Τα “κίτρινα γιλέκα”
Διάβασμα σε 1 ‘ THS15122018
Η εμφάνιση των «κίτρινων γιλέκων» ήταν ένα μαζικό όπως και ένα εκπληκτικό φαινόμενο. Ένα πολιτικό κίνημα που δεν μπορούσες να το εντάξεις κάπου πολιτικά: ταξική εξέγερση ή επανάσταση μιας ομοφοβικής, ρατσιστικής μάζας; Μια διαφορετική, αποκεντρωμένη, ακέφαλη κίνηση χωρίς σαφή πολιτική κατεύθυνση.
Πολύ σαφές όμως είναι ότι Macron πήρε το μήνυμα του: μια μάζα που «δεν είναι δεξιά, δεν είναι αριστερά.» Εκεί είχε τοποθετήσει τον εαυτό του στις αρχές της καριέρας του. Σύμφωνα με την «Le Monde» τα αιτήματα των «κίτρινων γιλέκων» συμφωνούν με τα δύο τρίτα με αυτά του Mélenchon, και τα μισά με το πρόγραμμα της Le Pens.
Ταυτόχρονα, αυτό ήταν και μια εντελώς απρόσμενη έκρηξη, μια αυθόρμητη έκρηξη πολιτικής ενεργειακής δύναμη. Ακόμα κι έτσι ο Macron πήρε ο δικό του μήνυμα: Η εξάλειψη των ενδιάμεσων θεσμών φορέων- όπως οι συνδικαλιστικές οργανώσεις -χτυπάει πίσω ως ένα ασυγκράτητο, χωρίς να έχει μπει σε κανάλια, θυμό. Αυτό είναι ή άλλη πλευρά της κίνησής του. Αυτό ακριβώς είναι τα «κίτρινα γιλέκα», ένα σύμπτωμα των καιρών. Πριν από αυτό το σύμπτωμα όμως υπήρξε μια καταπληκτική αλλαγή του Μacron: από στρατηγική ιδιοφυΐα επικοινωνίας στην προεκλογική περίοδο, που έκανε δυνατή τη προσωπική ακρόαση του σε συναντήσεις στις γειτονιές, σε ένα αλαζονικό πρόεδρο και μη επικοινωνιακό πλέον.
Και το μήνυμα αυτό αντανακλάται πίσω σε αυτόν. Η κοινωνικά αδιάφοροι και ξεχασμένοι πλέον συνωστίζονται με την οργή τους στο προσκήνιο. Μια οργή που προκλήθηκε από το συγκεκριμένο φόρο στο πετρέλαιο κίνησης. Αυτό ήταν σπίθα που άφησε να εκραγεί το γεμάτο με θυμό βαρέλι. Είναι εκείνη η στιγμή, όταν η παθητικότητα μεταστρέφεται σε θυμό. Γιατί τα ακριβά καύσιμα είναι ένα σύμβολο και μια πραγματικότητα συγχρόνως για ό,τι εμποδίζει τους ανθρώπους: η συμμετοχή τους την κοινωνική ζωή - στην περιφέρεια- κρέμεται μόνο από τη κινητικότητα με το αυτοκίνητο. Γι’ αυτό η οργή είναι συγκεκριμένη και πρωτεύουσα, την ίδια στιγμή.
Και αυτό εκφράστηκε βίαια. Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι αυτή η βία δεν έχει οδηγήσει σε αποστασιοποίηση - ούτε από την πλευρά των ειρηνικών διαδηλωτών ούτε από μέρος της κοινωνίας. 72 τοις εκατό του πληθυσμού υποστηρίζει τα «κίτρινα γιλέκα.» Επίσης, ένα είδος επιστροφής του μηνύματος. «Κάθε κυβέρνηση παίρνει τη βία που της αξίζει», δήλωσε ο Γάλλος φιλόσοφος Frédéric Gros.
Είναι τα «κίτρινα γιλέκα» ο Μάης του 68 του σήμερα; Όχι, μάλλον γιατί, αυτό δεν είναι μια εξέγερση της απελευθέρωσης, αλλά της απελπισίας. Δεν είναι ένα ξεκίνημα για μια νέα κοινωνία. Οι άνθρωποι από τις - γεωγραφικά και μεταφορικά εννοούμενες - περιφέρειες έρχονται στο προσκήνιο. Κέρδισαν ήδη το «πόλεμο της πολιτισμικής παράστασης» υποστηρίζει ο Christophe Guilluyι. Έχουν γίνει ορατοί. Αλλά θεωρήθηκε επίσης ότι αυτό είναι μια λιποταξία από την κοινωνία- μια καταγγελία αυτών που δεν προσφέρουν πλέον τίποτα περισσότερο για το κοινό.
Στα «κίτρινα γιλέκα» φαίνεται, ότι τα ερωτήματα σχετικά με τα οικονομικά και την αναγνωσιμότητα δεν μπορούν να διαχωριστούν. Επαναστατούν τόσο κατά των διακρίσεων όσο και για την έλλειψη αναγνώρισης και της απαξίωσης γενικώτερα.
Και αποδεικνύεται εδώ, ότι ο οικονομικός φιλελευθερισμός εμπόδισε να γίνει αυτό που θα πρέπει να γίνει σε μια κοινωνία: η ενσωμάτωση των πολλών. Τα «κίτρινα γιλέκα» είναι το αμφίθυμο σημάδι της κρίσης του νεοφιλελευθερισμού.
Η Isolde Charim είναι φιλόσοφος και αρθρογράφος και εργάζεται ως επιστημονικός επιμελητής στο Φόρουμ Kreisky της Βιέννης. Φωτογραφία της: Daniel Novotny
