Τοξικοί νάρκισσοι και νήπια παντού. Επιτυχημένοι ψυχοπαθείς από πολιτική μέχρι και οικογένεια
(Μέρος Ι)
Πλέον υπάρχει μια τοξική κυριαρχία των νάρκισσων[i] στην κοινωνία απέναντι στην οποία θα πρέπει να αντιδράσουμε. Κερδίζουν όλο και περισσότερη δύναμη στην κοινωνία μας και δηλητηριάζουν τη συνύπαρξή μας, από την πολιτική, τον κόσμο της εργασίας έως και τις οικογένειες. Είναι μια σχεδόν συνδημία σαν αποτέλεσμα αρχέτυπων αλλά και κοινωνικών μετασχηματισμών.
Περιεχόμενα
Μέρος Ι
- Μάσκες της κακοήθειας
- Προνύμφες προσαρμογής
- Ο νεοφιλελευθερισμός τους τρέφει
- Κυνηγοί του δικαίου
- Ο κόσμος ως επέκταση του εγώ
- Εισβολή του Εγω
- Συλλογική χειραφέτηση versus εξατομικευμένη υπόσχεση θεραπείας
Μέρος ΙΙ
- Χαρά για την ίδια μας ύπαρξη
- Ναρκισσισμός, νηπιοπισμός και δημόσια σφαίρα
- Ανδρικός vs. γυναικείος ναρκισσισμός
- Διάχυση των κοινών χαρακτηριστικών
- Γιατί ξεχνιέται το παρελθόν μας;
Δεν είναι μόνο ο Trump, o Putin και ο Xi Jinping, οι νάρκισσοι par excellence καθώς είναι οι περισσότερο γνωστοί στο πεδίο της ενημέρωσης. Οι παραπάνω χρησιμοποιούν ένα «δικό τους» κοινωνικό σύνολο, τον λαό τους καθώς κατέχουν την πολιτική εξουσία του εκάστοτε κράτους. Όμως οι γνωστοί μας, αλλά σαν ‘ασήμαντοι’ παρατηρούμενοι νάρκισσοι στην καθημερινότητα μας, χρησιμοποιούν πόλεις, κοινωνικές ομάδες, γειτονιές, εργασιακά περιβάλλοντα, οικογενειακά σχήματα για να ρουφήξουν το συμπονετικό και ενσυναίσθητο που θα βρουν στο δρόμο τους. Το πρόβλημα το μεγάλο είναι, ότι δίπλα στο υποσυνείδητο της δράσης υπάρχει και η σκοπιμότητα παράλληλα που τη γνωρίζουν οι θύτες.
Ας κοιτάξουμε στο περίγυρό μας, μη ντραπούμε να αναγνωρίσουμε ακόμα και στον εαυτόν μας, στοιχεία τέτοια. Θα είναι σκληρό αλλά ίσως μας βοηθήσει να βοηθήσουμε τους πλησίον μας μη τους παιδεύουμε και μη τους τυραννάμε, και αν δε μπορούμε να το κάνουμε, να απομακρυνθούμε από αυτούς που καταστρέφουμε.
Η Marie-France Hirigoyen (ψυχοαναλύτρια) δηλώνει: «οι ναρκισσιστικοί διεστραμμένοι μεθούν από τη σκληρότητα τους. Αφήνουν τα θύματά τους να αιμορραγούν συναισθηματικά. Αν και είναι απλώς άδεια θυλάκια που συναισθηματικά θα λιμοκτονούσαν ακόμα και στις δικές τους ‘ΕΓΩ-ερήμους’, έχουν εκπληκτικές αλλα και λειτουργικές δεξιότητες. Αποικίζουν το θήραμά τους με εξαιρετικά παρασιτικό τρόπο. Η γενετική ρίζα αυτού του κώδικα είναι τόσο παλιά όσο η ίδια η ζωή.»[ii]
Οι ναρκισσιστικοί διεστραμμένοι κρύβουν το τοξικό δυναμικό τους κάτω από ένα μανδύα γοητείας. Η μεγαλομανία τους κρύβεται πίσω από προνύμφες προσαρμογής. Ενεργούν με υποδειγματικό τρόπο, χωρίς να έχουν ηθικές δυσκολίες. Αυτό ισχυρίζεται η Marie France Hirigoyen στην προειδοποίησή της μέσα από το έργο της «Η τοξική δύναμη των ναρκισσιστών»[iii]. Η ψυχαναλύτρια τα διατυπώνει (video) όλα αυτά τόσο αφοσιωμένη, σαν να βρισκόταν σε έναν πολιτισμικό πόλεμο εναντίον των ναρκισσιστών,
„οι οποίοι σαν τους νεκρούς καταλαμβάνουν την υγιή ψυχή των υπόλοιπων.“
Κινούμαστε στα όρια της ανάπτυξης του ανθρωπόκαινου ή αλλιώς της ανθρωπογενούς ανάπτυξης. Ο εκρηκτικός εγωισμός είναι μια απάντηση στο στάτους της πρωτοποριακής μας εξέλιξης. Ενώ η Hirigoyen δίνει ευθύνη σε εκφυλιστικά φαινόμενα για τον καλπάζοντα και ανεξέλεγκτο ναρκισσισμό, ο James Lee Burke αναγνωρίζει ταυτόχρονα τα αρχέτυπα και τους freebooting[iv] entrepreneurs, οι οποίοι υπονομεύουν τις καθιερωμένες διαδικασίες ασφαλούς επικοινωνίας και επιβάλλουν τις παρείσακτες προτιμήσεις τους.[v]
Η ζωτικότητα των ναρκισσιστών προκύπτει από ένα πραγματικό βαμπίρ. Εξαντλούν το θήραμά τους σε όλα τα επίπεδα. «Απορροφούν τους χυμούς της ζωής από τους ενσυναίσθητους- συμπονετικούς ιδεαλιστές της γενιάς τους. Στις επιδρομές τους, οπλίζονται με τη λεγόμενη «ασυλία σύγκρουσης» δηλαδή,
δεν αφήνουν με οποιοδήποτε τρόπο να τους αναφέρει κανείς τα δικά τους λάθη.
Οι ναρκισσιστικοί διεστραμμένοι είναι «άδεια θυλάκια που προσπαθούν να εξαπατήσουν αλλά δεν έχουν καμία ουσία». «Εισβάλλουν στην ψυχολογική περιοχή κάποιου άλλου».
Ωθούν το "θήραμα" τους σε ... λάθος συμπεριφορά(παρεκτροπή) "
προκειμένου να καταστήσουν το θήραμα "ανίκανο" σε όλους τους τομείς.
Ήδη στη δημοσίευση «Ο Ναρκισσισμός και η
κακοήθειά του» αναφερθήκαμε στο χαρακτηριστικό
τους γνώρισμα. Οι κακόβουλοι ναρκισσιστές αισθάνονται ανώτεροι από όλους, δεν
έχουν ενσυναίσθηση και έχουν μια εμμονή
να έχουν την απόλυτη προσοχή όσων βρίσκονται γύρω τους.
Ο νεοφιλελευθερισμός τους τρέφει
Όπως ήδη έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενες δημοσιεύσεις, όπως Ναρκισσισμός και πολιτισμικός πουριτανισμός, η ασθένεια αυτή είναι το σύμπτωμα των νεοκλασικών και νεοφιλελεύθερων πολιτικών των τελευταίων 50 ετών και είναι και αφορμή για πραγματική Rebellion απέναντι στο σύστημα που συντηρεί και θέλει να συντηρήσει ες αεί το κοινό τους γνώρισμα,
την κακοήθεια, την καταστρεπτική δύναμη της διαστροφής τους και τις άθλιες στρατηγικές τους.
Ίσως αυτή η σημερινή ‘πανδημία της ανθρώπινης προσωπικότητας μας’ η οποία έχει εξελιχθεί σε συνδημία για όλο το φάσμα της καθημερινότητας της κοινωνίας, επηρεάζει και τομείς και κοινωνικές ομάδες ξεχωριστά. Και αν δεν ήταν αποτέλεσμα ενός οργανικού και οργανωμένου πολιτικού συστήματος δεν θα υπήρχε αιτία αναφοράς στο θέμα. Όμως υπάρχει σαφώς μια σύνδεση μεταξύ του
ιδεολογικά νεοφιλελεύθερου και οικονομικά καπιταλιστικού μας συστήματος
και της μαζικής εμφάνισης των ναρκισσιστών.
Η κοινωνία μας στοχεύει στην αποδοτικότητα, στην κατανάλωση και στο κέρδος. Μια αλυσίδα από ίδιες λέξεις κρίκους μόνο: θέλω-θέλω-θέλω.
Ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά ενδυναμώνονται επίσης από μια πανταχού παρόν εγωκεντρική και μια κατασκευασμένη μέσω των ΜΜΕ αυθεντικότητα στην προσωπικότητα του ατόμου, που στο τέλος αυτοακυρώνεται και σαν τέτοια, καθώς γίνεται μαζικό χαρακτηριστικό και γνώρισμα της μάζας(για κοιτάξτε γύρω σας στη συμπεριφορά του διαβιώνειν του κάθε ένός/μιας μέλος της κοινωνίας) . Αυτά τα στοιχεία αφήνουν όμως τοξικά υπολείμματα στη κοινωνία και βλαστάρια (βάου βάου του "μικρού πρίγκηπα") που περιμένουν τις κατάλληλες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες για να ξαναβλαστήσουν.
Κυνηγοί του δικαίου
Η εξουσία – σε όποιο πεδίο και αν αυτή υφίσταται- δημιουργεί φόβο από την πλευρά της ίδιας της εξουσίας. Είναι σαν βαριές αποσκευές. Το βάρος του στέμματος και το βάρος της ηγεμονίας δεν παίζει μόνο ρόλο στα παραμύθια. Από περισσότερες από μία οπτική γωνία, η δημοκρατία φαίνεται να είναι ως εξέταση εκείνων που την καταλαβαίνουν σαν σύνδεση της βίας ενός κράτους με το πρόσωπό τους. «Ο Ντόναλντ Τραμπ εκτιμά τη δημοκρατία τόσο λίγο που στις ευλογίες του για απολυταρχικούς ηγέτες, όπως για τον Σι Τζίν Πινγκ και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, εκφράζει το παράπονο, ότι πρέπει να κυβερνήσει σε ακόμη και κάτω από δυσκολότερες συνθήκες.»
Το σημερινό σύστημα διακυβέρνησης σε όλες σχεδόν τις χώρες βασίζεται πάνω σε αντίστοιχους λιγότερο ή περισσότερο νάρκισσους πολιτικών και οικονομικών δρώντων. Πλαισιώνονται βέβαια τελευταία και από άλλους που μέχρι πρότινος τους θεωρούσαμε ότι προέρχονται από μια κάστα εναλλακτικών αναθεωρητών.
Ο κόσμος ως επέκταση του εγώ
Η Hirigoyen διευκρινίζει τον όρο σύμφωνα με τον Φρόιντ και πέρα από τον Φρόιντ. Περιγράφει τον επεκτατικό ναρκισσο ως άτομο «που παραμένει σε ένα πρωτόγονο στάδιο της ψυχολογικής του ανάπτυξης και… κατανοεί τον κόσμο ως προέκταση του εαυτού του».
"Με άριστα το δέκα παίρνω 6"
«Ο σημερινός κόσμος ευνοεί τους ναρκισσιστές» Οι ναρκισσιστές κερδίζουν όλο και περισσότερη δύναμη στην κοινωνία μας και δηλητηριάζουν τη συνύπαρξή μας, από την πολιτική, στον κόσμο της εργασίας έως τις οικογένειες.
Για τον Adorno, ο ναρκισσισμός ήταν μέρος μιας άμυνας "ενάντια στην αδυναμία ενός συλλογικού εγώ (που προκαλείται από τις συνθήκες παραγωγής)". Οι Αμερικανοί κοινωνιολόγοι της συγκεκριμένης μεταπολεμικής περιόδου δήλωσαν ότι η «οικονομική ευημερία» είναι η αιτία μιας έκρηξης του εγωισμού. Η διάθεση για αυτοθαυμασμό γεννιόταν απευθείας από τον υπάρχοντα πολιτισμό.
Συλλογική χειραφέτηση versus εξατομικευμένης υπόσχεσης θεραπείας.
|
Ο ιστορικός Chistopher Lasch, από τον οποίον παρεμπιπτόντως προέρχεται η εξής αξιοσημείωτη αντίληψη: «Όσο υψηλότερα ανεβαίνει η φήμη(γόητρο) της επίγνωσης, τόσο πιο κοντά (έρχεται) η κατάρρευση της κοινωνίας», αναγνώρισε τη δεκαετία του 1970 μια συσχέτιση μεταξύ των ναρκισσιστικών διαταραχών που απαιτούν ψυχιατρική θεραπεία και την εμφάνιση των ναρκισσιστών σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα. Για τον Lasch, ο ναρκισσισμός είναι η ψυχική απάντηση «στον καταιγισμό εικόνων και της μαζικής κατανάλωσης». Ο ναρκισσισμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να «αντέξουμε τους φόβους της σύγχρονης ζωής». «Οι προσδοκίες σε μια συλλογική χειραφέτηση απογοήτευσαν σχετικά νωρίς, ενώ στον ηδονισμό δόθηκαν νέα πεδία επιβεβαίωσης». |
Η Marie-France Hirigoyen συνδυάζει μοντέρνο και μεταμοντέρνο. Χωρίς αμφιβολία, μιλά για τον «ιδεολογικά κενό» μεταμοντερνισμό (μετανεωτερικότητα) από τον οποίο «το ιερό και το συλλογικό έχουν εξαφανιστεί».
Λέει λοιπόν ο Gilles Lipovetsky, στον οποίο αναφέρεται η Hirigoyen. Ο δρών έχει την επιλογή μεταξύ του να είναι "νάρκισσος ή κενό".
Gottfried Benn: Υπάρχουν μόνο δύο πράγματα: «το κενό και το διαγεγραμμένο Εγω». «Ο άνθρωπος βάζει τον εαυτό του στο προσκήνιο (από αμηχανία)» γιατί κανένας θεός δεν θέλει να παίξει μαζί του. Περιορίζεται στη «διαμόρφωση μιας ευέλικτης κοινωνίας που εδράζεται στην πληροφόρηση και την διέγερση δημιουργίας αναγκών, στο σεξ και στην θεώρηση ανθρώπινων παραγόντων πάνω στη λατρεία της φυσικότητας, της ζεστασιάς και του χιούμορ».
...
Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ
[i] Και φυσικά δεν εννοούμε εδώ τους εκστασιασμένους από την εικόνα του προσώπου τους ή τους σώματός τους. Εδώ αναφερόμαστε στα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, μια παθολογία που είναι απεριόριστα διαδεδομένη στη κοινωνία μας.
[ii] Marie-France Hirigoyen Masken der Niedertracht. 2002. Μάσκες της κακοήθειας
[iii] Marie-France Hirigoyen: „Die toxische Macht der Narzissten und wie wir uns dagegen wehren“C.H. Beck, München 2020
[v] Είναι δυο βιβλία στα οποία αναφέρεται ο blogger(στα γερμανικά):
Marie-France Hirigoyen, „Die toxische Macht der Narzissten“, aus dem Französischen von Thomas Schultz, C.H. Bec
James Lee Burke, „Blues in New Iberia“, Ein Dave Robicheaux-Roman, Band 22, aus dem Amerikanischen von Jürgen Bürger, Pendragon, 586 Seiten
