24 Απρ 2018

Daphne Caruana Galizia: Guardian Το πάζλ της δολοφονίας της δημοσιογράφου στη Μάλτα

Το παζλ

Το project Daphne Μια βόμβα έκλεισε για πάντα το στόμα της δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia στη Μάλτα-αλλά η έρευνά της συνεχίζεται.


Guradian /Der Freitag Juliette Garside                                                                        THS 25042018          Διάβασμα σε  4 ‘

Bilder vom Tatort

























Foto: STR/AFP/Getty Images

Η έκρηξη ήταν τόσο έντονη που τράνταξαν τα παράθυρα του οικογενειακού σπιτιού. Με  πανικό, ο Ματθαίος Caruana Galizia έτρεξε ξυπόλητος στην μπροστινή πόρτα. «Την στιγμή που άνοιξα την πόρτα - τα σκυλιά φώναζαν, - σκέφτηκα ότι επρόκειτο να με καταπιεί  η γη εκείνη τη στιγμή».

Οι γείτονες ήταν ήδη έξω. Έτρεξε προσπερνώντας τους, κάτω στο χωματένιο δρόμο προς το χωριό, χωρίς να νοιώθει τις πέτρες που έσχιζαν τα πέλματά του. Στο μισό του δρόμου είδε μια στήλη μαύρου καπνού. Μπροστά από το καπνό είδε  τα υπολείμματα ενός αυτοκινήτου να καίγεται, το αυτοκίνητο της μητέρας του. Ήταν μέσα αυτή.

Η δολοφονία της δημοσιογράφου Daphne Caruana Gallizia έστειλε κύματα σοκ σε όλο τον κόσμο.

Στη Μάλτα, ο πρωθυπουργός Joseph Muscat και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Partit Laburista κατηγορείται ότι έχει αφήσει τη διαφθορά να μένει ατιμώρητη, έχει αποδυναμώσει αστυνομία και δικαστικό σώμα, και έχουν έτσι δημιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο έγινε δυνατή η δολοφονία της γι αυτούς το κατεστημένο, επικίνδυνης blogger.

Αλλά η δολοφονία δρα και πέρα από τη χώρα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει τώρα να αποφασίσει πώς θα χειριστεί το μικρότερο κράτος μέλος - ένα νησί που έχει γίνει μαγνήτης για εγκληματίες και κλεπτοκράτες. Και πρέπει να βρουν για ποιους - όπως φοβούνται κάποιοι βουλευτές του ΕΚ - τα βρώμικα χρήματα μεταφέρονται στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή ήπειρο.

 

Τα βασικά ερωτήματα που έθιξε η δολοφονία της Caruana Galizia έγιναν το επίκεντρο μιας νέας συνεργασίας: το "Project Daphne". Με την υποστήριξη της οικογένειάς της, μια ομάδα 18 διεθνών εταιριών μέσων μαζικής ενημέρωσης έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους, συμπεριλαμβανομένων των Guardian, Reuters, Süddeutsche Zeitung και Le Monde. Το όλον  τρέχει υπό την ηγεσία του λεγόμενου project  «απαγορευμένες ιστορίες», ένα project που ξεκίνησε το 2017 από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα και την πλατφόρμα Freedom Voices Network για να συνεχιστεί την έρευνα από τους δημοσιογράφους που βρέθηκαν στην ίδια θέση να πρέπει να κλείσουν το στόμα τους στο παρελθόν. Κατά τη διάρκεια εργασίας μηνών, η ομάδα των διεθνών δημοσιογράφων συγκέντρωσε την ιστορία της Caruana Galizia σε κομμάτια και συνέχισε την ερευνητική έρευνα στα θέματα πάνω στα οποία εργαζόταν την περίοδο του θανάτου της. Πρόσφατα, το project δημοσίευσε ιστορικές αναφορές σχετικά με την ιστορία της δολοφονίας της και των ανδρών που θα προσαχθούν στη δικαιοσύνη για το έγκλημα, καθώς και το ανοιχτό ερώτημα ποιος διέταξε τη δολοφονία και γιατί.

 

Η Daphne Caruana Galizia πέρασε την τελευταία της μέρα στο τραπέζι της τραπεζαρίας. Απέναντι της καθόταν ο μεγαλύτερος γιος της  ο Ματθαίος(32). Στον αέρα, με μια ηρεμία, ήταν βαριά η μυρωδιά του άγριου μάραθου. Ο πυκνοφυτεμένος κήπος του σπιτιού της σε ένα λόφο στο χωριό Bidnija στα βόρεια της Μάλτας προστάτευε από κάθε ηχητική ενόχληση του δρόμου. Ήταν απορροφημένη στο έργο της και οι ώρες πέρασαν χωρίς να το καταλάβει. Λίγο πριν από τις τρεις, μάζεψε βιαστικά τα πράγματα της - είχε καθυστερήσει για μια συνάντηση με την τράπεζα. Πετάχτηκε έξω, επέστρεψε επειδή είχε ξεχάσει ένα μπλοκ τσεκ και στη συνέχεια μπήκε στο αυτοκίνητό της.

Καθώς το Peugeot 108 χρώματος ανθρακίτη κατευθυνόταν προς νότο, κάποιος την παρατηρούσε. Ήρθε η στιγμή για τους δολοφόνους της. Μια βόμβα που τοποθετήθηκε κάτω από το κάθισμα του οδηγού πυροδοτήθηκε με τηλεχειρισμό.

Ένας γείτονας της οικογένειας, ο Francis Sant, που οδηγούσε με αυτοκίνητο προς την αντίθετη κατεύθυνση, θυμάται μια πρώτη έκρηξη με λευκό καπνό. Λίγο αργότερα, έγινε και μια δεύτερη, πολύ μεγαλύτερη έκρηξη και το όχημα έπιασε φωτιά προτού βγει από το δρόμο. Ερωτηθείς για το project Daphne, ο Sant είπε: "Λέω κάτι που δεν έχω πει ποτέ επειδή αισθάνθηκα ότι δεν πρέπει να πω ... Άκουσα και την κραυγή της ... αλλά εκείνη τη στιγμή που φώναξε, έγινε και μια μπάλα φωτιάς. "

 

Τρέχοντας ο Ματθαίος έφτασε στο τόπο του εγκλήματος. Θυμάται ότι υπήρχε ένας κρατήρας στο δρόμο. Τα δέντρα καίγονται. Είδε γυαλιά και πλαστικά και κομμάτια σώματος. Δεν μπορούσε να δει το αυτοκίνητο, αλλά το ακούει. Η κόρνα ακούγεται δυνατά. Ακολούθησε τον ήχο και τον καπνό, ελπίζοντας συνεχώς ότι δεν ήταν το αυτοκίνητο της μητέρας του. Αλλά τότε αναγνώρισε την πινακίδα. Καθώς περπατούσε γύρω από το αυτοκίνητο και κοίταξε μέσα, δεν υπήρχε τίποτα παρά μια πορτοκαλί φωτιά. Δεν υπήρχαν σημάδια σώματος, καμία ανθρώπινη σιλουέτα μέσα.

Καθώς έψαχνε στο πάτωμα για να ανοίξει αυτό που έμεινε από τις πόρτες, άκουσε τις σειρήνες της αστυνομίας. "Γύρευα κάτω στο έδαφος όταν ξαφνικά είδα ένα πόδι. Και θυμάμαι να σκέφτομαι τον εαυτό μου: Εντάξει ... υπάρχει ένα πόδι που βρίσκεται στο έδαφος, τα αποκόμματα σώματος που βρίσκονται γύρω από αυτό, προφανώς κανείς δεν μπορεί να έχει επιβιώσει αυτό. Δεν έχει νόημα πια. "

Λίγο αργότερα έφτασε η αδελφή της μητέρας του και μετά από μερικές απελπισμένες τηλεφωνικές κλήσεις έφτασε ο πατέρας του και οι δύο μικρότεροι αδελφοί του. Η οικογένεια αποχώρησε για το σπίτι τους στο Bidnija και κλείστηκαν μέσα εκεί για δύο εβδομάδες για να αποφύγουν τα τηλεοπτικά κανάλια. Οι ημέρες θολές. Αλλά η ακριβής υπενθύμιση του Ματθαίου για το τι είχε κάνει η μητέρα του λίγα λεπτά πριν δολοφονηθεί υποτίθεται ότι οδήγησε σε μια εμφανή ανακάλυψη στην έρευνα για τη δολοφονία.

 

Στις 4 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, η αστυνομία έκανε έφοδο νωρίς στο βρώμικο λιμάνι της Μάρσα. Υποστηριζόμενη από στρατιώτες, από τη θάλασσα και μια ομάδα εργασίας που εισέβαλαν από το δρόμο στην περιοχή του λιμανιού, συνέλαβαν τρεις άνδρες που ήταν γνωστοί στην αστυνομία: τα δύο αδέλφια Γιώργος και Alfred DeGiorgio (55 και 53 ετών) και o συνεργάτης τους, Vincent Μουσκάτ (55).

 

Με τα όπλα που είχαν, οι αδελφοί αναγκάστηκαν να ξαπλώσουν στο έδαφος. Τον Μουσκατ τον έδεσαν με χειροπέδες σε σιδερένιο κιγκλίδωμα. Πλάνα από την επιδρομή, που τραβήχτηκε από κάμερα ενός στρατιώτη, στάλθηκε στον Τύπο.

 

Ο στόχος της επιδρομής εκείνης της ημέρας ήταν μια μεγάλη σκουριασμένη αποθήκη που είχε θέα στο κύριο λιμάνι της πρωτεύουσας της Μάλτας Valletta. Γνωστή στους ντόπιους ως « Αποθήκη πατάτας» - επειδή εκεί παλαιότερα αποθηκευόταν τα λαχανικά - σήμερα στο χώρο αυτό βρίσκονται οι πολύχρωμες βάρκες του Μάρσα Regatta όπου στεγάζονται οι λέσχες τους. Ένα τμήμα του χώρου χωρίζεται από ένα πλέγμα. Υπάρχει εξοπλισμός γυμναστικής, μπάρμπεκιου και αίθουσα ασφαλείας με μεταλλική πόρτα και παντζούρια. Από την οροφή κρέμεται μια μεγάλη φιγούρα, μια ράβδος αλιείας και τα αποκομμένα κεφάλια και ουρές από ξιφίες.

 

Εδώ συνελήφθησαν οι ύποπτοι - και η αστυνομία υποψιάζεται ότι η δολοφονία σχεδιάστηκε εδώ. «Ερχόντουσαν εδώ ή πρωί ή το βράδυ», είπε ένας άνθρωπος που ήξερε τους άντρες. "Μερικές φορές είχαν επισκέπτες το βράδυ. Είναι άνθρωποι που όταν τους δει κανείς μαζί ανατριχιάζει."

Τα στοιχεία που οδήγησαν στην καχυποψία για τους τρείς συλλέχθηκαν από τον επιθεωρητή εγκλήματος Keith Arnaud, που ήξερε η Δάφνη και κάποτε προσπάθησε να τους συλλάβει. Η υπόθεση ήταν λεπτομερώς σχεδιασμένη και τεκμηρειωμένη για έναν ανακριτή που αποφάσισε να στείλει τους ύποπτους στο δικαστήριο.

 

Η επανεξέταση του φακέλου του Guardian έδειξε ότι η αστυνομία κύκλωσε τους συλληφθέντες με τη βοήθεια του FBI και μιας ομάδας ειδικών ιατροδικαστών από τις Κάτω Χώρες. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η βόμβα προκλήθηκε από τηλεχειρισμό, πιθανώς με τη βοήθεια κινητού τηλεφώνου. Επομένως, το ερώτημα ήταν: ποιος τηλεφώνησε εκείνη την ημέρα και από πού;

  Familie

Foto: Getty Images for the Daphne Project

Τα στοιχεία προέρχονται από υπολογισμό υπολογιστών μεγάλης κλίμακας του FBI που γίνεται στις ΗΠΑ. Το έργο περιεπλάκει  από το γεγονός, ότι η κεραία μετάδοσης Vodafone στη Bidnija ήταν "εκτός λειτουργίας" κατά τη στιγμή της δολοφονίας. Χιλιάδες κλήσεις που ανακατευθυνόταν προς άλλες κεραίες έπρεπε να αναγνωριστούν και να διερευνηθούν, έως ότου οι ερευνητές βρήκαν κάτι: τους αριθμούς των δύο συσκευών που θα έπρεπε να  είχαν χρησιμοποιηθεί για να πυροδοτηθεί η βόμβα. Σύμφωνα με την αστυνομία, οι κάρτες SIM για τα τηλέφωνα αγοράστηκαν σχεδόν ένα χρόνο πριν από τη δολοφονία, στις 15 Νοεμβρίου 2016. Οι δύο αριθμοί επικοινωνούσαν αποκλειστικά μεταξύ τους.

 

Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι μία από τις κάρτες SIM χρησιμοποιήθηκε σε ένα απλό τηλέφωνο Nokia. Η άλλη,  ο Arnaud  την αποκαλεί «η συσκευή που έπαιξε ο Θεός», συνδέθηκε με μια πλακέτα κυκλώματος σε ένα σκάφος, καθώς χρησιμοποιείται για να μετατρέψει τα φώτα ή κεντρικής θέρμανσης με τηλεχειρισμό - ή στην περίπτωση αυτή, προφανώς για να πυροδοτήσει μια βόμβα.

 

Χρονοδιάγραμμα

15 Νοεμβρίου 2016 αγοράζονται κάρτες SIM για κινητά τηλέφωνα που φέρονται να χρησιμοποιούνται για την ανάφλεξη της βόμβας.

10 Ιανουαρίου 2017 Οι κάρτες SIM ενεργοποιούνται για πρώτη φορά στην περιοχή του Zebbug. Μία είναι τοποθετημένη σε ένα κινητό τηλέφωνο Nokia και χρησιμοποιείται για την αποστολή τεσσάρων μηνυμάτων κειμένου σε ένα δεύτερο τηλέφωνο, το οποίο τοποθετείται σε μια πλακέτα κυκλώματος. Μετά από είκοσι λεπτά, οι κάρτες SIM αποσύρονται ξανά.

 

19 Αυγούστου Τρία επιπλέον καρτοτηλέφωνα που αγοράστηκαν για τη δολοφονία ενεργοποιούνται εντός 20 λεπτών.

 

21 Αύγ Για δεύτερη φορά ενεργοποιούνται οι κάρτες SIM και στέλνονται  δύο μηνύματα κειμένου μεταξύ τους? Πιθανώς μια δεύτερη δοκιμή.

 

Τέλος Σεπτεμβρίου Ένα λευκό αυτοκίνητο εμφανίζεται για πρώτη φορά κοντά στο Bidnija. Τις επόμενες εβδομάδες παρατηρείται συχνά σταθμευμένο δίπλα σε μια θέση παρατηρητηρίου.

 

15 Οκτωβρίου Και τα τρία καρτοτηλέφωνα βρίσκονται στο Bidnija.  Του Alfred Degiorgios ιδιωτικό τηλέφωνο και η συσκευή που νομίζει η αστυνομία ότι είναι ένα καρτοτηλέφωνο, έμεινε όλη τη νύχτα και την επόμενη μέρα εκεί.

 

16 Οκτωβρίου

 

1:41 - Η κάρτα SIM πυροδότησης ενεργοποιείται. Στέλνει σήμα από την Bidnija όπου είναι σταθμευμένο μπροστά από το σπίτι της Caruana Galizias το αυτοκίνητο.

 

8:00 - Η βάρκα 'Maya' βιντεοσκοπείται από μια κάμερα επιτήρησης καθώς αφήνει το Μεγάλο Λιμάνι Vallettas. Τα δεδομένα του τηλεφώνου δείχνουν ότι μόνο ο George Degiorgio βρίσκεται στο πλοίο.

 

8:30 Η Vodafone Mast στην Bidnija από τώρα μέχρι τις 18:00, λόγω εργασιών επισκευής εκτός λειτουργίας .

 

14:55 - Δείχνει πλάνα η κάμερα παρακολούθησης, όπου  η Μάγια σταματά στα ήσυχα νερά κάτω από το μνημείο πεσόντων της Πολιορκίας Bell War Memorial.

 

14:58 - Ενα SMS αποστέλλεται  στην κάρτα SIM που υπήρχε στη βόμβα κάτω από το κάθισμα του παγιδευμένου  αυτοκινήτου  της Caruana Galizias.

 

15:20 - Τα δεδομένα θέσης δείχνουν ότι η ‘Μάγια’ επιστρέφει στο λιμάνι.

 

15:30 - Ο Γιώργος DeGiorgio στέλνει ένα μήνυμα από το δικό του τηλέφωνο στη σύντροφό του: «Αγοράσε μου λίγο κρασί, γλύκα.»

 

Η ομάδα του Arnaud είχε βρει το τρόπο που το έκαναν. Τώρα προέκυψε το ερώτημα ποιος είχε πιέσει το κουμπί.

Οι υπηρεσίες πληροφοριών παρακολουθούσαν ήδη το ιδιωτικό τηλέφωνο του George Degiorgo σε σχέση με μια άλλη έρευνα. Σύμφωνα με τον Arnaud, τα δεδομένα θέσης του Γιώργου Degiorgios ο προσωπικός αριθμό τηλεφώνου συμφωνούν με ένα από τα τρία λεγόμενα «καρτοτηλέφωνα» που είναι κινητό  τηλέφωνο με προπληρωμένη κάρτα που επιτρέπει ανώνυμες κλήσεις, και που είχαν αγοράσει για τη δολοφονία. Για εβδομάδες, αυτά τα τηλέφωνα Burner έστελναν σήματα στους ίδιους ιστούς με τους αριθμούς τηλεφώνου των τριών υπόπτων.

Τα στοιχεία που έδωσε το FBI έδειξαν ότι το βράδυ πριν από τη δολοφονία και τα τρία "Burner Phones" ήταν ενεργά στο Bidnija. Την ώρα 1:41, ενεργοποιήθηκε η κάρτα SIM στην πλακέτα κυκλώματος. Μετά από αυτό, οι ύποπτοι πήγαν σε ξεχωριστούς τόπους. Ο Alfred Degiorgio προφανώς πέρασε τη νύχτα στη Bdinija, ενώ οι άλλοι δύο έφυγαν από το χωριό.

Στις 6:15 μ.μ. την ημέρα της δολοφονίας πρέπει το τηλέφωνο του Georges να έχει στείλει σήμε από την «αποθήκη πατάτας» στη Marsa, σε σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά και από την ακτή γύρω από τη Βαλέτα. Η αστυνομία σύγκρινε τις θέσεις με το υλικό CCTV και ανακάλυψε ένα μικρό λευκό σπορ σκάφος με μια εμφανή πράσινη κάλυψη. Η  ‘Μάγια’  είχε καταχωρηθεί στο όνομα του Alfred, αλλά τα δεδομένα θέσης δείχνουν ότι ο Γιώργος ήταν στο τιμόνι εκείνο το απόγευμα.

Στο 14.55 μ.μ., η ‘Μάγια’ σταμάτησε σε προστατευόμενη παράκτια λωρίδα κάτω από το νεοκλασικό μνημείο πεσόντων της πολιορκίας Bell War Memorial. Λίγα λεπτά αργότερα, λέγεται ότι δύο κλήσεις  έφτασαν στο σκάφος, και από το Bidnija. Η  πρώτη διήρκεσε 44 δευτερόλεπτα. Η επόμενη 1 λεπτό και 47 δευτερόλεπτα. Για τον Arnaud, η σχέση είναι σαφής: «Οι δύο κλήσεις σε γρήγορη διαδοχή  ταίριαζαν τέλεια στην περιγραφή του Ματθαίου Caruana Galizias που ανέφερε ότι η μητέρα του έφυγε αρχικά από το σπίτι, αλλά στη συνέχεια επέστρεψε επειδή είχε ξεχάσει το καρνέ επιταγών της. Κατά την άποψή μας, ο παρατηρητής είδε το θύμα να βγαίνει, ενημέρωσε το άτομο για το σκάφος για να ετοιμαστεί, το θύμα επέστρεψε στο σπίτι, η κλήση τερματίστηκε. Δύο λεπτά αργότερα ήρθε η επόμενη κλήση. "

Στις 14.58, αποστέλλεται ένα SMS με έναν κωδικό που ενεργοποίησε το κύκλωμα στη βόμβα. Λίγα λεπτά μετά την έκρηξη ο Γιώργος Dijiorgio έστειλε στη σύντροφό του μήνυμα: «Αγοράσε λίγο κρασί, γλύκα» Εκείνη απάντησε, “OK”. Έως τις 16:00 έδειξαν οι καταγραφές καμερών ότι η ‘Μάγια’ πάει πίσω στο αγκυροβόλιο της. Το ενοχοποιούμενο υλικό της αστυνομίας βασίζεται κυρίως στην τηλεφωνική χωροεντόπιση.

  Bilder vom Tatort II

Peter Caruana Galizia

Φωτογραφία: Dan Kitwood / Getty Images για το έργο Daphne

Περαιτέρω έρευνα

Σε μια διερεύνηση του θαλάσσιου βυθού στο  λιμάνι  από δύτες Στρατού βρέθηκαν οκτώ κινητά τηλέφωνα που φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν από τους ύποπτους. Όλες οι συσκευές στάλθηκαν στην Ολλανδία πριν από αρκετές εβδομάδες για ανάλυση από την Ευρωπόλ.

Εκτός από τον ανακριτή για την ακρόαση της αστυνομίας με στοιχεία σε βάρος του υποτιθέμενου δολοφόνου, ένας δεύτερος δικαστής εξακολουθεί να είναι υπεύθυνος για τη δολοφονία,  ο Anthony Vella. Η Ευρωπόλ, το FBI και ένας εμπειρογνώμονας τηλεπικοινωνιών της Μάλτας απευθύνονται απευθείας σε αυτόν.

Επειδή πρόκειται για την εξεύρεση και διερεύνηση πιθανών εγκεφάλων πίσω από την βομβιστική επίθεση, η οικογένεια βασίζεται στον Vella, επειδή φοβούνταν ότι η αστυνομία δεν επιδιώκει να βρει κανένα στοιχείο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτικά πρόσωπα. Σύμφωνα με μια πηγή κοντά στους ανακριτές, η αστυνομία επικεντρώνεται στην εξεύρεση του κατασκευαστή της βόμβας και την παρακολούθηση πιθανών διασυνδέσεων με το οργανωμένο έγκλημα και μόνο.

Ο Vella είναι "πολύ ακριβής εμπεριστατωμένος στη δουλειά του και απλός άνθρωπος", είπε ο οικογενειακός δικηγόρος Jason Azzopardi. «Το γεγονός ότι οι διεθνείς εμπειρογνώμονες πρέπει να λογοδοτούν απέναντι στο δικαστή, είναι σωστό, γιατί η υπόθεση αυτή έχει τη σημασία της και  πέρα από τις ακτές της Μάλτας.»

 

Οι τρεις ύποπτοι δεν έχουν μιλήσει μετά τη σύλληψή τους. Ο Γιώργος, (ο Κινέζος) είναι επίσης γνωστός με την κωδικό-ονομασία ic-Ciniz, έβγαλε χωρίς να φέρει δυσκολίες την ταυτότητα του και την άφησε πάνω στο τραπέζι στην αστυνομία. Ο Alfred, ονομάζεται επίσης il-Fulu (το φασόλι), δεν επιβεβαίωσε ούτε καν το όνομά του. Η αστυνομία προφανώς υποψιάζεται ότι οι άνδρες είχαν ειδοποιηθεί πριν συλληφθούν. Όταν οι αστυνομικοί τους συνέλαβαν στο Marsa, τα τηλέφωνα που είχαν, και φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν ήταν ήδη στο βυθό της θάλασσας και ο Γιώργος είχε τον αριθμό τηλεφώνου της συντρόφου του στο χέρι του.

Για τους βουλευτές του εθνικιστικού κόμματος και τον πρώην ηγέτη της αντιπολίτευσης Simon Busuttil η σύλληψη ήταν: «… εντελώς σαν ταινία γυρισμένη, τα πάντα έμοιαζαν διατεταγμένα ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη προπαγάνδα. Αυτό το υλικό γρήγορα εξαπλώθηκε μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης και είχε ένα χαρακτήρα από μια ταινία δράσης του Marvelron man Spider Man κλπ.) "

Και οι τρεις άνδρες δεν ομολόγησαν την ενοχή τους, έγινε αποδεκτή να υπάρξει νομική κάλυψη γι αυτούς, αλλά  αρνήθηκαν να μιλήσουν με τους δικηγόρους. Πρέπει ακόμα να βρεθούν μπροστά στο δικαστήριο. Εάν ενεργούσαν εξ ονόματος κάποιων, παραμένει  άγνωστο.


Σίγουρα η Caruana Galizias είχε πολλούς εχθρούς και πολλούς επικριτές. Είχε βάλει τον κάθε ένα στο στόχαστρο για τον οποίο πίστευε ότι θα πρέπει να λογοδοτήσει,  όλοι -  οι Gangster, οι άνθρωποι των επιχειρήσεων, ακόμη και ο σημερινός ηγέτης του Εθνικιστικού Κόμματος, με τον οποίο είχε κάποια σχέση.

Της Caruana Galizias δεύτερος γιος ο Ανδρέας  θεωρεί υπεύθυνο για τη δολοφονία της μητέρας του το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Partit Laburista. «Οι πολίτες της Μάλτας είναι εντελώς απροστάτευτοι όταν συνεργάζονται με  το κράτος», εξήγησε. "Δεν υπάρχει ανεξάρτητο θεσμικό όργανο μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης. Αυτό έκανε πραγματικότητα τη δολοφονία της μητέρας μου. "

Μετά την απόπειρα δολοφονίας και χωρίς τη συγκατάθεση της οικογένειας, η κυβέρνηση προσέφερε αμοιβή ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στους δολοφόνους της δημοσιογράφου. Παρά τις συλλήψεις, βρίσκεται στη διάθεση ακόμα το ποσό.


Ο πρωθυπουργός Μουσκάτ σχολίασε σε δήλωση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: «Η ανακρίσεις που έχω δώσει σε ανάθεση στις κρατικές αρχές για αυτό το φόνο, τρέχουν. Πιστεύω ότι η αστυνομία της Μάλτας θα λύσει την υπόθεση επαγγελματικά, άφοβα και αμερόληπτα ».

Η δολοφονία  «με σόκαρε και με αναστάτωσε» συνέχισε ο πρωθυπουργός: «Κανένας πρωθυπουργός δεν θέλει σε καμία περίπτωση να σκοτώνεται ένας δημοσιογράφος ή μια δημοσιογράφος. Ήταν μια επίθεση στην κοινωνία μας και μια τέτοια άσκοπη πράξη χτυπά σκληρά μια μικρή χώρα σαν τη δική μας. Αυτή η δολοφονία δεν αντικατοπτρίζει το λαό της Μάλτας που εκτιμά μια φιλελεύθερη, ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία και θα αντισταθεί. Η κυβέρνηση εξασφαλίζει στην αστυνομία όλα τα απαραίτητα μέσα για τη δίωξη των υπευθύνων και την προσαγωγή τους στη δικαιοσύνη. "

Πολλά διακυβεύονται για τη Μάλτα και την ΕΕ. Η σπαραγμένη από την δολοφονία της Δάφνης Caruana Galizias οικογένεια αντέδρασε με θυμό, απογοήτευση και με μια συντριπτική λύπη για την απώλεια της μητέρας. Του Ματθαιου ο 29χρονοςαδελφός  ο Παύλος, ο οποίος πέταξε το βράδυ της δολοφονίας από το Λονδίνο στη Μάλτα, ήρθε αντιμέτωπος με ένα θέαμα που δεν θα ξεχάσει ποτέ.  Η ειρηνική κοιλάδα τους ήταν αγνώριστη: ο χώρος γεμάτος προβολείς αναμμένους, οι δρόμοι γεμάτοι από αστυνομία και τηλεόραση. "Ένιωσα ότι ο κόσμος είχε καταρρεύσει και κανείς δεν ήταν ασφαλής", θυμάται ο Andrew. "Μάλλον ότι δεν πήραν μόνο τη μητέρα μου, αλλά και τη χώρα μου."

14 Απρ 2018

Προς τους νέους και όχι μόνο: Φεουδαρχία version 4.0 (II/II) Hello Guys, no paradise for anyone!

Φεουδαρχία version 4.0 (μέρος ΙΙ/II). 

Η since fiction για το υπόλοιπο 80% του πληθυσμού

  THS 15042018 Διάβασμα σε 6’

Τι σχέση έχει η Google, η Amazon, Alphabet  και Co με την χρηματοοικονομική κρίση, γιατί η UBER και η Airbnb αναπτύχθηκαν  εντός 5 ετών με ροές ανάπτυξης υπερβολικές και γιατί η ψηφιοποίηση δεν θα μας και δεν θα σας οδηγήσει σε έναν μετά-καπιταλιστικό παράδεισο όπως πολλοί ελπίζουν και πιστεύουν σαν μια άλλη περίοδο διαβίωσης της κοινωνίας!!!

image_thumb1

Fotos von links: Philippe Desmazes/AFP/Getty Images, Justin Kaneps/NYT/Redux/Laif

Το πρώτο μέρος αναρτήθηκε στο  https://zaungastnic.blogspot.no/2018/04/hello-guys-no-paradise-for-anyone.html

Τέλος στη κουλτούρα του τσάμπα

Στην περίπτωση που λόγω αυστηρότερων νομικών και θεσμικών πλαισίων, όπως π.χ. στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δημιουργηθεί μια συρρικνωμένη παγκόσμια διαφημιστική αγορά ή μια εφεύρεση ενός φίλτρου για διαφημίσεις, που η εταιρεία Alphabet  δεν θα μπορούσε να μπλοκάρει ή να ξεπεράσει, η εταιρεία θα εξακολουθεί να έχει ένα ισχυρό εναλλακτικό επιχειρηματικό μοντέλο που είναι η πώληση των υπηρεσιών Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ)  σε πολίτες και κυβερνήσεις. Σε περίπτωση που επιτευχθεί ένα τέτοιο σημείο καμπής στην εξέλιξη της εμπορευματοποιημένης ψηφιοποίησης, η Alphabet θα στέκεται στην πραγματικότητα πολύ πιο κοντά στα επιχειρηματικά μοντέλα της τελευταίας γενιάς των νεοσύστατων επιχειρήσεων (start Ups), που δεν προσφέρουν πλέον δωρεάν υπηρεσίες, αλλά οι πελάτες τους πληρώνουν μόνο για τη χρήση αυτών των εργαλείων alias ψηφιοποιημένων και virtual υπηρεσιών, κατ'αποκοπή ή ανάλογα με το μέγεθος  της χρήσης-εκμετάλλευσης  της υπηρεσίας. Αυτό είναι τουλάχιστον το επιχειρηματικό μοντέλο ενός από τα πιο κερδοφόρα  επιχειρηματικά τμήματα της Amazon, της θυγατρικής της εταιρείας, της «Amazon Web Services». Αυτές οι υπηρεσίες πληρώνονται  από τρίτους για παροχή υπηρεσιών βασισμένων σε ΤΝ, όπως π.χ., αναγνώριση αντικειμένων ή φωνής.

Κατά μία έννοια, μπορούμε φυσικά να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι οι κομμένες και ραμμένες υπηρεσίες για Κυβερνήσεις από την Alphabet, ακόμη και αν η μετάβαση προς την ΤΝ είναι το επίκεντρο του επιχειρηματικού μοντέλου της που στην πραγματικότητα λαμβάνει χώρα, εξακολουθούν να παραμένουν σαν δωρεά και ως εκ τούτου αποτελούν συνέχεια του ιδιωτικοποιημένου ψηφιακού μοντέλου κοινωνικής πρόνοιας. Αυτό θα είναι, φυσικά, μια ψευδαίσθηση: Γιατί, ενώ οι ασθενείς ίσως δεν είναι έτοιμοι να πληρώσουν κάτι για το ότι  επωφελούνται από την έγκαιρη διάγνωση της νεφρικής νόσου, η Alphabet έχει προσφέρει στο σύστημα υγείας της χώρας της και είναι διαθέσιμες τις υπηρεσίες, ως φορολογούμενοι όμως  είναι σίγουρο ότι πρέπει να πληρώσετε για κάποιες από τις υπηρεσίες αυτές, καθώς η Alphabet  δεν το προσφέρει αυτό για χάρη της φιλανθρωπίας, τουλάχιστον όχι για όλους, βλέπε παρακάτω. Τέτοια ιδιωτικοποίηση του συστήματος υγείας είναι ακριβώς σύμφωνη και σύμφωνα με τη γενική τάση που υπάρχει για ιδιωτικοποίηση και επέκταση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων στον τομέα της κοινής ωφέλειας, η οποία μπορεί να παρατηρηθεί σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες

Φυσικά και έχουμε να κάνουμε με ένα μετασχηματισμό με μια πιο γενική έννοια: Με τη συγκέντρωση της τεχνητής νοημοσύνης – σαν τον μεσολαβητή ο οποίος στο μέλλον θα διαπερνά  πιθανώς όλους τους τομείς της ζωής και της διακυβέρνησης - στα χέρια των λίγων ιδιωτικών εταιρειών, είναι επίσης πιθανό να δούμε μια τεράστια απώλεια της πολιτικό κοινωνικής ευθύνης αλλά  και του ελέγχου σε βασικά τμήματα της κοινωνίας. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας βρίσκονται σε πολύ αξιοζήλευτη θέση: πραγματώνουν και λειτουργούν εδώ και σχεδόν 20 χρόνια με τον πιο αναιδή  και αναίσχυντο τρόπο μια εξαγωγική πολιτική προσωπικών δεδομένων και είναι τώρα  σε ένα κρίσιμο σημείο στο οποίο, σε κάποιο βαθμό, θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν κάποιους φορείς, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των κρατικών θεσμών. 

Ταυτόχρονα, μπόρεσαν να συγκεντρώσουν πολλές κρατικές επιδοτήσεις και χρηματοδοτήσεις στρατιωτικής έρευνας από το Πεντάγωνο και από τα σχετιζόμενα και συνεργαζόμενα με αυτούς ιδρύματα και να πάρουν περισσότερα χρήματα. Τώρα πρόκειται να πουλήσουν σε κυβερνήσεις και φορολογούμενους προϊόντα που έχουν χρηματοδοτηθεί με αυτές τις επιδοτήσεις - σε εξωφρενικές τιμές! Αυτό προφανώς είναι απίθανο να το θεωρούμε σαν ένα είδος μετάβασης προς τον  μετακαπιταλισμό.

 

Η κοινωνική ιεραρχία παραμένει

Μία σιωπηρή υπόθεση, που είναι βασική για πολλές τρέχουσες αντιλήψεις περί ψηφιακού μετασχηματισμού, είναι ότι κάθε παρέκκλιση από το σημερινό καπιταλιστικό μοντέλο πρέπει επίσης να οδηγεί προς ένα καλύτερο, πιο προοδευτικό και πιο δίκαιο σύστημα. Ωστόσο, αυτή η υπόθεση φαίνεται λίγο έως πολύ αβάσιμη. Γιατί μεταξύ της εξάπλωσης δικτυωμένων και ψηφιακών τεχνολογιών αφενός, και της ενίσχυσης νέων και παλαιών μορφών ιεραρχίας (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων κοινωνικού χαρακτήρα), αφετέρου δεν υπάρχει  προφανώς καμία εγγενής αντίφαση. Φυσικά, μπορεί να υποστηριχθεί ότι μια πλατφόρμα όπως η Airbnb θα σπάσει κατά κάποιον τρόπο τη δύναμη των επενδυτών σε ακίνητα και θα είναι προς όφελος απλών ιδιοκτητών σπιτιών και διαμερισμάτων των που δεν έχουν την ίδια πρόσβαση στη χρηματοδότηση με αυτούς.

Ωστόσο, παρόλο που αυτό μπορεί να συνέβαινε στην αρχή, ο κλάδος των ακινήτων ήταν πολύ επινοητικός στη χρήση πλατφορμών όπως η Airbnb για την ενίσχυση και ακόμη μεγαλύτερη επέκταση της επιρροής τους στην αγορά ακινήτων. Η ίδια η Airbnb εξέφρασε την ικανοποίησή της για την εξέλιξη αυτή και διαπραγματεύτηκε ατομικές συμφωνίες με μεγάλους επενδυτές. 

Παρόμοιες περιπτώσεις υπάρχουν παντού. ακόμη και η παραδειγματική περίπτωση της «συστημένης οικονομίας», που εξαρτάται από το κοινωνικό μας κεφάλαιο, τη δύναμη των δικτύων εμπιστοσύνης, την ειλικρίνεια και τις άλλες ανθρώπινες ιδιότητές μας, βασίζεται στην υπόθεση ότι κατηγορίες όπως η "τάξη" θα καταστούν άνευ αντικειμένου και συνεπώς δεν θα εμφανίζονται  στην κατάταξη της "συστημένης οικονομίας".  Υποθέτοντας, ωστόσο, ότι υπό ίσες συνθήκες η ταξική προέλευση επηρεάζει τη θέση του ατόμου στην κοινωνία, τότε δύσκολα μπορεί να αποφευχθεί το συμπέρασμα ότι η «συστημένη οικονομία» είναι απλά ένας έξυπνος τρόπος να διαιωνίσουν τις υφιστάμενες κοινωνικές ιεραρχίες και ανισότητες και ίσως ακόμη και να τις ενισχύσουν, μολονότι η ίδια εκφράζει αυτές τις διαφορές ως μια καθαρά φυσιολογική - και ως εκ τούτου πλήρως δικαιολογημένη - έκφραση της θέσης μας στην κοινωνία στο σύνολό της, η οποία υποτίθεται εξαρτάται από τις ικανότητές μας ή ακόμα και την ειλικρίνειά μας.

Χάρη σε ένα εξελιγμένο εργαλείο για τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο - μια διαδικασία που αρχίζει ήδη σήμερα, όταν οι χρήστες είναι ακόμα σε νηπιακή ηλικία - ο τρέχον ψηφιακός καπιταλισμός διαθέτει το τέλειο μέσο για να στοιχηματίσει επί του «ανθρώπινου κεφαλαίου» - ανθρώπων δηλαδή - για να μπορέσει να διαχωρίσει και να κατηγοριοποιήσει τα πιο ελπιδοφόρα περιουσιακά στοιχεία από εκείνα που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και στην πραγματικότητα και δεν αποδίδουν τίποτα και για το σύστημα τελικά γίνονται  μια επιβάρυνση. Από την πλευρά του ψηφιακού καπιταλισμού η οικονομία της γνώσης μπορεί να είναι ένα θαυμάσιο πράγμα - μόνο ότι είναι πάρα πολλοί   οι μη-παραγωγικοί άνθρωποι σήμερα από ότι η οικονομία θα μπορούσε πραγματικά να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της και να οδηγήσει σε μια βιώσιμη ευημερία. 

Και η κρίση του καπιταλισμού στο σύνολό του – είτε την κατηγοριοποιούν σήμερα σαν μια  «κοσμική στασιμότητα» ή μια πιο θεμελιώδη δομική και ίσως μοιραία δυσλειτουργία - δεν βοηθάει στην οικοδόμηση  εμπιστοσύνης. Το πνεύμα της ισότητας, όπως πραγματώνεται σήμερα στις κοσμικές  σοσιαλοδημοκρατίες σαν ένα συμβιβασμό του κράτους πρόνοιας με τα βασικά δομικά στοιχεία  την αλληλεγγύη, την ανωνυμία και την δικαιοσύνη, αποτελεί ένα εμπόδιο για το είδος της δικαιοσύνης που πρέπει να λάβει χώρα, πριν η οικονομία της γνώσης να απελευθερωθεί από τις ας πούμε  ανθρωπιστικές αλυσίδες με τις οποίες ήταν αλυσοδεμένη τώρα και χρόνια από την αρχή.

Φυσικά: Τον 20ο αιώνα με όλες τις φρικαλεότητές του, τον  έχουμε από καιρό τώρα αφήσει πίσω μας – χωρίς να διαφαίνεται ότι εγκαταλείψαμε τέτοιες εξελίξεις σε διαφορετικό επίπεδο- , έτσι δεν υπάρχει τρόπος να επιστρέψουμε στις παλιές, βάναυσες μεθόδους με τις οποίες θα μπορούσε μια κοινωνία να αποβάλει το πνεύμα της ισότητας υπέρ νέων ιεραρχικών καταστάσεων. Αν και τα περιγράμματα και πλαίσια της νέας κοινωνικής σύμβασης δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, μπορεί κανείς ήδη να καταλάβει τι θα περιλαμβάνει.  Και σήμερα βιώνουμε κάποια από αυτά.

Κατ' αρχάς, αυτό που είναι να πούμε είναι, ότι σήμερα σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1930, όταν οι Κεϋνσιανικές πολιτικές για την προώθηση της πλήρους απασχόλησης και που εύρισκαν ευρεία υποστήριξη  από τα μεγάλα πολιτικά στρατόπεδα,  σήμερα πλέον κάτω απο ρεαλιστικές προϋποθέσεις και συνθήκες, δεν μπορούμε να περιμένουμε την επιστροφή μας στην πλήρη απασχόληση. Η πιο προοδευτική βιομηχανία - δηλαδή αυτή των Big Tech - φαίνεται να το έχει καταλάβει αυτό, πράγμα που εξηγεί και γιατί πολλοί επιφανείς επενδυτές έχουν γίνει σε αυτόν τον τομέα ηχηροί υποστηρικτές της ιδέας ενός  άνευ όρων βασικού εισοδήματος για τον πληθυσμό. Το ότι οι εταιρείες από την Silicon Valley υποστηρίζουν αυτή την ιδέα  είναι προφανές, διότι σε τελική ανάλυση τίποτα δεν γνωρίζουν καλύτερα από το να ελαχιστοποιούν τα φορολογικά βάρη τους, ώστε να μη μπορούν- να μη χρειάζεται-  με μεγάλη πιθανότητα να συμβάλλουν και στην χρηματοδότηση αυτών των κοινωνικών προγραμμάτων.

Το ότι η Silicon Valley, τάχθηκε υπέρ του άνευ όρου βασικού εισοδήματος, είναι επίσης μια ένδειξη, ότι μια από τις παραπάνω θέσεις  αυτού του δοκιμίου είναι σωστή: Το σύνολο της Τεχνολογικής Βιομηχανίας κλείνει στο να βρίσκεται  μεταξύ ενός οικονομικού μοντέλου λειτουργίας που βασίζεται κατά κόρον σε τσάμπα και επιδοτούμενες υπηρεσίες και αγαθά και ενός  άλλου όπου κάθε αγαθό και κάθε υπηρεσία  είναι πλήρως διαθέσιμη έναντι κάποιου τιμήματος, και ίσως ακόμη και η τιμολογιακή διαμόρφωση να μπορεί να εξαρτάται από την ικανότητα πληρωμής του κάθε πελάτη.   

Και μια οικονομία στην οποία μια, με ατελείωτο αριθμό αισθητήρων εξοπλισμένη υποδομή μας παρέχει ευέλικτες τιμές που προσανατολίζονται στις ποσότητες σε δεδομένα και πόρους που χρησιμοποιούμε, και ίσως και στο πόσο το χαρήκαμε αυτό, προϋποθέτει ότι οι καταναλωτές διαθέτουν το αναγκαίο χρήμα για να μπορούν να πληρώσουν όλα αυτά τα αγαθά και υπηρεσίες- και ότι αυτό το χρήμα δεν θα προέρχεται από ένα νέο χρέος σε funds και τράπεζες. Με άλλα λόγια, από τη σκοπιά των επιχειρηματικών κεφαλαίων της Silicon Valley, η έννοια του άνευ όρων βασικού εισοδήματος είναι μια φανταστική αλλά και κρυφή επιδότηση για την ίδια την εταιρεία της Silicon Valley.

 

Βασικό εισόδημα φάντασμα

Φυσικά, ένα τέτοιο πράγμα δεν προσφέρεται με πολύ άνεση και με ευχαρίστηση στο κοινό με αυτόν τον τρόπο. Αντ' αυτού, οι πολίτες είναι σίγουροι ότι το απεριόριστο βασικό εισόδημα είναι μια μεγάλη ιδέα που θα μπορούσε να τους αντισταθμίσει τις φρικαλεότητες του αυτοματισμού και για όλα τα δεδομένα που έχουν εξαχθεί από τις Big Tech. Όσο αυτή η ρητορική βοηθά στο να κατασταλούν όλα τα είδη των πολιτικών συνασπισμών, που θέτουν το ζήτημα της ιδιοκτησίας των δεδομένων σαν πρόβλημα, παραμένει ένα τέτοιο βασικό εισόδημα από τη σκοπιά του Big Tech ένα θαυμάσιο τυχερό παιχνίδι.  Τελικά, οι εταιρείες τεχνολογίας δεν χρειάζεται οι ίδιες να δαπανήσουν πολλά για συνεχιστεί αυτό το παιγνίδι. 

Η πραγματική πολιτική κίνηση στη σκακιέρα  φαίνεται λίγο διαφορετική.  

Πρώτον, είναι προφανές ότι τα περισσότερα από τα σχέδια ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος χωρίς σημαντικές προσπάθειες για την αναδιανομή του πλούτου και του εισοδήματος είναι απίθανο να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν. Επομένως, πιθανόν να ασχοληθούμε με έννοιες (concepts) που θέλουν να περιορίσουν αυτό το βασικό εισόδημα σε ορισμένες ομάδες πολιτών. Εκείνοι στην κορυφή της νέας κοινωνικής ιεραρχίας - εκείνοι, που παράγουν υψηλής ποιότητας δεδομένων ή συμβάλλουν με καινοτόμες ιδέες για την «οικονομία της γνώσης» - μπορεί να επιτραπεί να πάρουν μέρος στο New Deal. Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ λιγότερο χειραφετικό από ό,τι θα μπορούσε να ήταν κάποτε, και αυτό διότι, παράλληλα με την εισαγωγή του βασικού εισοδήματος για λίγους, θα δούμε ότι αυτό συνοδεύεται με μια ενδυνάμωση του rentierism[1]σε άλλους τομείς της οικονομίας, έτσι σε ένα μεγάλο βαθμό τα χρήματα που καταβάλλονται στους πολίτες με τη μορφή πληρωμών για βασικά αγαθά και υπηρεσίες επιστρέφουν πάλι στον επιχειρηματικό τομέα.

Αλλά τι γίνεται με εκείνους που βρίσκονται στο κατώτατο σημείο της κοινωνικής πυραμίδας που δεν θα συμμετάσχουν στη νέα κοινωνική συμφωνία; Η απάντηση δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη[2] Η απλούστερη λύση θα ήταν να αφήσουμε τους φτωχούς και ‘περιττούς ανθρώπους’ στη φροντίδα της παγκόσμιας τεχνο-φιλανθρωπικής τάξης. Θα καταλήξουν σε νέες, καινοτόμες και τελικά εξατομικευμένες και προσωπικές λύσεις για  τα προβλήματά τους. Μια από αυτές τις λύσεις, διαδίδεται  από ένα υψηλής τεχνολογίας επιχειρηματία και που δήλωσε  ότι είναι και υποστηρικτής του Trump: Θα πρέπει, να διανέμουμε γυαλιά εικονικής πραγματικότητας στους απόρους, με τα οποία μπορούν όλη την ημέρα να βιώνουν μια  εικονική ευτυχία και χαρά σε ένα μάλλον ανέξοδο τρόπο.

Πώς μπορεί αυτό το νέο σύστημα να αναπτυχθεί και να κάνει πλουσιότερους τους πλούσιους - που δεν χρειάζονται το άνευ όρων βασικό εισόδημα και την εικονική πραγματικότητα; Παλαιότερα εάν θα συνέβαινε αυτό θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα,  και μάλιστα τη στιγμή που θα στερούσες  από τους ανθρώπους τα απαραίτητα, όπως τα τρόφιμα, την κατοικία και την ασφάλεια. Το κράτος πρόνοιας βασίζεται σε αυτήν την αρχή με πολλούς τρόπους. Η σταθεροποίηση του  καπιταλισμού μέσω της κοινωνικοποίησης του κινδύνου, φάνηκε ο σωστός τρόπος για να προχωρήσει.

Σήμερα όμως επικρατεί μια διαφορετική λογική, ακριβώς επειδή οι τεχνολογικές συνθήκες έχουν αλλάξει τόσο πολύ, ώστε οι πολίτες είναι αρκετά επινοημένοι στην εξεύρεση λύσεων για τις ανάγκες τους. Και όσο χειρότερη είναι η κατάστασή τους, τόσο πιο δημιουργικές είναι οι ιδέες για λύσεις. Για να επεκταθεί αυτό το σύστημα, οι εταιρείες πρέπει απλώς να εκμεταλλευτούν την αξία της καινοτομίας και να την αξιοποιήσουν με κέρδος. Αν κάποιος ήθελε να συνοψίσει τη σοφία αυτής της νέας ψηφιακής εποχής σε μια σύντομη πρόταση, τότε θα μπορούσε πιθανότατα να είναι: «Μην περιμένετε έως ότου η κυβέρνηση σας βοηθήσει - Δημιουργήστε το δικό σας app» Και δεν πειράζει ότι κάπου, κάποιος - κατά πάσα πιθανότητα η εταιρεία που είναι πίσω από την πλατφόρμα  που χρησιμοποιεί η εφαρμογή  σας - θα επωφεληθεί από αυτό με τρόπο που ο πραγματικός της δημιουργός δεν τολμά να την ονειρευτεί.  

 

Ανάπτυξη και αναγκαστική απαλλοτρίωση

Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο η άνοδος του Big Tech και η συνέχιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης πρέπει να εξεταστούν από κοινού. Το ότι σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες υπάρχουν τάσεις λιτότητας, περικοπές στις κρατικές υπηρεσίες και του πραγματικού εισοδήματος είναι και ο κύριος λόγος που μπόρεσαν και επεκτάθηκαν τόσο δυνατά η  Uber και η Airbnb: Μια πτωχευμένη μικρή πόλη κάπου στη Φλόριντα ή New Jersey δεν μπορεί να αντέξει ένα αξιοπρεπές σύστημα δημόσιων μεταφορών, έτσι λοιπόν, καταβάλλει επιδοτήσεις στην Uber για να προσφέρει στους πολίτες της ένα φτηνό μέσο μεταφοράς.

Σύμφωνα με τον David Harvey, η νεοφιλελεύθερη φάση του παγκόσμιου καπιταλισμού χαρακτηρίζεται από μια λογική που ονομάζεται "συσσώρευση μέσω αναγκαστικής  απαλλοτρίωσης". Μόλις επιβραδυνθεί η ανάπτυξη, οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι με την ανακατανομή των υφιστάμενων πόρων προς ζημία των φτωχών. Η άνοδος της τεχνολογίας των πληροφοριών έχει δώσει περισσότερο ώθηση  σε αυτή τη λογική, γιατί το κεφάλαιο απελευθερώνει μέσω των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων ανθρώπινους πόρους και ταυτόχρονα τους παρέχει πολύπλοκα αλλά ευρέως διαθέσιμα μέσα αυτοβοήθειας και για το δημιουργικό δυναμικό τους, τα οποία στη συνέχεια κινητοποιούν τους ανθρώπους  μέσω της συμβολής τους σε εφαρμογές, πλατφόρμες και άλλες μορφές της «οικονομίας της γνώσης»[3] για να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων του κεφαλαίου. Έτσι, το κεφάλαιο εξακολουθεί να αυξάνεται, ακόμη και αν γίνεται αναδιανομή των πόρων των φτωχών μέσω της κλεψιάς αυτών από τους πλούσιους.

Ποια θα μπορούσε να ήταν λοιπόν η προκαταρκτική μας αξιολόγηση αυτής της νέας κοινωνικής και πολιτικής συμφωνίας ? Όσο για τη θεμελιακή τους βάση, φαίνεται να είναι αρκετά «μετα-καπιταλιστική»: Μεγάλο μέρος της δουλειάς είναι αυτοματοποιημένη, στη θέση των μισθών ως κοινωνικός θεσμός εισέρχεται ένα  άνευ όρων βασικό εισόδημα, και οι φτωχοί και ευάλωτοι δεν περνούν πλέον μέσα από τα θεσμικά όργανα του κράτους πρόνοιας, αλλά πρέπει να εποικήσουν ένα κόσμο υψηλής τεχνολογίας που αποτελείται από μια εικονική πραγματικότητα, στον οποίο και φυσικά δεν αντιμετωπίζονται πλέον ως ανθρώπινα όντα. Όποιος  έχει δημιουργικές ικανότητες, ακόμη και αν αυτός έχει ένα βασικό εισόδημα , προκαλείται συνεχώς από το σύστημα, έτσι ώστε να μπορεί να απεγκλωβιστεί και να βγει από τις δύσκολες καταστάσεις  και κάθε είδους έκτακτης ανάγκης - γεγονός που καθιστά ακόμη πιο πλούσιους εκείνους που έχουν και κατέχουν τα μέσα σωτηρίας τους. Επιπλέον, εμφανίζονται ξανά οι ιεραρχίες, παρόλο που τις ονομάζουμε "δίκτυα" και "καινοτομίες".

Ότι το νέο αναδυόμενο σύστημα είναι μετα-καπιταλιστικό, δεν σημαίνει ότι δεν θα είναι νέοφεουδαρχικό, με μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας στον ρόλο των νέων φεουδαρχών που ελέγχουν σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας και ταυτόχρονα καθορίζουν τους όρους της πολιτικής και κοινωνικής παράστασης και συζήτησης. Από τη σκοπιά ενός απλού πολίτη, το νέο σύστημα είναι ιδιαίτερα προβληματικό, λόγω του In-egalitarism (ας το πούμε τάση προς αύξηση της ανισότητας), αλλά και λόγω του αφαιρεσιακού τους χαρακτήρα και ότι όποιον  πάρει ο  χάρος». 

Εφ' όσον κάποιος αναγνωρίζει την ύπαρξη του «πλεονάσματος του πληθυσμού» και, επίσης, ότι η άρχουσα τάξη δεν είναι πλέον πρόθυμη να συνεχίσει προς την κατεύθυνση αυτή να προβαίνει  σε παραχωρήσεις οποιουδήποτε είδους - εκτός ίσως από  τα updates  των software της εικονικής πραγματικότητας για τα γυαλιά των φτωχών - τότε είναι σχεδόν, είναι πιθανό ότι ο αριθμός αυτών των "περιττών" με την αύξηση της αυτοματοποίησης, δεν θα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνεται.

Αλλά και για όσους δεν εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, η ζωή με ένα άνευ όρων βασικό εισόδημα δεν εκπληρώνει τυχών οράματα αλλά και ούτε απελευθερώνει. 

Ποιο είναι λοιπόν το νόημα ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος όταν καταναλώνεται πλήρως σε φόρους υποτέλειας για τη χρήση βασικών υπηρεσιών? Και τι συμβαίνει όταν οι υποχρεώσεις ενός ατόμου ξεπερνούν το βασικό τους εισόδημα? Θα σήμαινε ότι οι ιδιοκτήτες αυτών -  που θα είναι γεμάτοι αισθητήρες  και ενσωματωμένοι σε δίκτυα - θα απενεργοποιούνται, κατά κάποιο τρόπο, όπως μερικοί Αμερικανοί ήδη το βιώνουν: το αυτοκίνητό τους απενεργοποιείται με ένα τηλεχειριστήριο όταν δεν πληρώνονται τα επιτόκια για το δάνειο του αυτοκινήτου τους. Τι συμβαίνει όταν έχει κάποιος χρέη στην Alphabet - όπως για τη χρήση των προηγμένων υπηρεσιών της AI - και η εταιρεία λειτουργεί, επίσης, το εθνικό σύστημα υγείας? Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχετε πλέον πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη εκτός εάν πληρώσετε τα χρέη σας?  

Υπάρχουν πολλά που μιλούν για τεχνο-ουτοπικά ιδεολογήματα, αλλα όχι στα πλαίσια της λογικής της συνωμοσιολογίας.  Και καθώς ο καπιταλισμός βρίσκεται σήμερα σε μια σοβαρή κρίση, δεν πρέπει απλώς να απορρίπτουμε εναλλακτικά οράματα για το πώς οργανώνουμε τη ζωή μας από την αρχή. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες από τις τεχνικό-ουτοπικές αφηγήσεις που προέρχονται  από την Silicon Valley δεν γνωρίζουν πλήρως τη φύση της τρέχουσας κρίσης ή δεν είναι ειλικρινείς για το πώς οι δικές τους μεταβαλλόμενες επιχειρηματικές πολιτικές επηρεάζουν την κοινωνική και πολιτική ρητορική τους. Ένας μετά-καπιταλιστικός κόσμος είναι σίγουρα κάτι για το οποίο αξίζει να αγωνιστεί κανείς - αλλά όχι όταν φέρνει ξανά εν ζωή τις χειρότερες παρεκτροπές της φεουδαρχίας.

 

Ο Ευγένιος Μόροζοφ είναι δημοσιογράφος και αρθρογράφος. Αυτό το κείμενο είναι μια συντομευμένη εκδοχή της συμβολής του στον τόμο Reclaim Autonomy. Αυτοδύναμη στην ψηφιακή παγκόσμια τάξη (Suhrkamp 2017, 200 σελίδες, 16 €), επιμέλεια του Jakob Augstein. Το βιβλίο θα δημοσιευθεί στις 12 Δεκεμβρίου.Μετάφραση: Frank Lachman. Μετάφραση επιμέλεια του κειμένου, Dr. rer. pol. Nicolas Theodosakis




[1]

Πρόσωπο του οποίου το εισόδημα αποτελείται κυρίως από σταθερά μη αποκτηθέντα ποσά, όπως ενοίκια ή τόκους ομολόγων

  [2] Bλέπε The Globalization Τrap, 1996

[3] Μια κοινωνία της γνώσης παράγει, μοιράζεται και θέτει στη διάθεση όλων των μελών της κοινωνίας τη γνώση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης. Η κοινωνία της γνώσης διαφέρει από την κοινωνία της πληροφορίας στο ότι η πρώτη χρησιμεύει για τη μετατροπή των πληροφοριών σε πόρους που επιτρέπουν στην κοινωνία να αναλάβει αποτελεσματική δράση, ενώ η δεύτερη δημιουργεί και διαδίδει μόνο τα ακατέργαστα δεδομένα[1]. Ωστόσο, η ιδέα της σημερινής κοινωνίας της γνώσης βασίζεται στην τεράστια αύξηση της δημιουργίας δεδομένων και της διάδοσης πληροφοριών που προκύπτει από την καινοτομία των τεχνολογιών της πληροφορίας[2].Η Παγκόσμια Έκθεση της UNESCO ασχολείται με τον ορισμό, το περιεχόμενο και το μέλλον των κοινωνιών της γνώσης[3].

[1]Castelfranchi, C. (2007). Six critical remarks on science and the construction of the knowledge society. Journal of Science Communication, 6(4), 1-3.

[2] Vallima, J. & Hoffman, D. (2008). Knowledge society discourse and higher education. Higher Education, 56(3), 265-285.

[3] United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (2005). Toward knowledge societies. UNESCO World Report. Conde-sur-Noireau, France: Imprimerie Corlet.

Ετικέτες