The conversation-Tara Garnett :ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΒΟΔΙΝΟ ΕΚΤΑΤΙΚΗΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΕ ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Γιατί καταναλώνοντας βοδινό κρέας εκτατικής εκτροφής σε χορτολειβαδικές εκτάσεις δεν συμβάλετε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής

Tara Garnett  Food Climate Research Network Leader, University of Oxford. 

The Conversation Academic rigour, journalistic flair, 3.10.2017,
Μετάφραση απόδοση από Αγγλικά Dr. rer. pol. Νικος Θεοδοσάκης

Το βόειο κρέας  από περιβαλλοντικής άποψη παίρνει κακό βαθμό. Βομβαρδιζόμαστε με αναφορές που αναδεικνύουν το υψηλό αποτύπωμα του άνθρακα που συνοδεύεται από εικόνες από αγελάδες που ρεύονται- εξαερίζονται ή  από κατεστραμμένα τροπικά δάση.

Αλλά είναι πραγματικά τόσο κακό το βόειο κρέας? Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το βόειο κρέας που προέρχεται από μοσχάρια  που τρέφονται με χόρτο είναι υγιέστερο για τον πολιτισμό μας, έχει περισσότερα διατροφικά στοιχεία απ 'ό, τι το κρέας από ζώα που τρώνε ζωοτροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, δηλαδή βιομηχανοποιημένες ζωοτροφές. Τα περισσότερα βοοειδή λαμβάνουν ένα μίγμα τέτοιων ζωοτροφών με γρασίδι. Πολλοί ισχυρίζονται επίσης ότι οι αγελάδες που τρέφονται μόνο με χόρτο δεν παράγουν μόνο λιγότερες εκπομπές αερίων από αυτές που τρέφονται με σόγια ή σπόρους, αλλά μπορούν και να βοηθήσουν στην απορρόφηση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα (το χόρτο χρησιμοποιεί άνθρακα από τον αέρα μέσω φωτοσύνθεσης). Οι συνάδελφοί μου και εγώ συντάξαμε μια νέα έκθεση για το δίκτυο έρευνας για το κλίμα στον τομέα των τροφίμων, το οποίο δείχνει ότι τα στοιχεία είναι διαφορετικά.

Οι περισσότερες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, αν κοιτάξετε την έκταση της υπό εκμετάλλευση γης και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που παράγονται ανά χιλιόγραμμο κρέατος, τα βοοειδή με  τους χορτολειβαδικούς βοσκότοπους έχουν στην πραγματικότητα μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο κλίμα από τα ζώα που τρέφονται με σπόρους και σόγια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι εμπορικές ζωοτροφές τείνουν να έχουν λιγότερες ίνες από το χόρτο, και έτσι οι αγελάδες που τρώνε αυτή την τροφή παράγουν λιγότερο μεθάνιο (μέσω ρεψίματος και εξαέρωσης) , τα οποία είναι σημαντικά αέρια θερμοκηπίου. Τα ζώα σε συστήματα εντατικής εκτροφής  με σιτηρά πλησιάζουν επίσης το βάρος σφαγής ταχύτερα από ό, τι τα ζώα που τρέφονται με χόρτο, επομένως οι εκπομπές κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής του ζώου είναι χαμηλότερες.

Ωστόσο, ορισμένοι ακαδημαϊκοί επιστήμονες ερευνητές και πολλοί στο πλαίσιο του εναλλακτικού γεωργικού κινήματος αμφισβητούν αυτά τα συμπεράσματα Λένε ότι αυτές οι μελέτες αφορούν μόνο τη μία πλευρά της εξίσωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου: τις εκπομπές των ζώων. Εμπνευσμένοι από ιδέες όπως ο οικολόγος και κτηνοτρόφος Allan Savory σχετικά με την "ολιστική διαχείριση της βόσκησης", υποστηρίζουν ότι εάν βοσκήσουν τα βοοειδή με τον σωστό τρόπο, ο τρόπος που τσιμπολογούν το χόρτο και πατούν το χορτάρι διεγείρουν το χορτάρι να μεγαλάωσουν τις ρίζες προς το βάθος του εδάφους και να απομακρύνουν ενεργά τον άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Αυτό είναι αληθές υπό ορισμένες συνθήκες, γι 'αυτό το θεωρήσαμε σαν μια παράμετρο και στην έκθεσή μας.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ακόμη ότι η ποσότητα άνθρακα που αφαιρείται από την ατμόσφαιρα από αυτό το είδος βόσκησης μπορεί να υπερβεί τις συνολικές εκπομπές αερίων των βοοειδών. Με άλλα λόγια, πιστεύουν ότι πρέπει να θεωρηθούν ως ουσιαστικό μέρος της επίλυσης του κλίματος.

Οι υποστηρικτές των αγελάδων που εκτρέφονται εκτατικά σε χορτολειβαδικές εκτάσεις  επισημαίνουν επίσης ότι το μεθάνιο αποδομείται στην ατμόσφαιρα μετά από περίπου 12 χρόνια, επομένως είναι μόνο ένα προσωρινό πρόβλημα. Αυτά και άλλα επιχειρήματα οδηγούν ακόμη και σε κινήσεις για την πώληση πιστώσεων άνθρακα σε διάφορα συστήματα βόσκησης.

Τα αποδεικτικά στοιχεία

Δικαιολογούνται λοιπόν  αυτές οι παρατηρήσεις; Αποφασίσαμε να εξετάσουμε τα στοιχεία για να μάθουμε τι συμβαίνει. Αναγνωρίσαμε ότι το ζήτημα της χορτοεκτροφής αφορά πολλαπλές, κοινωνικές, ηθικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες, αλλά αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε σε ένα μόνο θέμα: την κλιματική αλλαγή. Θέσαμε μία ερώτηση: ποια είναι η καθαρή επίδραση όλων των μηρυκαστικών που τρέφονται μόνο με βόσκηση επί του κλίματος, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και τις αποδομήσεις τους ή τη διοχέτευση στο έδαφος;

Διαπιστώσαμε ότι η καλή διαχείριση της βόσκησης υπό ορισμένες συνθήκες – πρέπει να είναι σωστά, το κλίμα, τα εδάφη και το καθεστώς διαχείρισης - μπορεί να προκαλέσει την διοχέτευση κάποιας ποσότητας άνθρακα στα εδάφη. Όμως, το μέγιστο παγκόσμιο δυναμικό (χρησιμοποιώντας γενναιόδωρες υποθέσεις)  σε εναποθέτηση άνθρακα στο έδαφος θα αντισταθμίσει μόνο το 20% -60% των εκπομπών από τα βοοειδή που εκτρέφονται μόνο με χόρτα, το 4% -11% των συνολικών εκπομπών αερίων ζωικού κεφαλαίου και το 0,6% -1,6% των συνολικών ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

 

Εκπομπές που προέρχονται από τα  μηρυκαστικά έναντι της εν δυνάμει δέσμευσης άνθρακα. Γράφημα απο Author provided

Με άλλα λόγια, τα ζώα βοσκής - ακόμη και σto βέλτιστο σενάριο – συνεισφέροντες netto στο κλιματικό πρόβλημα, όπως και όλα τα ζώα. Η καλή διαχείριση της βόσκησης δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις ίδιες  της τις εκπομπές, πόσο μάλλον αυτές που προέρχονται και από άλλα συστήματα ζωικής παραγωγής.

Επιπλέον, τα εδάφη που καλλιεργούνται χρησιμοποιώντας ένα νέο σύστημα διαχείρισης, όπως αυτό της βοσκής, φτάνουν στην ισορροπία του άνθρακα, όπου ο άνθρακας που εισρέει στα εδάφη ισούται με τον άνθρακα που εκλύεται από τα εδάφη, μέσα σε λίγες δεκαετίες. Αυτό σημαίνει ότι τα οφέλη από αγελάδες που τρέφονται με χόρτο μόνο είναι χρονικά περιορισμένα, ενώ τα προβλήματα του μεθανίου και άλλων αερίων συνεχίζονται για όσο διάστημα τα ζώα παραμένουν στη γη, παράγοντας προϊόν. Επιπλέον, μια αλλαγή στη διαχείριση ή στο κλίμα - ή ακόμα και μια ξηρασία - μπορεί να ανατρέψει οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα.

Όσον αφορά το μεθάνιο, το επιχείρημα ότι η επίδραση του είναι προσωρινή και δεν είναι τόσο σημαντική είναι λανθασμένη. Ενώ η επίδραση θέρμανσης οποιασδήποτε ποσότητας μεθανίου είναι προσωρινή, οι συνολικές επιπτώσεις της θέρμανσης θα συνεχιστούν για όσο συνεχίζεται η πηγή του μεθανίου. Το μεθάνιο θα εκπέμπεται και θα συνεχίσει να ζεσταίνει τον πλανήτη, όσο εξακολουθούν να εκτρέφονται βοοειδή. Το πρόβλημα εξαφανίζεται μόνο αν εγκαταλειφθεί η εκτροφή των μηρυκαστικών.

Ο τρόπος με τον οποίο εκμεταλλευόμαστε τη γη αλλάζει, επίσης ένα γεγονός που δημιουργεί νέες προκλήσεις. Τα βοοειδή που βόσκουν έχουν ιστορικά προκαλέσει την αποψίλωση από δάση και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που συνδέονται με αυτό. Αλλά σήμερα, η ζήτηση για σόγια και σπόρους για τη διατροφή χοίρων, πουλερικών και εντατικών εκτροφών βοοειδών θέτει μια νέα απειλή. Αυτό οδηγεί στη μετατροπή των βοσκοτόπων για την ανάπτυξη τέτοιων σπόρων και την απελευθέρωση του άνθρακα.

Συνεπάγεται ότι τα  μηρυκαστικά εξακολουθούν να εμπλέκονται στην κλιματική αλλαγή. Τα δάση εξακολουθούν να ;αποψιλώνονται ενώ οι βοσκοτόποι εντείνονται για να υποστηρίξουν την αύξηση της κτηνοτροφίας. Αυτό σημαίνει τη χρήση λιπασμάτων , και τη φύτευση οσπρίων, και τα δύο προκαλούν εκπομπές οξειδίου του αζώτου, πάνω από το μεθάνιο που παράγουν τα ζώα. Με άλλα λόγια, ανεξάρτητα από το σύστημα και τον τύπο των ζώων, η αύξηση της ζωικής παραγωγής και της κατανάλωσης οδηγεί σε καταστροφικές αλλαγές στην εκμετάλλευση γης και την με αυτή συσχετιζόμενη έκλυση αερίων θερμοκηπίου.

Η προτεραιότητα για  σήμερα και τα επόμενα χρόνια είναι να υπολογίσουμε τον λιγότερο αρνητικό περιβαλλοντικό τρόπο εκμετάλλευσης της γης και άλλων πόρων για να τροφοδοτήσουμε τους εαυτούς μας και να ανταποκριθούμε στους άλλους αναπτυξιακούς μας στόχους με αειφορία. Πρέπει να αμφισβητήσουμε την κοινή υπόθεση ότι τα υψηλά επίπεδα κατανάλωσης στις εύπορες χώρες και η ραγδαία αυξανόμενη ζήτηση στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι αναπόφευκτες. Όσο περισσότερο αυξάνεται η ζήτηση για κρέας, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να αντιμετωπιστούν οι κλιματολογικές μας και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις για την γη.