11 Μαρ 2023

Τo ψέμα του Green washing στα ενδύματα(ακόμα!) Ένα λεξικό της λεγόμενης ανακυκλωμένης κλωστοϋφαντουργίας

Τo ψέμα του Green washing  στα ενδύματα(ακόμα!)

Ένα λεξικό της λεγόμενης ανακυκλωμένης κλωστοϋφαντουργίας και πως η ταχύτητα και η παραγόμενη ποσότητα συμβάλλουν στη σπατάλη γήινων πόρων και στην κλιματική αλλαγή.

 

Η βιωσιμότητα στις πολλές πτυχές της είναι ένα διαρκές ζήτημα στην κλωστοϋφαντουργία. Οι δίκαιες συνθήκες εργασίας, τα καινοτόμα υλικά, οι φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες παραγωγής και, πάνω απ' όλα, η προσπάθεια μετάβασης από τη γραμμική στην κυκλική κλωστοϋφαντουργική οικονομία απασχολούν τις εταιρείες. Υπάρχουν πολλά σημεία εκκίνησης για το κλείσιμο των κύκλων, όπως η επαναχρησιμοποίηση ή η ανθεκτικότητα των υλικών. Αλλά ακόμη και με τα επαναχρησιμοποιημένα ή μακροχρόνια φθαρμένα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, το θέμα της ανακύκλωσης αναπόφευκτα έρχεται κάποια στιγμή στο προσκήνιο.

Πού βρισκόμαστε σήμερα σε αυτό το θέμα; Πόσο εύκολο είναι να ανακυκλώσουμε τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα γενικώτερα; Και τι κρύβουν οι ετικέτες των μεγάλων εταιρειών όταν αναγράφουν σε προϊόντα ανακυκλωμένο ένδυμα.

Πολλοί μιλούν σήμερα για ανακύκλωση υφασμάτων, αλλά αυτό στην πραγματικότητα αναφέρεται "μόνο" στη συλλογή υφασμάτων. Δεν πρόκειται για ανακύκλωση, αλλά για επαναχρησιμοποίηση: τα υφάσματα πωλούνται, φοριούνται ξανά ή στην καλύτερη περίπτωση αρκετές φορές και τελικά απορρίπτονται. Καταλήγουν στα απόβλητα, δηλαδή συνήθως σε χώρους υγειονομικής ταφής, σπανιότερα σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης απορριμμάτων.

Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα της συλλογής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων που δεν μπορούν πλέον να φορεθούν μεταποιούνται σε πανιά καθαρισμού, ρυζοβάμβακα και μονωτικά υλικά. Αυτή η μορφή ανάκτησης δεν είναι επίσης ανακύκλωση με την αυστηρή έννοια: αναφέρεται ως ανακύκλωση προς τα κάτω, επειδή τα υψηλής ποιότητας υφάσματα καταλήγουν σε "χαμηλής ποιότητας" εφαρμογές.

Η μεταφορά και διατήρηση των υφασμάτινων υλικών σε έναν πραγματικό, κλειστό κύκλο, η πραγματική ανακύκλωση, είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Επί του παρόντος, υπάρχουν δύο κατηγορίες τεχνολογιών ανακύκλωσης:

·        η μηχανική και

·        η χημική ανακύκλωση.

 

Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα με τα ρούχα της λεγόμενης Fast Fashion, σε αυτά συγκαταλέγονται και τα ρούχα που διαφημίζουν οι influencers στα social media.

1. Ανακύκλωση ενδυμάτων

Η ανακύκλωση των ρούχων μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Οι αγορές ανταλλαγής ρούχων είναι μια δημοφιλής επιλογή. Εδώ τα ρούχα μπορούν να βρουν έναν νέο ιδιοκτήτη και συνεχίζονται στην ύπαρξη τους. Τα ρούχα μπορούν επίσης να διασπαστούν σε ίνες και να κλωστούν σε ένα νέο νήμα.

Και οι δύο επιλογές αποσκοπούν στη μείωση της κατανάλωσης νέων πόρων.

2 Ανακύκλωση των ρούχων προς τα κάτω

Πολλά παλιά ρούχα δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Η ποιότητα των ρούχων είναι πολύ κακή ή έχουν φθαρεί. Αυτά τα ρούχα διασπώνται επίσης σε ίνες. Ωστόσο, από αυτά δημιουργούνται μόνο κουρέλια καθαρισμού ή Painting fleece.  Επείδη δημιουργείται ένα νέο προϊόν φτωχότερης ποιότητας, αυτό ονομάζεται ανακύκλωση προς τα κάτω.

3 Ανακύκλωση των ρούχων προς τα πάνω

Η ανακύκλωση είναι όταν από παλιά ρούχα δημιουργείται ένα προϊόν τουλάχιστον ίσης αξίας, για παράδειγμα. Κατά τη γνώμη μας, η ετικέτα Jimi Wow είναι ένα καλό παράδειγμα αυτού του είδους. Από απορριφθέντα κασμιρένια πουλόβερ, η βερολινέζικη εταιρεία δημιουργεί μοναδικά ενδύματα για παιδιά

 

Από πού προέρχονται τα ανακυκλωμένα υλικά στα ρούχα μας;

Όταν ψάχνουμε για ανακυκλωμένα ρούχα, υπάρχει πλέον μεγάλη ποικιλία. Αλλά αν κοιτάξουμε πιο προσεκτικά, είναι συχνά δύσκολο να πάρουμε λεπτομερέστερες πληροφορίες για τα ανακυκλωμένα υλικά. Ως εκ τούτου, έχουμε συνοψίσει τις πιο σημαντικές πληροφορίες.

4. Μέτα-ανακύκλωση

Τα ρούχα αγοράστηκαν, φορέθηκαν και δεν καταλήγουν σε χωματερή. Τα φθαρμένα ρούχα ανακυκλώνονται. Στη συνέχεια, το υλικό επαναχρησιμοποιείται για την κατασκευή νέων ρούχων.

5. Ανακύκλωση πριν από την κατανάλωση

Εδώ τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα δεν έχουν βρεθεί στο δρόμο του καταναλωτή. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους:

·        Δείγματα προϊόντων

·        Υπολείμματα παραγωγής

·        Πλεονάζοντα αποθέματα στους κατασκευαστές

6. Ανακύκλωση ενδυμάτων

Το ποσοστό είναι δυστυχώς πολύ απογοητευτικό! Στην πραγματικότητα, λιγότερο από το 1% του συνόλου των μεταχειρισμένων ρούχων στην ΕΕ ανακυκλώνεται σε ίνες. [1],[2]

 

7. ανακύκλωση του PET για ρούχα:

Το μερίδιο του ανακυκλωμένου πολυεστέρα στην παγκόσμια κλωστοϋφαντουργία είναι 14%[3]. Το πρόβλημα είναι ότι τα μπουκάλια ΡΕΤ ανακυκλώνονται ήδη σε έναν κλειστό κύκλο.

 

8. Αξιολόγηση του κύκλου ζωής του ανακυκλωμένου PET (rPET)

Σύμφωνα με μια μελέτη, το rPET( r=ανακυκλωμένο PET) απαιτεί 59% λιγότερη ενέργεια για την παραγωγή από το PET[4]. Δυστυχώς, υπάρχουν πολύ λίγες αξιόπιστες πηγές στο διαδίκτυο σχετικά με την αξιολόγηση του κύκλου ζωής του rPET. Ο ειδικός σε θέματα κλωστοϋφαντουργίας Kai Nebel είναι επιφυλακτικός σχετικά με το rPET. Δεν γνωρίζει καμία μελέτη που να αποδεικνύει μέχρι στιγμής το πλεονέκτημα του rPET έναντι του PET.

 

9. Αδιαφάνεια αναφορικά με το ανακυκλωμένο PET (rPET)

Η SZ κάνει αναφορά σε αμφίβολες πρακτικές. Σύμφωνα με την έκθεση, ο ανακυκλωμένος πολυεστέρας από την Ασία συχνά δεν ανακυκλώνεται καθόλου. Αυτό εξαρτάται από την τιμή του αργού πετρελαίου. Εάν η τιμή είναι χαμηλή, δεν αξίζει τον κόπο να ανακυκλώνεται το πλαστικό. Το αν πρόκειται για ανακυκλωμένο (επανεπεξεργασμένο πλαστικό) ή νέο πλαστικό εξαρτάται επομένως από την τιμή του αργού πετρελαίου.

 

Ο τελικός καταναλωτής δεν έχει διαφάνεια σε αυτό το σημείο. Είναι δύσκολο για εμάς να καταλάβουμε από πού προέρχεται το ανακυκλωμένο ΡΕΤ για τα ρούχα μας.[5],[6]

Περιστασιακά, ασιατικές εταιρείες παράγουν μπουκάλια ΡΕΤ και στη συνέχεια τα ανακυκλώνουν απευθείας. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να προσφέρεται rPET, αλλά κανείς δεν βοηθιέται[7].

10. Δωρεά παλιών ρούχων

Πολλοί άνθρωποι συνδέουν τη δωρεά παλιών ρούχων με τη βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη.

 

Στην πραγματικότητα, τα υφάσματα από μια σακούλα ρούχων επαναχρησιμοποιούνται ως εξής.[8],[9],[10]

·        Η μεταβίβαση των υφασμάτων σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη σε ποσοστό περίπου 10%.

·        Εμπορευματοποίηση σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ή της Αφρικής σε ποσοστό περίπου 40%.

·        Υποβαθμισμένη ανακύκλωση λόγω ανεπαρκούς ποιότητας των υφασμάτων σε ποσοστό περίπου 40% - 45%.

·        Η θερμική ανακύκλωση είναι περίπου 5 - 10%, π.χ για θέρμανση στο σπίτι.

Ο λόγος για το υψηλό ποσοστό ανακύκλωσης προς τα κάτω είναι κυρίως η χαμηλή ποιότητα λόγω της Fast Fashion. Τα μπλουζάκια Fast Fashion αναφέρονται μερικές φορές από τους ειδικούς ως μίας χρήσης!!!

 

11. Ρούχα που κατασκευάζονται από θαλάσσια απορρίμματα

Ορισμένες ετικέτες γρήγορης αλλά και δίκαιης μόδας βασίζονται σε ανακυκλωμένο ΡΕΤ που προέρχεται από θαλάσσια απορρίμματα. Αυτό όχι μόνο εξοικονομεί πόρους, αλλά ταυτόχρονα καθαρίζει και τους ωκεανούς.

Ωστόσο, αρκετοί ειδικοί αμφισβητούν το κατά πόσον το PET που επιπλέει στη θάλασσα μπορεί πραγματικά να ανακυκλωθεί. Για να φτάσουμε στο βάθος των αμφιβολιών των ειδικών, ρωτήσαμε τις εταιρείες Got Bag και Ecoalf.

Κάντε κλικ εδώ για το αναλυτικό άρθρο σχετικά με τα ρούχα που κατασκευάζονται από θαλάσσια απορρίμματα.

Παρακάτω θα βρείτε άλλο ένα συναρπαστικό βίντεο

 

Μέθοδοι ανακύκλωσης για την κλωστοϋφαντουργία

Σχετικά με το θέμα των μεθόδων ανακύκλωσης, σας προτείνω το podcast "Chemical Recycling vs. Mechanical Recycling" του Thinking Circular. Μπορείτε να βρείτε το επεισόδιο στη λίστα αναπαραγωγής μας για την ανακύκλωση ενδυμάτων.

 

12 Μηχανική ανακύκλωση φυσικών ινών

Τα παλιά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα κόβονται πρώτα μετά από διαλογή. Το κομμένο ύφασμα στη συνέχεια τεμαχίζεται σε διάφορα περάσματα. Στο τέλος, απομένουν μόνο οι ίνες. Αυτές είναι σημαντικά μικρότερες από τις αρχικές ίνες λόγω της διαδικασίας τεμαχισμού. Προκειμένου να κλωστεί ένα νέο νήμα από αυτό, πρέπει επομένως να προστίθενται πάντα και νέες ίνες[11],[12].

13 Μηχανική ανακύκλωση συνθετικών ινών/PET

Στην πρώτη, τα χρησιμοποιημένα υφάσματα επεξεργάζονται μηχανικά: Οι ίνες σχίζονται χωρίς τη χρήση χημικών ουσιών και οι προκύπτουσες ίνες ανακλώνονται, ή το ΡΕΤ τεμαχίζεται και οι κόκκοι που προκύπτουν λιώνουν και γίνονται κλωστές. Ανάλογα με τον τομέα εφαρμογής, κατά τη μηχανική ανακύκλωση πρέπει να γίνονται αποδεκτές απώλειες ποιότητας: Για παράδειγμα, με το σχίσιμο παράγονται οι λεγόμενες κοντές ίνες. Τα άκρα τους προεξέχουν περισσότερο στο τελικό κλωσμένο νήμα από ό,τι τα άκρα των λεγόμενων μακρών ινών, έτσι ώστε το ανακυκλωμένο νήμα που προέρχεται από μηχανική ανακύκλωση να φαίνεται πολύ τραχύ.

Οι συνθετικές ίνες ή τα μπουκάλια ΡΕΤ τεμαχίζονται επίσης σε νιφάδες, καθαρίζονται και ταξινομούνται. Αυτές στη συνέχεια λιώνουν. Από τη μάζα μπορούν στη συνέχεια να παραχθούν νέες φιάλες rPET και ίνες. Οι ίνες στη συνέχεια γίνονται νήματα από πολυεστέρα[13].

14 Χημική ανακύκλωση

Η χημική ανακύκλωση αποσκοπεί στη διάσπαση των επεξεργασμένων υλικών στα βασικά δομικά τους στοιχεία. Αυτό επιτυγχάνεται συνήθως με ένα χημικό διάλυμα. Το πλαστικό έχει ήδη ανακυκλωθεί με επιτυχία με αυτόν τον τρόπο. Η χημική ανακύκλωση είναι πιο ελπιδοφόρα όσον αφορά την ποιότητα των νημάτων, αλλά είναι λίγο πιο πολύπλοκη. Εδώ, τα βασικά συστατικά των υλικών, για παράδειγμα η κυτταρίνη στο βαμβάκι ή τα συστατικά πετρελαίου στον πολυεστέρα, εξάγονται από τα υφάσματα μέσω χημικών διεργασιών. Αυτό απαιτεί τα υλικά να είναι σε όσο το δυνατόν πιο καθαρή μορφή, οπότε η προηγούμενη διαλογή είναι πλεονεκτική εδώ. Εν τω μεταξύ, όμως, υπάρχουν ήδη οι πρώτες καινοτόμες προσεγγίσεις και για τα μικτά υφάσματα, με τις οποίες τα διάφορα συστατικά των υφασμάτων μπορούν να διαχωρίζονται το ένα μετά το άλλο μέσω μιας διαδικασίας βήμα προς βήμα. Νέες ίνες μπορούν να κλωστούν από τη "μάζα κλώσης" που παράγεται κατά τη χημική ανακύκλωση. Αν και αυτές δεν έχουν πλέον την ίδια ποιότητα με τις αρχικές ίνες (στην περίπτωση του βαμβακιού), πληρούν παρόμοιες απαιτήσεις ποιότητας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στους ίδιους τομείς (για παράδειγμα ως λυοκύτταρο για ρούχα). Μια πρόκληση στη χημική ανακύκλωση είναι ο σχεδιασμός της διαδικασίας ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις. Η χημεία προσφέρει έναν άπειρο αριθμό δυνατοτήτων - μόνο ένα μικρό μέρος από αυτές είναι οικολογικά αβλαβείς και επομένως έχουν νόημα για την ανακύκλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Σε όλη την Ευρώπη δημιουργούνται σήμερα πολυάριθμες νεοφυείς επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικολογική χημική ανακύκλωση.

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι δεν υπάρχει απώλεια ποιότητας σε σχέση με το αρχικό υλικό. Η εταιρεία Renewcell διασπά τα παλιά ρούχα με τη βοήθεια της χημικής ανακύκλωσης. Ο πολτός που λαμβάνεται επαναχρησιμοποιείται σε ίνες ή νήματα[14].

Η χημική ανακύκλωση ήταν μέχρι στιγμής μια διαδικασία υψηλού  κόστους. Απαιτεί υψηλή εισροή ενέργειας. Για το λόγο αυτό, δεν χρησιμοποιείται σήμερα σε ευρεία βάση[15].

 

Πρόκληση για την ανακύκλωση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων

Η ανακύκλωση των ενδυμάτων εξακολουθεί να δυσκολεύεται με την ευρεία εφαρμογή της. Οι υπάρχουσες διαδικασίες δεν είναι ακόμη ώριμες και είναι δύσκολο να κλιμακωθούν. Επιπλέον, η fast fashion με τη φθηνή παραγωγή της καθιστά δύσκολη την ανακύκλωση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων[16].

15 Απώλεια ποιότητας κατά την ανακύκλωση

Κατά τη χειροκίνητη ανακύκλωση, τα υφάσματα τεμαχίζονται. Αυτό οδηγεί σε σμίκρυνση της ίνας και ταυτόχρονα σε απώλεια ποιότητας[17].

16. Η ανακύκλωση προς τα κάτω είναι ο κανόνας

Η ανακύκλωση των παλιών ρούχων προς τα κάτω σημαίνει κυρίως την παραγωγή πανιών καθαρισμού, μονωτικού υλικού ή painting …[18].

17. Έλλειψη ποικιλιακής καθαρότητας στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.

Η πλειονότητα των σημερινών ενδυμάτων fast fashion είναι κατασκευασμένα από μικτές ίνες. Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία διαδικασία που να μπορεί να ανακυκλώσει τα μικτά υφάσματα[19].

 

18 οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για τα απόβλητα

Η οδηγία εγκρίθηκε ήδη το 2018. Προβλέπει ότι, από το 2025, τα χρησιμοποιημένα υφάσματα θα πρέπει να συλλέγονται χωριστά σε όλη την Ευρώπη. Αυτό αποσκοπεί στην απλούστευση της ανακύκλωσης Η οδηγία αποτελεί μέτρο από το σχέδιο δράσης για την Πράσινη Συμφωνία.

 

Καινοτόμες προσεγγίσεις σε σχέση με την ανακύκλωση

19 Κυκλική ταυτότητα μόδας

Το Circular-Fashion-ID δημιουργήθηκε από την νεοσύστατη επιχείρηση Circular Fashion του Βερολίνου. Σκοπός του είναι να αναγνωρίζει αυτόματα τα υλικά που επεξεργάζονται κατά τη διαλογή των παλαιών ρούχων.

Η ταυτότητα ενσωματώνεται στο ένδυμα. Κατά τη διαλογή, η σύνθεση των υλικών αναγνωρίζεται με τη σάρωση της ταυτότητας. Επιπλέον, η ταυτότητα παρέχει πληροφορίες σχετικά με το ποια εταιρεία ανακύκλωσης δέχεται το ρούχο. Στόχος είναι η απλούστευση της διαλογής και της ανακύκλωσης

20. Περαιτέρω ανάπτυξη Μηχανική ανακύκλωση

Η μηχανική ανακύκλωση είναι η πιο συνηθισμένη διαδικασία ανακύκλωσης. Το πρόβλημα είναι ότι οι ίνες κονταίνουν από τη διαδικασία τεμαχισμού. Κατά συνέπεια, η ποιότητα του ανακυκλωμένου νήματος υποφέρει. Το IMAT-UVE εργάζεται για τη βελτιστοποίηση της μηχανικής ανακύκλωσης. Έχουμε ήδη επιτύχει να αυξήσουμε το μήκος των ινών κατά τη διάρκεια της μηχανικής ανακύκλωσης. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει πλέον καμία απώλεια ποιότητας.

21 Διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού (EPR): το παράδειγμα της Γαλλίας

Στη Γαλλία, η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού ισχύει από το 2007. Οι εταιρείες μόδας πρέπει να αποδεικνύουν οι ίδιες ένα πρόγραμμα ανακύκλωσης.

Εναλλακτικά, μπορεί να καταβληθεί αναλογική συνεισφορά για τη χρηματοδότηση της εθνικής ανακύκλωσης. Η συνεισφορά αυτή μπορεί να μειωθεί εάν οι ετικέτες μόδας υιοθετήσουν τις ακόλουθες έννοιες 

  •   Ανθεκτικός σχεδιασμός κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
  •  Χρήση ανακυκλωμένων ινών από ρούχα μετά την κατανάλωση
  • Από την εισαγωγή της, η ποσότητα συλλογής καθώς και η ποιότητα των μεταχειρισμένων υφασμάτων έχει αυξηθεί.

Το παράδειγμα της Γερμανίας δείχνει ότι η ανακύκλωση παλαιών υφασμάτων αναχρηματοδοτείται αποκλειστικά μέσω της μεταπώλησης ανακυκλώσιμων υφασμάτων στην Ανατολική Ευρώπη ή την Αφρική. Επιπλέον, δεν υπάρχουν προϋποθέσεις-πλαίσιο για τους κατασκευαστές να επενδύσουν στη χρήση ανακυκλωμένων ινών ή στον σχεδιασμό ανθεκτικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντω.

Συνοπτικά, ο EPR "[...] καθιστά τους παραγωγούς/εισαγωγείς [...] υπεύθυνους για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων τους όταν τα διαθέτουν στην αγορά. [...] Αυτό αφορά επίσης τη φάση μετά τη χρήση, όταν τα χρησιμοποιημένα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα έχουν ήδη καταστεί απόβλητα. 

 22 Cradle to Cradle.

Ο όρος προέρχεται από τους Michael Braungart και Michael McDonough. Ο στόχος είναι μια συνεπής κυκλική οικονομία.

Ο κύκλος ζωής του προϊόντος δεν πρέπει να επεκτείνεται μόνο πριν, για παράδειγμα, πραγματοποιηθεί η θερμική ανακύκλωση. Αντίθετα, θα πρέπει πάντα να είναι δυνατή η επιστροφή των πόρων στον κύκλο.

Στο ομώνυμο βιβλίο, οι Braungart και McDonough απεικονίζουν την κυκλική οικονομία με ένα οπωροφόρο δέντρο. Κατά την περίοδο ωρίμανσης του φρούτου, το δέντρο σπαταλά απίστευτη ποσότητα πόρων. Στο τέλος, όλοι οι πόροι επιστρέφουν στη φύση και ανακυκλώνονται.

23. Σχεδιασμός με μηδενικά απόβλητα

Το 1/5 του υφάσματος που απαιτείται για ένα ρούχο κατά τη διαδικασία κατασκευής είναι απόβλητα. Ακόμα και η βελτιστοποίηση της κοπής με τη βοήθεια υπολογιστή στη βιομηχανία μεγάλης κλίμακας δεν υπολείπεται αυτής της τιμής. Σε αυτό το σημείο έρχεται ο σχεδιασμός με μηδενικά απόβλητα. Μέσω του καλά μελετημένου σχεδιασμού προϊόντων, τα απόβλητα πρέπει να διατηρούνται όσο το δυνατόν χαμηλότερα.

Πηγή των περισσότερων πληροφοριών:  https://fairlier.de/


 

By στις
Ετικέτες , , , ,

Ετικέτες