"Πού είναι όλοι;": Το παράδοξο του Fermi, η εξίσωση Drake και η κλιματική αλλαγή

"Πού είναι όλοι;": Το παράδοξο του Fermi, η εξίσωση Drake[1] και η κλιματική αλλαγή

Αναλογιζόμενοι τη μοίρα της ανθρωπότητας

Andrew Dessler

Ο Enrico Fermi, ένας από τους γίγαντες της φυσικής του 20ου αιώνα, ρώτησε περίφημα: «Πού είναι όλοι;». Σε αυτή την περίπτωση, το «όλοι» αναφέρονταν σε εξωγήινους: δεδομένης της απεραντοσύνης του σύμπαντος και του μεγάλου χρονικού διαστήματος που υπάρχει, θα πρέπει να υπάρχουν προηγμένοι εξωγήινοι πολιτισμοί σε όλο το σύμπαν. Γιατί δεν βλέπουμε κανένα;

Μπείτε στην εξίσωση Drake, που επινοήθηκε από τον αστρονόμο Frank Drake για να θέσετε το παράδοξο του Fermi σε πιο ποσοτικούς λόγους σχέσης. Παρείχε ένα πλαίσιο για το πώς να εκτιμηθεί πόσοι ενεργοί, επικοινωνιακοί εξωγήινοι πολιτισμοί υπάρχουν στον γαλαξία μας αυτή τη στιγμή.

Η προσέγγιση είναι η εκτίμηση τάξης μεγέθους στα καλύτερά της: σπάστε την επιθυμητή ποσότητα στο γινόμενο απλούστερων όρων, μερικοί που μπορείτε να εκτιμήσετε και άλλοι που μπορείτε τουλάχιστον να δεσμεύσετε. Δείτε πώς το έκανε ο Drake:

 wikipedia

Μπορούμε να κάνουμε εικασίες για καθεμία από αυτές τις παραμέτρους:

1.               R*: Πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι περίπου 2 νέα αστέρια σχηματίζονται στον Γαλαξία μας κάθε χρόνο.

2.              fP: Τα περισσότερα αστέρια έχουν πλανήτες, οπότε θα εκτιμήσουμε ότι αυτός ο όρος είναι 0,9.

3.              Ne: Αυτό είναι υποθετικό, αλλά ας υποθέσουμε ότι 1 στα 5 αστέρια με πλανήτες έχει έναν πλανήτη στην κατοικήσιμη ζώνη, οπότε αυτός ο όρος είναι 0,2.

4.              fl, fi, fc : Αυτοί οι όροι πρέπει να βρίσκονται στην περιοχή μηδέν έως ένα, αλλά πέρα από αυτό κανείς δεν έχει ιδέα, οπότε ας κάνουμε μια άγρια εικασία ότι είναι όλοι ίσοι με 0,1.   

5.              L: Αυτό είναι επίσης άγνωστο, αλλά ας υποθέσουμε ότι οι προηγμένοι πολιτισμοί διαρκούν δέκα εκατομμύρια χρόνια.

Ο πολλαπλασιασμός αυτών των όρων μαζί παράγει μια εκτίμηση ότι υπάρχουν 3.600 προηγμένοι πολιτισμοί στον Γαλαξία μας.

Σημειώστε ότι το Ν είναι ανάλογο με  το L, τη μέση διάρκεια ζωής ενός προηγμένου πολιτισμού. Εάν, αντί για 10.000.000 χρόνια, οι προηγμένοι πολιτισμοί διαρκούν μόνο 10.000 χρόνια, τότε  το Ν πέφτει στους 3,6 ευφυείς πολιτισμούς στον Γαλαξία μας.

Και αν οι προηγμένοι πολιτισμοί διαρκούν κατά μέσο όρο μόνο 1.000 χρόνια, τότε θα υπάρχουν μόνο 0,36 από αυτούς στον Γαλαξία μας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είμαστε οι μόνοι. Αυτή θα μπορούσε να είναι η απάντηση στο παράδοξο του Fermi.

Τι σχέση έχει αυτό με την κλιματική αλλαγή; Η κλιματική αλλαγή είναι το είδος της δοκιμασίας που πρέπει να περάσουν οι πολιτισμοί αν θέλουν να διαρκέσουν πολύ καιρό. Ο William Nordhaus, στην ομιλία αποδοχής του βραβείου Νόμπελ, τόνισε αυτή την πραγματικότητα σημειώνοντας ότι:

Η τεχνολογική αλλαγή έβγαλε τους ανθρώπους από το βιοτικό επίπεδο της Λίθινης Εποχής. Η κλιματική αλλαγή απειλεί, στα πιο ακραία σενάρια, να μας επιστρέψει οικονομικά από εκεί που ήρθαμε.

Αποτυγχάνουμε σε αυτό το τεστ. Και δεν είναι το μόνο: Όταν ένα μη αμελητέο τμήμα της κοινωνίας ανταποκρίνεται σε μια πανδημία ιού τρώγοντας πάστα αλόγου αντί να πάρει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, είναι εύκολο να δούμε πώς όλα θα μπορούσαν να τελειώσουν για την ανθρωπότητα σε 1.000 χρόνια, αν όχι νωρίτερα.

Έτσι, μια εύλογη απάντηση στην ερώτηση του Φέρμι, «Πού είναι», είναι ότι η δική τους βλακεία και απληστία τους σκότωσε.

 Αναλογιζόμενοι τη μοίρα της ανθρωπότητας

Είναι κατανοητό ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια απειλή που οι περισσότεροι πολιτισμοί πρέπει να αντιμετωπίσουν. Οι προηγμένοι πολιτισμοί απαιτούν εγγενώς ενέργεια, η οποία αρχικά μπορεί να προέρχεται από την καύση υλικών με βάση τον άνθρακα. Αυτό θα οδηγούσε στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, η οποία θα οδηγούσε στην αλλαγή του κλίματος. Έτσι, ίσως, στην κλιματική αλλαγή, αντιμετωπίζουμε την ίδια δοκιμασία που οι περισσότεροι ή όλοι οι προηγμένοι πολιτισμοί έπρεπε να περάσουν.

Αλλά η κλιματική αλλαγή είναι μόνο μία πρόκληση. Πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε απειλές πυρηνικού πολέμου, πανδημίες, τους οικονομολόγους και πολλές πιθανές καταστροφές, οι οποίες θα μπορούσαν να ρίξουν την ανθρωπότητα από το βάθρο της. Αν αποτύχουμε σε κάποια από αυτές τις δοκιμές, τότε κάποια μελλοντική εξωγήινη κοινωνία μπορεί μια μέρα να αναρωτηθεί πού βρισκόμαστε.

 

---

[1] Ο Όμπρεϊ Ντρέικ Γκράχαμ, γνωστός ως Drake, είναι Καναδός τραγουδιστής, συνθέτης, ράπερ και ηθοποιός. Βικιπαίδεια

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος και μια φαινομενικά μακρινή απειλή όπως η κλιματική μεταβολή.

 Ο ανθρώπινος εγκέφαλος και μια φαινομενικά μακρινή απειλή όπως η κλιματική μεταβολή.

Ηenning Beck Νευροεπιστήμονας

Η ξηρασία και οι πλημμύρες μας κράτησαν επίσης απασχολημένους σε όλο τον πλανήτη αλλά και στην Ελλάδα το 2023. Ωστόσο, η προστασία του κλίματος λόγω της πρόβλεψης κινδύνου στο εγγύς μέλλον είναι συντριπτική για τον εγκέφαλό μας, λέει νευροεπιστήμονας: Επεξεργαζόμαστε τον μελλοντικό εαυτό μας σαν εντελώς ξένο. Αν επικαλεστούμε το μέλλον τώρα, τότε δεν είναι καθόλου απτό για εμάς τους ανθρώπους. Αυτό είναι πρόβλημα. Οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις εδώ και τώρα που έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Οι άνθρωποι το κάνουν αυτό μόνο όταν βιώνουν αμεσότητα. Έτσι, οι άνθρωποι δεν το κάνουν με τίποτα για το μέλλον. Αμεσότητα με την έννοια ενός συγκεκριμένου οφέλους στο εδώ και τώρα.

Με ένα πιο απτό όφελος, οι άνθρωποι, οι εταιρείες θα άλλαζαν τη συμπεριφορά της κοινωνίας σε μεγαλύτερη κλίμακα: Από την άποψη της νευροεπιστήμης, είναι σημαντικό οι άνθρωποι να γνωρίζουν ακριβώς τι υποστηρίζουν. Ότι αυτό που κάνουν τώρα θα φέρει γρήγορα ένα πλεονέκτημα, όχι σε 20 χρόνια.

Δεν μας ενδιαφέρει πραγματικά το μέλλον. Αυτό που χρειάζεται είναι άμεσα πλεονεκτήματα στο τώρα, αλλά τα οποία αλλάζουν επίσης κάτι προς το καλύτερο μακροπρόθεσμα. Από την άποψη της οικονομίας της αγοράς, αυτό σημαίνει ότι, πρέπει να κερδίσετε χρήματα στον αγώνα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σύμφωνα με τον Beck. Ο Τζορτζ Μπους, ως κυβερνήτης του Τέξας εκείνη την εποχή, απελευθέρωσε την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. "Go, get smart on wind" ήταν το σύνθημα. Και μετά, όταν αφαιρέσεις τη γραφειοκρατία, οδηγείς τους συντηρητικούς κτηνοτρόφους να κατασκευάζουν ξαφνικά αιολικά πάρκα στις φαρμες βοοειδών τους. Επειδή έτσι βγάζουν χρήματα. Ξαφνικά, γίνεται αδιανόητο, επειδή έχει δημιουργηθεί ένα μοντέλο αγοράς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Τέξας είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός εναλλακτικής ενέργειας στις ΗΠΑ.

Το παράδοξο με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ότι είναι φθηνότερη η παραγωγή τους. Μπορώ να παράγω μία κιλοβατώρα αιολικής ενέργειας για 5 λεπτά.   Γιατί αυτό δεν φτάνει στην αγορά 1:1;             Η πρόκληση θα ήταν πώς θα εφαρμοστεί αυτό. Εάν γνωρίζω ότι η ηλεκτρική ενέργεια είναι φθηνή, γιατί πρέπει να πείσω τους ανθρώπους να στραφούν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Εάν το πρόβλημα με την κλιματική αλλαγή είναι τόσο μεγάλο, τότε χρειάζομαι τη συμμετοχή όλων στην κοινωνία. Πρέπει να κάνω μια προσφορά για όλους.

Ο καλύτερος τρόπος είναι μέσω της ποιότητας ή της τιμής ενός προϊόντος. Ο ερευνητής βλέπει τις ιδιωτικές αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς για μια πιο βιώσιμη ζωή ως επιτυχημένες μόνο με μια συγκεκριμένη στρατηγική για να ξεγελάσει κανείς τον εγκέφαλό του: Ο μόνος τρόπος για να απαλλαγώ από τις κακές συνήθειες είναι να τις αντικαταστήσω με μια νέα συνήθεια. Έχω τον αυτοματισμό μου. Αλλά πριν από αυτό, σκέφτομαι μια εναλλακτική δράση που μπορώ να κάνω αντ 'αυτού. Η εναλλακτική λύση θα ήταν, για παράδειγμα, η προώθηση βελτιωμένων υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών, οι επιδοτήσεις για την αντικατάσταση των συστημάτων θέρμανσης, εναλλακτικά συστήματα θέρμανσης ή θερμική ανακαίνιση για μονοκατοικίες και πολυκατοικίες.

 

"'Ίδιον’-βάλλον" και όχι "Εμείς-βάλλον". Η ενηλικίωση του βολέματος και πως η μετανεωτερική νεοαριστερά διάβρωσε το κοινωνικό αφήγημα της φιλελεύθερης δικαιοσύνης.

"‘Ίδιον’-βάλλον", η ενηλικίωση του βολέματος και πως η μετανεωτερική 'νεοαριστερά' διάβρωσε έστω και αυτό το κοινωνικό αφήγημα της φιλελεύθερης δικαιοσύνης.

 [υπερβολικός, υπερκαταναλωτικός, υπερκινητικός, υπερευαίσθητος, υπέρβαρος]

Πως η εγκράτεια, η επάρκεια, η αμοιβαιότητα και η ευγένεια πεθαίνουν ή πέθαναν(?) στο βωμό της προβολής της κουλτουραλιστικής ταυτότητας του ατόμου.

Και ξαφνικά ανακεφαλαιώνοντας κάποιες μου σκέψεις και αισθανόμενος ίδιες ανησυχίες που τις βρίσκω καθημερινά μπροστά μου σε διάφορες φάσεις ζωής, δεν με αφήνει ο πειρασμός να ξαναβάλω σε τάξη συλλογισμούς μήπως και δε βγάλω άκρη για το τι συμβαίνει με την έξαρση του ατομικισμού ή αλλιώς ιδιοποίηση και κατακερματισμού του κοινωνικού χώρου με συνεχή αναπαραγωγή «ιδιωτών»(idiots). Παράλληλα βιώνουμε την μετεξέλιξη μιας αριστερής παράταξης και κόμματος στη Ελλάδα σαν κόμμα ταυτότητας με σκοπό μάλλον να καλύψουν το κενό απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των δεξιών και άκρα δεξιών πολιτικών.

Καθημερινά συναντιόμαστε σε συζητήσεις με άλλους με διαφορετική ακόμα και πολιτική και θέση κουλτούρας από εμάς -για να υπάρξει διάλογος  γενικότερα- σε ένα ΚΟΙΝΟ σημείο το οποίο αναφέρεται και περιστρέφεται στο ότι τα άτομα δεν μπορούν να ξεφύγουν από ότι έχει σχέση μόνο με το ΕΓΩ, το ΙΔΙΟΝ και το ΜΟΥ που μου αναφέρει επιμόνως μια φίλη τελευταία.

Τι είναι αυτό που δεν αφήνει το υποκείμενο να στραφεί στην ιδιότητα και την δυναμική του αντικειμένου και να δει έναν πραγματικό κόσμο και όχι αυτόν που τον συμφέρει μόνο για να παραμείνει μακριά από τα κοινωνικά δρώμενα με στόχο την ίδια την ευχαρίστηση και μόνο, προβάλλοντας μόνο μια επιθυμητή ταυτότητα που ίσως να είναι και ανέφικτη για το συγκεκριμένο άτομο. Αυτή η προσέγγιση του ατόμου που βλέπω εγώ μπροστά μου ακυρώνει το αίσθημα της Δημοκρατίας από τη βάση της, καθώς η δημοκρατία βασίζεται στην αρχή ότι όλοι ενδιαφέρονται για ό,τι αφορά όλους.

Πως συνδέεται αυτός ο ναρκισσισμός και η νηπιοποίηση του οδηγούμενου ατόμου και όχι του οδηγού, το παιδαριώδες  του ατόμου που δεν τον αφήνει να δει πέρα από την μπαλίτσα του, πέρα από το παιχνίδι του για το οποίο και ανησυχεί?

Όσο οι άνθρωποι εκπαιδεύονται όλο και περισσότερο μέσω της νηπιοποίησης τους[i]  να ενδιαφέρονται μόνο για ό,τι τους αφορά προσωπικά, τότε παύουν να είναι πολιτικοί πολίτες, έξυπνοι πολίτες, και γίνονται απλοί αστοί, Bourgeois - ή, όπως αποκαλούνταν στην αρχαία Ελλάδα όσοι ασχολούνταν μόνο με τα δικά τους συμφέροντα: ιδιώτες(idiots)-ηλίθιοι.

Αλλά ακόμα και σήμερα η λογική των pass της σημερινής κυβέρνησης οδηγεί προς νήπια «άτομα» ή ηλιθίους, αν το σκεφτεί κανείς βαθύτερα.

Προκειμένου λοιπόν να αντιμετωπίσουμε ό,τι επηρεάζει και επιδρά αρνητικά σε όλους –όπως  π.χ. η αυξανόμενη αποδημοκρατικοποίηση και η λεγόμενη αποβλάκωση εντός της χώρας μας  – πρέπει να είμαστε σε θέση να παραμερίσουμε τις προσωπικές σας ανησυχίες και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με άλλους, ναι που ίσως να έχουμε και εντελώς διαφορετικές ανησυχίες κοινού.

Πως το φαντάζεται προσωπικά ο συντάξας ? Θα έλεγα δύσκολα μεν, αλλά βάζοντας μια προϋπόθεση μόνο, κρατώντας τον προσωπικό μου θυμό χαμηλά και μικρό είμαι σε θέση να θυμώσω γενικότερα και ειδικότερα με διάφορα, ιδιαίτερα όμως για αυτό που με κρατά καταπιεστικά μικρό σαν μέρος του κοινωνικού συνόλου.

Θα μπορούσε μια τέτοια συμπεριφορά να ξεκινήσει πολύ απλά από κάτι που δεν θίγει οπωσδήποτε το προσωπικό μας ΕΙΝΑΙ,  αλλά να πει κάτι άλλο, «δηλαδή, αυτό που συμβαίνει είναι μια αναίδεια, κανονικά θα έπρεπε να εκνευριστεί κανείς γι' αυτό».  

Αντ’ αυτού έχουμε ολοένα και συχνότερα και περισσότερους στην δημόσια σφαίρα, εκφραζόμενοι με τον λεγόμενο  «τρυφερό λόγο», τον λεγόμενο πλέον σωστό λόγο που έχει αντικαταστήσει μια πολιτική λόγου που στοχεύει στην κοινωνική δικαιοσύνη. Δείτε τα προγράμματα της τηλεόρασης και κρίνετε, χρόνια τώρα[ii].

Από την εποχή της Thatcher  αρχές του ’80 η Σοσιαλδημοκρατία στα καπιταλιστικά Δυτικά κράτη δεν είχε το τρόπο να ασκήσει σοσιαλοδημοκρατική οικονομική πολιτική, όπως π.χ. αυτή που καθοδηγούταν από τα αξιώματα  της πολιτικής του John Maynard Keynes , η οποία από τα μεταπολεμικά έτη προσανατολιζόταν και φρόντιζε για αύξηση της ευημερίας και της ισότητας στην κοινωνία στα πλαίσια ενός φιλελευθερισμού.  Στις πιέσεις του σοκ των Reagan και Thatcher και των νεοφιλελεύθερων ψιθυριστών τους δεν μπόρεσαν οι σοσιαλοδημοκράτες να αντιπαραθέσουν κάτι άλλο, βιώσιμα ανταγωνιστικό, παρά να εφαρμόσουν και αυτοί  νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας και να υποτάξουν πλέον τομείς όπως η υγεία, οι υποδομές, οι συνταξιοδοτικές παροχές και η εκπαίδευση όλο και περισσότερο σε ιδιωτικά επιχειρηματικά πρότυπα.

Πως θα μπορούσαν να διαφοροποιηθούν όμως οι «αριστεροί» σοσιαλδημοκράτες από τους νεοφιλελεύθερους προπαγανδιστές? Πολιτισμικοποίησαν τα πολιτικά προβλήματα. Από εκεί και πέρα, η πολιτική ήταν και είναι κυρίως σύμβολα για τους οδηγούμενους και τα νήπια.

Βασική αρχή της μετανεωτερικής νεοφιλελεύθερης προπαγάνδας: κάθε ανισότητα βασίζεται αποκλειστικά στις διακρίσεις. Είναι μια προκατάληψη που μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με φιλελεύθερες συμπεριφορές· και όχι να προσεγγιστεί σαν αποτέλεσμα των άκαμπτων ή ακόμη και αρτηριοσκληρομένων σχέσεων ιδιοκτησίας. Η αντωνυμία «μου» είναι το κατηγορηματικό με το οποίο προσπαθεί το κάθε άτομο να προσδιορίσει την ταυτότητα του. Όλα γυρίζουν γύρω από το «μου».

Αντίθετα, αυτό που πρέπει να αναγνωριστεί είναι ότι οι πολιτικές ταυτότητας δεν βοηθούν καν τις ομάδες ταυτότητας. Ακριβώς για να κάνουμε κάτι γι' αυτούς είναι απαραίτητο να αλλάξουμε κάτι σε ένα άλλο επίπεδο – αυτό της ταξικής ανισότητας. Αλλά αυτό ακριβώς είναι που οι πολιτικές ταυτότητας εμποδίζουν.

Φυσικά και έτσι είναι! Η  λεγόμενη κουλτουραλιστική ή πολιτισμικοποιημένη αριστερά είναι ο δικαιούχος αυτής της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Με το συμπάθιο δηλαδή αλλά μέσα σε όλο αυτό το φάσμα της πολιτισμικοποίησης, δημιουργεί διάκριση για τον εαυτό της. Και όσο κι αν ισχυρίζεται ότι έχει επίγνωση των τρωτών σημείων, είναι γενναιόδωρη όταν πρόκειται να προσβάλει τους ανθρώπους που διαφωνούν μαζί της και, αν είναι δυνατόν, να τους χαρακτηρίσει ως απάνθρωπους του διαμετρήματος των ρατσιστών, των σεξιστών, των ηλικιωμένων λευκών ανδρών ή άλλων «αξιοθρήνητων».

Μια πιο προσεκτική ματιά στην προβληματική των πολιτικών ταυτότητας αποκαλύπτει διαφορές: η «αριστερή» θέση δηλώνει ότι οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει την ταξική πάλη ενάντια στις διεκδικήσεις ίσων δικαιωμάτων και την καλή σύνταξη λόγω όλων των τουαλετών των φύλων. Η «αστική» θέση είναι ότι τα χειραφετητικά σχέδια των ομάδων που υφίστανται διακρίσεις έχουν «υπερπροβληθεί», γι' αυτό και τώρα συμβαίνουν κουλτοουραλιστικές  αναταραχές.

Αντίθετα, αυτό που πρέπει να αναγνωριστεί είναι ότι οι πολιτικές ταυτότητας δεν βοηθούν καν τις ομάδες ταυτότητας[iii]. Ακριβώς για να κάνουμε κάτι γι' αυτούς είναι απαραίτητο να αλλάξουμε κάτι σε ένα άλλο επίπεδο – αυτό της ταξικής ανισότητας. Αλλά αυτό ακριβώς είναι που οι πολιτικές ταυτότητας εμποδίζουν.

Μια ερώτηση που πραγματικά απασχολεί το συντάξαντα  αλλά και πολλούς από εμάς είναι, αν είναι ακόμα δυνατό να χρησιμοποιήσουμε τους όρους «αριστερός» εναντίον τοz «αστός» για να περιγράψουμε πολιτικά κάτι με ουσιαστικό τρόπο και αν έχει νόημα να το κάνουμε αυτό; [iv]

Μήπως δηλαδή οφείλουμε να δοκιμάσουμε μια συμμαχία από αυτά τα δυο σχήματα? Από τη μία πλευρά, ο κοινός εχθρός τους είναι η δεξιά, η οποία εργάζεται μαζικά για να καταστρέψει μια φωτισμένη δημόσια σφαίρα, για παράδειγμα έναν δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα, καθώς και για να διαλύσει μια δημοκρατική διάκριση των εξουσιών. Και από την άλλη πλευρά, υπάρχει η πολιτισμική ψευδο-αριστερά, η οποία από την πλευρά της ζητά συνεχώς απαγορεύσεις και θέλει να ανυψώσει κατηγορίες όπως τα προσωπικά συναισθήματα σε νομικά πρότυπα.

Μια ιδιαίτερη πρόκληση είναι σαφώς ότι οι ανερχόμενοι αυταρχικοί παίζουν το παιχνίδι που οι αριστεροί-φιλελεύθεροι θεωρούσαν δικό τους μετά το 1968, δηλαδή αντιστρέφουν τις σχέσεις των θυμάτων. Από τη μία πλευρά, απελευθέρωση από την αυταρχική ταλαιπωρία, από την άλλη, σωτηρία από τη φιλελεύθερη σύγχυση.[v]

Τώρα η εστίαση είναι σχεδόν αποκλειστικά σε ζητήματα ταυτότητας, όλοι θέλουν να πουν ποιοι είναι και, πάνω απ' όλα, ποιοι δεν είναι αλλά πότε δεν σκκέφτονυται το τιι θέλουν να είναι σε μερικά χρόνια.

Πως πρέπει να συζητάμε τελικά μεταξύ μας? Ποια θα μπορούσε να ήταν η γλώσσα των ενηλίκων και όχι των νηπίων, δηλαδή να μιλάμε με στόχο το κοινό καλό – χωρίς τις δικές της ιδιαιτερότητες ή ευαισθησίες, προκειμένου να βρούμε το γενικό τόσο στον εαυτό μας όσο και στον ομόλογό μας.  Ένα πράγμα δεν πρέπει να παραβλεφθεί εδώ: Στις τρέχουσες συζητήσεις, σε δημόσια σφαίρα ακόμα και μια καρικατούρα ας πάρουμε το παράδειγμα της συχνά αντιπαραβάλλεται με ένα προσωπικό συναίσθημα, για παράδειγμα θρησκευτικής φύσης, ή ένα προσωπικό συναίσθημα, όπως μια παραβιασμένη οικειότητα. Αλλά αυτή είναι μια παραπλανητική αντιπαράθεση. Υποβιβάζει γυναίκες ή μέλη μειονοτήτων μόνο στα συναισθήματά τους. Με αυτόν τον τρόπο, μετατρέπονται σε απλές μηχανές αισθήσεων που είναι ανίκανες για αντανακλαστική κρίση. Αλλά ο καθένας, ανεξάρτητα από το πού προέρχεται και τι πιστεύει, μπορεί να κάνει περισσότερα από το να αισθάνεται. Οι αισθήσεις ως γνωστό ότι είναι το πιο παραπλανητικό πράγμα – και χρειάζονται το αντιπέρα δέος – δεν θα προτιμούσα το αντίπαλο- τους,  την κρίση, για να γίνουν βιώσιμες.

Γιατί υπάρχουν  κινήματα νέων ενάντια στην κλιματική αλλαγή αλλά κανένα κίνημα ενηλίκων? Η ανικανότητα και η παθητικότητα των ενηλίκων διαφαίνεται και από την προσπάθεια τους να σπρώξουν το ρόλο της αντίδρασης απέναντι στην κατανάλωση ορυκτών καυσίμων στους νέους και μόνο.

Παρόλο που οι στόχοι του κινήματος είναι αναμφισβήτητα όλοι λογικοί και ώριμοι, δεν φταίνε τα παιδιά που οι ενήλικες τους δίνουν το ρόλο να το υπερασπιστούν. Αφήνουμε τα παιδιά να πουν κάτι που εμείς οι ίδιοι σκεφτόμαστε, αλλά δεν λέμε – γιατί αντίθετα μας ενδιαφέρει η διατήρηση των θέσεων εργασίας και του βιοτικού επιπέδου, δηλαδή η συνέχιση του υπερβολικού  τρόπου ζωής μας. Το γεγονός ότι αφήνουμε τα παιδιά να μας πουν τι σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας αποδεικνύει την παιδική μας ηλικία.

Τι παράδοξο συμβαίνει σήμερα στο κόσμο που η αριστερά δεν μπορεί να ακολουθήσει με τον αυτοεπιβαλλόμενο μετανεωτερισμό της? Από τη μία πλευρά, θέλουμε να διατηρήσουμε τα κοινωνικά επιτεύγματα, αλλά μειώνονται επειδή ήταν προφανώς συνδεδεμένα με την οικονομική ανάπτυξη. Και από την άλλη πλευρά, πρέπει να επιβραδύνουμε την οικονομική ανάπτυξη ή να την αναδιαμορφώσουμε έτσι ώστε να μπορούμε ακόμα να ζούμε στον πλανήτη.

«Έτσι, είτε εμείς οι ίδιοι γινόμαστε όλο και περισσότερο οι δικές μας εκμεταλλευόμενες αποικίες γεμάτες από τη λεγόμενη «Νέα Φτώχεια», είτε συνεχίζουμε να καταστρέφουμε το περιβάλλον – ή κάνουμε και τα δύο ταυτόχρονα, όπως συμβαίνει ... Και ενώ στη δεκαετία του 1970 μπορεί να φαινόταν ότι το γιγαντιαίο οικολογικό έργο θα μπορούσε να ενώσει τους ανθρώπους, σήμερα είναι αρκετά προφανές ότι στην πραγματικότητα απλώς τους διαιρεί περαιτέρω. Επομένως, δεν μπορούμε να βασιζόμαστε άνετα στην αυξανόμενη συνειδητοποίηση της απειλούμενης φύσης, αλλά πρέπει να εργαστούμε και να αγωνιστούμε για μια λύση με τη βοήθεια πολιτικών θεσμών...»[Ρομπερτ Πφάλερ]

---

[i] [Διαδικασία με αποτέλεσμα κάποιος να παραμένει ή να γίνεται ψυχικά εξαρτημένος]

[ii] Ο συντάξας αποστρέφεται την ελληνόγλωσση τηλεόραση από το 2014

[iii] Ο Αμερικανός θεωρητικός του αντιρατσισμού Adolph Reed αναφέρεται στο πρόβλημα ως εξής: Εάν δεν υπάρχουν άνισες θέσεις – δηλαδή τάξεις – σε μια κοινωνία, τότε δεν μπορείτε να κάνετε διακρίσεις εναντίον κανενός, ακόμα κι αν το θέλετε λόγω παλαιών προκαταλήψεων. Εάν, από την άλλη πλευρά, κάποιος ασχολείται συνέχεια μόνο για την πρόληψη των διακρίσεων, αλλά δεν κάνει τίποτα για την ταξική ανισότητα, τότε στην καλύτερη περίπτωση επιτυγχάνει ότι όλες οι ομάδες της κοινωνίας κατανέμονται ανάλογα με το μερίδιό τους σε μια ακόμη πολύ ιεραρχική κλίμακα.

[iv] «Υπάρχει μια κλασική και έντιμη αστική θέση που συμπίπτει από πολλές απόψεις με εκείνη της αριστεράς: για παράδειγμα, στο αίτημα για ισότητα ενώπιον του νόμου, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το άτομο. ή στην απαίτηση διατήρησης στοιχειωδών νομικών κανόνων, όπως το τεκμήριο αθωότητας, για παράδειγμα στην περίπτωση ισχυρισμοί περί σεξουαλικής παρενόχλησης, ακρόαση του κατηγορουμένου, δυνατότητα άσκησης έφεσης σε περίπτωση καταδίκης κ.λπ. ή στο αίτημα για ελευθερία του λόγου και του Τύπου, ελευθερία της τέχνης και της επιστήμης. Αυτά είναι αποφασιστικά επιτεύγματα κυρίως αστικών επαναστάσεων και είναι επίσης αποφασιστικά για την αριστερά. Οι συντηρητικοί και οι αριστεροί πρέπει να αναγνωρίσουν αυτές τις κοινές αξίες και συμφέροντα και να τις υπερασπιστούν μαζί – όπως πιστεύω ότι αποτελεί σήμερα παράδειγμα των περιοδικών Novo Argument ή Spiked.»

[v]  Το γεγονός ότι η δεξιά εκμεταλλεύεται τις ανοησίες της ψευτο-αριστεράς και τώρα ασχολείται κυνικά με πολιτικές ταυτότητας για τις κυρίως αγροτικές και προαστιακές εκλογικές της περιφέρειες είναι μόνο ένα μικρό και, κατά τη γνώμη μου, υπερτιμημένο μέρος της επιτυχίας της.

Ο Arno Schmidt είναι ζωντανός!

Ο Arno Schmidt είναι ζωντανός!

Νέα Υόρκη αντί για Bargfeld: Από σπουδαίος συγγραφέας σε σπουδαίο σεφ. Ένας ιδιοσυγκρασιακός συγγραφέας απομακρύνεται από τη βάση των θαυμαστών του.

Michael Ringel Wahrheit-Redakteur

 

Το Σαββατοκύριακο 9.12.2023, η Süddeutsche Zeitung αναστάτωσε τον κόσμο της λογοτεχνίας με μια εκρηκτική συνέντευξη. Το ερευνητικό τμήμα της εφημερίδας με έδρα το Μόναχο είχε εντοπίσει έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Γερμανίας σε ένα μέρος όπου κανείς δεν περίμενε να τον βρει: ο Άρνο Σμιτ είναι ζωντανός! Ως συνταξιούχος στη γειτονιά Jackson Heights της Νέας Υόρκης.

Οι μαθητές του εκκεντρικού μεγάλου συγγραφέα ηλεκτρίστηκαν αμέσως. Τα σύρματα μεταξύ των αποκρυπτογράφων των κουτιών σημειώσεων του συνδικάτου Dechriffier καίγονταν. Ήταν ήδη γνωστό ότι ο Άρνο Σμιτ είχε πεθάνει το 1979. Και τώρα η αίσθηση: ο 92χρονος πλέον ζει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού  και λέει χαρούμενα στους δημοσιογράφους ότι διηύθυνε την κουζίνα του ξενοδοχείου Waldorf Astoria στη Νέα Υόρκη και μαγείρευε "για τους πλούσιους και ισχυρούς από όλο τον κόσμο". Για την SZ, μια συνηθισμένη "συζήτηση για το κρέας λιονταριού για δείπνο, καφέ για τον Conrad Hilton και τη διαφορά μεταξύ της βασίλισσας Ελισάβετ και της Imelda Marcos", για τον Schmidtians ένας σεισμός, μια ηφαιστειακή έκρηξη και ένας τυφώνας σε ένα.

Ο καλλιτέχνης των λέξεων, ο οποίος ζούσε ως ερημίτης με τη σύζυγό του Alice στο μικρό ερημοχώρι Bargfeld στην Κάτω Σαξονία, θεωρούνταν επί μακρόν αουτσάιντερ στη γερμανική λογοτεχνία με τα γλωσσικά ιδιοσυγκρασιακά έργα του, όπως το "Zettels Traum". Μόνο τη δεκαετία του 1970 ήρθε η επιτυχία και μια σχεδόν φανατική κοινότητα αναγνωστών συσπειρώθηκε γύρω από τον δάσκαλο, το έργο του οποίου εξασφάλιζε ένα ίδρυμα που είχε συστήσει ο προστάτης Jan Philipp Reemtsma. Ο Schmidt πέθανε λίγο αργότερα. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς.

Προφανώς, σκηνοθέτησε τον θάνατό του για να γλιτώσει από τις διώξεις των οπαδών του και κατέφυγε στο Waldorf Astoria, όπου "στα χρυσά χρόνια της ξενοδοχειακής κουζίνας, δεν υπήρχε σχεδόν καμία διασημότητα που να μην είχε φάει στο εστιατόριό του", όπως γράφει η SZ. Ο Σμιντ "μαγείρεψε για τον Φρανκ Σινάτρα και τη Λάιζα Μινέλι, για τη βασίλισσα Ελισάβετ και τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας", για τους οποίους λέει μόνο καλά λόγια: "Οι περισσότεροι καλεσμένοι ήταν φιλικοί και έτρωγαν".

 

Απόδραση με πραγματικό όνομα

Το ιδιαίτερο στην απόδρασή του ήταν ότι ο Σμιντ συνέχισε να χρησιμοποιεί το πραγματικό του όνομα και αυτοαποκαλούνταν "Άρνο Σμιντ" προκειμένου να αποτινάξει τους διώκτες του. Με αυτόν τον τρόπο, ξεγέλασε τους επίμονους διαψευστές της κοινότητας των θαυμαστών του, οι οποίοι περίμεναν να εφεύρει ένα ψευδώνυμο. Ένας κωδικοποιημένος αναγραμματισμός όπως το "Martin D. Ochs" θα ήταν το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει.

Προφανώς, οι κοινοτοπίες των ανώτερων δέκα χιλιάδων ήταν πιο σημαντικές για τον Άρνο Σμιτ από τις πιέσεις του λογοτεχνικού κόσμου. Πιθανόν όμως να είχε επίσης απλώς εξαντληθεί από το γράψιμο. Έτσι επέλεξε έναν πρόωρο "θάνατο" σε ηλικία 65 ετών, ώστε να μπορεί να παρακολουθήσει προσωπικά από μακριά τη μετα-φήμη του. Μια απόφαση που πρέπει οπωσδήποτε να γίνει σεβαστή. Ευχόμαστε στον συνταξιούχο Άρνο Σμιτ στη Νέα Υόρκη μια μακρά και ειρηνική ζωή.

 

ΦΕΤΙΧΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΦΕΤΙΧΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ  

Πραγματικά κάποιοι από εμάς έχουν κουραστεί από την συνεχή υπερφόρτωση των αισθήσεων από τα κοινωνικά δίκτυα. Μια κατάσταση εξάντλησης που πολλοί από εμάς ήδη γνωρίζουμε.

Ας δούμε τι κακό και τι καλό μας περιτριγυρίζει καθημερινά.

Το 2023 θα μπορούσε να μείνει στην ιστορία ως η χρονιά κατά την οποία ξεκίνησε η αναδιοργάνωση του τοπίου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το Twitter έγινε "Χ" - με την Bluesky και το Threads, δύο νέοι παίκτες εισήλθαν στην αγορά. Και έπειτα υπάρχει η ξαφνική άνοδος του Mastodon, μιας συγχώνευσης πολλών ανεξάρτητων διακομιστών.

Ας ξεκινήσουμε με το FB, την συνάντηση των ηλικιακά ώριμων και boomer  στο διαδίκτυο, όπως το χαρακτηρίζουν, όπου oι νέοι του χθες σπρώχνουν τα ψηφιακά τους ρολατόρενς(αμαξίδια).           Ένας χώρος posting  του «παλιότερα ήταν όλα καλύτερα από ότι σήμερα», Candy Crash invitations και αμέτρητες φωτογραφίες γατιών. Εδώ φυσικά γιορτάζονται γενέθλια, τα οποία στην πραγματική ζωή εχουν ξεχαστεί εδώ και αρκετό καιρό, και η γιαγιά αναρτά τους κωδικούς της εκ παραδρομής.

Μετά έχουμε το instagramm την ατέλειωτη παρέλαση των ρετουσαρισμένων και διακοσμημένων. Μια ψηφιακή βιτρίνα φιλτραρισμένων πραγματικοτήτων,όπου κάθε πιάτο φακή φαίνεται να είναι από το πιο γκουμερδιάρικο εστιατόριο του Παρισιού, και ο κάθε ένας από τους συμμετέχοντες στοχεύει σε μια καριέρα μοντέλου.

Υπάρχει και το mastodon, το συμπαθητικό αλλά χαοτικό αυτοδιαχειριζόμενο δίκτυο από αναρίθμητους αποκεντρωμένους διακομιστές, όπου κυριαρχεί το πνεύμα INDY ενώ  οι χρήστες παραμένουν στην ψευδαίσθηση τους ότι έχουν ξεφύγει από την ψηφιακή επικρατούσα τάση(main stream).

Βεβαίως έχουμε και το bluesky και threads του Zukerberg. Blusky φαινόντας για αρκετό καιρό σαν ένα ελιτίστικο coctail party και στο thread είναι ακόμα άγωνστό εάν είναι χώρος  βαθύτερης σκέψης ή απλά είναι συνέχεια του Instagram σε βάση κειμένου.

Βεβαίως δεν μπορούμε να ξεχάσουμε στο τέλος και την εφαρμογή tiktok,  το ατέλειωτο πάρτυ της γενιάς ‘Ζ’ όπου κάθε clip είναι ένα εν δυνάμει viral hit. Εδώ κυριαρχεί ο χορός η πρόκληση και η ηθοποιία σαν να μην υπάρχει κάποιο αύριο. Είναι μια σκηνή που κυριαρχεί η νεολαία και οι ενήλικες αναρωτιούνται μα τι στο διάολο συμβαίνει εκεί πάνω.

Φυσικά υπάρχει και κάτι σαν το telegram με τα αναρίθμητα κι ανεξέλεγκτα  sub forums που αναπτύσσονται σε παράλληλα περιβάλλοντα-κόσμους γεμάτο τοξικότητα, μίσος και συνομωσιολογίες.

Έχουμε φτάσει σημείο όπου απαιτείται συζήτηση, πως μπορούν αυτές οι ψηφιακές πλατφόρμες να οργανωθούν πιο δημοκρατικά και με διαφάνεια. Δυστυχώς χρειαζόμαστε ρυθμιστικούς κανόνες για να είμαστε σίγουροι ότι αυτά τα ισχυρά εργαλεία απευθύνονται και λειτουργούν προς όφελος όλων και δεν λειτουργούν  προς όφελος μερικών λιγοστών, γιατί βρισκόμαστε σε ένα αποφασιστικό σημείο εξέλιξης (evolution) της ψηφιακής επικοινωνίας μας.