Μια μικρή χώρα, ακόμα μια φορά χωρίς όραμα, αλλά wow, με TAXISnet. Διάβασμα σε 3,5’, με 3 σκίτσα του Wilhelm Busch

Είμαι μια μικρή ταλαιπωρημένη χώρα, ακόμα μια φορά χωρίς όραμα αλλά, wow, με TAXISnet και όχι μόνο…

αυτή τη φορά βρίσκομαι και στη σκιά μιας νεοφιλελεύθερης ψευτοαριστερής παράταξης.

Διάβασμα κειμένου σε  3,5’, με αναφορές 4,5’   THS 18092018

Τα σκίτσα είναι του Wilhelm Busch  (1832-1908)

 

Σχετικά με την μετανεωτερικότητα, το νεοφιλελευθερισμό, το ναρκισσισμό και τον πολιτισμικό πουριτανισμό μιας ψευτοαριστεράς  βλέπε:  

https://zaungastnic.blogspot.com/2018/04/blog-post_25.html

https://zaungastnic.blogspot.com/2018/05/iii.html

https://zaungastnic.blogspot.com/2018/05/ii.html

https://zaungastnic.blogspot.com/2018/07/blog-post_23.html

https://zaungastnic.blogspot.com/2018/09/vi-68.html

https://zaungastnic.blogspot.com/2018/09/vii.html

Και επειδή ουδέν μονιμότερο του προσωρινού ανθρωπάκο μου, ξεκινάω σαν χώρα, για το ποια είναι μια χαρακτηριστική  περιγραφή για τον ΣΥΡΙΖΑ[1]: Ήταν ένα χύμα, αντιφατικό και εσωτερικά ανταγωνιστικό συνονθύλευμα αριστερών διανοουμένων… [σημείωση: «πέρα από το φράχτη»,  και ας πούμε και πράξης, και που τελικά φάνηκε και καιροσκόπων. Αυτό το οποίο τον προώθησε και το έφερε στην κοινοβουλευτική αντιπροσωπευτική εξουσία(το κίνημα της βάσης, έστω και σαν κίνημα διαμαρτυρίας),  το κατέστρεψε η ίδια του η παράταξη και η ναρκισσιστική του πολιτική]. …Εξαρτιόταν σημαντικά από  τις ικανότητες και τη δυναμικότητα των κοινωνικών κινημάτων όλων των ειδών και την δικτύωση της αλληλέγγυας κοινωνίας, η οποία κάλυπτε όλες τις κοινωνικές τάξεις με μία πλατειά θεματική πλατφόρμα ρήξεων και συγκρούσεων όπως του φύλου, της σεξουαλικότητας, του μεταναστευτικού (το οποίο ποτέ δεν το είχε αγγίξει στο παρελθόν), τα αντιπαγκοσμιοποιημένα κινήματα και φόρα, τα αναφορικά με δικαιώματα των πολιτών και ανθρώπων κινήματα κλπ. κλπ., έως και το 2014.  Τώρα όλα είναι νεκρά – ούτε ρευστά πλέον- και η Τοπική Αυτοδιοίκηση σαν επιμήκυνση του βραχίονα του συστήματος της κεντρικής εξουσίας τώρα πλέον εκλύει μόνο αναθυμιάσεις δυσοσμίας σαπισμένης πολιτικής σάρκας. Βλέπε, ελαχιστοποίηση της κοινωνικής οικονομίας, του δημόσιου χώρου

και εξαφάνιση των κοινωνικών κινημάτων και  υποψηφιότητες για τις Δημοτικές εκλογές στη πόλη της Θεσσαλονίκης, σαν παράδειγμα αναφέρουμε τη συγκεκριμένη πόλη, ατόμων όπως  Βούγιας ή Ψωμιάδης. Ο δε πλέον προστάτης της πόλης θα κατεβάσει ίσως και ποδοσφαιριστήν αξιόλογον με ρητορικό λέγειν και πειστικές ικανότητες, εσωτερικάκιας, σχεδόν Γκουρού. Αναμένω εις τον καναπέν μου. Τέλειωσα σαν χώρα, δίνω τη σκυτάλη στον ανθρωπάκο. Οι άλλοι την έδωσαν στους ακροδεξιούς.

 

Προσπερνάμε κάποιες ‘ιστορικές φάσεις’ της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2015.  Ο Žižek αναφέρει[2]: η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν σε μια ιδιόρρυθμη θέση: „Έπρεπε να κάνει αυτό, ενάντια στο οποία αντιστεκόταν.“

Τι σήμανε για τον ΣΥΡΙΖΑ η πλήρης συνθηκολόγηση και παράδοσή του,  τι επιδράσεις είχε? Μερικά χαρακτηριστικά συμπτώματα της συνθηκολόγησης: Aποριζοσπαστικοποίηση όλων αυτών που παρέμειναν στα υπουργεία, με το επακόλουθο να μη μπορούν να προετοιμαστούν για την επόμενη ρήξη, ή λόγω φόβου απέναντι στη ΤΡΟΙΚΑ να μη τους εκνευρίσουν, να μη τους θυμώσουν, δεν το έκαναν. Ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στη ΤΡΟΙΚΑ φαινόταν να ήταν σαν ένα ινδικό χοιρίδιο στο τροχό του, το οποίο η ΤΡΟΙΚΑ όλο και γρηγορότερα απαιτούσε να τρέχει. H ΤΡΟΙΚΑ   μέσω των νομοθεσιών που επέβαλε στον ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίζει, έφτιαξε και επέκτεινε τα θεσμικά φέουδά της [μιας χώρας χωρίς πλέον εγωισμό. Με άλλα λόγια η ΤΡΟΙΚΑ του έσπασε τα νταούλια του ΣΥΡΙΖΑ]. Με αυτό το τρόπο π.χ. δεν έχει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τίποτα στα χέρια της για να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή των ολιγαρχών. Το ίδιο ισχύει και στις ιδιωτικοποιήσεις. Η ΤΡΟΙΚΑ φτιάχνει δικά της όργανα που μπορεί και ελέγχει πλήρως αυτή και μόνο αυτή.[3]

 

Η παράδοση/συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ εξελίχθηκε  απλά σε μια συνθηκολόγηση που κάνει δυνατή την «επανένταξη» της Ελλάδας στη Ευρωπαϊκή Νομισματική  Ένωση -κάτι που σαν θεσμός δεν υπήρχε μέχρι το 2002- σαν ένα ταπεινωμένο και πτωχευμένο κράτος μέλος. Από την άλλη ένα Grexit θα έφερνε ίσως την καταστροφή, γιατί οι Pro Grexit της λεγόμενης αριστερής πλατφόρμας βρισκόταν στο μάτι του κυκλώνα της ευφορίας  τους προς ένα άγνωστο ταξείδι, Νιρβάνα δηλαδή.

Μετά  από 3 χρόνια τελικά διαφάνηκε και φαίνεται ότι η παλαιότερη Ελληνική πολιτική της κακοδιαχείρισης και της διαφθοράς επανήλθε τάχιστα. Το χειρότερο όμως είναι ότι υπάρχει φόβος σε όλους τους φιλοσοφικούς και ψυχαναλυτικούς και κριτικούς πολιτισμού, αλλά όχι στους πολιτικούς κύκλους,  ότι η νεοφιολελέυθερη ψευτοαριστερά του ΣΥΡΙΖΑ θα φέρει εξελικτικά σε περισσότερη δύνη τον Ελληνικό πληθυσμό, και ότι ένα επι πλέον φιάσκο που θα συμβεί με δική τους ευθύνη θα υποβαθμίσει τον θεσμό της Αριστεράς τόσο πολύ, έτσι ώστε η επόμενη ήττα της θα είναι βούτυρο στο ψωμί αυτών που υποστηρίζουν σαν μοναδικό εφικτό, το καπιταλιστικό σύστημα.

Μήπως η πάλαι ποτέ ριζοσπαστική αριστερά είναι καταδικασμένη να πολεμά με όλα τα μέσα που έχει για την σοσιαλδημοκρατία, για να αποδείξει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει?

 

Η διαφάνεια θεωρεί η αριστερά ότι είναι το πολιτικό ατού της.

Ο Thomas Mentzinger[4]. ορίζει την διαφάνεια κάπως έτσι απλοποιημένα: «Η διαφάνεια είναι μια ιδιαίτερη μορφή σκοταδιού. Όσον αφορά τη φαινομενολογία της οπτικής αντίληψης, η διαφάνεια σημαίνει ότι δεν μπορούμε να δούμε κάτι γιατί είναι διαφανές. Δεν βλέπουμε το παράθυρο, αλλά μόνο το πουλί που πετάει μπροστά από το παράθυρο. Στην οπτική  αντίληψη δηλαδή, στο ότι μπορεί και  βλέπει κανείς παρ’ όλα αυτά  βρίσκεται το αρνητικό γεγονός ότι δεν βλέπουμε το παράθυρο, δεν εκπροσωπείται δεν υπάρχει ρητά»

Η ριζοσπαστική αριστερά όπως και οι αναρχικοί περηφανεύονται για την διαφάνεια που εμπνέουν οι κοινότητες για τις οποίες ονειρεύονται. Όμως για να υπάρξουν αυτά τα κοινωνικά συστήματα θα πρέπει να υπάρχει ένας πυκνός ιστός λεγόμενων «αποξενωμένων»[5]. θεσμικών μηχανισμών: Από που προέρχεται το νερό ή το ηλεκτρικό ρεύμα? Ποιος εγγυάται το κράτος ή όπως θέλετε να το ονομάσετε, δικαίου? Ποιος φροντίζει για τις υπηρεσίες υγείας και το πως λειτουργούν? Όσο πιο αυτοκαθοριζόμενο είναι ένα τέτοιο κοινωνικό σύστημα τόσο πιο εύρυθμο και αόρατο θα πρέπει να λειτουργεί το δίκτυο τους. Άρα εδώ πρέπει να δούμε από μέσα το πρόβλημα. Ίσως οφείλουμε αντί να έχουμε την άρση της αποξένωσης των θεσμών σαν στόχο, να επικεντρωθούμε στο να έχουμε την εφαρμογή του σωστού τρόπου αποξένωσης σαν στόχο αγώνων χειραφέτησης. Με αυτό το τρόπο μπορούμε ίσως να καταφέρουμε την ομαλή λειτουργία «αποξενωμένων»(αοράτων)κοινωνικών μηχανισμών, έτσι ώστε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε χώρο για «μη αποξενωμένες» κοινότητες.[6]

Θέλεις μια δική σου γραφειοκρατία και διαφάνεια, εφεύρε ένα δικό σου γραφειοκρατικό σοσιαλισμό αλλά όχι ala Στάλιν[7]. Χρειάζεται χρόνο αλλά βάλε τις βάσεις. Ακόμα και η Κινέζικη προλεταριακή πολιτισμική επανάσταση, είχε σαν τον πρωταρχικό αλλά και πρωτοφανή για την ιστορία στόχο, την νέο-οργάνωση και όχι αναδιοργάνωση της οικονομίας και της καθημερινότητας των πολιτών της χώρας.  Τι έχουμε δει μέχρι σήμερα. Ναι, προφανώς η ΤΡΟΙΚΑ φταίει… Αλλά οι μηχανισμοί του κράτους δεν λειτουργούσαν και δεν λειτουργούν για την ΤΡΟΙΚΑ μόνο. Ο μοναδικός μηχανισμός που λειτουργεί με ή χωρίς ΤΡΟΙΚΑ είναι ο κατασταλτικός μηχανισμός του κράτους. Ναι μα πρέπει, για να έχουμε υπό έλεγχο ένθε-κακείθεν τους κουκουλοφόρους μαυροφορεμένους και μη, με ελληνική σημαία και μη, γυμνούς και μη.

 

Ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι σήμερα έχει αποδείξει -όχι αποδειχθεί-, ότι όχι ότι δεν βλέπει ούτε το πουλί που περνά μπροστά από το παράθυρο, αλλά  δεν ξέρει που είναι το παράθυρο. Είναι σαν μια ΤΑ που μιλάει για διαφάνεια αλλά δεν θέλει να φέρει ευθύνες για τα έργα της και κλείνει συμβάσεις με εργολάβους για να διαχειριστούν αυτά που δεν μπορεί και δεν είναι ικανή η ίδια. Μετακύληση ευθυνών .  Παράδειγμα το πράσινο. Είναι δύσκολος τομέας και μας κοστίζει παρόλο που η διαμόρφωση των δημοσίων χώρων με πράσινο είναι καθαρά θέμα ΤΑ. Όχι, ας το δώσουμε σε εργολάβο θα φέρει αυτός την ευθύνη σε ότι στραβό γίνεται. Βλέπε κατάσταση χώρων πρασίνου στη Θεσσαλονίκη στη νέα παραλία(ή όπως την ονόμασαν ακόμα και beach) etc. etc.

Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να προσεγγίζει τις δημοκρατικές αξίες κάπως με όχι φιλικές προθέσεις, που γι’ αυτόν είναι παράγοντες αποξένωσης για τις κοινότητες που θέλει τάχα μου δήθεν να φτιάξει, που ούτε ο ίδιος πλέον δεν γνωρίζει τι θέλει γιατί είναι χωρίς φιλοσοφικά ιδεώδη για το λαό και κυβερνησιμότητα για την καθημερινότητά του. Άσχετα αν θέλει σύντομα – παρόλο που έλεγε άλλα πριν 3 μήνες- σαν λεγόμενη «μεταμνημονιακή κυβέρνηση» να πάει σε εκλογές, τώρα που καίει το σίδερο και ο λαουτζίκος δεν τα γνωρίζει όλα σχετικά με την μετά-εποχή. Αλλά και τι θα πει «μεταμνημονιακή κυβέρνηση». Αν λάβουμε υπόψη μας όλα τα μετα-κινήματα δεν νομίζω ότι μπορούμε να βγάλουμε ένα θετικό πόρισμα για το ταξείδι που μας προετοιμάζει.

Μη ξεχνάμε όμως και εμείς οι απλοί idiots,  ότι οι αριστεροί παλαιότερα κατέβαιναν στους δρόμους –ρωτήσετε  πατεράδες, μητέρες, γιαγιάδες και παππούδες ίσως ακόμα-  για να διεκδικήσουν οι ίδιοι κάτι και όχι για να παρακαλέσουν την εκάστοτε κυβέρνηση να τους λύσει τα προβλήματα τους. Όχι. Ο ΣΥΡΙΖΑ το διέγραψε αυτό το εργαλείο που είχε η πολιτειακή βάση, το κατήργησε, γιατί σαν ναρκισσιστές δεν θέλουν να λύσουν κανένα πρόβλημα αλλά το αποφεύγουν και το μεταφέρουν στο μέλλον απλά.  Ακόμα και σήμερα δικαιολογεί την ύπαρξη του με την Δεξιά, άσχετα εάν η ζώνη της δεξιάς πολιτικής και οικονομίας λόγω του εφαρμοζόμενου νεοφιλελευθερισμού έχει μεταφερθεί πλέον στα αριστερά ή έχει υιοθετηθεί τώρα και 20 χρόνια από την αριστερά λόγω έλλειψης φαντασίας. Αφού έχουμε κριτική από δεξιά, άρα υπάρχουμε και πράττουμε σωστά. Η κριτική από δεξιούς είναι δεχτή η κριτική από κέντρο και ιθαγενείς «αριστερούς πολιτικούς πρόσφυγες» όχι. Και οι κύριοι/κυρίες αριστεροί στρουθοκαμηλίζουν. Βάζουν τα δυνατά του με διάφορα θεσμικά εργαλεία να μη φύγουν από την εξουσία. Απλά δεν έχουν καταφέρει ακόμα να έρθουν λίγο κοντά στον εαυτό τους, για να κατανοήσουν, το τι λένε και τι μεταδίδουν.

 

Μια κυβέρνηση που καταστρέφει κάθε κίνημα βάσης(φοβούμενη για την συνέχιση της κυβερνητικής απόλαυσης  τ η ς, βλέπε παραπάνω γιατί), δεν αντιμετωπίζει την άκρα δεξιά και τον νεοεθνικιστικό λαϊκισμό πολιτικά, θεωρητικά και επιστημολογικά, αλλά συμπεριφέρεται infantil σαν να παίζουν σε παιδότοπο κλέφτες και αστυνόμους (οι ίδιοι θρασύτατα θεωρούν τους εαυτούς τους αρματωλούς απέναντι στην ΕΕ και συνάμα και θύματα), αλλά τους συντηρεί εντός του Κοινοβουλίου και τους αφήνουν να εξελιχθούν και να διαχυθούν στις γειτονιές των αστικών milieus. Τους αντιμετωπίζουν όχι με ενήλικη γλώσσα  αλλά με πολιτικές συμβόλων.

Διορίζουν οικογένειες δικές τους σε θέσεις κλειδιά, ακόμα και ψέματα λένε σε επιδόματα που λαμβάνουν σαν προνομιούχοι- αλλά καθώς νάρκισσοι επιτρέπεται αυτό και όχι μόνο αυτό αλλά και προβάλλονται σαν θύματα ορισμένων κοινωνικών ανακατατάξεων. Στηρίζουν τις κατασχέσεις λογαριασμών και διαμερισμάτων και σπιτιών, είναι κυβερνήσεις που αποδυναμώνουν την συνταγματική δικαιοσύνη σε διάφορους τομείς όπως κοινωνικά και περιβάλλοντικά ζητήματα. Στηρίζουν τη φτωχοποίηση γενικώτερα αλλά την καταπολεμούν ειδικότερα σε μερικές δεκάδες ανθρώπους για να φαίνεται ότι την καταπολεμούν γενικώτερα,  με αντίθετη απόφαση του λαού σύμφωνα με το ερώτημα που τους έθεσε  μέσω Referendum(παγίδα) ή ήταν ένα νέο είδος άμεσης δημοκρατίας με μια «συλλογική παραίσθηση», και ίσως εκεί την πάτησε ο αρχηγός τους ελπίζοντας σε «ναι» για να υποκύψει χωρίς φόβο και πάθος „on all fours “.[8]

Αυτή η διπλή πλήρης αναστροφή(ελληνιστί και κωλοτούμπα) τον Ιούλιο του 2015 δεν πρέπει να την δει κανείς σαν ένα βήμα από την τραγωδία στη κωμωδία,  αλλά  όπως και ο Στάθης Κουβελάκης σημείωσε: σαν ένα βήμα από «μια τραγωδία  γεμάτη από αστείες εκφράσεις σε μια τραγωδία του παραλόγου»^[9], από το ένα ακραίο στο άλλο αντίθετό του ακραίου, που ακόμα και οι Εγκελιανοί θεωρητικοί φιλόσοφοι θα έμεναν με ανοικτό το στόμα.[10]

Όλες αυτές οι κυβερνήσεις μόλις αισθανθούν εδραιωμένοι στην εξουσία μπορούν μόνο μέσω μια επαναστατικής πράξης να αντικατασταθούν, εκτός και αν ο λαός πέφτει από τη μια παγίδα στην άλλη ή δεν έχει το δημοκρατικό θάρρος και το κοινωνικό σθένος να ξεσηκωθεί και να απαιτήσει να διεκδικήσουν, αυτά που είχαν και δεν έχουν πλέον στα πλαίσια της βιώσιμής επάρκειας και όχι της υπερβολής.

Κοντολογίς: Είναι απλούστερο να αγωνίζεσαι για τη δημοκρατία, όσο αυτή υπάρχει. Μετά από αυτό είναι πολύ δύσκολο. Γιατί ? Γιατί και αυτό το ζούμε και με τους σημερινούς κομματικούς και συμπαθούντες κομματικά, και τυχαίους κομματικά, ή «οικογενειακά αποκτημένους» ΣΥΡΙΖΑιους(έτσι αποκαλούνται),  ότι κάθε ένας πολίτης με κάθε κριτική έκφραση απέναντι στη πολιτική τους  ή ενός αποκλίνοντος πρότυπου σκέψης, όλοι αυτοί αντιμετωπίζουν  όλο και περισσότερες δυσκολίες επικοινωνίας και αποδοχής[11] σαν κοινωνικά σκεπτόμενα άτομα, και μέλη μιας κοινωνίας που θέλουν να συμμετέχουν συνειδητά στη διαμόρφωση μιας ανοικτής κοινωνίας ανεξάρτητα πολιτικής ή κομματικής αγωγής ή ακόμα και παιδείας.

Παράλληλα υπάρχουν προσπάθειες, αποσπασματικές, να εγκαθιδρύσουν μια επικρατούσα κουλτούρα των αδύναμων μειονοτήτων που πρέπει η κυβέρνηση να προστατεύσει,  κεντρικά και τοπικά, γιατί όλα τα άλλα τα οικονομικά και κοινωνικά που είχαν ίσως πέρα στην άκρη του μυαλού τους δεν τους βγαίνουν.

Μόνο που όλα αυτά

α)μαζί δεν συμπίπτουν σε κάτι εθνικό που θέλουν να φαίνεται και

β)μια ηγεμονία στον Ευρωπαϊκό χώρο, ξανά θα πρέπει να την κερδίσεις με αγώνες, που τους έχεις εσύ ο ίδιος σαν κυβέρνηση ευνουχίσει, για να παραμείνεις χωρίς προβλήματα διαλεκτικής αμφισβήτησης στην εξουσία.

 

Έχει χαθεί λοιπόν η υπεροχή του ατόμου σαν citoyen, στη καθημερινότητα, στις συναλλαγές τους, στη διάδρασή τους, αλλά και η υπεροχή του έθνους σαν οργανικός οργανισμός απέναντι στους εταίρους. Βρήκε όμως έδαφος να δημιουργήσει νέα τάξη των μέσο-bourgeoises, από τη στάχτη, από αυτούς που μια τους έβγαζαν από το δημόσιο μια τους επανατοποθετούσαν. Και όμως κομματικός φίλαθλός τους έχει εκνευριστεί μαζί τους, και είπε ότι δεν θα τους ξαναψηφίσει καθώς τα μόρια κάποιου γνωστού του εκπαιδευτικού που ήταν αρκετά υψηλά, τελικά δεν «έφτασαν» για να πάρει μετάταξη σε  άλλη δημόσια υπηρεσία(κάπως έτσι αν κατάλαβα και εγώ σωστά). Δεν έχει  καταλάβει ότι στηρίζουν την κάστα τους, όπως κάνει και ο Μπουτάρης στην πόλη «του», κοιτάζει να ευχαριστήσει κατ’ αρχή την μεσοαστική τάξη.  Στο υπόλοιπο 80% tittytainment!  Θα τα ακούσει ο ανθρωπάκος από τους δάσκαλους και τους  καθηγητές, αλλά άλλη μια φορά να τα ακούσει δεν θα τον χαλάσει.

Έχει χαθεί λοιπόν ένα είδος ηγεμονίας στη κοινωνία. Αυτό που θεωρούσαν μέχρι προσφάτως δηλαδή μέχρι πριν 10-15 χρόνια αυτονόητο, δηλαδή «κανονικότητα» για τους περισσότερους (85%) έχει εξαφανιστεί. Και δεν είναι κάτι που τονίζει τον ανθρωπισμό. Όχι. Γιατί κανονικότητα ισχύει μόνο για την κοινωνική ομάδα και κοινωνικές ομάδες που μπορούν και καταφέρνουν να ζουν σε μια κανονικότητα. Όλοι οι άλλοι είναι εκτός γιατί «κανονικότητα» είναι ένα μηχανισμός ο οποίος αποκλείει άτομα και ομάδες, για να ζήσουν κάποιο λίγοι σε κανονικότητα. Τους άφησαν για τόσα χρόνια ακριβώς, να ζήσουν οι περισσότεροι την κανονικότητα  για να γευτούν και οι ίδιοι την ηθικοπλαστική αυτομαστίγωση τους αργότερα, και στη συνέχεια τους είπαν: «στο κλουβί τώρα.»

 

Επίσης οι αξίες, οι αξίες έχουν πάθει μια γενετική τροποποίηση στο εργαστήριο. Ποιοι είναι οι κανόνες διαβίωσης πλέον σήμερα, που μέσω πολιτικής αγωγής και κυβερνησιμότητας προσπαθείται να μεταδοθεί στον πολιτειακό πολίτη? Οκ με τους μετανάστες σαν λαός όχι σαν πολιτική τα πάμε σχετικά καλά. Αλλά γιατί? Γιατί είμαστε μια ανοικτή κοινωνία? Όχι βέβαια. Γιατί είμαστε και με ορθόδοξη παιδεία και πρέπει να κάνουμε κάτι καλό για να ξεπλυθούν τα υπόλοιπα αμαρτήματα μάλλον, σαν ψυχαναλυτής θα το ερμήνευα διαφορετικά είμαι σίγουρος. Με τα άλλα κινήματα μειονεκτούντων και μειονοτήτων -χωρίς να θέλουμε να υποβαθμίσουμε η να ισοπεδώσουμε τους αγώνες τους για τα δικαιώματά τους σε μια ανοικτή κοινωνία? Μερικοί θεωρούν, ότι  σαν vegan , ή σαν γυμνοί σε ποδήλατο, ή σαν μεταμφιεσμένοι σε παγώνι  έχουν κάνει και την επανάστασή τους  για τον ανθρωπισμό ενάντια στους πολέμους, ενάντια στη πηγή δημιουργίας μεταναστών ενάντια στα ολοκληρωτικά καθεστώτα και τη κλιματική αλλαγή,  κλπ. κλπ.,  στο πλανήτη, οι υπόλοιποι παραμένουν σπιτικοί θεατές ούτε καν παρατηρητές. Δεν έχω δει γνωστούς veganistes μου σε πορείες όπου  υπάρχει η πιθανότητα σύγκρουσης με ΜΑΤ. Όχι είμαστε ειρηνόφιλοι και κατά της βίας. Και όταν διαμαρτύρεται η κοινωνία κατά της βίας γιατί δεν είσαι έξω στους δρόμους αλλά τρως κάπου vegan, θα ρωτήσει το ανιψάκι μου 11 ετών.

Αγαπητοί μου τις αξίες δεν μπορεί να μας τις βάλεις κανείς με χωνί στο μυαλό.

 

Μια ανοικτή κοινωνία όμως χρειάζεται την κριτική και την διαφοροποίηση και κοινωνικά κινήματα από τη βάση.  Ο κοινωνιολόγος Ralf  Dahrendorf υποστηρίζει^[12] ότι ζούμε σε μία περίοδο  όπου ο κόσμος είναι γεμάτος αβεβαιότητες. Δεν γνωρίζουμε τι είναι αληθές και τί είναι καλό. Για αυτό πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να διερευνούμε για περισσότερες απαντήσεις. Αυτό μπορεί και συμβαίνει μόνο υπό την προϋπόθεση ότι  δοκιμές(διερευνήσεις) και σφάλματα επιτρέπονται και όχι μόνο αυτό αλλά να ενθαρρύνεις να γίνονται τέτοια βήματα, δηλαδή να είσαι μια ανοικτή κοινωνία. Το να οφείλεις να υπερασπίζεσαι και να εξελίσσεις αυτή λοιπόν την ανοικτή κοινωνία είναι το πρώτο σου καθήκον. Hey ακούτε εσείς οι ψεύτο-… Δεν είναι πολιτική η αντιμετώπιση ειρηνικών πολιτών με χημικά, για να εξασφαλίσετε την ομαλή κυβερνητική σας αλλά όχι πολιτική πορεία χωρίς αντίλογο σε διάλογο. 

 

Ακριβώς αυτό είναι το σημαντικό. Μία ανοικτή κοινωνία χρειάζεται κριτική και κινήματα βάσης, τα οποία να τα λαμβάνει υπόψη της η εκάστοτε εξουσία αλλιώς οδηγείται αναπόφευκτα σε απολυταρχικό καθεστώς(βλέπε πρώην Ανατολικόευρωπαικά κράτη, την Γαλλία του Μακρόν, την Ελλάδα του ΣΥΡΙΖΑ), με σκοπό μόνο την παραμονή στην εξουσία, χωρίς προγραμματισμό βιώσιμης εξέλιξης του δημόσιου χώρου και της βελτίωσης των πλαισίων διαβίωσης των πολιτών.

Και πάλι εν συντομία, παλαιότερα ίσχυε το Motto: «Να ζήσεις και να αφήσεις να ζήσουν.» Αύριο, όχι σήμερα τι θα ισχύσει για τους επόμενους?

 

---

[1]Δεν θα αναφερθούμε στο ΚΚΕ εσ. Αυτό είναι άλλη μια πολιτικο-ιστορική αμαρτία. Stathis Gourgouris., The Syriza problem: radical democracy  and left governmentality in Greece, https:www.opendemocracy.net/can-europe-make-it-/stathis-gourgouris/syriza-problem-radical-democracy-and-left-governmentality-in-g, 6 August 2015,  Τελευταία πρόσβαση 16/09/2018

[2]Slavoj Žižek., Der Mut der Hoffnungslosigkeit (Το θάρρος της απελπισίας), Fischer, 2017, σ. 127

[3]Προσωπικές αναφορές του Βαρουφάκη προς τον Slavoj Žižek. Slavoj Žižek., Der Mut der Hoffnungslosigkeit, Fischer, 2017, σ. 127. Συγκεκριμένα όσο αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις το άκρως μνημονιακό Υπερταμείο, επίσημα «Ελληνική Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.» είναι ένα κατασκεύασμα των δανειστών το οποίο θα υποθηκεύσει τη σημερινή και μελλοντική κινητή και ακίνητη περιουσία του Δημοσίου για 99 χρόνια. Η υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας, χωρίς σαφή λόγο, για έναν αιώνα προκύπτει από τον ιδρυτικό νόμο του ταμείου, τα έσοδα του οποίου θα διατίθενται κατά 50% για την αποπληρωμή χρέους και κατά 50% για επενδύσεις οι οποίες όμως θα αφορούν στη δημιουργία υπεραξίας για τα περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στις τέσσερις θυγατρικές του ταμείου. Άμεσες Θυγατρικές του Υπερταμείου είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), το Ταμείο Αξιοποίησης και Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ΑΕ (ΤΑΙΠΕΔ), η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ (ΕΤΑΔ).

[4] Thomas, Metzinger., Phänomenale Transparenz und kognitive Selbstbezugnahme, in: http://www.philosophie.uni-mainz.de/metzinger/publikationen/PT.htm.  Τελευταία πρόσβαση 14.09.2018

[5] Thomas, Metzinger., Phänomenale Transparenz und kognitive Selbstbezugnahme, in: http://www.philosophie.uni-mainz.de/metzinger/publikationen/PT.htm.  Τελευταία πρόσβαση 15.09.2018

[6] Slavoj Žižek., Der Mut der Hoffnungslosigkeit, Fischer, 2017, σ. 130

[7] Με την αίσθηση – ή τουλάχιστον την υπόσχεση- της απελευθέρωσης από τα γι’ αυτούς αρνητικά πράγματα,  συμβάλλουν στην εφαρμογή και  εγκατάσταση περιοριστικών μέτρων και ρυθμίσεων και καταφέρνουν τους ίδιους τους εαυτούς να «στέψουν» σαν την ίδια τους γραφειοκρατία, όπως “οι κληρικοί” του Nietsche”.[39, Βλέπε. Hubertus Mynarek., Nietzsche über, Kirche, Priester, Theologen. http://www.kirchenopfer.de/profmynarekspricht/friedrichnietzscheueberkirche/friedrichnietzscheueberkirche.html, Τελευταία πρόσβαση μου 8/5/2018. Επίσης: «Von nun an sind alle Dinge des Lebens so geordnet, dass der Priester überall unentbehrlich ist; in allen natürlichen Vorkommnissen des Lebens, bei der Geburt, der Ehe, der Krankheit, dem Tode, gar nicht vom Opfer (‚der Mahlzeit‘) zu reden, erscheint der heilige Parasit, um sie zu entnatürlichen: in seiner Sprache zu ‚heiligen‘ ... Denn dies muss man begreifen: jede natürliche Sitte, jede natürliche Institution (Staat, Gerichtsordnung, Ehe, Kranken- und Armenpflege), jede vom Instinkt des Lebens eingegebene Forderung, kurz alles, was seinen Wert in sich hat, wird durch den Parasitismus des Priesters (oder der ‚sittlichen Weltordnung‘) grundsätzlich wertlos, wert-widrig gemacht: es bedarf nachträglich einer Sanktion - eine wertverleihende Macht tut not, welche die Natur darin verneint, welche eben damit erst einen Wert schafft ... Der Priester entwertet, entheiligt die Natur: um diesen Preis besteht er überhaupt».] Παρατηρούμε δηλαδή την παραγωγή μιας θεσμικής παράνοιας σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, προκαλώντας με εικόνες ατελείωτων αδύναμων, τελείως αβοήθητων θυμάτων, και συγχρόνως απαιτούν άμεσα μέτρα χωρίς να σταθμίσουν ή να συζητήσουν το μέγεθος ή την καταλληλόλητα των μέσων.[40, Βλέπε Pfaller, R., (2018), σ 139.] Σε κάποιους χώρους είναι ανίκανοι και γι’ αυτό. Η παράνοια αυτή στέφεται ιδιαίτερα λαμπρά σαν παράδειγμα και στο θέμα της νέας παραλίας στη Θεσσαλονίκη  και στο θέμα της ζήλειας μεταξύ ζευγαριών-«συντρόφων». Από την μια φαίνεται η ζήλεια να είναι ένα αυξημένο πάθος για το πολυαγαπημένο πρόσωπο, όμως αληθινά ο/η ζηλιάρης/α σύντροφος  προτιμάει  να ασχοληθεί με  τη ζήλεια του/της  παρά με την αγάπη του/της και το αγαπημένο του/της πρόσωπο. Ακριβώς μιας τέτοια εχθρότητα  με αγανάκτηση μαζί  δεν οδηγεί στην ισότητα αλλά γίνεται ένα εμπόδιο στο δρόμο για την ισότητα. Έτσι και ο Νίτσε το είδε ξεκάθαρα: «Το δικαίωμα στη γη είναι ο αγώνας ενάντια στα (κάθε είδους) αντανακλαστικά (reaktive) [41,Reaktive συναισθήματα χρησιμοποιούν το θέμα της ισότητας σαν δήθεν φαινόμενο προκειμένου να προσδώσουν σε μια αδυναμία μια παραπλανητική αίσθηση εξουσίας μέσα από μια φαινομενική από μόνη της έγκυρη ή εξωπραγματική, όπως είναι (συνήθως) και οι πάγιες απαιτήσεις για τη δικαιοσύνη. Μόνο πάνω σε  active συναισθήματα βασίζεται η δικαιοσύνη. Το active συναίσθημα της δικαιοσύνης  τουναντίον υπάρχει στην εξαίρεση ύψιστης προσωπικής δύναμης που δείχνει ακόμα και απέναντι  σε μια εξωτερική αδυναμία.[42, Friedrich W. Nietzsche, Genealogie der Moral, s. 31.  http://hfrudolph.bplaced.net/Material/GenalogiederMoral.pdf]συναισθήματα»][43, Βλέπε: Karl Jaspers., Nietzsche: Einführung in das Verständnis seines Philosophierens, 1981, Berlin-New York, σ. 207.]

Αλλά  και ιστορικά βλέπουμε στο όνομα της προόδου και της ανθρωπιάς μετά τη κατάργηση του εμπορίου  σκλάβων,  Βέλγοι Άγγλοι, Ολλανδοί αρχίζουν και καταλαμβάνουν τις δυτικές και ανατολικές ακτές της Αφρικής όπου συνωστιζόταν όλος ο πληθυσμός πλέον. Ξεκινά η αποικιοκρατία και το μοντέρνο σκλαβοπάζαρο πλέον στις χώρες προέλευσης των Αφρικανών.

[8] Το βρήκαμε αστείο σε μιας αναφορά ενός Ελληνικού κειμένου, για αυτό το αναφέρουμε.

[9] Στάθης, Κουβελάκης., Από το παράλογο στο τραγικό, https://www.jacobinmag.com/2015/07/tsipras-syriza-greece-euro-dept/. Τελευταία πρόσβαση του Slavoj Žižek 11.07.2017 Jacobin is a leading voice of the American left, offering socialist perspectives on politics, economics, and culture. Το ίδιο έχει δημοσιευτεί και στο https://www.thepressproject.gr/article/79084/Apo-ton-paralogismo-stin-tragodia, Τελευταία πρόσβαση 18.09.2018

[10]Slavoj Žižek., Der Mut der Hoffnungslosigkeit, Fischer, 2017, σ. 110

[11] «Ψήφισε μας και εμείς θα σου τα λύσουμε όλα τα θέματα σου με τη δεξιά…» sms στο τηλέφωνο μου Απρίλιο 2015 από δαγκωτό Συριζαίο, οποίος μετά το Referendum θύμωσε και έφυγε το παιδί…

[Ο Λεβίτσκι υπογραμμίζει τις “ευθύνες των πολιτών και την απόλυτη ανάγκη επαγρύπνησής τους για την προστασία της ουσίας, της ποιότητας ακόμη και της υπόστασης της δημοκρατίας”. Steven Levitsky Daniel Ziblatt, Wie Demokratien sterben Und was wir dagegen tun können, Übersetzung: Schmidt, Klaus-Dieter, 2018.]

[12] Ralf, Dahrendorf., Die Globalisierung und ihre sozialen Folgen werden zur nächsten Herausforderung einer Politik der Freiheit. An der Schwelle zum autoritären Jahrhundert, in: Die Zeit, www.zeit.de/1997/47/thema.txt .19971114.xml. ,  Τελευταία πρόσβαση 13/09/2018

Η μετανεωτερική νεοφιλελεύθερη 'ψευτο'-αριστερά (VII): Πρέπει να κάνουμε πάλι την ευγένεια, την κομψότητα και την φιλικότητα σαν τις πιο προοδευτικές αρετές για τον άνθρωπο

Η μετανεωτερική νεοφιλελεύθερη ψευτοαριστερή. «Παλαιότερα πίστευαν στις μάσκες».

Πρέπει να κάνουμε πάλι την ευγένεια, την κομψότητα και την φιλικότητα σαν τις πιο προοδευτικές αρετές για τον άνθρωπο[1].

Διάβασμα σε 4,5 ‘ THS 12092018

Περιεχόμενα

1. Από μια μοντέρνα διασκέδαση γίνεται ξαφνικά μια μεταμοντερνίστικη σοβαρότητα. Παλαιότερα η ψευδαίσθηση του παιγνιδιού ήταν ευπρόσδεκτη. Σε μια καλώς εννοούμενη ψευδαίσθηση αντιστοιχεί τώρα πλέον και κάποιο εξαπατημένο άτομο,μια γυναίκα ίσως, μια κοινωνική ομάδα ή ...
2. Το παιγνίδι της δήθεν ακρόασης
3. Η επικοινωνία των “εισαγωγικών”. Σωσίβιο διάσωσης.
4. Μάλλον η αόρατη τρίτη ψευδαίσθηση κατέληξε να έχει και ένα εξαπατημένο!
5. Προσπάθεια ενός επιλόγου ανηλικότητας και ο πρόλογος μιας ενηλικότητας.

Υπόθεση εργασίας. Γνωρίζω κάποια γυναίκα, έξοδος, και το πρώτο που κάνω – για να προστατέψω και τον εαυτούλη μου, σίγουρα αυτό- είναι εάν βγούμε για φαγητό σινεμά ή σε μπαρ, να προσπαθήσω να την βοηθήσω να βάλει το σακάκι της, το παλτό της το μπουφάν εν πάση περιπτώσει ότι και αν φοράει. Εάν αρχίσει όμως «μα πως, και γιατί, και τι είναι αυτό, θα γίνουμε ρεζίλι», εκεί έχει λήξει η προσπάθεια γνωριμίας. Adieu! Θα μου πείτε γιατί? Ίσως με βοηθήσει και μένα να κατανοήσω το παρακάτω κείμενο ή θα πρέπει να πάω στον καναπέ του ψυχαναλυτή.

Κάποιοι θα μου πουν ότι είμαι ξεπερασμένος, κάποιοι θα πουν ότι προωθώ τον μισογυνισμό και κάποιοι ότι θεωρώ τη γυναίκα αδύναμο κρίκο στην κοινωνία, που είναι τελικά αν την παρατηρήσουμε στα πλαίσια της ισότητας των δικαιωμάτων σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας. 

Το παιγνίδι της δήθεν ακρόασης

Και τότε αλλά και σήμερα υπάρχουν πολλές γυναίκες που παίζουν το συγκεκριμένο ρόλο τέλεια όπως υποδείκνυει η παλαιότερη παραδοσιακή τάξη στη κοινωνία: πρέπει δήθεν να δείχνουν ενδιαφερόμενες για το θέμα, σαν να μην έχουν ακούσει ποτέ για το θέμα στο οποίο αναφέρεται ο άνδρας, αν και το γνωρίζουν. Ακριβώς οι πιο θαυμάσιες και εξυπνότερες γυναίκες μπορούσαν και έπαιζαν και παίζουν και σήμερα αυτό το ρόλο, να ακολουθούν με αστραφτερό βλέμμα τον άνδρα κατά τη διάρκεια της αφήγησής του, ακόμα και γνωστές ιστορίες με μια εμφάνιση έντασης στο πρόσωπο, σαν να θέλει να ξέρει τι έπεται και ακόμα να γελάνε για ξεπερασμένα ανέκδοτα. Ενώ λοιπόν ο άνδρας χαιρόταν, γιατί πίστευε ότι αναφερόταν σε κάποιο ενδιαφέρον θέμα, οι γυναίκες έπαιζαν το ρόλο τους, και απλά φαινόντουσαν ότι ακούν με πολύ ενδιαφέρον.

Και σε αυτό το παιγνίδι έχουμε μια άλλη περίπτωση. Εδώ έχουμε άνδρες να σιωπαίνουν και να φλυαρούν οι γυναίκες, και γεννιέται η εντύπωση ότι εδώ έχουμε άνδρες που θέλουν να πουν κάτι σε μία γυναίκα και η γυναίκα ακούει ευχάριστα και προσηλωμένη. Αντίθετοι ρόλοι λοιπόν. Ο Lacan παρατηρεί σε αυτή τη περίπτωση ότι η επίδειξη της ανδρικότητας στη συγκεκριμένη περίπτωση φτάνει στην απέναντι πλευρά να την αισθάνεται η γυναίκα ακόμα και σαν μια θηλυκότητα:^[2] διότι, ότι δείχνεται μπορεί να παρουσιάζεται σαν ανδρικό, αλλά το γεγονός ότι επιδεικνύεται δρα με ένα τόνο θηλυκότητας. Θα ήταν θεμιτό να αναγνωρίσουμε αυτή την ανταλλαγή των ρόλων και να μη φτάσουμε σε σημείο και εδώ να πούμε ότι η ομιλία του άνδρα είναι ένα δείγμα της ανδρογενούς επιδεικτικότητας και αυθάδειας του.

Κάποιες γυναίκες είναι τόσο οξυδερκείς και επιδέξιες στο λόγο τους που φτάνουν στο σημείο της «Σωκρατικής ειρωνείας», αναφέρει ο Pfaller, πολλές δε από αυτές έχουν αναπτύξει τη συγκεκριμένη τέχνη τόσο καλά που υπερβαίνει την αυθεντική Σωκρατική τέχνη. Στα πλαίσια της «διαλεκτικής τους» που κάτεχαν, μπορούσαν οι γυναίκες να κάνουν τους άνδρες να εκφράσουν αυτές τις συγκεκριμένες ιδέες και πεποιθήσεις που ήθελαν οι άνδρες να πουν στις γυναίκες μέσα από το παιγνίδι «δήθεν», των γυναικών. Είναι απορίας άξιο, εάν στα πλαίσια ενός τέτοιου παιγνιδιού ακόμα και μια εξαιρετική παρουσίαση αντεπιχειρημάτων θα μπορέσει να είναι κατάλληλη για να πείσει κάποιον, όπως τα υποτιθέμενα γυναικεία ερωτήματα, η φαινομενικά παθητική ακρόαση και η διάθεση να αφήσει να φαίνεται να έχεις πεισθεί.[3] Εδώ μια γυναικεία διαλεκτική είναι ανώτερη από μια ανδρογενή (μόνο-)λογική.

Η επικοινωνία των εισαγωγικών. Σωσίβιο διάσωσης.

Και συνεχίζουμε και διερωτόμαστε, γιατί τελικά θέλουμε να τα δούμε με τον δικό μας αυθεντικό τρόπο όλα αυτά που αφορούν την καθημερινότητα μας? Ναρκισσισμός, πουριτανισμός?

Τόσο σε συζητήσεις μεταξύ διανοουμένων και κάστας μεσοαστών τόσο προφορικά όσο και στο γραπτό λόγο ξαφνικά δεν προλαβαίνουμε να βάζουμε λέξεις σε εισαγωγικά . Σκοπός είναι α) να μη προσβληθεί ο απέναντι στον οποίο απευθύνουμε το λόγο κατανοώντας λάθος το νόημα ίσως, β) βάζουμε τις λέξεις σε εισαγωγικά για να μπορέσουμε να πλέξουμε μια ολόκληρη ιστορία αν μας ρωτήσει κάποιος και πως το εννοείτε και γ) υπάρχει μια πίεση μιας συνεχούς δυναμικής αντικατάστασης των λέξεων και δεν γνωρίζουμε ποια λέξη οφείλει να είναι η αληθινή για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση και να μη θεωρηθεί και σαν ειρωνική έκφραση με ότι αυτό συνεπάγεται. Και στον προφορικό λόγο δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που με κίνηση των δαχτύλων του σήματος του ‘Victory’ λυγισμένα προς τα εμπρός με δυο κοφτές ταλαντώσεις μπροστά και προς αυτόν που απευθυνόμαστε στο λόγο- και με ένα παιδαγωγικό ύφος έκφρασης, προσπαθούμε να βάλουμε τάξη στο τι θέλουμε εμείς να εννοηθεί και να μη παρεξηγηθεί με το σήμα των εισαγωγικών, όπως είναι και στην Ελληνική νοηματική γλώσσα. Ξαφνικά απευθυνόμαστε στον απέναντί μας με μια καθαρά εικονική σύλληψη ενός νοήματος, με νοηματικές κινήσεις.Πως είναι δυνατόν το ειρωνικό χαρακτηριστικό του λόγου της πολιτικής ορθότητας των Ευρωαριστερών του Berlinguer κλπ. απέναντι στους ορθόδοξους -δογματικούς πολιτικούς στα χρόνια του ‘60 και ‘70 ξαφνικά μετά από ένα διάλλειμα μιας 30ετίας να επανεμφανίζεται στη δημόσια σφαίρα από τους ίδιους σαν εργαλείο για τον ορθό λόγο στη κάστα τους και μέσα στη μεσαία κοινωνική τάξη^[4]? Και όχι μόνο απέναντι στους χαρακτηριζόμενους δεξιούς αλλά και απέναντι σε αυτούς που δεν συμφωνούν μαζί τους, στη μεσαία τάξη. Σηκώνει ένας μεσοαστός, και πλέον και σημερινός αυτοονομαζόμενος αριστερός το δάχτυλο για να έχει προβάδισμα απέναντι σε έναν άλλο μεσοαστό- αριστερό. Παρατηρήστε το.

Μάλλον η αόρατη τρίτη ψευδαίσθηση κατέληξε να έχει και έναν εξαπατημένο!

«Πως, μου κρατάτε τη πόρτα για να εισέλθω?» «Γιατί είμαι ανίκανη να μπω μόνη μου?» «Καλά πας καλά, με βοηθάς να βάλω το παλτό μου, δεν μπορώ μόνη μου είμαι ανίκανη?"[5]» «Μπες στο ασανσέρ γιατί περιμένεις να μπω εγώ πρώτη?» «Κάθισε,  όρθιος θα φας ή περιμένεις να καθίσω εγώ πρώτα στο τραπέζι ?» «Καλά, περιμένεις να ανεβώ εγώ πρώτη τη σκάλα, είσαι καλά?[6]»

Προσπαθήστε  σαν άνδρας όταν συναντηθείτε με ένα γνωστό σας ζευγάρι ή με μια παρέα ανάμεικτη φύλων να χαιρετήσετε πρώτα τις γυναίκες. Όταν προτάξετε το χέρι σας – φυσικά εάν θέλετε δια χειραψίας και όχι δια εναγκαλισμού- μόνο οι άνδρες αντιδρούν οι γυναίκες περιμένουν την σειρά, δεύτερες! “Ladies first” τείνει να εξαφανιστεί από το λεξιλόγιο μας.

Ναι, ναι έτσι είμαστε πλέον, δεν μπορούμε ούτε να είμαστε όπως αισθανόμαστε. Όχι! Θα είσαι εσύ μόνος σου και χύμα. «Ξέρεις ότι η γυναίκα πλέον ουρεί όρθια? Όχι δεν το γνώριζα λυπάμαι!» «Τώρα όμως ενημερώθηκα, δεν αστειεύομαι.» Βλέπε παρακάτω διαφημιστικό εξαρτήματος. Από λόγους υγιεινής θα το προτιμούσαμε το όρθιο για τις γυναίκες σε δημόσιες τουαλέτες.

Στη δημόσια σφαίρα όλοι νομίζουν ή μπορούμε να πούμε ακόμα ότι φοβούνται -προπάντων όλοι από τους μεσοαστούς και πάνω- ότι θα θεωρηθούν βλάκες λόγω μιας λανθασμένης εικόνας που δίνουν ή μπορεί να δώσουν. Δεν νομίζω στις κατώτερες και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες να μιλούν ή να γράφουν με εισαγωγικά. Εκεί λένε αυτό που σκέπτονται και αισθάνονται, σίγουρα στα πλαίσια που έχουν αποδεχτεί σαν το κοινωνικό milieu  τους και τα γνωρίζουν πολύ καλά.

Σε αυτόν το νεοφιλελεύθερο κόσμο δεν μπορείς να προτάξεις όμορφα και αλληλέγγυα οράματα όπως ευγένεια, κομψότητα, αποτροπή κάθε κινδύνου για τον διπλανό σου. 

 

Έτσι διαμελίζεται η δημόσια σφαίρα ο δημόσιος χώρος γίνεται εχθρικός, καταλαμβάνεται από μεμονωμένα άτομα χωρίς αλληλεγγύη χωρίς συλλογική προοπτική, ακόμα και για βιώματα στη γειτονιά. Το παρατηρούμε καθημερινά: οι γειτονιές έχουν, εκτός από κάποιους αρκετά ηλικιωμένους, αποκτήσει πολλά ανώνυμα πρόσωπα, χωρίς σχέση το ένα με το άλλο, και αυτό γιατί δεν θέλουμε να παίξουμε ένα ρόλο να φτιάξουμε μια όμορφη εικόνα για μια στιγμή που θα ομορφύνει την καθημερινότητά μας. Αυτή η τάση που υπάρχει τώρα και αρκετά χρόνια και έχει εγκαθιδρυθεί, ο άνθρωπος να «διαγράφει κάθε είδους μυθοπλασία, που ποτέ δεν ήταν μυθοπλασία και ποτέ δεν παραπλανούσε κάποιον, εκτός από έναν αόρατο τρίτο με τον οποίο είχαμε συμμαχήσει»[7], αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης της δημόσιας σφαίρας διαλύει το δημόσιο χώρο. Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Υπάρχει αυτός ο δημόσιος χώρος? 

Από το δημόσιο χώρο δεν έχεις να περιμένεις κάτι πλέον και εκτός αυτού μη με ενοχλείς, είναι ότι καλύτερο για όλους μας. Είμαι μόνος αλλά «αυθεντικός» είμαι αυτό που θέλω να είμαι! Εδώ εισαγωγικά όχι για να μη πληγωθεί κάποιος αλλά για να δώσουμε έμφαση στην πάρα-αυθεντικότητα που υπάρχει.

Πρόσφατα μπροστά σε βιβλιοπωλείο: «Ξέρεις τι θυμήθηκα τώρα με αυτό που είπες, λέω σε κάποιο γνωστό μου? Πως λέγεται στη διάλεκτο σου από ‘κει που κατάγεσαι το κουνέλι αλλά ονομάζεται και έτσι στα Αρχαία? Δεν ξέρω μου απαντά. Κόνικλος του λέω. Και στα Γερμανικά – σε δημοτική- λέγεται, Καρνίκελ . Γυρίζει μια κυρία ηλικίας τέλη 50 αρχές 60 και με σοβαρό ύφος και υψωμένη τη φωνή: «Τι είναι αυτά που λέτε,  δεν υπάρχει δημοτική και δεν υπάρχει αυτή η λέξη και κουνέλι στα Γερμανικά λέγεται Kaninchen και εγώ σπούδασα γερμανική γλωσσολογία και ξέρω». Έφυγα σιωπώντας. Με τέτοιους αυτοχρισμένους αριστερούς και διανοούμενους τι να διεκδικήσεις και με ποια σοβαρότητα και ποια μελλοντική αξιοπρέπεια, χωρίς να αναλωθείς στον υποκειμενικό τους ναρκισσισμό και φυσικά και ατομικό ιδεαλισμό να ξεκινήσεις ένα διάλογο. Σηκωμένος δάκτυλος και οφρύς!

Θα τελειώσουμε με την κατά κυριολεξία απόδοση ενός καθοριστικού του Pfaller(2018).

„Ένας φεμινισμός ο οποίος προωθεί μια τέτοια εξέλιξη, οδηγεί στη διαμέλιση και καταστροφή του δημόσιου χώρου σαν δημόσια σφαίρα  και κάνει τις γυναίκες και όσους θέλουν να ονομάζονται γυναίκες στο δημόσιο χώρο- να χάσουν ένα μεγάλο μέρος των διευκολύνσεων και της κομψότητας που είχαν οι γυναίκες και που θα μπορούσαν να ομορφύνουν την καθημερινότητα τους [και μαζί με αυτές και ο σύντροφός τους, ό άνδρας, ο ερωμένος, ο φίλος τους:σημείωση του αρθρογράφου].

Όπως και σε άλλα κινήματα χειραφέτησης οι άνθρωποι συγχέουν την απελευθέρωση με την«απομάγευση του κόσμου»[8][Weber] και την αφομοίωση  τους στο ρεύμα για τους ίδιους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, χωρίς να υπάρξουν απώλειες.  

Δίδει δε προβάδισμα σε ένα πουριτανιστικό ιδεώδες ενός νεοφιλελεύθερου κόσμου. Το γυναικείο θέμα γίνεται απλά μια ‘καμαριέρα’ της ατζέντας του αχόρταγου κεφαλαίου. Χειραφέτηση σύμφωνα με τα παραπάνω σημαίνει απλά μια «συστημική αφομοίωση»[σημείωση του αρθρογράφου] και συγχρόνως παραίτηση από ένα μεγάλο μέρος των διαφόρων μορφών, της όμορφης ζωής, τους οποίους διέθετε ο δημόσιος χώρος για τις γυναίκες, μέχρι πρόσφατα. Σίγουρα είναι ένα θέμα που θα πρέπει να σταθμιστεί, δηλαδή αν θα υπάρξει μια απελευθέρωση που αξίζει μιας τέτοιας απώλειας, αν θα μπορούσε δηλαδή να φέρει τόσα πολλά πλεονεκτήματα από αυτά που θα χανόντουσαν. Εάν όμως όλα αυτά τα θετικά και πλεονεκτήματα που σε μια παλαιότερή γενιά θα είχαν οι γυναίκες, θα τα αρνιόντουσαν και θα τα απαξίωναν, όπως και γίνεται σήμερα σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, τότε μια τέτοια στάθμιση δεν θα είναι πραγματοποιήσιμη. 

Οι λόγοι για τους οποίους κάποιοι από εμάς είναι 'κολλημένοι' σε τέτοιου παλαιού τύπου σχέσεις θα πρέπει να φαίνονται ακατανόητοι και ανορθόδοξοι για τους περισσότερους, γραφικοί σίγουρα και θα σε χαρακτηρίσουν και συντηρητικό. 

Η υποκειμενικός ιδεαλισμός και ο πολιτισμικός ναρκισσισμός των τελευταίων 30 ετών που αλληλοσυμπληρώνονται και συνοδεύουν κάθε ας πούμε προσπάθεια απελευθέρωσης σε διάφορους τομείς (βλέπε, χορτοφαγία, βεγκανισμός, «μετα»-χειραφέτιση γυναικών )έχουν μια κοινή αδυναμία: Την προσήλωση τους στο Εγώ, ενώ προκαλούν μία έλλειψη σε αναφορά σε αντικείμενο, που αυτό είναι το ζητούμενο. Είναι ένα είδος „ Rebels without a Cause“ (επαναστάτης χωρίς αιτία).

Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι για κάθε αναδυόμενη αδυναμία ενός προσώπου- ατόμου δημιουργείται και ένα κίνημα χειραφέτησης. 

Το καινούργιο είναι “δεν δεχόμαστε να μιλούν με τρόπο που μπορεί να πληγωθεί ο άλλος", ή “είμαι αυτό που είμαι και δεν παρακαλώ κανένα να είναι κοντά μου”. Τελευταίο το παρατηρούμε ιδιαίτερα στους νέους. 

Νέοι. Δεν τους ενδιαφέρει τι μπορεί να γίνουν ή σε τι μπορεί ή θέλουν να εξελιχθούν ή τι θα ήθελαν να είχαν μετά από μερικά χρόνια σαν  μέλη μιας κοινωνίας. Όχι ! Θέλουν την αυθεντικότητα τους σαν ύψιστη αξία, και αυτό σήμερα και μόνο σήμερα. Ο υποκειμενικός ιδεαλισμός στο μεγαλείο του.

Η αυξημένη δυσαρέσκεια που πάρα πολλές γυναίκες σήμερα πλέον βιώνουν παρόλο των επιτυχημένων χειραφετημένων κινημάτων τους, μας επισημαίνουν το αναπόφευκτο επακόλουθο. Αυτό θα ανοίξει και πάλι με κάποια φυσικότητα (του κατεστημένου) νέες δυνατότητες και πεδία ενασχόλησης επαγγελματικά και ερευνητικά συνήθως από ‘γραφειοκρατικές αγωνίστριες και αγωνιστές’ που αντιστοιχούν σε τέτοιο τύπο ανθρώπων που ήδη έχουμε αναφέρει και χαρακτηρίσει στις προηγούμενες αναφορές μας: άνθρωποι που ζουν από τα λάθη τους.»

Προσπάθεια ενός επιλόγου ανηλικότητας και  προλόγου μιας ενηλικότητας.

Τι θα συμβεί στο μέλλον πολιτικά, μετά από την αγανάκτηση και απογοήτευση για το ότι λόγω των νεοφιλελεύθερων πολιτικών χάνονται στοιχειώδη standards διαβίωσης [και όχι επιβίωσης:σημείωση του αρθρογράφου], για το ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι κατρακυλούν στη σκάλα προς τις φτωχοποιημένες κοινωνικές ομάδες. Θα βρεθεί μια διαφορετική μορφή έκφρασης αυτής της αγανάκτησης από ότι ελπίζουν και στηρίζουν οι ακροδεξιοί?  Και εδώ θα παιχθεί το παιγνίδι. Στην γλωσσική αντιπαράθεση, επικοινωνία και discurs(διάλογο).

Αυτό θα έπρεπε να είναι και το καθήκον όλων των πραγματικών διανοούμενων και αριστερών και όχι το engagement με σύμβολα του ‘70.

Σήμερα συνήθως μετά την εργασία τους παραμένουν στο σπίτι τους ή/και σε φιλοσοφικά σεμινάρια και αυνανίζονται για το αν το υποκείμενο θεωρείται αδιαίρετο κοινωνικά ή όχι και ανησυχούν με σπιτικό παραδοσιακό τρόπο[σημείωση του αρθρογράφου]. Ίσως κατανοήσουν να χρησιμοποιήσουν μια γλώσσα χωρίς συμβολισμούς^[9] και πολιτικής ορθότητας πλέον – όπως είναι σήμερα αυτή των ψευτοαριστερών και διανοουμένων, - αλλά προσανατολισμένη στις ανθρώπινες αξίες που είναι υπό κατάρρευση.

Πρέπει να καταλάβουν οι αυτοχαρακτηριζόμενοι και αυτοχρησμένοι αριστεροί μιας εν δυνάμει  ανοικτής κοινωνίας δηλαδή της ισότητας και της δικαιοσύνης, ότι το κοινό στο οποίο θα απευθυνθεί και οφείλει κανείς να ενεργεί και να δραστηριοποιείται, πάντα από εμάς τους ίδιους συμπαράγεται. Το κοινό δεν είναι μόνο του, "απλά εκεί", αλλά συνδημιουργείται από εμάς , αλλά και από τους λαϊκιστές δεξιούς και αριστερούς βεβαίως. Οι διανοούμενοι δεν δείχνουν ότι εμπλέκονται ενεργά, όταν μόνο και μόνο αρχίζουν να μιλάνε από κάποιο βήμα ή από μια βουλή του λαού.

Αυτό που “χρειάζεται είναι η απόδοση εννοιολογικού έργου”. [Isolde Charim, Ich und die Anderen, Wie die neue Pluralisierung uns alle verändert, Zsolnay 2018]  Οι καιροί είναι τόσο συγκεχυμένοι ώστε οι παλαιές γραμμές επιχειρημάτων και διαμαρτυριών είναι εντελώς άκαιρες. «Οφείλουμε να επιδείξουμε κατανόηση για να δημιουργήσουμε στους ανθρώπους δυνατότητα για να κατανοούν» για όλα αυτά που τους λέμε. [Isolde Charim]. 

Πρόσφατα στις κοινωνικές συγκρούσεις στο Chemnitz στη Γερμανία όπου σκοτώθηκε ένας 35 χρόνος Γερμανός- και από ότι λένε οι πηγές ενημέρωσης μέσα από μια διένεξη με δυο Ασιάτες μετανάστες- , πήγε μια ομάδα του τηλεοπτικού καναλιού ZDF με δημοσιογράφους να κάνουν reportage και μέσα σε όλα είπαν στο θυμωμένο πλήθος, ότι το “ζητούμενο είναι να μιλάμε μεταξύ μας και να βρίσκουμε λύσεις”. Τι θα πει αυτό για τους κατοίκους? Δεν ακούν καθόλου τέτοιες προτάσεις. Φυσικά οι κάτοικοι και μάλιστα μια γυναίκα 50 ετών τους έβαλε στη θέση τους και δεν μπορούσαν να πουν απολύτως τίποτα για το θέμα του ρατσισμού και τις αντιδράσεις του ντόπιου πληθυσμού. Νομίζουν ότι πολυπολιτισμικότητα  σε μια κοινωνία είναι ένα συνονθύλευμα  από γλώσσες, θρησκείες,, κουλτούρες. Δηλαδή προστέθηκαν κάποια μέχρι σήμερα ξένα στοιχεία σε μια ήδη υπάρχουσα και δομημένη κοινωνία. Όχι, πρώτα οι Γιουγκοσλάβοι οι Έλληνες οι Τούρκοι οι Ιταλοί, μετά  οι Ζέρβοι, οι Κροάτες και οι Κοσοβάροι,  μετά ήρθαν οι Πολωνοί, οι Σλοβάκοι, μετά οι Μουσουλμάνοι και τέλος, σήμερα δηλαδή οι μετανάστες. Είναι ένα ιστορικό process όλο αυτό.

Πήγαν αδιάβαστοι και έφυγαν αδιάβαστοι οι δημοσιογράφοι. Μόνο με το διανοουμενίστικο στυλ ‘70 αντίδρασης των  δημοσιογράφων, με την ήρεμη φωνή και τις αργές κινήσεις και το παιδαγωγικό ύφος δεν έχει μέλλον εξέλιξης η αναδιάρθρωση  μιας κοινωνίας μέσα σε μια τέτοια τεταμένη πολιτική σκηνή.

Και εδώ πολλοί προπάντων αριστεροί θα κλείσουν το μάτι και θα πουν καραδεξιός ο αρθρογράφος.  Πρέπει να είσαι διαβασμένος και να δείχνεις κατανόηση για να πας να αντιμετωπίσεις την υποβαθμισμένη κοινωνία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας και να μην αφήσεις τον φασισμό να φτάσει παντού στη κοινωνία και ιδιαίτερα στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα.

Και βέβαια, να εγκαταλειφθεί το ψεύτικο άλλοθι των σοσιαλδημοκρατών ala Schröder, και πρασίνων ala Ödzemir που είχαν πάντα επιτυχία, μόνο όταν στην πραγματικότητα εφάρμοζαν τις νεοαυταρχικές και νεοφιλελεύθερες γραμμές στο οικονομικό τους πρόγραμμα. Γιατί το έκαναν αυτό?

Γιατί η πολιτική της δεξιάς ζώνης μετατέθηκε προς το κέντρο επιδρώντας σε όλες τις πολιτικές προοπτικές. Για να διαφοροποιηθούν λοιπόν στις κύριες θέσεις από τους πολιτικούς τους αντιπάλους, επινόησαν σχετικά ασήμαντα θέματα να βάλουν στην ατζέντα τους, όπως πολυπολιτισμικότητα, ομοφυλοφιλία, διεμφυλικότητα κλπ.

Όσο και δίκαιο, αναγκαίο και καλοδεχούμενο είναι η ενασχόληση με τα δικαιώματα κάποιων μειονοτήτων, τόσο επαίσχυντο είναι το να τα χρησιμοποιείς όλα αυτά για να αποπροσανατολίσεις από άλλα σημαντικά θέματα, επειδή δεν έχεις τους μηχανισμούς να ασχοληθείς, δεν έχεις την οικονομική δυνατότητα ή απλά δεν σε ενδιαφέρει, να δώσεις έμφαση στα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας του νεοφιλελευθερισμού. Αυτό απευθύνεται στους σημερινούς ψευτοαριστερούς και εναλλακτικούς ήθους.

Εδώ σημειώνουμε να παρατήσουμε τις θέσεις και τις γνώμες των πολιτικών της ΤΑ φορέων διανοουμένων και άλλων θεσμικών οργάνων προνομιούχων όσο αφορά, π.χ. το pride party, την γυμνή ποδηλατοδρομία, τις φωτεινές ράβδους στις διαβάσεις πεζών στο κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης, τις εκθέσεις μόδας από ανακυκλώσιμα υλικά, τα χαρακτηριζόμενα φεστιβάλ για το πεζοδρόμιο, φεστιβάλ για τους λουκουμάδες, φεστιβάλ για την κολοκύθα, φεστιβάλ για την ανακύκλωση κλπ. κλπ.Tittytaitment

Η πόλη “πεθαίνει σαν χώρα” και εμείς στο κόσμο μας.

Μπορεί εδώ να μη συμβαίνει ακόμα τόσο εκκεντρικά αλλά σε ευρωπαϊκές πόλεις σε down town πεζόδρομους και εμπορικές ζώνες, διαφημίζεται η αντιομοφοβία και ο αντιδιεμφυλισμός με διάφορους τρόπους ακόμα και με παρουσία των ιδίων σε συγκεκριμένα σημεία των πεζόδρομων, ενώ συγχρόνως υπάρχουν ομάδες μειονοτήτων που έχουν πληγεί πολύ περισσότερο από την αυξανόμενη ανεργία, την μείωση των προσφερόμενων κοινωνικών υπηρεσιών και από τις κοινωνικές εντάσεις μεταξύ τους.

Και όλα αυτά από πολιτικές και οικονομικά προγράμματα που εφαρμόζουν οι δήθεν πολιτισμικά εκσυγχρονιστικές κυβερνήσεις του νεοφιλελευθερισμού, σε κεντρικό επίπεδο εξουσίας και επίπεδο ΤΑ.

[Σημείωση του συντάξαντος:]

Άσχετα αν τα κείμενα διαβαστούν ή όχι περασθούν μια διαγώνια ματιά ή όχι, και αυτό κάτι θετικό θα είχε,  αισθάνθηκα ότι η συντροφιά των βιβλίων το διάβασμα για το συγκεκριμένο θέμα και το γράψιμο δεν αντικαθιστούν την ανθρώπινη διάδραση και το επικοινωνιακό παιγνίδι,  έστω και παρέα με αυτόν/την “αόρατη μυθοπλάστρια”, τουλάχιστον όπως την γνώρισα κάποτε. Μήπως η σκέψη και η δράση μας έχουν καταργήσει ήδη την ανθρώπινη υπόσταση, από την στιγμή που μπαίνει ο υποκειμενικός ιδεαλισμός σαν αρχική ερώτηση με σεκοντάρισμα της ψηφιοποίησης, γιατί το κάνω εγώ αυτό, θα ωφελήσει εμένα?

Και η απάντηση στο ερώτημα που έθεσα στην αρχή της συγγραφής των κειμένων στις 24.4.2018 …“Είναι τα συμπτώματα μιας πολιτικής, που τα νοιώθουμε πολλοί τόσο στο πετσί μας όσο και στη διάθεσή μας πάρα πολλές φορές, και σήμερα προσπαθούμε να εντοπίσουμε μέσα από μια για μένα προσωπικά σημαντική αναζήτηση - για να  μπορέσω πάρω και επί τέλους τις αποστάσεις μου και να μη εθελοτυφλώ και για τη στάση πολλών συμπολιτών μου - , διαφόρων σημαντικών λόγων μιας εκκωφαντικής αποτυχίας του λεγόμενου «ανοικτού δημοκρατικού μπλοκ».”

Δεν θα μπορέσω να δώσω μια απάντηση, μάλλον μ’ αρέσει να εθελοτυφλώ για να μη βλέπω την πραγματικότητα και φτάσω σε άλλο σημείο, αλλά  όπως μου είπε μια γνωστή χθες μετά  που της διηγήθηκα κάτι όταν ψώνιζα bio δαμάσκηνα: “συμφιλιώσου με τη μ…α που σε δέρνει και τέλος, έτσι κι αλλιώς θα την ξαναπατήσεις με τους ανθρώπους”.

Η βασική βιβλιογραφία-Grundlegende Literatur

---

[1] Θα μας επιτρέψτε αν γίνουμε λίγο vulgär και να πούμε ότι το «χειμαδιό» εκτός των άλλων εντοπίστηκε και εντατικοποιήθηκε και μέσα από την απλοποίηση της γλώσσας μας από τους διανοούμενους, όταν εγκαταλείφθηκε το πολυτονικό σύστημα γραφής και έκφρασης και το αυγό έγινε αβγό, το ταξείδι ταξίδι και το άλλωτε άλλοτε και ξαφνικά από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα και τις οικονομικές ενισχύσεις δημιουργήθηκε μια πάρα-μεσοαστική τάξη χωρίς τις βάσεις μιας ελάχιστης αναγεννησιακής κοινωνικής προοπτικής. Απλά έτσι, ας πούμε  per decree.

[2] R. Pfaller., (2018), σ 183

[3] R. Pfaller., (2018), σ. 187. Ο Pfaller αναφέρει: «Όταν ο Karl Marx στην γνωστή του καταχώριση στο Confession book της κόρης του στην ερώτηση "αγαπημένη σας αρετή" στη στήλη "στον άνδρα" έγραψε "δύναμη", στην κατηγορία "στη γυναίκα" αντίθετα τη λέξη "αδυναμία" αντιπροσώπευε ίσως όχι μόνο μια επαναλαμβανόμενη και διαιώνιση μιας πατριαρχικής κατανόησης των ρόλων, αλλά μάλλον πολύ περισσότερο θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια λεπτή πολιτική συνειδητοποίηση των αντίστοιχων ρόλων και στην εξουσία. https://de.wikipedia.org/wiki/Karl_Marx. Πρόσβαση μου: 03082018

[4] Weigel, Moira., Political Correctness:how the right invented a phantom enemy. In:The Guradian 30.11.2016. https://www.theguardian.com/us-news/2016/nov/30/political-correctness-how-the-right-invented-phantom-enemy-donald-trump.

[5]Σε εστιατόρειο: «Άστο σε παρακαλώ θα γίνουμε ρεζίλι», άλλες προσθέτουν, «των σκυλιών». Αυτοπροσδιοριζόμενη διανοούμενη λόγω πανεπιστημιακής μάθησης και ίσως και εκπαίδευσης. Κανείς δεν γνωρίζει τι και πως.

[6] Και βεβαίως στο κατέβασμα της σκάλας πρώτος ο άνδρας κατεβαίνει, σε περίπτωση που παραπατήσει η γυναίκα, ίσως λόγω παπουτσιών, να μπορέσει ο άνδρας να την στηρίξει.

[7] R. Pfaller., (2018), σ 191

[8]Αυτή η φράση, η οποία περιγράφει με ακρίβεια την απόλυτη νίκη της ορθολογικής σκέψης και της λογικής πέρα από ην προ-νεωτερικότητα, τον κόσμο των μυστικιστών, των δαιμόνων, των μαγισσών και της μαγείας, πρέπει να γίνει μια φράση κλειδί της νεωτερικότητας.

[9] Εγώ δεν την διάβασα αλλά ούτε την άκουσα, την ομιλία κάποιου πρωθυπουργού από την Ιθάκη πρόσφατα. Μου είπε κάποια γνωστή μου – και γνωρίζω ότι δεν είναι επιφανειακή στη επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων-, ότι δεν μπορούσε να καταλάβει τι ήθελε να πει ο αστικός Σαμάνος, πόσο μάλλον και κάποιες άλλες κοινωνικές ομάδες που τον άκουγαν. .