Μια φορά και ένα καιρό...Πως αυτοκαταστρέφεται μια κοινωνία. Διάβασμα σε 10'

Πως αυτοκαταστρέφεται μια κοινωνία.

Ουμαρ Χακι, Νίκος Θεοδοσάκης 

Μια φορά και ένα καιρό υπήρχε  μια πλούσια χώρα ...  
Θα  ακολουθήσουμε μια απλή σκέψη, στο πως μετα από την Αμερική και τη Βρετανία τα οποία είναι par excellence συστήματα για ένα νέο, φρικιαστικό φαινόμενο -πλούσια έθνη που αυτοκαταστρέφονται και οδηγούνται προς ένα φτωχό και αποτυχημένο status-, βλέπουμε να συμβαίνει το ίδιο και στην Ευρώπη.
Όταν μιλάμε για Αμερικανούς, Βρετανούς, κουνάμε απαλά τα κεφάλια μας, και αναφερόμαστε συνήθως σε τρία χαρακτηριστικά. Λέμε ότι είναι λίγο ανόητοι, εγωιστές και αλαζόνες και τέλος, ότι είναι σκληροί, βάναυσοι.

Christmas 2109  in Thessaloniki

Η αγγλοαμερικανική κοινωνία είναι σήμερα το σημνατικότερο παράδειγμα μιας επιλεγμένης αυτοκαταστροφής. Είναι αυτή η εκπληκτική αλαζονεία και βλακεία που κόβει την ανάσα στον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτή η ιστορική διαπίστωση δεν είναι το σημερινό χαρακτηριστικό μόνο του Αγγλοαμερικανικού κόσμου. Ας κοιτάξουμε και την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα τα πρώην σοβιετικά κράτη.

Η σκληρή αλήθεια όμως είναι η εξής: Η Αμερική και η Βρετανία δεν καταρρέουν καθημερινά ... δεν επιλέγουν απλώς να καταρρεύσουν κάποια συγκεκριμένη ημέρα. Εισέρχονται σε ένα σπειροειδές θανάτου, από το οποίο πιθανότατα δεν υπάρχει επιστροφή. Τα απλά οικονομικά το υπαγορεύουν αυτό, δηλαδή όπως είχε γίνει και στη Σοβιετική Ένωση.

Και όμως, αυτό που είναι ακόμη πιο παράδοξο και πιο γκροτέσκ από αυτό είναι ... ότι δεν το έχει αντιληφθεί κανένας άλλος. Υπάρχει δε μια εκκωφαντική σιωπή από τους ειδήμονες και την ελίτ, τους αρθρογράφους και τους πολιτικούς όσο αφορά τη συλλογική αυτοκαταστροφή του αγγλοαμερικανικού κόσμου, που συντελείται τώρα και αρκετό καιρό. Κανείς δεν φαίνεται να έχει παρατηρήσει κάτι: οι δύο μοναδικές πλουσιότερες κοινωνίες στον κόσμο πλέον με μειωμένο προσδόκιμο όριο ζωής, μειωμένα εισοδήματα, ελλειμματικές οικονομίες, μειωμένη ευτυχία, μειωμένη εμπιστοσύνη – και όποιο άλλο κοινωνικό δείκτη θέλετε να φανταστείτε - είναι η Αμερική και η Βρετανία. Δεν είναι μια από τις πιο απίθανες συγκυρίες της ιστορίας, το ότι η Αμερική και η Βρετανία καταρρέουν με εξωφρενικά παρόμοιους τρόπους, ακριβώς την ίδια στιγμή? Έχουν μία 'σχέση' μεταξύ τους. Αλλα τι συνδέει την ιστορία τους?

Αμερικάνοι και Άγγλοι φαίνονται να είναι απερίσκεπτοι. Δεν είναι καν σε θέση να παρατηρήσουν - πολύ λιγότερο να κατανοήσουν - τη δική τους κατάρρευση. Ολόκληρο το φάσμα της άρχουσας κοινωνικής τάξης του σκέπτεσθαι και ηγείσται, φαίνεται να μην έχει καν παρατηρήσει τι συμβαίνει, και σαν χαζοχαρούμενοι να χαμογελούν και να χορεύουν, βάζοντας στο δικό τους σπίτι φωτιά. Πρόκειται απλώς για το παράδοξο, ότι προσποιούνται ότι δεν συμβαίνει αυτό - ότι ο αγγλόφωνος κόσμος δεν θα γίνει τόσο γρήγορα κάτι σαν μια νέα Σοβιετική Ένωση.

Έτσι λοιπόν, τι προκάλεσε αυτή τη συλλογική κατάρρευση; Πώς τελειώνει ο αγγλόφωνος κόσμος σαν μια νέα Σοβιετική Ένωση; Για να καταλάβουμε, αυτό που γνωρίσαμε ήταν, ότι η Σοβιετική Ένωση στάθηκε για τριάντα χρόνια, η Αμερική στάθηκε για πενήντα, και η Βρετανία για είκοσι χρόνια στα καλύτερά τους κοινωνικά και οικονομικά, το περιβαλλοντικός ας το αφήσουμε προς το παρόν, που εις βάρος του δημιουργήθηκε η όλη ευημερία. Η Σοβιετική Ένωση δεν μπορούσε να παράσχει βασικά αγαθά διαβίωσης για τους πολίτες της - εξ ου και τα περίφημα ελάχιστα όρια βιοτικού επιπέδου.

Στην Αμερική, οι άνθρωποι πλέον ικετεύουν ο ένας τον άλλον να δανειστούν χρήματα για να πληρώσουν την ινσουλίνη τους και τα αντιβιοτικά τους. Ένα αξιοπρεπές φαγητό δεν είναι διαθέσιμο σε πολλά μέρη της χώρας και η συνταξιοδότηση και η εξόφληση των χρεών τους είναι αδύνατον να γίνει: όπως και στη Σοβιετική Ένωση, τα βασικά είχαν γινεί αδιάθετα και μη προσβάσιμα. Τι συμβαίνει; Οι άνθρωποι ... πεθαίνουν. “The Global trap, 1996(Η παγκόσμια παγίδα)“
Το ίδιο ισχύει και στη Βρετανία. Και στις δύο κοινωνίες, το 20% των παιδιών ζουν σε συνθήκες φτώχειας, η μεσαία τάξη έχει καταρρεύσει και η κοινωνική μετακίνηση προς ανώτερα στρώματα έχει εξαφανιστεί.
Η πολιτική, επίσης, έχει γίνει όπως και πάλαι ποτέ  σοβιετική υπόθεση. Οι αγγλοαμερικανικές κοινωνίες δεν είναι πραγματικά δημοκρατίες με καμία λογική έννοια της λέξης πλέον. Η πολιτική νομοθετείται και εκτελείται από και για μια τάξη ελίτ, που μπορεί να μην ενδιαφέρεται καθόλου κυριολεκτικά, αν ο μέσος άνθρωπος ζει ή πεθαίνει.

Στην Αμερική, αυτή η τάξη είναι μια περίεργη κλίκα της Ivy¹ ισχυριζόμενοι ότι είναι τα καλά νόμιμα παιδιά ² από τη μία πλευρά, όπως ο Ted Cruz και η Ivy Leaguers από την άλλη που ισχυρίζεται ότι είναι οι καλοί που προσφέρουν (άσχετα αν οι περισσότεροι θεωρούν ότι αυτό που προσφέρουν δεν ειναι σημαντικό),  όπως οι Zuckerbergs και η Silicon Valey. Στη Βρετανία, είναι τα διαβόητα δημόσια σχολικά αγόρια από το Eaton³ και αυτα απο το Oxford και το Cambridge⁴. 

Αυτό θυμίζει αλαζονεία. Αυτό που είναι εκπληκτικό για τις σημερινές ελίτ μας είναι ότι ... την ίδια στιγμή που ειναι τόσο αλαζονικοί ... αγνοούν συγχρόνως και τη πραγματικότητα γύρω τους. Η Φινλανδία μόλις εξέλεξε μια 34χρονη γυναίκα ως πρωθυπουργό από τους Σοσιαλδημοκράτες. Η Φινλανδία είναι μια κοινωνία που ξεπερνάει πολλές κοινωνίες στην Ευρώπη και το Δυτικό Κόσμο, για να μη μπούμε σε συγκρίσεις πολιτισμούς και κουλτούρων, με κάθε τρόπο - με κάθε τρόπο - και φαντασία. Ο Φινλανδικός δρόμος της ευτυχίας είναι ο τρόπος με τις υψηλότερες προδιαγραφές - όπως είναι υψηλότερος τρόπος είναι και το προσδόκιμο ζωής, η κινητικότητα, οι αποταμιεύσεις, τα πραγματικά εισοδήματα, η εμπιστοσύνη, μεταξύ των ανθρώπων. Και όμως αντί να μαθαίνουμε κάτι από ένα τέτοιο θαύμα, οι ελίτ μας δηλώνουν ότι γνωρίζουν έναν καλύτερο τρόπο ... ενώ έχουν σωριάσει τις κοινωνίες μας στο έδαφος. Η Θεά Ύβρις δε θα ήταν τίποτα μπροστά τους.

Δεν ξέρω πως μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε αυτό στην ελληνική γλώσσα, αυτόν τον περίεργο, θανατηφόρο συνδυασμό μιας αλαζονείας και συγχρόνως να αγνοείς σκόπιμα κάτι. Ίσως η χρήση της λέξης “υπεροπτική βλακεία” να χαρακτηρίζει ακριβότερα αυτό το τρόπο αντιμετώπισης.

Και όμως οι ελίτ μας πέτυχαν ένα ζωτικό έργο - που θα μπορούσε να έχει ονομάσει ένας Emile Durkheim⁵ ως «κοινωνική αναπαραγωγή⁶». Κατόρθωσαν να αναπαράγουν την κοινωνία πάνω στη δική τους εικόνα. Τι φιλοδοξεί ο μέσος αγγλοαμερικανός, να κάνει, να έχει, να είναι;
Να είναι πλούσιος, με εξουσία, ανέμελος, ιδιοτελής, και χαζός, τώρα πλέον, κυρίως χαζός. Εμείς, ως κοινωνία ή πολιτισμός, δεν εκτιμούμε πλέον τη μάθηση ή τη γνώση ή την μεγαλοψυχία ή τα μεγάλα και ευγενή πράγματα. Καταναλώνουμε εκατομμύρια σε τηλεοπτικά αστέρια της φαινομενικής πραγματικότητας και δισεκατομμύρια σε «επενδυτικούς τραπεζίτες».

Ο μέσος άνθρωπος έχει γίνει ένας πολύ μικρός μικρόκοσμος των προσδοκιών και των κανόνων των ελίτ - δεν είναι περίεργοι να μαθαίνουν, δεν ειναι ενσυναίσθητοι, αξιοπρεπείς, ανθρώπινοι, αριστοκράτες στη συμπεριφορά απέναντι άλλων, ευγενικοί, επιδιώκοντας σοφία, αλήθεια, ομορφιά, νόημα και σκοπό. Έχουμε γίνει σκληροί, ανήθικοι, χυδαίοι, ρηχά κωμικοί, και εκπληκτικά ανόητοι άνθρωποι.
Αυτό δεν είναι μια Ιερεμιάδα, της κοινωνικής αποσύνθεσης. Είναι μια αντικειμενική, εύκολα παρατηρούμενη αλήθεια.

• Ποιος άλλος σε μια πλούσια κοινωνία αρνείται στους γείτονές του την υγειονομική περίθαλψη και τη συνταξιοδότηση; Κανείς.
• Ποιος αρνείται την εκπαίδευση των παιδιών τους; Κανείς.
• Ποιος αρνείται την παιδική φροντίδα και τη φροντίδα των ηλικιωμένων;
• Ποιος δεν θέλει κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, ευκαιρίες, κινητικότητα, προστασία, εξοικονόμηση, υψηλότερα εισοδήματα;

Κανείς.Κυριολεκτικά κανείς στον πλανήτη Γη δεν θέλει να ζει χειρότερα εκτός από κάποιες κοινωνίες του Δυτικού κόσμου. Είμαστε οι μόνοι άνθρωποι στη γη που ματαιώνουν τη κοινωνική πρόοδό τους, ξανά και ξανά - και χαμογελούν γι' αυτό.

Πώς έγιναν τέτοιοι άνθρωποι; Πώς έγιναν μικροί μικρόκοσμοι των αλαζονικών, απαίδευτων και εκπληκτικά ηλίθιων ελίτ; Επειδή αγωνιζόμαστε συνεχώς για αυτοσυντήρηση. Η ζωή έχει γίνει ένα είδος σκληρής μάχης μέχρι θανάτου. Για τις θέσεις εργασίας, για την υγειονομική περίθαλψη, για τα χρήματα, για τα ελάχιστα των απαραίτητων πόρων για να ζήσουμε. Ξυπνάμε και πολεμάμε ο ένας τον άλλο για αυτά τα πράγματα, ξανά και ξανά. Αυτές είναι οι ζωές μας μέχρι τώρα - η μάχη των μονομάχων. Εν τω μεταξύ, οι ελίτ και οι δισεκατομμυριούχοι κάθονται προς τα πίσω με τα χέρια πίσω από το κεφάλι σταυρωμένα και απολαμβάνουν όχι μόνο το θέαμα – αλλά και τα κέρδη. Και ναι, θα υπάρχουν νέοι, πολλοί που θεωρούν ότι το Airbnb κάνει και σωστά τη δουλειά του και οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να δίνουν τα άδεια διαμερίσματά τους σε αυτούς να τα ενοικιάζουν. Γιατί να παίρνουν λιγότερα χρήματα ? Τι ευελπιστούμε λοιπόν?

Οι άνθρωποι που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την αυτοσυντήρηση δεν μπορούν να φροντίσουν κανέναν άλλο. Εάν ζητήσουμε από τον μέσο Βρετανό ή Αμερικανό να εξετάσει το ενδεχόμενο να πληρώσει για την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευσή του, την φροντίδα των ηλικιωμένων, την παιδική μέριμνα, όλο και περισσότερο η απάντηση θα είναι ένα δυνατό γέλιο. Στην Αμερική, πάντα ήταν αυτό. 

 Γιατί όμως αυτό? Ο λόγος δεν θα μπορούσε να είναι απλούστερος από οτι οι άνθρωποι δεν μπορούν καν να φροντίσουν τον εαυτό τους και τους δικούς τους. Πώς μπορούν να φροντίσουν κάποιον άλλο - πόσο μάλλον τους άλλους;
Ο μέσος άνθρωπος ζει στο περιθώριο. Δεν ζει στην άκρη του ονείρου της μεσαίας τάξης αλλα ουδέ και σε κάτι καλύτερο, αλλά στην άκρη της φτώχειας και της ένδειας. Αγωνίζεται να πληρώσει βασικούς λογαριασμούς και ποτέ δεν θα τα βγάλει πέρα. Δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να εκπαιδεύσει τα παιδιά του και να συνταξιοδοτηθεί ή να συνταξιοδοτηθούν και να έχουν υγειονομική περίθαλψη και ούτω καθ' εξής. Ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του και τα του οίκου του - έτσι πώς μπορεί να φροντίσει κάποιον άλλο, πόσο μάλλον τους άλλους;

Ένας πιο τεχνοκρατικός και απλός τρόπος για να πούμε το ίδιο πράγμα είναι: οι κοινωνίες μας έχουν πλέον καταστεί πάρα πολύ φτωχές για να προσφέρουν δημόσια αγαθά και κοινωνικά συστήματα. Αλλά τα δημόσια αγαθά και τα κοινωνικά συστήματα είναι αυτό που κάνει μια κοινωνία σύγχρονη, και πλούσια. Τι είναι μια κοινωνία χωρίς αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη, σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, εκπαίδευση, πάρκα, μεταφορές, μέσα μαζικής ενημέρωσης - διαθέσιμα σε όλους, χωρίς να σου κατακρεουργούν 'τα χρέη' τη ζωή.
Όμως, όλο και περισσότερο, δεν είναι μόνο ούτε η Αμερική ούτε η Βρετανία,αλλά και η Ευρώπη που μπαίνει σε αυτό το παιγνίδι.

Αυτό που κάνει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες - οι οποίες είναι περισσότερο επιτυχημένες από τις δικές μας - επιτυχείς είναι ότι οι άνθρωποι δεν αγωνίζονται για αυτοσυντήρηση και έτσι είναι σε θέση να συνεργάζονται μεταξύ τους καλύτερα. Τουλάχιστον όχι τόσο όσο θανάσιμα ειναι οι Αμερικάνοι και Άγγλοι. Είναι βέβαιοι για την επιβίωση, βρίσκονται οι περισσότεροι στο στάδιο της διαβίωσης. Επομένως, διαθέτουν πόρους για να μοιραστούν με άλλους. Δεν χρειάζεται να μάχονται για τα ίδια τα πράγματα και να τα παίρνουμε ο ένας από τον άλλο - επειδή απλώς δίνουν το ένα στο άλλο. Αυτό τους έχει κρατήσει πλουσιότερους(όχι υλικά μόνο) από εμάς. Ο μέσος Αμερικανός ζει πλέον στην πραγματική φτώχεια - δεν είναι σε θέση να έχει υγειονομική περίθαλψη, στέγαση και να πληρώσει βασικούς λογαριασμούς. Ο μέσος Ευρωπαίος ακριβώς επειδή επενδύει ο ένας στον άλλο - αυτές οι επενδύσεις τους έκαναν πλουσιότερους από τον μέσο Αμερικάνο ή Άγγλο. Ο μέσος αυτός όρος της φτώχειας στην Ευρώπη κινείται προς τα πάνω συνεχώς!
Είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια σπείρα του θανάτου τώρα. Ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο πιθανότατα δεν υπάρχει διαφυγή. Ο μέσος άνθρωπος είναι πολύ φτωχός για να χρηματοδοτήσει τα πράγματα - τα μόνα πράγματα - τα οποία μπορούν να του προσφέρουν μια καλύτερη ζωή: την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, την παιδική μέριμνα, την υγειονομική περίθαλψη κ.ο.κ.

Ο μέσος άνθρωπος είναι πολύ φτωχός για τη χρηματοδότηση δημόσιων αγαθών και κοινωνικών συστημάτων. Ο μέσος άνθρωπος είναι πολύ κακός τώρα για να μπορεί να δώσει οτιδήποτε σε οποιονδήποτε άλλον, να επενδύσει οτιδήποτε σε οποιονδήποτε άλλο. Ζει και πεθαίνει κατ' αρχήν μέσα στα χρέη - τι του έχει απομείνει ή να βάλει στην άκρη διαφορετικά, για να το δώσει πίσω, να το τοποθετήσει ή να το επενδύσει?
Ένας πιο επίσημος τρόπος να τα βάλεις σε μια τάξη για να τα κατανοήσεις ίσως είναι ο εξής. Οι Ευρωπαίοι διανέμουν το κοινωνικό τους πλεόνασμα πιο δίκαια από ό, τι έκαναν οι Αμερικάνοι και οι Άγγλοι παλαιότερα. Δεν έδωσαν όλα τα κέρδη σε ηλίθιους δισεκατομμυριούχους, όπως οι Zuckerbergs & Con ή σε άνδρες όπως τον Trump. Φρόντισαν για κάποιες δεκαετίες τις μέσες και εργατικές τάξεις καλύτερα από τους Αγγλοαμερικάνους. Ως αποτέλεσμα, οι μεσαίες και εργατικές τάξεις μπορούσαν να επενδύσουν σε δημόσια αγαθά και κοινωνικά συστήματα. Αυτά τα πράγματα - η καλή υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, οι μεταφορές, τα μέσα ενημέρωσης - κράτησαν τη ζωή κάπως βελτιωμένη για όλους. Αυτός ο βιώσιμος ας πούμε κύκλος επένδυσης σε ένα σωστά κατανεμημένο κοινωνικό πλεόνασμα δημιούργησε ένα πραγματικό οικονομικό θαύμα σε μια μόνο ανθρώπινη γενιά: η Ευρώπη αναδύθηκε από τις στάχτες του πολέμου για να απολαύσει το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο της ιστορίας από ποτέ.

Αυτό αλλάζει και στην Ευρώπη πλέον, και είναι σίγουρο αυτό. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ευρώπη γίνεται όλο και περισσότερο αμερικανική, αγγλική. Έχει μια γενιά ηγετών, νέων σχετικά χωρίς εμπειρίες, αρκετά ανόητη και έτσι μπορεί και ακολουθεί τους αγγλοαμερικάνους πολιτικούς.
Το μάθημα τους το γνωρίζουν:

1. Οι άνθρωποι που ζουν στο περιθώριο πρέπει να πολεμούν ο ένας τον άλλο για αυτοσυντήρηση. Αλλά τέτοιοι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να δώσουν ο ένας στον άλλον. Και έτσι μια κοινωνία εισέρχεται σε μια σπείρα θανάτου της φτώχειας και της ένδειας - όπως η της Αμερικής.
2. Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα δεν μπορούν ούτε να επενδύσουν στον εαυτό τους. Μια τέτοια κοινωνία πρέπει να τρώει μέσω των δημόσιων αγαθών και των κοινωνικών συστημάτων που διαθέτει, μόνο για να επιβιώσει. Ποτέ δεν θα αναπτυχθεί ή θα επεκταθεί σε νέες δραστηριότητες.
3. Το αποτέλεσμα είναι ότι μια ολόκληρη κοινωνία εξελίσσεται σε όλο και φτωχότερη . Δεν μπορούν να επενδύσουν στον εαυτό τους ή ο ένας στον άλλο, η μόνη πραγματική διέξοδος των ανθρώπων είναι να πολεμήσουν ο ένας τον άλλο για αυτοσυντήρηση, αφαιρώντας δικαιώματα, προνόμια και ευκαιρίες του γείτονα - αντί να είναι σε θέση να δώσουν ότι νέο θα υπάρξει σε κάθε ένα. Γιατί να δώσετε σε όλους υγειονομική περίθαλψη και δημόσια εκπαίδευση όταν δεν μπορείτε να καλύψετε οικονομικά τα δικό σας; Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό;
4. Η κοινωνία κατρακυλάει σε ένα σπιράλ εξτρεμισμού και φασισμού, καθώς η ολοένα αυξανόμενη φτώχεια φέρνει μαζί της το μίσος, τη βία, το φόβο και την οργή. Η εμπιστοσύνη σκουριάζει, η δημοκρατία διαβρώνεται, οι κοινωνικοί δεσμοί καταστρέφονται και οι μόνοι κανόνες που απομένουν είναι ας πούμε 'Δαρβινικά'-φασιστικοί: οι ισχυροί επιβιώνουν και οι αδύναμοι πρέπει να χαθούν.

Καθώς γίνονται φτωχότεροι, οι άνθρωποι αρχίζουν να δυσπιστούν ο ένας στον άλλο - και μετά μισούν ο ένας τον άλλον. Γιατί να μη μπορούσαν; Η ζοφερή πραγματικότητα είναι ότι αγωνίζονται πραγματικά για την ύπαρξη, για τους βασικούς πόρους της ζωής, όπως τα φάρμακα, τα χρήματα και τα τρόφιμα.
Καθώς η δυσπιστία γίνεται μίσος, οι άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα να δώσουν τελικά δεν έχουν λόγο να ελπίζουν ακόμη και να δώσουν οτιδήποτε πίσω σε οποιονδήποτε άλλο. Γιατί να δώσετε οτιδήποτε σε εκείνους τους ανθρώπους που πολεμάτε, κάθε μέρα, για τους πιο πενιχρούς πόρους που είναι απαραίτητοι για να ζήσετε; Γιατί να δώσετε στους ίδιους τους ανθρώπους που σας αρνούνται την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση;
Δεν είναι το μόνο πραγματικό στοίχημα της ζωής, που δείχνει ότι μπορείτε και τους χτυπάτε έχοντας ένα μεγαλύτερο σπίτι, ένα γρηγορότερο αυτοκίνητο, ή μια πιο όμορφη σύζυγο ή όμορφο σύζυγο;

Έτσι πεθαίνει μια κοινωνία. Αυτή είναι η σπείρα θανάτου μιας πλούσιας κοινωνίας. Το κοινωνικό πλεόνασμα δεν κατανέμεται ισότιμα. Απλώς αγωνίζεται για αυτοσυντήρηση και τα στοιχήματα είναι ζωή ή θάνατος. Αλλά αυτή η μάχη γίνεται πιο αδυσώπητη ακόμα περισσότερο με τη φτώχεια. Διότι χωρίς επενδύσεις, επισιτιστική αναπτυξιακή εξέλιξη, - τίποτα δεν μπορεί να εξελιχθεί και να πάει μπροστά. Έχοντας γίνει φτωχός, ο μέσος άνθρωπος γίνεται όλο και φτωχότερος - γιατί ποτέ δεν θα έχει αξιοπρεπή δημόσια αγαθά ή κοινωνικά συστήματα, πόσο μάλλον τα δικαιώματα και τα προνόμια και τις θέσεις εργασίας, τις σταδιοδρομίες και τις διαδρομές που δημιουργούνται και καθοδηγούν.

Μια κοινωνία ανθρώπων τόσο φτωχών που δεν έχουν αφήσει τίποτα να επενδύσουν ο ένας στον άλλο πεθαίνει. Πηγαίνεις από την ευημερία στη φτώχεια, από την αισιοδοξία στην απαισιοδοξία, από τη συνοχή στη δυσπιστία και το μίσος, από την ειρήνη στη βία - με ταχύτητα του φωτός, μέσα σε μια γενιά ! Ακριβώς αυτό που έγινε και με την υπερθέρμανση του πλανήτη, μεσα σε μια γενιά καιγόμαστε. Αυτή είναι η ιστορία της Αμερικής και της Βρετανίας σήμερα, όπως ήταν και η Σοβιετική Ένωση χθες και η Γερμανία της Βαϊμάρης πριν από αυτό.
Μπορείτε να δείτε πως μια κοινωνία πεθαίνει - με φρικτή, βάναυση σαφήνεια - στην αυτοκαταστροφή της Αμερικής και της Βρετανίας. Η γεμάτη μίσος συμπεριφορά διαμέσου του Trump-ισμού, και το λίγο κρυμμένο μίσος του Brexit. 

Γιατί, οι άνθρωποι που έγιναν ξαφνικά και γρήγορα φτωχοί δεν θα μισήσουν όλους τους άλλους; Γιατί δεν θα κατηγορούσαν οποιονδήποτε και τον καθένα που θα μπορούσαν - από Μεξικανούς,Μουσουλμάνους μέχρι και Ευρωπαίους - για τη δική τους παρακμή; Η αλήθεια, όπως πάντα, είναι πιο δύσκολη. Η κατάρρευση της Αμερικής και της Βρετανίας δεν είναι κανενός άλλου λάθος – όχι κανενός - αλλά των ιδίων.

Βρίσκονται τώρα σε μια σπείρα θανάτου, αλλά κανένας ανταγωνιστής ή αντίπαλος δεν τους έφερε σε αυτή τη κατάσταση. Ήταν δική τους υπαιτιότητα, κι όμως συνεχίζουν να την επιλέγουν. Δεν ξέρουν άλλο τρόπο πλέον. Οι ηγέτες τους έγιναν επιτυχείς γιατί κατάφεραν να καταστήσουν το μέσο άνθρωπο να αισθάνεται μοναδικά αληθινός, πιστεύοντας ακράδαντα, ότι η συνεχής μάχη για αυτοσυντήρηση ήταν ο μόνος τρόπος για να υπάρξει μια κοινωνία. Και αν και είναι πολύ αργά για να ξεφύγουμε από αυτούς, ας ελπίσουμε ότι ο υπόλοιπος κόσμος, από την Ευρώπη στην Ασία στην Αφρική, να μάθει από το μάθημα της θλιβερής, φρικιαστικής, ηλίθιας, εκπληκτικής τραγωδίας της αυτοδημιουργούμενης κατάρρευσης.

1) Η Ivy League είναι μια αθλητική ένωση των πανεπιστημίων η οποία αποτελείται από οχτώ ιδιωτικά πανεπιστήμια της βορειοανατολικής πλευράς των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ένωση αυτή όμως, χρησιμοποιείται για την αναφορά αυτών των οχτώ πανεπιστημίων σαν ένα σύνολο πέρα από τα αθλήματα.
2) In the Southern US, a white man considered to have the qualities associated with traditional conservative Southern masculine culture, including an easygoing demeanor and a generally conservative worldview. The term is applied either positively or negatively, depending on how one views such a culture
3) Eton College is a 13–18 independent boarding school and sixth form for boys in the parish of Eton, near Windsor in Berkshire, England. It was founded in 1440 by King Henry VI as Kynge's College of Our Ladye of Eton besyde Windesore (The King's College of Our Lady of Eton beside Windsor),as a sister institution to King's College, Cambridge, making it the 18th-oldest Headmasters' and Headmistresses' Conference school. Eton's history and influence have made Eton one of the most prestigious schools in the world.
4)Oxbridge is a portmanteau of Oxford and Cambridge, the two oldest universities in the United Kingdom. The term is used to refer to them collectively, in contrast to other British universities, and more broadly to describe characteristics reminiscent of them, often with implications of superior social or intellectual status or elitism.
5) Ο Εμίλ Ντ. Ντιρκέμ (γαλλ.: Emile D. Durkheim, 15 Απριλίου 1858, Επινάλ (Λωρραίνη) - 15 Νοεμβρίου 1917, Παρίσι) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και κοινωνιολόγος, που θεωρείται μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που συνέβαλαν στην εξέλιξη της επιστήμης της κοινωνιολογίας. Πολλοί τον αποκαλούν επίσης "Πατέρα του λειτουργισμού" διότι έθεσε τις βάσεις και τα θεμέλια του λειτουργισμού, στον οποίο όσο οι κοινωνίες εξελίσσονται σε λειτουργικές τόσο χαλαρώνουν οι κοινωνικοί κανόνες που πρέπει να διέπουν την κοινωνία έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή.
6http://socialpolicy.gr/2013/10/emile-durkheim-%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CF%8D-%CE%BF%CE%BC-2.html