Το Μέτωπο Polisario, το Μαρόκο και η σύγκρουση της Δυτικής Σαχάρας
Η υποβόσκουσα σύγκρουση 46 ετών μεταξύ του Μαρόκου και του Μετώπου Πολισάριο για το αμφισβητούμενο έδαφος της Δυτικής Σαχάρας, μια περιοχή της βορειοδυτικής Αφρικής με έκταση περίπου 252.120 km2[1] (περίπου 97.000 τετραγωνικά μίλια), πήρε πρόσφατα μια δυσοίωνη τροπή μετά από δεκαετίες αδιεξόδου.
Στα μέσα Νοεμβρίου του 2020, το Μέτωπο Πολισάριο, ένα κίνημα που επιδιώκει την ανεξαρτησία της περιοχής, κήρυξε τον τερματισμό της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός του 1991 που είχε συναφθεί με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και την επιστροφή στον ένοπλο αγώνα κατά των μαροκινών δυνάμεων που είχαν εισέλθει στο παράκτιο συνοριακό σημείο Guerguerat με τη Μαυριτανία -μια ζώνη απομόνωσης που περιφρουρείται από τον ΟΗΕ- κατά παράβαση της συμφωνίας του 1991.
Η Ραμπάτ (πρωτεύουσα του Μαρόκου) προσπάθησε να διαλύσει άοπλους διαδηλωτές Σαχράουι που μπλόκαραν το σημείο διέλευσης που συνδέει το Μαρόκο με την υποσαχάρια Αφρική. Αντιδρώντας, το Μέτωπο Πολισάριο δήλωσε ότι η σύγκρουση δεν αφορούσε πλέον διαμαρτυρίες αλλά την πλήρη αποχώρηση του Μαρόκου από τη Δυτική Σαχάρα.
Πρόσφατα συμφώνησε η Ισπανία, η Δυτική Σαχάρα να γίνει μία αυτόνομη περιοχή υπό την κυριαρχία του Μαρόκου. Η Αλγερία μετα από αυτό απέσυρε τον Πρέσβη της από την Μαδρίτη.
Σύντομη ιστορία της σύγκρουσης της Δυτικής Σαχάρας.
Πρώην ισπανική αποικία, το έδαφος της Δυτικής Σαχάρας εισέβαλε και κατελήφθη από μαροκινά και μαυριτανικά στρατεύματα το 1975 μετά από αυτό που έμεινε και ως γνωστό Συμφωνία της Μαδρίτης, όταν η Ισπανία αποσύρθηκε μονομερώς από την αποικία της. Με την πράξη αυτή, οι δύο χώρες παραβίασαν τη δήλωση του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔΔ) του 1975 ότι ούτε το Μαρόκο ούτε η Μαυριτανία έχουν εδαφική κυριαρχία επί της Δυτικής Σαχάρας. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν αναγνώρισαν τις Συμφωνίες της Μαδρίτης και μια γνωμοδότηση του 2002 του Γραφείου Νομικών Υποθέσεων του ΟΗΕ κατέστησε σαφές ότι οι αποικιοκρατικές δυνάμεις δεν μπορούν απλώς να παραδίδουν τα κλειδιά μιας χώρας σε μια άλλη. Το 1976, το Μέτωπο Πολισάριο, αναγνωρισμένο από τα Ηνωμένα Έθνη ως ο μόνος νόμιμος εκπρόσωπος του λαού της Σαχάρα, ανακοίνωσε (από την εξορία στην Αλγερία) την ίδρυση της Αραβικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Σαχάρα (SADR) ως ανεξάρτητου κράτους.
Το 1976, το Μέτωπο Πολισάριο ανακοίνωσε (από την εξορία στην Αλγερία) την ίδρυση της Αραβικής Δημοκρατικής Δημοκρατίας της Σαχάρα (SADR) ως ανεξάρτητου κράτους.
Το 1979, η Μαυριτανία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με το Μέτωπο Πολισάριο, αποσύρθηκε από την κατεχόμενη Δυτική Σαχάρα και αναγνώρισε την SADR. Στη συνέχεια, το Μαρόκο προσάρτησε το μαυριτανικό τμήμα της περιοχής που είχε παραχωρηθεί από την Ισπανία.
Για να αποτρέψουν περαιτέρω επιθέσεις, οι ένοπλες δυνάμεις του Μαρόκου κατασκεύασαν τελικά ένα βαριά ναρκοθετημένο και περιπολούμενο ανάχωμα μήκους 2.700 χιλιομέτρων, ένα από τα μεγαλύτερα έργα στρατιωτικής υποδομής στον κόσμο.
Μέχρι τη στιγμή της κατάπαυσης του πυρός το 1991, το Μαρόκο είχε επιβάλει τον έλεγχό του σε περισσότερα από τα δύο τρίτα της Δυτικής Σαχάρας στο δυτικό τμήμα της κατά μήκος του Ατλαντικού Ωκεανού. Τα Ηνωμένα Έθνη υποσχέθηκαν δημοψήφισμα για το καθεστώς της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των επιλογών ανεξαρτησίας, αυτονομίας ή ενσωμάτωσης με το Μαρόκο. Το δημοψήφισμα επρόκειτο να οργανωθεί και να διεξαχθεί από την Αποστολή του ΟΗΕ για το δημοψήφισμα στη Δυτική Σαχάρα (MINURSO), αλλά δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί. Το προγραμματισμένο δημοψήφισμα έχει επανειλημμένα καθυστερήσει λόγω της διαμάχης μεταξύ του Μαρόκου και του Μετώπου Πολισάριο σχετικά με το ποιος δικαιούται να ψηφίσει για το καθεστώς της περιοχής.
Το Μέτωπο Πολισάριο επιστρέφει στην ενεργό αντίσταση
Δυσαρεστημένο από δεκαετίες πολιτικού αδιεξόδου και αδιεξόδου, το Μέτωπο Polisario αποφάσισε να επιστρέψει στην ενεργό αντίσταση μετά το περιστατικό του Guerguerat το 2020. Δεδομένου ότι το Μέτωπο Polisario γνωρίζει τη διαφορά στρατιωτικής ισχύος, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι η ένοπλη κλιμάκωσή του είναι μια κίνηση τακτικής και όχι μια συγκεκριμένη λύση για τον τερματισμό της κατοχής. Στόχος του είναι να ασκήσει πίεση για να πιέσει για αλλαγή πολιτικής πορείας, προκαλώντας νέα διεθνή προσοχή στην ξεχασμένη υπόθεση και τερματίζοντας τη λαϊκή απογοήτευση.
Οι Σαχράουι έχουν απογοητευτεί βαθιά από την έλλειψη κίνησης στην προσπάθειά τους για εθνική αυτοδιάθεση και από την παρεμπόδιση του Μαρόκου στο δημοψήφισμα και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής.
Οι Σαχράουι έχουν απογοητευτεί βαθύτατα από την έλλειψη κίνησης στην προσπάθειά τους για εθνική αυτοδιάθεση και από την παρεμπόδιση του Μαρόκου στο δημοψήφισμα και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής. Η κατεχόμενη Δυτική Σαχάρα κατέχει κάτω από την άμμο της μερικά από τα μεγαλύτερα αποθέματα φωσφόρου. Παρέχει πρόσβαση σε πλούσια αλιευτικά ύδατα που διατρέχουν τις ακτές της σε μήκος 690 μιλίων και περιέχει τεράστιους υπεράκτιους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου. Επιπλέον, η Δυτική Σαχάρα αποτελεί στόχο δυτικών εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η Siemens και η Enel. Ο Ali Salem Tamek, αντιπρόεδρος της Codesa, μιας συλλογικότητας για τα ανθρώπινα δικαιώματα της Σαχάρα, δήλωσε ότι "οι πολυεθνικές εταιρείες μοιράζουν τους φυσικούς πόρους της χώρας μας χωρίς να συμβουλεύονται ή να επωφελούνται οι Σαχραουί". Πράγματι, η συστηματική εκμετάλλευση αυτών των πόρων θεωρείται από τους Σαχράουι ως ο βασικός λόγος της μαροκινής κατοχής.
Η εκλογή της κυβέρνησης Τραμπ
Η κατάσταση των πραγμάτων έγινε πιο περίπλοκη μετά τη μονομερή αναγνώριση από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ της αξίωσης του Μαρόκου για κυριαρχία επί της Δυτικής Σαχάρας τον Δεκέμβριο του 2020, ως αντάλλαγμα για την εξομάλυνση των σχέσεων του Μαρόκου με το Ισραήλ (και κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου). Η διακήρυξη του Τραμπ απορρίφθηκε αμέσως από τα Ηνωμένα Έθνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αφρικανική Ένωση (ΑΕ), φέρνοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμέτωπες με το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου σε αυτό το ζήτημα. Η ένοπλη κλιμάκωση του Πολισάριο, σε συνδυασμό με την απόφαση του Τραμπ, επανέφεραν το ζήτημα της Σαχάρας στο διεθνές προσκήνιο.
Η αναγνώριση από τον Τραμπ της διεκδίκησης του Μαρόκου -την οποία ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν έχει ακόμη ανατρέψει- παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ που επιβεβαιώνουν το δικαίωμα της Δυτικής Σαχάρας στην αυτοδιάθεση. Μια τέτοια μονομερής αναγνώριση δεν έχει κανένα αντίκτυπο εάν η ΕΕ και οι στενοί γείτονες του Μαρόκου, η Ισπανία και η Αλγερία, την απορρίψουν, πράγμα που έκαναν. Η Αλγερία προσπάθησε να πιέσει την κυβέρνηση Μπάιντεν να ανατρέψει την αναγνώριση του Τραμπ, ενώ η Ισπανία και η Γερμανία συντονίστηκαν με ευρωπαϊκές χώρες για να εμποδίσουν την ΕΕ να ακολουθήσει την κίνηση των ΗΠΑ. Η σταθερή θέση της Γερμανίας στο θέμα προκάλεσε διπλωματική διαμάχη με το Μαρόκο και είχε ως αποτέλεσμα την αναστολή των διπλωματικών σχέσεων του Ραμπάτ με το Βερολίνο.
Η αναγνώριση της αξίωσης του Μαρόκου από τον Τραμπ -την οποία ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν έχει ακόμη ανακαλέσει- παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ που επιβεβαιώνουν το δικαίωμα της Δυτικής Σαχάρας στην αυτοδιάθεση.
Τα Ηνωμένα Έθνη εξακολουθούν να καταγράφουν τη Δυτική Σαχάρα ως μη αυτοδιοικούμενη περιοχή που αναμένει την αποαποικιοποίηση -ένα διεθνές νομικό καθεστώς που κατοχυρώνεται στη Διακήρυξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ του 1960 για τη χορήγηση ανεξαρτησίας σε αποικιοκρατούμενες χώρες και λαούς. Υπενθυμίζεται επίσης ότι η αυτοδιάθεση των λαών προστατεύεται από τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα ως δικαίωμα "όλων των λαών".
Μαρόκο και Δυτική Σαχάρα
Το Μαρόκο θεωρεί τη Δυτική Σαχάρα αναπόσπαστο τμήμα της επικράτειας και της κυριαρχίας του λόγω ιστορικών δεσμών. Το ΔΔΔ αναγνώρισε τους δεσμούς αυτούς, αλλά έκρινε ότι αυτό δεν ισοδυναμεί με κυριότητα επί του εδάφους. Παρ' όλα αυτά, το Μαρόκο εξακολουθεί να επιμένει ότι έχει το πλήρες δικαίωμα να υπερασπιστεί την εδαφική του ακεραιότητα και την κυριαρχία του επί της Δυτικής Σαχάρας. Σε αυτή τη βάση, το Μαρόκο απέρριψε τις εκκλήσεις των Σαχράουι για ανεξαρτησία και επέμεινε μόνο στην προσφορά αυτονομίας στους Σαχράουι, ένα σχέδιο που χρονολογείται από το 2007 και έχει την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας. Αμφισβητώντας το επίπεδο της υποσχόμενης αυτονομίας, λαμβάνοντας υπόψη τη μακρά ιστορία του Μαρόκου με την ιδιαίτερα συγκεντρωτική διακυβέρνηση, το Μέτωπο Πολισάριο απέρριψε αμέσως το σχέδιο και επέμεινε στην πλήρη ανεξαρτησία των Σαχράουι.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πολυαναμενόμενη αναγνώριση της
κυριαρχίας του Μαρόκου επί της περιοχής από τις ΗΠΑ ενθουσίασε τους Μαροκινούς.
Ενθάρρυνε επίσης τη μοναρχία να υιοθετήσει μια πιο δυναμική προσέγγιση με την
Ευρωπαϊκή Ένωση για να ακολουθήσει το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Τον
Ιανουάριο, ο Μαροκινός υπουργός Εξωτερικών Νάσερ Μπουρίτα δήλωσε ότι η ΕΕ θα
πρέπει να εγκαταλείψει τη "ζώνη άνεσής" της και να "υποστηρίξει
την προσφορά της Ραμπάτ για αυτονομία της Δυτικής Σαχάρας εντός του μαροκινού
κράτους".
Σαν να ήθελε να ασκήσει κάποια πίεση στην ΕΕ, το Μαρόκο επέτρεψε πρόσφατα σε περίπου 12.000 ανθρώπους να περάσουν τα σύνορά του με τον ισπανικό θύλακα Θέουτα, που θεωρείται το νότιο όριο της Ευρώπης. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν 2.000 ασυνόδευτα παιδιά, γεγονός που ώθησε την ΕΕ και τη Διεθνή Αμνηστία να κατηγορήσουν το Μαρόκο ότι θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των παιδιών μεταναστών για να πιέσει την Ισπανία, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Μαρόκου, και τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ προκειμένου να αναγνωρίσουν την κυριαρχία του στη Δυτική Σαχάρα.
Τον Απρίλιο, η Ισπανία είχε εισαγάγει τον Μπραχίμ Γκαλί, ηγέτη του Μετώπου Πολισάριο, σε ισπανικό νοσοκομείο για ανθρωπιστικούς λόγους προκειμένου να υποβληθεί σε θεραπεία για το COVID-19, μια πράξη που το Μαρόκο δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία για το επικίνδυνο παιχνίδι του στη Θέουτα.
Η Αφρικανική Ένωση και η Δυτική Σαχάρα
Η Αφρικανική Ένωση, της οποίας η SADR είναι ιδρυτικό μέλος, υποστηρίζει το δικαίωμα των Σαχράουι στην αυτοδιάθεση. Μετά την κίνηση του Τραμπ, η ΑΕ τόνισε το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του λαού της Σαχάρα και την αποαποικιοποίηση της περιοχής, ενώ προέτρεψε το Μαρόκο να σεβαστεί τα αποικιακά σύνορα, όπως αυτά υπήρχαν κατά τη στιγμή της ανεξαρτησίας, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 (β) της ιδρυτικής πράξης της ΑΕ. Κατά την 547η συνεδρίασή του στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, τον Μάρτιο, το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας (ΣΕΕ) της ΑΕ κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες του και "να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ταχεία επίλυση της σύγκρουσης στη Δυτική Σαχάρα". Σε άλλες συνεδριάσεις, το PSC αποφάσισε επίσης να συμμετάσχει ενεργά στην αναζήτηση πολιτικής λύσης της μακροχρόνιας σύγκρουσης, ανοίγοντας εκ νέου το γραφείο του στο Laayoune, στη Δυτική Σαχάρα, και οργανώνοντας μια επιτόπια επίσκεψη στην περιοχή για να συγκεντρώσει πληροφορίες από πρώτο χέρι σχετικά με την εξελισσόμενη κατάσταση.
Παρά τη σταθερή θέση της ΑΕ για την αποαποικιοποίηση της Δυτικής Σαχάρας και τη δέσμευσή της για τα δικαιώματα των Σαχράουι στην αυτοδιάθεση, το Μαρόκο κατάφερε να επιτύχει κάποια οφέλη με αρκετές αφρικανικές χώρες.
Ακόμα, παρά τη σταθερή θέση της ΑΕ για την αποαποικιοποίηση της Δυτικής Σαχάρας και τη δέσμευσή της για τα δικαιώματα των Σαχράουι στην αυτοδιάθεση, το Μαρόκο έχει καταφέρει να επιτύχει κάποια κέρδη με αρκετές αφρικανικές χώρες, πείθοντάς τες να ανοίξουν προξενεία στις κατεχόμενες πόλεις της Δυτικής Σαχάρας Dakhla και Laayoune. Αυτό αποτελεί σιωπηρή αναγνώριση από τις χώρες αυτές των διεκδικήσεων του Μαρόκου στην περιοχή.
Η ΕΠΑ της ΑΕ κάλεσε τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να ζητήσει από τον νομικό σύμβουλο του ΟΗΕ να παράσχει νομική γνωμοδότηση σχετικά με το άνοιγμα προξενείων στο μη αυτοδιοικούμενο έδαφος της Δυτικής Σαχάρας. Τα επιτεύγματα αυτά ήρθαν ως αποτέλεσμα της επανένταξης του Μαρόκου στην ΑΕ το 2017, μετά από 33 χρόνια απουσίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αναγνώριση της SADR ως κράτους μέλους από την Αφρικανική Ένωση. Το Μαρόκο συνειδητοποίησε ότι η απομόνωσή του στην αφρικανική ήπειρο δεν βοηθούσε στην επίτευξη του στόχου του να νομιμοποιήσει τη διεκδίκησή του επί της Δυτικής Σαχάρας. Το Μαρόκο επέκτεινε το πολιτικό και οικονομικό του αποτύπωμα στην ήπειρο για να επιτύχει μεγαλύτερη υποστήριξη.
Υποστήριξη του Μετώπου Πολισάριο από την Αλγερία
Η Αλγερία, ο κύριος υποστηρικτής και ακλόνητος υποστηρικτής του Polisario, υπονόμευσε την προσπάθεια του Μαρόκου να θέσει πλήρως τη Δυτική Σαχάρα υπό την κυριαρχία του. Η Αλγερία παρείχε κάποια περιορισμένη υποστήριξη στο Polisario όταν ιδρύθηκε το 1973 για να αγωνιστεί για ανεξαρτησία ενάντια στην αποικιοκρατία της Ισπανίας. Μόνο μετά την προσάρτηση της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο το 1975 η Αλγερία έριξε όλο το βάρος της πίσω από το Polisario. Η αντιπαλότητα Μαρόκου-Αλγερίας προϋπήρχε του ζητήματος της Δυτικής Σαχάρας- στην πραγματικότητα, οι δύο χώρες ενεπλάκησαν το 1963 σε έναν συνοριακό πόλεμο, που ονομάστηκε πόλεμος της άμμου, για τις περιοχές του Τιντούφ και του Μπεχάρ, προκαλώντας γεωπολιτική αντιπαλότητα και δυσπιστία μεταξύ των δύο δυνάμεων της Μαγκρέμπ. Η γεωπολιτική του ψυχρού πολέμου επιδείνωσε περαιτέρω αυτές τις εντάσεις και τις διαιρέσεις, καθώς η Αλγερία ευθυγραμμίστηκε με το σοβιετικό μπλοκ και το αντιαποικιακό στρατόπεδο και η συντηρητική μαροκινή μοναρχία συμμάχησε με τη Δύση.
Μέχρι σήμερα, η Αλγερία προβάλλει τον εαυτό της ως υπέρμαχο του δικαιώματος του λαού της Σαχράουι για αυτοδιάθεση. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Al Jazeera, ο πρόεδρος της Αλγερίας, Abdelmadjid Tebboune, διαβεβαίωσε απερίφραστα ότι η "σταθερή" θέση της Αλγερίας στο ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας δεν έχει αλλάξει και ότι η Αλγερία δεν θα δεχθεί τα τετελεσμένα που προσπαθεί να επιβάλει το Μαρόκο στην τελευταία αφρικανική αποικία. Υπενθύμισε επίσης στο Μαρόκο τη στρατιωτική υπεροχή της Αλγερίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αλγερία και το Μαρόκο ανταγωνίζονται για την κυριαρχία στην περιοχή της Μαγκρέμπ και το ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας αποτελεί κλειδί για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η Δυτική Σαχάρα είναι ευθύνη του κόσμου
Η κατάρρευση της 30ετούς κατάπαυσης του πυρός στη Δυτική Σαχάρα με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και η κλιμάκωση που ακολούθησε ήρθε ως αποτέλεσμα της αποτυχίας των Ηνωμένων Εθνών να εφαρμόσουν το δημοψήφισμα, εγκαινιάζοντας έτσι μια πολιτική στασιμότητα τριών δεκαετιών στην κατάσταση επί τόπου. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός καθώς και η ΕΕ θα πρέπει να εργαστούν ενεργά προς την κατεύθυνση της επίλυσης της μακροχρόνιας σύγκρουσης. Η διπλωματική αδράνεια έχει επιδεινωθεί από την απουσία προσωπικού απεσταλμένου του ΟΗΕ- έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια από τότε που ο πιο πρόσφατος διορισμένος, ο Horst Köhler, παραιτήθηκε τον Μάιο του 2019. Είναι επείγον να διοριστεί νέος απεσταλμένος για να εξασφαλιστεί μια βιώσιμη και αμοιβαία αποδεκτή πολιτική λύση που θα επιτρέψει την αυτοδιάθεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας. Η Διεθνής Αμνηστία (ΔΑ) καλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να ενισχύσει τη MINURSO, την ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ, για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στη Δυτική Σαχάρα.
Η ΔΑ ζήτησε από τον ΟΗΕ να προσθέσει μια συνιστώσα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην επόμενη εντολή της, λόγω της έλλειψης ανεξάρτητων οργανώσεων και δημοσιογράφων που θα παρακολουθούν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή, καθώς οι μαροκινές αρχές δεν τους επιτρέπουν την πρόσβαση.
Η Διεθνής Αμνηστία ζητά επίσης το ίδιο για τους προσφυγικούς καταυλισμούς του Τιντούφ στην Αλγερία για περαιτέρω παρακολούθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ενώ οι μαροκινές αρχές έχουν αρνηθεί την πρόσβαση σε ανεξάρτητες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το Μέτωπο του Πολισάριο τους επέτρεψε να παρακολουθούν τους καταυλισμούς και φαίνεται να μην έθεσε εμπόδια στις επισκέψεις του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), όπως αναφέρεται στην έκθεση του HRW του 2014 για μια ερευνητική αποστολή δύο εβδομάδων στους καταυλισμούς στα τέλη του 2013. Επιπλέον, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) διαθέτει γραφείο στους καταυλισμούς του Τιντούφ για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των προσφύγων από τη Σαχάρα.
Τον Μάρτιο του 2021, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Διεθνής Αμνηστία αποκάλυψαν τη σφοδρή αστυνομική επιτήρηση έξω από το σπίτι της ακτιβίστριας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεξαρτησία της Σαχάρα, Σουλτάνα Κάγια, από τις 19 Νοεμβρίου 2020. Η Khaya και αρκετά μέλη της οικογένειάς της κρατούνται σε κατ' οίκον περιορισμό. Με βίντεο ως τεκμηρίωση, οι δύο οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποκάλυψαν την κακοποίηση στην οποία υποβλήθηκε η ίδια και η οικογένειά της από τις μαροκινές δυνάμεις ασφαλείας. Με την ίδια λογική, οι δυνάμεις της SADR υπό τη διοίκηση του Polisario έχουν επίσης συλλάβει ακτιβιστές και επικριτές και τους έχουν κατηγορήσει για προδοσία. Σίγουρα, το ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας δεν αποτελεί μόνο έναν εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα αλλά και ένα ζήτημα δικαιωμάτων για τη διεθνή κοινότητα.
Παρά τα πρόσφατα διπλωματικά του κέρδη, το Μαρόκο έχει αποτύχει μέχρι στιγμής να προωθήσει αποφασιστικά τον φάκελο της Δυτικής Σαχάρας υπέρ του. Η Δυτική Σαχάρα παραμένει η τελευταία αποικία στην Αφρική που απαιτεί αποαποικιοποίηση. Η επίλυση της σύγκρουσης θα πρέπει να τεθεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Θα διασφαλίσει την περιοχή της Βόρειας Αφρικής από περαιτέρω αναταραχή και αποσταθεροποίηση και θα συμβάλει στην προστασία των νότιων συνόρων της Ευρώπης. Πράγματι, οποιαδήποτε παραβίαση του διεθνούς δικαίου στη Δυτική Σαχάρα θα οδηγούσε σε δραστικές συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Houda Chograni Tunisian writer and activist
