: Paco Freire/Sopa Images/Rex/Shutterstock

Τελικά γνωστοποιήθηκε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΚ) στο Λουξεμβούργο για την ασυλία του δικηγόρου της ανεξάρτητης καταλανικής κυβέρνησης Γιουνχερας: Με την εκλογή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο ευρωβουλευτής είχε απολαύσει ασυλίας από τα τέλη Μαΐου του τρέχοντος έτους, δηλαδή περισσότερο από μισό έτος και θα έπρεπε να ειχε βγεί αμέσως απο τη φυλακή.

Για να το αποφύγηει αυτό η Ισπανική δικαιοσυνη-κυβέρνηση(Tribunal Supremo), εκείνη την εποχή αρνήθηκε να του επιτρέψει να φύγει από τη φυλακή προκειμένου να ολοκληρώσει τις διαδικασίες για την αναγνώριση του καθεστώτος των βουλευτών στην ανώτατη ισπανική εκλογική αρχή. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ήδη το ΔΕΚ, οι διατυπώσεις αυτές δεν ήταν καθόλου απαραίτητες: ο Γιουνχερας, ο οποίος βρίσκεται ακόμη σε κράτηση, κατάφερε αυτομάτως να αποκτήσει κοινοβουλευτικό καθεστώς, όπως λέει, χάρη στα δύο εκατομμύρια Καταλανούς που τον εξέλεξαν.

Το ότι εκτέθει κατα τα άλλα ενοχλητικά το ισπανικο δικαστικο σώμα, ειχε προκληθεί απο την ίδια την αρχή. Με το γνωστό μείγμα αλαζονείας και ανικανότητας, ο δικαστής Marchena, πρόεδρος του ποινικού δικαστηρίου, ο οποίος καταδίκασε τους Καταλανούς "αποσχιστές" σε μακρά φυλάκιση, ζήτησε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να διευκρινίσει το ζήτημα της ασυλίας, ενάντια στην ψήφο του εισαγγελέα και του εκπροσώπου του "Abogacía General" del Estado ", την ανώτατη δικαστική αρχή που διορίστηκε από την κυβέρνηση. 

Τι άλλο θα συμβεί τώρα;
 
Τι θα ακολουθήσει τώρα; Απο την ημέρα που έγινε γνωστή η εκτίμηση του πολωνού Maciel Szpunar, γενικού εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ο φόβος των Ισπανών μετατράπηκε γρήγορα σε μια στρατηγική εκτροπής: δεν ειναι επιτακτικό το ΔΕΚ να ακολουθήσει το επιχείρημα του γενικού εισαγγελέα εάν αυτό συνέβαινε στο 80% των αποφάσεων. Επιπλέον, ο Γιουνχερας εχει καταδικαστεί νομίμως από τον ίδιο ισπανό εισαγγελέα πριν δυο μήνες σε 13 χρόνια φυλάκιση. Και βεβαία δεν τίθεται κάν το ερώτημα, ποια νομική βάση μπορεί να έχει μια τετοια απόφαση σε μια δίκη που θα έπρεπε να είχε ανασταλεί στα τέλη του προηγούμενου Μαΐου.

Καθώς αυτή η ερώτηση ήταν ολοένα και πιο αναπόφευκτη, ξεκίνησε η αναζήτηση νομικών "κόλπων": “για παράδειγμα, θα μπορούσε κάποιος να απελευθερώσει τον κ. Γιουνχερας και στη συνέχεια να ζητήσει γρήγορα την άρση της ασυλίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μετά να τον φυλακίσει ξανά “ - μια όχι εντελώς αβάσιμη ιδέα, μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που είναι επίσης ένα χαστούκι στο πρόσωπο του Κοινοβουλίου του Στρασβούργου, ο πρόεδρος του οποίου ακολούθησε τη γραμμή της ισπανικής δικαστικής εξουσίας για την απαγόρευση του Γιουνχερας και άλλων καταλανικών βουλευτών από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χωρίς αντίσταση.

Και φυσικά δε γίνεται λόγος για το γεγονός ότι στην αποσαφήνιση της νομικής κατάστασης, η άρση της ασυλίας δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση ασφαλής, και γρήγορα "προς διεκπαιρεωση", ενα λάβει κανείς υπόψη τις εξουσίες λήψης αποφάσεων των βουλευτών και τις δυνατότητες προσφυγής του ενδιαφερόμενου. Αλλά αυτό το πρόβλημα υπονομεύεται και από την ισπανική δικαστική εξουσία και τα μέσα ενημέρωσης, το σύνθημα: κανείς δεν δραπετεύει από το ισπανικό δικαστικό σώμα και ακόμη περιμένει καποιος το τέλος της πενταετούς νομοθετικής περιόδου για να «πιάσει» ξανά τον Γιουνχερας.

Τι λέει ο Πουιγκεμόν 

Περισσότερο σοβαρέςφαίνονται να ειναι οι συνέπειες για τον καταλανό πρώην πρόεδρο uigdemont, που βρίσκεται σε βελγική εξορία Μέχρι στιγμής, αυτός δεν μπορεί να καταδικαστεί νόμιμα λόγω «απουσία», και επομένως η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εγγυάται αμέσως την ασυλία του. Το αίτημα του ισπανικού δικαστηρίου για μεταφορά του απο το Βέλγιο έχει διευθετηθεί οριστικά και ο ίδιος έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα παραστεί στην επόμενη συνεδρίαση του προεδρείου του κόμματός του JxCat στη Βαρκελώνη. Παραμένει να δούμε τι άλλο μπορεί να σκαρφιστεί το ισπανικό κράτος.

Όσον αφορά τώρα τον ισπανικό Τύπο: επίσης μια επιμελής αναζήτηση τγια τρόπους και κόλπα, ή άσχημες ύβρεις ενάντια στην ευρωπαϊκή δικαστική εξουσία. Αυτός είναι ο τίτλος της εφημερίδας El Español "Γιουνχερας και η πολωνική εκδίκηση εναντίον της Ισπανίας". Το φύλο διαπίστωσε ότι μια ισπανίδα δικαστής στο ΔΕΚ συμμετείχε σε δίκη κατά της δικαστικής μεταρρύθμισης της πολωνικής κυβέρνησης.

Χωρίς την εμπλοκή των γυναικών δεν υπάρχει παγκόσμια κλιματική δικαιοσύνη. Διάβασμα σε 2'

...μαζί, εμείς οι γυναίκες οικοδομούμε μια νέα, παγκόσμια κοινότητα που βασίζεται στην αλληλεγγύη.

Hindou Oumarou Ibrahim, Kathrin Henneberger

Ο παγκόσμιος αγώνας για την κλιματική δικαιοσύνη συνδέεται άρρηκτα με την απαίτηση για ισότητα κοινωνικών ομάδων και φύλων

Ήθελαν να διαμαρτυρηθούν μπροστά σε μια αίθουσα ολομέλειας στη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα - δεδομένου όμως, ότι η δράση δεν είχε δηλωθεί εκ των προτέρων, η αστυνομία των Ηνωμένων Εθνών εβγαλε έξω από το συνεδριακό κέντρο περίπου 300 ακτιβιστέςς. (Φωτογραφία: Kathrin Henneberger)

Η κλιματική κρίση σε χώρες όπως το Τσαντ στη γεωγραφική ζώνη Σαχέλ της Αφρικής είναι μια σκληρή καθημερινή πραγματικότητα. Τη τελευταία δεκαετία ο αριθμός των καυσώνων αυξήθηκε και μάλιστα από τους 45 ° C στους 50 ° C. Αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες είναι μοιραίες για παιδιά, ηλικιωμένους και έγκυες γυναίκες. Ταυτόχρονα, η κλιματική αλλαγή τροφοδοτεί και εντείνει τις συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων. Δεδομένου ότι το 80% του πληθυσμού εξαρτάται άμεσα από τη γεωργία, την αλιεία ή τις μεταναστευτικές αγέλες των βοοειδών με σκοπό τη βόσκηση, η πρόσβαση σε εύφορη γη και σημεία νερού είναι καθαρά ένα υπαρξιακό ζήτημα. Αλλά η εύφορη γη ερημώνεται, οι μεγάλες εσωτερικές λίμνες όπως η λίμνη Τσαντ ξεραίνονται. Σύμφωνα με τον FAO, πάνω από 7,3 εκατομμύρια άνθρωποι στη ζώνη Σαχέλ υφίστανται ή κινδυνεύουν από υποσιτισμό.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κλιματική αλλαγή μεγαλώνει την αδικία: στους ανθρώπους που ζουν ήδη στη φτώχεια, οι οποίοι εξαρτώνται άμεσα από την οικονομία-γεωργία αυτοσυντήρησής τους, τη διαθεσιμότητα των πηγών και τα προϊόντα που τους προσφέρει η φύση, έχει ήδη ληστέψει το βιοπορισμό τους. Οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο. Όχι επειδή είναι "πιο αδύναμες" από τους άντρες, αλλά επειδή κατέχουν διαφορετική θέση στην κοινωνία και την οικογένεια. Έχουν λιγότερη πρόσβαση στην εκπαίδευση, την ιατρική περίθαλψη, και φυσικά την ευκαιρία να εργασθούν ή να έχουν δική τους γη.

Στο Τσαντ, οι γυναίκες της αυτόχθονης κοινότητας του M'bororo φροντίζουν για τις οικογένειές και τις κοινότητές τους. Είναι οι πρώτες που σηκώνονται το πρωί και οι τελευταίες που πάνε για ύπνο το βράδυ. Για δεκαετίες, οι γυναίκες παρακολουθούν πως τα οικοσυστήματα - και συνεπώς ο τρόπος ζωής τους - βρίσκονται υπό συνεχείς πιέσεις. Πρέπει να κάνουν πλέον μεγαλύτερες αποστάσεις για καυσόξυλα και νερό, και φυσικά με κίνδυνο της ασφαλείας τους σε πολλές περιοχές. Επιπλέον, χάνουν ετσι και χρόνο για το σχολείο, για αμειβόμενη απασχόληση ή τη πολιτική ενασχόληση. Με τη μείωση των διαθέσιμων βοσκοτόπων, οι αγελάδες τους παράγουν λιγότερο γάλα. Και αν το φαγητό δεν είναι αρκετό για όλους, είναι γυναίκες ειναι αυτες που πρώτες παραιτούνται απο το φαγητό έτσι ώστε να ικανοποιηθούν πρώτα τα παιδιά.

Δεδομένου ότι η δική τους γεωργία ή κτηνοτροφία δεν επαρκεί πλέον για να επιβιώσουν, οι άνδρες εγκαταλείπουν τις κοινότητες τους αναζητώντας μισθωτή εργασία. Προσπαθώντας να διασχίσουν την έρημο και τη Μεσόγειο είναι η μόνη τους ελπίδα να μπορέσουν να συντηρήσουν τις οικογένειές τους. Οι γυναίκες που μένουν πίσω τώρα αναλαμβάνουν επίσης τα καθήκοντα των ανδρών και τα παιδιά μεγαλώνουν φυσικά μακρυά από τους πατέρες τους.

Η προοπτική των γυναικών δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί

Εάν η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη εξακολουθεί να αυξάνεται, τα μέτρα προσαρμογής στη κλιματική αλλαγή στην περιοχή του Σαχέλ και σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου θα είναι σε θέση να μετριάσουν μόνο λίγο, ελαφρώς, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο αριθμός των ανθρώπων των οποίων η ασφάλεια των τροφίμων και η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό κινδυνεύουν έντονα, ή οι οποίοι πρέπει να εγκαταλείψουν τις χώρες τους λόγω των πολεμικών εμφυλιακών και μη συγκρούσεων ή γιατί δεν έχουν τίποτα να φάνε, θα αυξηθεί δραματικά.

Το ποσοστό θνησιμότητας των γυναικών σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως είναι οι καταιγίδες, είναι επίσης σημαντικά υψηλότερο. Πέντε φορές περισσότερες γυναίκες από τους άνδρες πέθαναν όταν ένας κυκλώνας έπληξε το Μπαγκλαντές το 1991. Στο σπίτι, περίμεναν οι γυναίκες μέχρι να έρθουν τα αρσενικά μέλη της οικογένειάς να τους πάρουν, όπως απαιτεί η κοινωνία.

Στο βορρά, στις βιομηχανικές χώρες, οι άνθρωποι πρέπει να θέσουν την άβολη ερώτηση: Για ποιούς άνθρωποι τα μέτρα και οι στόχοι για τη προστασία του κλίματος ειναι επαρκείς για να μπορέσουν να οδηγήσουν μια καλή ζωή ? Ίσως οι άνθρωποι σε τετοιες χώρες του παγκόσμιου βορρά, χώρες όπως η Γερμανία, να μπορε΄σουν να συνχείσουν να υπάρχουν υπο κανονικες συνθήκες σε ένα κόσμο με δύο ή τρεις βαθμούς πιο θερμό. Για τους ανθρώπους σε άλλες περιοχές του κόσμου, η σημερινή κλιματική πολιτική είναι απλά μια θανατική ποινή.

Οι γυναίκες στις αυτόχθονες κοινότητες και τις αγροτικές περιοχές του παγκόσμιου νότου που πλήττονται σοβαρά από την κλιματική κρίση είναι οι πρώτοι που θα πεθάνουν. Ωστόσο, η τύχη τους δεν λαμβάνεται υπόψη στις αποφάσεις σχετικά με τα μέτρα προστασίας του κλίματος. Η προοπτική τους δεν ακούγεται και δεν στέκονται στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων.

Είναι ένα μάλλον μικρό, κυρίως λευκό, ανδρικό και πλούσιο κομάτι του παγκόσμιου πληθυσμού που αποφασίζει για τη μοίρα τους.

Χωρίς ισότητα, δεν υπάρχει αποτελεσματική προστασία του κλίματος

Έτσι, το Σχέδιο Δράσης για το Φύλο(Gender Action Plan 2018-2021) ξεκίνησε στις διασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, επείδη οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται και λαμβανόταν λιγότερο σοβαρά υπόψη. Στη συνδιάσκεψη COP 25 στη Μαδρίτη, οι κυβερνήσεις μόλις ενέκριναν ένα νέο σχέδιο μετά από δύο εβδομάδες διαπραγματεύσεων. Αυτό επετεύχθει με τη βοήθεια ενός παγκόσμιου δίκτυου γυναικών, εκπροσώπους τοπικών κοινοτήτων, μέχρι και διεθνείς ΜΚΟ για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα. "Τα κράτη πρέπει, αν ξεκινήσουν άμεσα τα μέτρα προστασίας του κλίματος, θα πορέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και [...] να σέβονται και να υποστηρίζουν την ισότητα και την προώθηση των γυναικών" μπορεί κάποιος να διαβάσει στο κείμενο της σύμβασης. Η ενέργεια πρέπει τώρα να ακολουθήσει τις λέξεις. Εάν οι ανάγκες του μισού πληθυσμού δεν ληφθούν υπόψη στα μέτρα προστασίας του κλίματος και προσαρμογής, η επίδραση των μέτρων θα εξαφανιστεί.

Οι γυναίκες πρέπει να συμμετέχουν εξίσου σε όλα τα πολιτικά επίπεδα λήψης αποφάσεων, όχι μόνο επειδή επηρεάζονται πρώτα από την κλιματική κρίση απ' ό, τι οι άνδρες, αλλά επειδή έχουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειαζόμαστε για να σταματήσουμε την κλιματική κρίση. Εμείς οι γυναίκες απαιτούμε να βρισκόμαστε τελικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επί ίσοις όροις, ο οποίος θα αποφασίσει τη μοίρα μας - στο νότο, στο βορρά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Και όχι μόνο αυτό, θέλουμε να απελευθερώσουμε τις ίδιες τις δομές από την πατριαρχική-αποικιακή μιζέρια της τελευταίας χιλιετίας. 

Σημαντικοί άμεσοι στόχοι:

1.  Τερματίσμός  του παιδικού γάμου, προστατεύοντας τα κορίτσια από πολλούς κινδύνους που περιορίζουν τις ευκαιρίες ζωής.
2. Προώθηση της δευτεροβάθμια εκπαίδευσης των κοριτσιών με έμφαση στις δεξιότητες STEM(Science, Technology, Engineering, and Math).
3. Προώθηση της υγείας των εφήβων που αντιστοιχεί στο φύλο, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, της πρόληψης της εγκυμοσύνης και της περίθαλψης, καθώς και της πρόληψης του HIV και του HPV.
4. Υποστήριξη της υγιεινής και της υγιεινής της εμμήνου ρύσεως. 
5. Πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας λόγω φύλου, ιδίως σε ανθρωπιστικούς τομείς.

Μαζί καταπολεμούμε την οικονομική εκμετάλλευση των ανθρώπων και της φύσης, των διακρίσεων και του ρατσισμού. Είτε αρέσει είτε οχι στις παλιές λευκές πατριαρχικές δομές εξουσίας: μαζί, εμείς οι γυναίκες οικοδομούμε μια νέα, παγκόσμια κοινότητα που βασίζεται στην αλληλεγγύη.

... η Αρκτική θα απαλλαγεί απο τους πάγους, μέχρι το 2044. Με γραφημα για κατανόηση απο νέους Διάβασμα σε 2'

Νέα μελέτη περιορίζει τη περίοδο εντός της οποίας η Αρκτική θα απελευθερωθεί απο το πάγο, μέχρι το 2044.

Με γράφημα για κατανόηση και απο παιδιά το τι συμβαίνει στην Αρκτική με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Malte Humpert

 THS 08122019

Παγονησίδες στον Αρκτικό Ωκεανό στη δυτική πλευρά της Γροιλανδίας (Πηγή: Χορηγία του Christian Hoiberg στο Flickr.com στο CC BY-NC-ND 2.0

 

Μια νέα μελέτη από επιστήμονες του UCLA (University of California-Los Angeles) περιορίζει τις προβλέψεις για μια «Αρκτική χωρίς πάγο» μεταξύ του 2044 και του 2067. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια νέα προσέγγιση χρησιμοποιώντας το Ice-albedo ή την αντακλαστικότητα όπως την ονομάζουν, για να βελτιώσουν την ακρίβεια των κλιματικών μοντέλων που προβλέπουν την απώλεια του πάγου της Αρκτικής.

 
Δεδομένου ότι ο Αρκτικός Ωκεανός έχει φτάσει να χάνει γρήγορα το πάγο στη θάλασσα κατά την τελευταία δεκαετία, πολλές μελέτες έχουν στόχο να προβλέψουν πότε η περιοχή θα μπορούσε να βιώσει την πρώτη με "ελεύθερη απο πάγο" καλοκαιρινή περίοδο. Ειδικά μετά τις δραματικές μειώσεις της έκτασης του πάγου το καλοκαίρι του 2007 και το 2012, πολλοί επιστήμονες προβλέπουν συνεχή και γρήγορη μείωση του πάγου. Οι εκτιμήσεις που χρησιμοποιούν διάφορα κλιματικά μοντέλα, ωστόσο, διαφέρουν σημαντικά, από το 2020 μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 2100. Παλαιότερα ειχαν προσπαθήσει για μια ακριβέστερη πρόβλεψη, π.χ. λαμβάνοντας υπόψη τις θερμοκρασίες στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Οι ερευνητές του UCLA έχουν κάνει μια προσπάθεια να περιορίσουν το διάστημα πρόβλεψης σε μια περίοδο 25 ετών στα πλαίσια μιας νέας μελέτης που δημοσιεύτηκε από την Nature Climate Change. Η νέα μελέτη προβλέπει μια «Αρκτική» χωρίς πάγο, που σημαίνει έκταση πάγων μόλις ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων, μεταξύ 2044 και 2067. Θα επιβιώσει μόνο ο πιο ανθεκτικός πάγος στα βόρεια της Γροιλανδίας και στο καναδικό αρχιπέλαγος, με τον υπόλοιπο Αρκτικό Ωκεανό πρακτικά να ειναι απαλλαγμένος από πάγο περιοδικά για ένα μέρος του έτους.

 

Γιατί ο πάγος της θάλασσας της Αρκτικής είναι τόσο σημαντικός

Το μέγεθος του Αρκτικού Ωκεανού που καλύπτεται από πάγο είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τα καιρικά φαινόμενα στα χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, συμπεριλαμβανομένης και της Δυτικής Ευρώπης, αλλά και ως μηχανισμός παγκόσμιας ψύξης. "Ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής θάλασσας είναι βασικό συστατικό του γήινου συστήματος λόγω του εξαιρετικά αντανακλαστικού χαρακτήρα του, ο οποίος διατηρεί το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά δροσερό", εξηγεί ο Chad Thackeray, επικεφαλής συγγραφέας και βοηθός ερευνητής στο UCLA Institute of Environment and Sustainability Center for Climate Επιστήμη.

Οι Αρκτικοί θαλάσσιοι πάγοι αυξάνονται και μειώνονται καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους, με ετήσιο μέγιστο παραδοσιακά το Μάρτιο και ελάχιστο κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου. Ενώ η έκταση του πάγου του χειμώνα έχει μειωθεί γύρω στο 5% από τότε που ξεκίνησαν οι δορυφορικές παρατηρήσεις το 1979, ο καλοκαιρινός πάγος έχει μειωθεί ανησυχητικά κατά 50%, με την μέγιστη της απώλειας να συμβαίνει μόλις τη τελευταία δεκαετία.

 

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Αρκτική είχε 6.500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιου πάγου. Μέχρι το 2007, ο αριθμός αυτός είχε μειωθεί σε περίπου 4 εκατομμύρια και μέχρι το 2012 μόλις 3,3 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα του Αρκτικού Ωκεανού ήταν καλυμμένα με πάγο(βλέπε και παρακάτω γράφημα των 23 μοντέλων).

Βελτίωση των κλιματικών μοντέλων

Όλα τα κλιματικά μοντέλα προσομοιώνουν την επίδραση των εκπομπών CO2 στον πάγο της Αρκτικής. Ένα σημαντικό μέρος της πρόβλεψης του χρόνου και του τρόπου με τον οποίο ο πάγος της θάλασσας αντιδρά στην αύξηση της θερμοκρασίας είναι λεγόμενη παράμετρος sea ice albedo (αντανάκλαση του θαλάσσιου πάγου). Ενώ ο πάγος και το χιόνι της θάλασσας έχουν ένα υψηλό albedo με το μεγαλύτερο μέρος του φωτός και της ενέργειας να το αντανκαλούν πίσω στο διάστημα, το σκοτεινότερο ωκεάνιο νερό έχει χαμηλότερο albedo απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος του φωτός και της ενέργειας. Αυτό οδηγεί κατ επέκταση σε ένα νέο κύκλωμα ανατροφοδότησης- καθώς λειώνει περισσότερος πάγος, αποροφάται περισσότερη ενέργεια, ετσι θερμαίνει περισότερο τους ωκεανούς που με τη σειρά του οδηγεί και σε περισσότερη τήξη πάγου και ούτω καθεξής.

Οι μελέτες διαφέρουν ως προς τον τρόπο σκέψης τους και περιλαμβάνουν τις προβλέψεις των θαλάσσιων πάγων που έχουν ως αποτέλεσμα ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών προβλέψεων. Για να βελτιωθεί η ακρίβεια των προβλέψεων των περιόδων χωρίς πάγο, οι ερευνητές της UCLA συνέκριναν τις προβλέψεις τήξης πάγου 23 παγκόσμιων κλιματικών μοντέλων με δορυφορικές παρατηρήσεις πραγματικού χρόνου. Στη συνέχεια επικεντρώθηκαν στα έξι μοντέλα που προέβλεπαν καλύτερα τα πραγματικά ιστορικά αποτελέσματα. Αυτό επέτρεψε στην ομάδα να περιορίσει το διάστημα πρόβλεψης για μια απελευθερωμένη από πάγο Αρκτική για μια περίοδο 25 ετών.

Ευτυχώς - για τους ερευνητικούς σκοπούς, τουλάχιστον - η ανατροφοδότηση του sea ice albedo δεν συμβαίνει μόνο σε μεγάλες χρονικές περιόδους λόγω της κλιματικής αλλαγής. συμβαίνει επίσης κάθε καλοκαίρι όταν ο πάγος της θάλασσας λειώνει λόγω εποχής. Και οι δορυφορικές παρατηρήσεις τις τελευταίες δεκαετίες έχουν εντοπίσει την εποχιακή τήξη και την επακόλουθη ανατροφοδότηση του albedo.

Οι Thackeray και Hall αξιολόγησαν την απεικόνιση 23 μοντέλων εποχικού τήγματος πάγου μεταξύ 1980 και 2015 και τις συνέκριναν με τις δορυφορικές παρατηρήσεις. Διατήρησαν τα έξι μοντέλα που κατέγραψαν καλύτερα τα πραγματικά ιστορικά αποτελέσματα και απέρριψαν εκείνα που είχαν αποδειχθεί ότι ήταν εκτός βάσης, επιτρέποντάς τους να περιορίσουν το εύρος του διαστήματος των προβλέψεων για την απαλλαγμένη από θαλάσσιο πάγο Αρκτική.

Είναι ενδιαφέρον ότι αυτή η τελευταία μελέτη βασίζεται σε έρευνα που διεξήγαγε ένας από τους συγγραφείς, o Alex Hall, πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια, ο οποίος εξέτασε το albedo του χιονιού και συνέκρινε επίσης τις προβολές του μοντέλου με τις παρατηρήσεις του πραγματικού χρόνου για να καθορίσει τα πιο ακριβή μοντέλα του τότε. Αυτή η προσέγγιση, η οποία από τότε έχει γίνει πρότυπο στην προσπάθεια βελτιστοποίησης των κλιματικών μοντέλων, εφαρμόστηκε τώρα και στο sea ice albedo.

Πόσος χρόνος έχει απομείνει;

Ο πάγος της θάλασσας της Αρκτικής είναι στενά συνδεδεμένος με το «φαινομένο του θερμοκηπίου», όπου ακόμη και με μια δραματική και δραστική μείωση των εκπομπών του CO2, το κλιματικό σύστημα έχει γίνει τόσο ανισόρρομο ώστε είναι πολύ αργά για να σταθεροποιηθεί και πάλι. Μόλις ο πάγος της θάλασσας της Αρκτικής θα έχει λειώσει εντελώς, θα ήταν πολύ δύσκολο να το αναστρέψουμε καθώς μπαίνει σε ένα είδος ασταμάτητου κυκλώματος ανατροφοδότησης.

"Μόλις χάσαμε αυτό το πολύ πάχος πάγου, ο ωκεανός αρχίζει να καταναλώνει πολύ περισσότερη θερμότητα από ότι κανονικά, απορροφώντας περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία", εξηγεί ο Thackeray. "Ουσιαστικά, αυτό θερμαίνει τον ωκεανό που προωθεί ακόμη περισσότερο την τήξη. Γίνεται ένα είδος κύκλου διαφυγής έως ότου δεν έχει απομείνει πλέον κάποιος πάγος. Μόλις βρεθούμε κάτω από αυτό το κατώτατο όριο, είναι πολύ δύσκολο για το παγετό να αναγεννηθεί και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος."

Όσον αφορά το πόσο κοντά βρισκόμαστε για να δουμε το πρώτο καλοκαίρι με ένα Αρκτικό Ωκεανό απηλαγμένο από πάγους, ο Thackeray λέει: «Ειμαστε σχεδόν σε σημείο μη επιστροφής ή μιας πολύ αργής επιστροφής».

Διαθέσιμες πηγές δεδομένων

Τα δεδοεμένα πάνω στα οποια βασίστηκε η έρευνα ειναι διαθέσιμα στο κοινό.
The CMIP5 output is available from the Earth System Grid Federation (https://esgf-node.llnl.gov/projects/cmip5/). Satellite albedo data are available from https://www.ncei.noaa.gov/data/avhrr-polar-pathfinder-extended/access/ and https://wui.cmsaf.eu/safira/action/viewDoiDetails?acronym=CLARA_AVHRR_V002. The temperature reanalyses datasets are available from https://www.esrl.noaa.gov/psd/data/gridded/data.ncep.reanalysis2.html and https://gmao.gsfc.nasa.gov/reanalysis/MERRA-2/data_access/. The ice thickness data can be downloaded from http://psc.apl.uw.edu/research/projects/arctic-sea-ice-volume-anomaly/data/