Το δημοτικό logistic συλλογής αστικών αποβλήτων μεταξύ 4 αντικρουόμενων προτεραιοτήτων.

Dr. rer.pol. Νίκο  Θεοδοσάκη, Οικονομολόγος – Γεωγράφος, Christian Albrechts University Kiel – University Hamburg, με την σύμπραξη των:

 

Το δημοτικό logistic συλλογής αστικών αποβλήτων μεταξύ 4 αντικρουόμενων προτεραιοτήτων.[i]

 

Τι  είναι το Δημοτικό  logistic συλλογής και αποκομιδής αστικών αποβλήτων και τι δυσκολίες εμπεριέχει ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του σε συνδυασμό με την ανακύκλωση.  Προτάσεις για μια βελτιωμένη  και διαφορετική ίσως προσέγγιση του αντικειμένου για την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Σε μία κοινωνία που έχει εκπαιδευτεί  στην κατ οίκον ορθολογική διαχείριση απορριμάτων περιμένει απο το

logistic της αποκομιδής των αστικών αποβλήτων να είναι αξιόπιστο και ιδιαίτερα καθαρό, δηλαδή απο τον Δήμο. Θα πρέπει να καλύπτει λοιπον τις ανάγκες των κατοίκων για μία τακτική και ορθή συλλογή και διάθεση των απορριμάτων και όλων των υλικών.  Το logistic των αστικών  αποβλήτων πρέπει επίσης να είναι οικονομικό, τεχνικά αποδεκτό και υλοποιήσιμο, φιλικό προς το περιβάλλον και κοινωνικά ευαίσθητο ταυτόχρονα. Για να φέρεις όλες αυτές τις απαιτήσεις σε ένα κοινό παρονομαστή δεν είναι εύκολο. Νομικές, οργανωτικές και τεχνικές προϋποθέσεις περιορίζουν τα περιθώρια ελιγμών των δήμων σε κάθε σχεδιασμό των logistics αποκομιδής αστικών αποβλήτων.

Ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους βρίσκεται κάθε Δήμος-Κοινότητα σχετικα με τον σχεδιασμό των logistics αστικών αποβλήτων μπροστά σε μια σύγκρουση μεταξύ διαφορετικών πρός καθορισμό στόχων. Δεν μπορούν να ληφθούν όλοι οι στόχοι εξίσου  υπόψη. Η στάθμιση των στόχων είναι η ευθύνη των Δήμων.

Χρηστή και οικονομικη διαχείριση του προϋπολογισμού

Ο Δήμος έχει την υποχρέωση, σύμφωνα με το δημοτικό δίκαιο(????) για ένα λιτό και χρηστό  δημοσιονομικό προϋπολογισμό να εφαρμόζει την αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει. Ειδικότερα, με την βελτίωση της οργανωτικών και των  τεχνικών πλαισίων και μέσω επιλεκτικών δημόσιων διαγωνισμών μπορούν να ληφθούν  υπόψη τα τέσσερα σημεία που έχουν αναφερθεί παραπάνω. Περαιτέρω, θα πρέπει να δει ο Δήμος  οτι όταν καθορίζει το υψος των ανταποδοτικών τελών, πρέπει να λάβει υποψη του  και να εφαρμόσει την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Οι πόλεις και κωμοπόλεις χρηματοδοττηούν  το σύνολο  της διάθεσης  των αστικών αποβλήτων και όλες τις δαπάνες που συνδέονται με αυτά με τέλη, και ετσι  θα συμβάλει στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» όπως επίσης και σε άλλες διατάξεις του νόμου για την προστασία του περιβάλλοντος.

 

Χρηματοδότηση της διαχειρισης αστικών αποβλήτων δια του «o ρυπαίνων πληρώνει»

Ο / η πολίτης που δημιουργεί τα απορρίμματα επιβαρύνεται με το κόστος της διαχείρισης τους. Αυτό απαιτεί ο νομος για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι πόλεις και κωμοπόλεις  χρηματοδοτούν την διαχείριση  των αστικών αποβλήτων αποκλειστικά από τα τέλη των πολιτών. Αυτά θα πρέπει να εξαρτώνται από τον  όγκο ή το βάρος  και ανεξάρτητα απο την ποσότητα μπορεί να επιβαρυνθεί  επιπλέον με ένα ανεξάρτητο τέλος (= Τέλος σκουπιδιών ή μόνο το βασικό τέλος).
Η βάση υπολογισμού για τον καθορισμό των διαφόρων επιπέδων των τελών πρέπει να είναι προσβάσιμη  για το κοινό και επομένως διαφανή και κατανοητή. Ο Δήμος θα πρέπει να καλύπτει το κόστος διαχείρισης  των αποβλήτων κατά το ένα τρίτο με ένα ανεξάρτητο απο την ποσότητα που παράγει ο πολίτης βασικό τέλος, για να μπορεί να εισπράττει όσο μεγαλυτέρο ποσοστό των τελών σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» - για παράδειγμα, με τα τέλη για τον σάκο η κάποια άλλα  ειδικα τέλη αποβλήτων ανάλογα με  το ποσοστό των συγκεκριμένων αποβλήτων. Μέσω μιας έρευνας και ανάλυσης της δομής των αποβλήτων σε διάφορες γειτονιές μπορεί ο Δήμος να προσδιορίσει ποια απορρίμματα και ποιο είδος έχει αυξηθεί έτσι ώστε να μεταφέρει το κόστος διαχείρισης του  σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

 

Δυνατότητες για την βελτιστοποήηση

Σε τοπικό επίπεδο Εντος μίας κοινότητας μπορούν να επηρεαστούν τομείς που σχετίζονται με την διαθεση και την συλλογή (συμπεριλαμβανομένης και τη μεταφοράς) των απορριμμάτων. Προκειμένου να καταστεί  η συλλογή των αστικών  αποβλήτων πιο αποτελεσματική, για παράδειγμα, μπορεί να μειωθεί ο αριθμός των συλλογών ανά μονάδα χρόνου (π.χ. Β. την εβδομάδα) και ο αριθμός των στάσεων στις διαδρομές. Συμπληρωματικά μπορεί να δράσεικαι υποστηρικτικά ένας "συγκεντρωτικός" τρόπος να παρέχουν οι πολίτες τα απορρίματα τους  και μια ουσιώδης επιλογή δεματοποίησης-συσκευασία των απορρίματων. • Αριθμός μείωσης συλλογών. • Αξιοποίηση μιας βελτιστοποίησης των οχημάτων του Δήμου. • Τακτικές δημόσιες προσφορές (κατάθεση) για να εκτελέσει τη συλλογή/εντολή μεταφοράς σε περίπτωση εργολαβίας. • Διάθεση των αποβλήτων  απο τους πολίτες σε κατάλληλες συσκευασίες η/και κατ’αλληλα σημεία συλλογής.

Σε περιφερειακό επίπεδο Με την περιφερειακή συνεργασία (συμβάσεις ή μέσω μιας "διαδημοτικής συνεργασίας») μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά το μέγεθος μιας περιοχής συλλογής. Ο σχεδιασμός και η οργάνωση μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική με τη βελτιστοποίηση πέραν των οριων της πόλης. Με αυτό τον τρόπο μπορούνα τα οχήματα να χρησιμοποιούνται καλύτερα χωρις περιττές διαδρομές άνευ φορτίου. Σε περίπτωση δε προκήρυξης  για υποβολή κάποιων προσφορών θα μπορούσε  να γίνει μια κοινή πρόσκληση υποβολής προτάσεων υπηρεσιών logistics με τις γειτονικές κοινότητες τα οποία θα δώσουν πρόσθετα πλεονεκτήματα κόστους για τους μεμονωμένους δήμους σε ορισμένες περιπτώσεις. • Αναζήτηση και προώθηση συνεργασίας πέραν των ορίων του Δήμου. • Εκμετάλευση περιφερειακής υπηρεσίας συλλογής απορριμάτων ή δημιουργια μιας τέτοιας. Η βάση για ένα τετοιο εγχειρημα είναι μια σύμβαση συνεργασίας • Κεντρική οργάνωση των logistics (για παράδειγμα, μέσω ενός διαδημοτικού φορέα)

 

 Βελτιστοποίηση σήμερα και αύριο;

Μια σημαντική μεταβλητή ελέγχου, που στο μέλλον μπορεί να επιτευχθεί μια  περαιτέρω βελτιστοποίηση στα δημοτικά logistics διαχείρισης αποβλήτων, είναι ο τρόπος με τον οποίο διατίθενται τα απόβλητα απο τους πολίτες προς αποκομιδή.

Εδώ σημαντικό ρόλο παίζει η επιλογή του χώρου, στον τρόπο εναπόθεσης των αποβλήτων και του κατάλληλου τρόπου συσκευασίας αποβλήτων - σε συνδυασμό με την όλη ιδέα του logistic και των τεχνικών δυνατοτήτων του εκαστοτε Δήμου ή κοινότητας.

 

Τι πρέπει να ελεγχθεί για να εξεταστεί κατά την διάθεση των απορριμάτων απο τους πολίτες

Συστήματα συλλογής και σχέδια συλλογής, ώστε να γίνονται τα δημοτικά logistics διαχείρισης  αποβλήτων περισσότερο αποδοτικά και αποτελεσματικά, υπάρχουν πολλά. Είτε  είναι αυτό οι σάκοι στο δρόμο μπροστά από το σπίτι ή σε σημεία συλλογής στη γειτονιά, ή κάδοι με ρόδες  ή υπόγεια συστήματα συλλογής, πανάκεια  λύση για κάθε περίπτωση δεν υπάρχει.

Στην πράξη, ωστόσο, δείχνει ότι οι μεγάλες και ευκολοχρηστες δέσμες απορριμάτων  ή σε κεντρικά σημεία συλλεχθέντα (επίσης υπογειοιημένα με τη μορφή υπόγειων κάδων) απόβλητα συμβάλλουν  στο αποτελεσματικό logistic αστικών αποβλήτων προαφνώς υπο την προϋπόθεση ότι λειτουργεί και η διαλογή ανελειπώς,  οπως η ανακύκλωση 5 φάσεων(γυαλι, αλουμίνιο, πλαστικό χαρτί, οργανικά). Πολύ σημαντικό είναι ότι η επιλογή των θέσεων και των δεσμών  για την διάθεση των απορριμμάτων από τους πολιτες  θα πρέπει να ταιριάζουν με τις τεχνικές δυνατότητες του συνόλου της αλυσίδας  διαχείρισης απορριμάτων ενός  Δήμου (απορριμματοφόρα οχήματα, διαδρομές, κ.ο.κ.).

Στο παρακάτω διάγραμμα πρέπει να πούμε ότι το δυναμικό βελτίωσης εξαρτάται και απο την κατάσταση των οχημάτων,την οργάνωση και τον σχεδιασμό του Δήμου στην αστική και δια-αστική ανάπτυξη με τους όμορους Δήμους και τελευταίο αλλα όχι ασήμαντο απο τον τροπο που διαθέτουν οι πολιτες τα απορρίματα τους για την συλλογή.

 

Βασικά θα πρέπει οι τοποθεσίες όπου τα απόβλητα θα  τοποθετούνται, να είναι εύκολα προσβάσιμες και συγκεκριμένες. Τα απορριμματοφόρα θα πρέπει να είναι σε θέση να πλησιάσουν κοντά στους σταθμούς συγκεντρώσεως και των κάδων. Σε περίπτωση που χρησιμοποιείται container, θα πρέπει αυτά  να μεταφέρονταιη να μετακινούνται μέσα από σύντομη, επίπεδη διαδρομή (όχι  άκρη του οδοστρώματος), κατά προτίμηση χωρίς κλίση, για να μπορεί να πλησιάσει και το όχημα για τα σκουπίδια.
Ιδιαίτερα με την κατασκευή νέων κτιρίων και συγκροτημάτων, ενδεχομένως ακόμη και με τις  μεγάλες

 

Τι φέρνει μια βελτιστοποίηση της παροχής απορριμμάτων;
Με έξυπνες και προσαρμοσμένες αλλαγές  στις  ιδιαίτερες συνθήκες  μιας  κοινότητας στον τομέα της παροχής απορριμάτων, η απόδοση συλλογής απορριμάτων θα αυξάνεται σημαντικά κάθε χρόνο.
Έτσι, το κόστος του logistic της αποκομιδης και διαχείρισης των απορριμάτων μπορεί να μειωθεί μακροπρόθεσμα  και οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις  των με αυτών συνδεδεμένων προβλημάτων κυκλοφορίας θα ελαχιστοποιηθούν. Επιπλέον, μπορεί κανείς να επηρεάσει και την αισθητική και την καθαριότητα σε μια κοινότητα,  αυξανοντας ετσι την ικανοποίηση των πελατών και κανοντας την δουλειά του φορτωτή των απορριμάτων ευκολότερη ( προστασία  υγείας- κοινωνικό κριτήριο).

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διαφόρων συστημάτων συλλογής των απορριμάτων?

Σάκοι στην άκρη του δρόμου

Πλεονεκτήματα Άνεση για τους ανθρώπους Κανένα κόστος επένδυσης για κοντέινερ κλπ και κατασκευαστικά κόστη

Μειονέκτηματα Επιβάρυνση  του εργαζόμενου φορτωτή με σκουπίδια είναι πολύ μεγάλη (Υγεία): Κατά τη συλλογή των σακούλων των  σκουπιδιών σηκώνει ένα εργαζόμενος  ανα ημέρα 3-5 τόνους  και ανεβοκατεβαίνει 300 έως 400 φορές στο Όχημα .  Διάθεση των σκουπιδιων στο δρόμο  την ημέρα της συλλογης θα πρέπει να είναι δυνατόν ή επιθυμητό. Κατοικίδια ζώα σκίζουν τους σάκους και δημιουργούνται οσμές και ρύπανση

Προϋποθέσεις Σάκοι απορριμάτων με τέλος προμήθειας. Ακριβής χρόνος για την διάθεση του σάκου έξω στο δρόμο και υποχρέωση του Δημου για συλλογή

Κόστος Κανένα ιδιαίτερο κόστος

 

 

 

 

 

Σημεία συλλογής με σάκους στην γειτονιά

Πλεονεκτήματα Συγκέντρωση της διάθεσης σε ένα σημείο. Ειναι δυνατόν μια αποτελεσματικότερη συλλογή. Ιδιαίτερα κατάληλο  για δυσπρόσιτα τμήματα οδικού δικτύου (π.χ. τα στενά και ανηφορικά σοκάκια ή αδιέξοδα, χωρίς τη δυνατότητα στροφής). Χαμηλό κόστος επένδυσης

Μειονέκτηματα Κατάλληλα σημεία συλλογής δεν υπάρχουν σε δημόσιω χώρο παντα.Παροχή μέχρι την ημέρα της συλλογης εφικτό ή επιθυμητό. Σκισμένοι σάκοι, ρύπανση και δυσάρεστες σμές . Επιβάρυνση των εργαζομένων στην φόρτωση παραμένει σε υψηλά επίπεδα (υγεία). Μαρκαρισμένα σημάδια εξαλείφονται με την πάροδο του χρόνου και πρέπει, ανάλογα με το χρώμα κάθε ένα με δύο χρόνια θα ανανεώνεται. Εναλλακτική λύση (παρόμοια με τα υλικά που χρησιμοποιούμε  για την διάβαση πεζών). Αυτά έχουν μια διάρκεια ζωής περίπου 5-6 χρόνια.

Προϋποθέσεις Τα σημεια συλλογής θα πρέπει να ειναι στα 200 μτρ. με τα πόδια για όλους τους κατοίκους. Μαρκαρισμα του σημείου συλλογής με χρώμα.

Κόστος Κόστος για τα υλικάτου χρωματισμού. Ενημέρωση, επικοινωνία με τους κατοίκους

 

 

 

 

 

 

 

 Μετακινούμενα 4- ή 2-τρόχοι container-κάδοι

(Σε σημαντικές υπερδομήσεις, πολυκατοικίες, στα σημεία συλλογής για μονοκατοικίες. Εμπορικά μεγέθη τυποποιημέναων κάδων

 800-, 770-, 240- και 120-λίτρων)

 

 

 

 

 

 

 

Πλεονεκτήματα Συγκέντρωση της διάθεσης σε ένα σημείο. Ειναι δυνατόν αποτελεσματικότερη*) συλλογή. Κάπως χαμηλό κόστος επένδυσης. Παροχή οποτεδήποτε είναι δυνατόν (άνεση για τον πληθυσμό). Λιγότερες οσμές  απο ότι με τους σάκους. Λαμβάνεται υπόψη η υγεία του εργαζόμενου. Κλειδώνει.         *)Η αποτελεσματικότητα της συλλογής μπορεί να μειωθεί, στα μικρά τυποποιημένα μεγέθη και εάν το container δεν είναι εντελώς γεμάτο. Γι 'αυτό είναι σκόπιμο, αν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν μεγάλα container.

Μειονεκτήματα Η στάθμευση των container απαιτεί αρκετό χώρο και ελεύθερη επιφάνεια εκμετάλλευσης. Κατάλληλοι χώροι στάθμευσης δεν είναι διαθέσιμοι παντού. Αν το container σταθμευθεί και απαιτούνται δομικές αλλαγές ή προσαρμογές αυτές, ανάλογα με τη διάσταση και το ύψος θα χρειαστούν και άδεια οικοδομής.

Προϋποθέσεις Τέλη για τους σακους αντί κάρτας, για την καλύτερη  επιλογή ελέγχου σε σχέση με την παράνομη εναπόθεση αποβλήτων (οπτικός έλεγχος κατά τη διάρκεια της κένωσης, κοινωνικός έλεγχο από τη γειτονιά). Ο κάδος πρέπει να είναι προσβάσιμος,όχι περιφραγμένος. Πιθανώς πρόβλεψη σε Δημοτικό κανονισμό  περι αποβλήτων για θέσπιση υποχρεώσης χρήσης τέτοιου κάδου. Η διαδρομή απο τον χωρο στάθμευσης του κάδου μέχρι το απορριματοφόρο θα πρέπει να είναι επίπεδη, χωρίς  σκαλοπάτια, με μόνο χαμηλή κλίση και στερεό έδαφος. Ανάλογα με την έκταση και τις διαστάσεις των κατασκευαστικών μέτρων θα πρέπει να υπάρξει και οικοδομική άδεια . Ανα 10 οικιστικές μονάδες χρειάζονται ενα κάδο 770- ή 800-λίτρων (ιδανικό θα είναι απο πλαστικό). Σε αυτούς χωράνε 12 σάκοι των 35 λίτρων και καταλαμβάνουν ενα χώρο 1,7  τμ.

Κόστος Αγορά του Κάδου *): Κάποια εκατό euro για ένα 770-Λίτρων κάδο κατασκευασμένο από πλαστικό(αγορά εις βάρος των κατοίκων ή του Δήμου).  Κατασκευή του χώρου στάθμευσης των κάδων: Το κόστος για την κατασκευή και τη συντήρηση χρεώνεται στο πληθυσμό.   *) Αγορά των κάδων απο τους κατοίκους/τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Συνιστάται: Πώληση απο τον Δήμο με έκπτωση λόγω μαζικής παραγγελίας.

Υπέργεια press container

 

 

 

 

 

 

Πλεονεκτήματα	Μειονεκτήματα	Προϋποθέσεις	Κόστος
Συγκέντρωση της διάθεσης σε ένα σημείο. Αποδοτικό σύστημα συλλογής και μειωμένη συχνότητα κένωσης με την συμπίεση των απορριμμάτων.  Mείωση των μεταφορών. Κλειδώνει. Ειναι δυνατόν να ζυγίζονται οι σακούλες σκουπιδιών και να γίνεται άμεση χρέωση, μέσω μιας κάρτας. Τοποθέτηση των απορριματων απο τους πολίτες όποτε το επιθυμουν (άνεση για τον πλθυσμό). Συλλογή με χαμηλές οσμές .  Η υγεία των εργαζομένων λαμβανεται υπόψη. Και σε περιπτωση καύσης απορριμάτων θα πρέπει να εξεταστεί εαν το εργοστάσιο μπορεί να παραλαμβανει απορρίματα απο presscontainer	Σημαντικό έργοκατασκευών με σχετικά υψηλό κόστος επένδυσης πρέπει να γίνει.  Απαιτεί οχήματα διαφορετικά  από εκείνα για τη συλλογή των σάκων απορριμμάτων ή για τα τυποποιημένα εμπορευματοκιβώτια.	Κατάλληλες θέσεις θα πρέπει να είναι προσβάσιμες σε 200 μέτρα απόσταση με τα πόδια για όλους τους κατοίκους στην περίμετρο της συλλογής. Αρκετός χώρος για το container και την κένωση του. Ένα τέτοιου τύπου container έχει νόημα για πάνω από 50 οικιστικές μονάδες.	Σε ιδιωτικές οικιστικές μονάδες αγορά  τέτοιου τύπου σε βάρος του κατασκευαστή  ή του ιδιοκτήτη του κτιρίου. Σε δημόσιο χώρο εις βάρος της κοινότητας. Ωστόσο και άλλα μοντέλα για τον επιμερισμό του κόστους  επι της ιδιωτικής περιουσίας είναι δυνατά .  Το κόστος ενός υπέργειου press container (συμπεριλαμβανομένου του συστήματος ζύγισης.): περίπου 30.000 εως 40.000 ευρω  .

 

Υπόγεια  συστήματα συλλογης  Ημιυπόγεια  container  Υπόγεια press container

Βασικά, ενδοδαπέδια συστήματα συλλογής αποβλήτων είναι βυθισμένα container  στο έδαφος,που έχουν μεγάλη χωρητικότητα (συνήθως 3-23 m3).

 

Πλεονεκτήματα Αισθητική σε δημόσιους χώρους: κομψή εγκατάσταση με καλές πιθανότητες για ενσωμάτωση στο περιβάλλον.  Απαίτηση για λιγότερο χωρο απο ότι άλλες λύσεις: Ειδικά για τα μεγαλύτερα ακίνητα ή συγκροτήματα  θα χρειάζονταν πολλα μετακινούμενα container. Ενα υπόγειο container 5 m3 αντιστοιχεί σε 5-7 μετακινούμενa των 770 ltr. που μαζί θα κατελάμβαναν 12 τμ περίπου. Λιγότερες οσμές Ευκολη διαχείρισης και ασφάλεια: Χάρη στο βυθισμένο container παραμένει ο χώρος γύρω προσβάσιμος και διαχειρίσιμος. Ως εκ τούτου, ασφαλέστερος και συνήθως επίσης καθαρότερος. Σε μακροπρόθεσμη βάση υψηλότερη απόδοση και χαμηλότερο κόστος. Ενας μέχρι δυο εργαζόμενοι χρειάζονται μόνο για την συλλογή σε ένα όχημα. Ενεργή συμβολή στην υγεία των εργαζομένων. Η διάθεση των σάκων απορριμμάτων στο container είναι δυνατή ανά πάσα στιγμή. Ειδικά σε ζεστές  περιόδους  μπορεί να γινει η συλλογή χωρίς οσμές.  Η εκκένωση του πλήρους δοχείου με ένα σύστημα γερανού ή ανελκυστήρα επιτρέπει την αποτελεσματική συλλογή και συμβάλλει σημαντικά στην υγεία των χειριστών εργαζομένων. Αλλά γι’αυτό το σύστημα συλλογής  δεν υπάρχουν παντού κατάλληλοι χώροι , προπαντων δε σε δημόσιο χώρο. Για την κατασκευή υπόγειου συστήματος συλλογής, είναι επίσης σημαντικές επενδύσεις αναγκαίες, και οι συσκευές χρειάζονται μια τακτική συντήρηση και φροντίδα. Επιπλέον συνιστάται η χρήση σάκων με χρέωση τελών .

Προυποθέσεις Κατάλληλες θέσεις θα πρέπει να είναι προσβάσιμες  σε 200 μέτρα με τα πόδια για όλους τους κατοίκους στην περίμετρο της συλλογής.  Τα απορριματοφόρα πρέπει να έχουν ειδικο εξοπλισμο για ανύψωση του container και τα συστήματα εκκένωσης των (π.χ. γάντζο γερανού σε ένα οπίσθιο φορτωτή ή άγκιστρο του οχήματος). Για τις υπέργειες προϋποθέσεις  στάθμευσης στο χωρο χρειάζεται ιδιαίτερη μνεία. Επίσης θα πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι απο εμπειρίες στο εξωτρικό οι ημιυπόγειοι κάδοι και συγκεκριμένα η μήτρα των κάδων μεσα στην οποια τοποθετείται το δοχείο με τη σακουλα των 2 mm πάχους δεν θα πρέπι να είναι απο πλαστικό καθώς σε περίπτωση εισόδου βρχή στη φρεάτιο του δοχείου,το δοχείο ανυψώνεται! Γιαυτό τοποθετέιται μεσα στο έδαφος κύλινδρος απο μπετόν

Κόστος Στην ιδιωτική οικιστική ανάπτυξη η  απόκτηση των συστημάτων συλλογής υπόγειας συλλογής  γινεται σε βάρος του ιδιοκτήτη του ακινήτου ή κατασκευαστή, σε περίπτωση δημόσιου χώρου σε βάρος των Δημων. Ωστόσο και άλλα μοντέλα για τον επιμερισμό του κόστους  επι της ιδιωτικής περιουσίας είναι δυνατά. Το κόστος επένδυσης για τα container, εσκαφές, εγκατάσταση ποικίλουν ανάλογα με το σύστημα και τον κατασκευαστή/ προμηθευτή και να είναι από μερικές χιλιάδες έως δέκα χιλιάδες ευρω για ημιυπόγειες δεξαμενές και υπόγεια container. Μια αναβάθμιση με γερανό  ενός ήδη υπάρχοντος απορριματοφόρου (αν είναι αυτό  απαραίτητο), για να αδειάζει ένα Ημι-UFC και UFC με ένα σύστημα γάντζου κοστίζει περιπου 50.000 έως 60.000 ευρω ανά όχημα (εις βάρος του μεταφορέα ή του Δήμου). Υπολογιζόμενο κόστος συντήρησης (συντήρηση και καθαρισμός) για Ημι-UFC και UFC είναι από 140.- μέχρι 400.- ανα container και έτος.. Το πως επιμερίζεται το κόστος για τη συντήρηση και τον καθαρισμό θα πρέπει να ρυθμιστεί εξαρτωμενο απο το σε ποιο ανήκει το container (ιδιώτης ή Δήμος). Το κόστος για ένα UFC (συμπεριλαβανομένου των κατασκευών και το σύστημα ζύγισης) ανέρχεται περιπου σε 120.000 μέχρι 180.000.- ευρω.

 

 

---

[i] Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μια σύνθεση των θέσεων των υπηρεσιών-logistics συλλογής των αστικών αποβλήτων και ανακύκλωσης δύο πόλεων της Ευρώπης, του Αμβούργου και της Ζυρίχης , σχετικά με τον ορθολογικό προγραμματισμό της διαχείρισης του αντικειμένου. [Εγχειρίδιο καλής λειτουργίας του logistic αστικών αποβλήτων για κοινοτητες και πόλεις, Υπηρεσία τεχνικών έργων της πόλης της Ζυρίχης 2013 (http://www.awel.zh.ch/dam/baudirektion/awel/abfall_rohstoffe_altlasten)και, Η πολιτική της διαχείρισης  των αστικών αποβλήτων στο Αμβούργο, (http://www.hamburg.de/abfall)]. Οι θέσεις που προβάλλονται στο παρακάτω κείμενο ειναι προσαρμοσένες αν οχι 100% , τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο μέρος στις συνθήκες  που επικρατούν στην  πόλη της Θεσσαλονίκης, αγνοώντας τυχόν  ύπαρξη μιροπολιτικών ή ακόμα και συνδικαλιστικών συμφερόντων εντός των υπηρεσιών ή ακόμα και της διοίκησης  του Δήμου, που μπορει να εγκλωβιζουν μια ορθολογικη μεταρρύθμιση του συγκεκριμενου τομέα των υηρεσιών.

Υπογειοποίηση κάδων απορριμμάτων στο κέντρο της πόλης

Υπογειοποίηση κάδων στο κέντρο της πόλης
Απόσπασμα επικαιρότητας ΜΜΕ: “Την υπογειοποίηση 80 κάδων, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σχεδιάζει να υλοποιήσει μέχρι τον επόμενο χρόνο, ο δήμος Θεσσαλονίκης, που σύντομα αναμένεται να προχωρήσει στην ανάδειξη αναδόχου, μέσω σχετικού διαγωνισμού που θα προκηρύξει άμεσα.” [parallaxi - May 11, 2017

Αν προσέξουμε την ιεραρχία των λέξεων ‘προχωρώ’, ‘προκηρύσσω’, ‘διαγωνισμό’ ‘αναδεικνύω(-εται) ανάδοχο’, έχει μια λογική. Όμως τι έχει συμβεί πριν από την απόφαση του Δήμου να προχωρήσει? 

Έχει βάλει τους στόχους μιας στρατηγικής όπως παρακάτω στο σχέδιο των αξόνων στρατηγικής διαχείρισης απορριμμάτων 2014-2020, στο οποίο αναφερόταν το 2015 και με ποια προτεραιότητα  στη σημαντικότητα κάθε βήματος?

• «Εκσυγχρονισμός της συλλογής και αποκομιδής με βελτίωση της εικόνας της πόλης και της λειτουργικότητας
• Διαλογή στην πηγή και αποκομιδή ειδικών ρευμάτων δημοτικών απορριμμάτων
• Ενίσχυση της επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων
• Σχεδιασμός και εφαρμογή ρεύματος συλλογής και αξιοποίησης βιολογικών ποβλήτων
• Προώθηση υποστηρικτικών υποδομών και δράσεων για ξεχωριστές ροές αποβλήτων
• Μείωση κόστους διαχείρισης και αξιοποίηση τιμολογιακών εργαλείων άσκησης πολιτικής αποβλήτων
• Θεσμική υποστήριξη της στρατηγικής και επιχειρησιακή αναβάθμιση των Υπηρεσιών
• Δημοσιότητα – Ευαισθητοποίηση
• Διατύπωση και προώθηση τοπικού συμφώνου για τη διαχείριση των απορριμμάτων στο πρότυπο της Local Agenda 21»

Αν αναλογιστεί ο κάθε πολίτης, πως είναι η κατάσταση στον τομέα της καθαριότητας στην πόλη, τι θα απαντήσει? Εκτός βέβαια από το περίφημο Ε’ και μέρος του Α’ Δημοτικού Διαμερίσματος και συγκεκριμένα το κέντρο και το μέρος της νέας παραλίας, η βιτρίνα της πόλης όπως θέλουν να αποκαλούν τους δυο αυτούς χώρους κάποιοι «τουριστικοί πράκτορες» της πόλης.


Προκαταρκτικά: Έδωσε στη δημοσιότητα ο Δήμος ή οι τεχνικές υπηρεσίες του μια μπροσούρα – όχι την έκθεση σκοπιμότητας και την τεχνική περιγραφή- απλα μια εκλαϊκευμένη μπροσούρα σχετικά με την υπογειοποίηση, να καταλάβει τόσο ο Δημοτικός Σύμβουλος όσο και ο Δημότης τι είναι αυτό και πως θα λειτουργεί.???


Όχι τεχνικά πως θα λειτουργεί. Όχι, αλλά το Concept σύμφωνα με την στρατηγική? Προσωπικά δεν έχω διαβάσει κάτι τέτοιο. Σας παραθέτουμε όμως παρακάτω αρκετά στοιχεία που θα μπορούσατε να ενσωματώσετε σε μια τέτοια μπροσούρα αν το αποφασίσετε τελικά

Σήμερα μέσα του 2017, αντί προβληματισμού και διερεύνησης πως θα μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων -όχι από μόνος του φυσικά- και ειδικά των μεικτών αποβλήτων με έναρξη έστω και σε πιλοτική μορφή της διαλογής σε πηγή σε ένα ΔΔ ή ακόμα και σε μερικά τετράγωνα για να αναγνωρίσουν οι ειδικοί προβλήματα και στενώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα (logistics) αποκομιδής, προτιμά το κατεστημένο πάλι την υπογειοποίηση των κάδων. 

Απλά να κρυφτούν τα σκουπίδια και να βελτιώσουμε το logistic της αποκομιδής για να μη τρέχουμε κάθε τόσο στο κέντρο να αδειάζουμε τους κάδους και μας βλέπουν οι αλλοδαποί επισκέπτες τι απόβλητα έχουμε, και ποια είναι τελικά η ανακύκλωση που ένας Παπάς ξαφνικά την προσδιόρισε αυθαίρετα στο 10%. Δεν μειώνονται τα μεικτά απορρίμματά μιας πόλης με το να τα κρύβουμε υπογείως.


Η χωματερή ή όποιος χώρος υγειονομικής ταφής θα δέχεται τα ίδια και ίσως και περισσότερα απόβλητα έτσι, γιατί έχει σχέση και με την λογική του πολίτη, « δεν βλέπει, δεν τον καίει, πετάει σκουπίδια», θα είναι και ενδιαφέρον εκτός αυτού να πετάει σκουπίδια και να εξαφανίζονται με ένα μαγικό ραβδάκι κάτω από το έδαφος. Στην αρχή σίγουρα θα έχει και αύξηση. Είναι η περιέργεια βλέπεις να πατάς ανοξείδωτο λεβιέ χωρίς να σου έρχεται η μυρωδιά των σκουπιδιών.


Σίγουρα η υπογειοποίηση έχει πλεονεκτήματα στα πλαίσια των παραπάνω αξόνων στρατηγικής αλλά που, σε ποια πόλη? Σε μια πόλη που ο Δήμος ο ίδιος πρωτοστατεί στην διαλογή και στην ανακύκλωση αλλά και στην καθαριότητα των σημείων συλλογής και αποκομιδής των απορριμμάτων. Βλέπε, παρατήρησε και αποφάνσου για την πόλη σου. Σε μια πόλη που υπάρχει διαλογή, δηλαδή ανακύκλωση ας πούμε μέχρι και 60-70% και μειώνεται έτσι ο όγκος των μεικτών αποβλήτων αντίστοιχα και εξοικονομεί ο Δήμος πόρους σε μια περίοδο που πρέπει να φροντίζει για τους φειδωλούς πόρους που έχει. Όμως εδώ? Δεν είναι γκρίνια αυτό, αλλά απόγνωση γιατί ο ίδιος ο Δήμος απαξιώνει του δημότες με το χάος και την σπασμωδικότητα που αντιδρά ή που δεν αντιδρά, σε βασικές ανάγκες ενός βασικού αστικού προφίλ την υγιεινής και της καθαριότητας σε μια πόλη. Αν δεν απατώμαι ο Δήμος ανήκει στο δίκτυο πράσινων πόλεων. Για ποιο λόγο?


Εδώ θέλουμε να αναφέρουμε σαν συγκριτικό παράδειγμα της πόλης Ζυρίχη με 350.000 κατοίκους. Γιατί δεν μπαίνει μια αρχή που να έχει βιώσιμα ποιοτικά χαρακτηριστικά για την πόλη και το αστικό περιβάλλον διαβίωσης των κατοίκων, να εμπλουτίζει ένα αειφορικό προφίλ της πόλης. Σχετικά με τα απορρίμματα τι μπορούμε να πούμε για την πόλη? Πώς να την χαρακτηρίσουμε ? Ας αναφερθεί ο Guru των δημοτικών υπηρεσιών που έχει σφηνωθεί στην καρέκλα της εξουσίας. Πως θα χαρακτήριζε την πόλη του, προφανώς χωρίς την αποποίηση των ευθυνών του πολίτη σχετικά με τα αστικά απόβλητα?

Ωραία και καλά προχωράτε στην προκήρυξη. Ο Δήμος δηλαδή ο δημότης πληρώνει την επένδυση των υποδομών. Ποιος συλλέγει την ανακύκλωση ποιος χρησιμοποιεί και εμπορεύεται το πλαστικό το αλουμίνιο το χαρτί? Με τι κάδους ή θα το δώσετε σε ιδιώτη οπότε το αναλαμβάνει όλο το πακέτο? Δεν μας λέτε. Υπόγειοι κάδοι, ημιυπόγειοι κάδοι, υπόγειοι κάδοι συμπίεσης. Ποιάς χωρητικότητας? Και εσείς μπορεί να ξέρετε σαν υπηρεσία. Δεν θα πρέπει να γνωρίζουν οι Δημότες από όλα αυτά που θα γίνουν που και πως θα γίνουν με τι κόστος και αν αυτό θα έχει θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις στην χρέωση των δημοτικών τελών ανά νοικοκυριό και στην ποιότητα της καθημερινότητάς του. Βγάλτε το στη διαβούλευση να πουν και οι πολίτες την γνώμη τους και σχετικά με την στρατηγική σας. Ποιος πληρώνει ποιος κερδίζει από αυτό? Παρακάτω τα πλεονεκτήματα που βλέπετε εσείς (από την απόφαση για την προκήρυξη το 2015): 

 Ας πάρουμε ένα-ένα τα σημεία:

1. Σημείο 1 σωστό.
2. Σημείο 2 αστείο έως παράδοξο βλέποντας την εικόνα της πόλης, αυτό σίγουρα από την βιβλιογραφία το εξέλαβε κάποιος σαν καινοτομία, γύρεψα παντού δεν βρήκα κάτι σχετικά με αυτή την σχέση δηλαδή υπόγειοι κάδοι και βελτίωση του μικροκλίματος. Μικρόκλιμα στην πόλη σχετίζεται βασικά με αστικό πράσινο (δένδρα, θάμνοι π.χ) και με νερό(????) με μείωση της υπερθέρμανσης κάτι που δεν θα συμβαίνει στο συγκεκριμένο σημείο(???) με σκίαση(????). Όσο λιγότερο χρόνο ένα υλικό διατηρεί τη θερμότητα ή αλλιώς όσο πιο γρήγορα η θερμότητα απομακρύνεται από την επιφάνεια του, τόσο πιο θετική η επίδραση στο τοπικό κλίμα, κάτι που δεν θα συμβεί με τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν.
3. Σημείο 3 επαναλαμβάνεται το σημείο 1.
4. Σημείο 4 επαναλαμβάνεται το σημείο 1.
5. Σημείο 5. Εδώ θα πρέπει να υπάρχει μηδενική μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και οι σωστές προδιαγραφές των κάδων το επιτρέπουν αυτό.
6. Σημείο 6 επαναλαμβάνεται αναλυτικότερα το σημείο 1.
7. Σημείο 7 σωστό, δεν θα ψάχνουν οι άστεγοι στα συμβατικά οι Ρομά στην ανακύκλωση και τα ζώα και πουλιά στα απορρίμματα.
8. Σημείο 8 σωστό.
9. Σημείο 9, εννοείται η φορτοεκφόρτωση των κάδων.
10. Σημείο 10 μείωση των διαδρομών άρα μείωση του κόστους. Ο πολίτης τι θα έχει από αυτό και μη μας πείτε σχετικά με μείωση του διοξειδίου ή μονοξειδίου του άνθρακα?
11. Σημείο 11 λάθος (και το βλέπετε και στον προϋπολογισμό σας, 9.000 ευρώ ανά γερανό και για αυτά τα οχήματα που μπορούν να προσαρμοστούν, δεν είναι όλα τα λιγότερα μπορούν). Βέβαια εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το ποσό των 9.000 ευρώ φαίνεται λίγο χαμηλό για την επένδυση.

Δεν διαβάσαμε πολλά, γιατί η λέξη αειφορία δεν σας λέει κάτι:

1. Δεν υπάρχει η λέξη διαλογή στη πηγή (αειφορία)

2. Στο σημείο 1 θα προσέθετα και αναβάθμιση (τονίζοντας) του δημόσιου χώρου,

3. για την υγεία, (κοινωνική περιβαλλοντική αειφορία)

4. για την ασφάλεια του πολίτη( κοινωνική αειφορία)

5. Ασφαλής και εύκολη πρόσβαση των ΑΜΕΑ 

6. εξοικονόμηση χώρου, εάν αυτό είναι εφικτό στη δόμηση της πόλης (υποστηρικτικό στον αστικό σχεδιασμό) 

7. Θα υπάρχει διάθεση των σάκων απορριμμάτων (θα είναι με τέλος ή χωρίς τέλος) στο container είναι δυνατή ανά πάσα στιγμή. 

Ειδικά σε ζεστές περιόδους μπορεί να γίνει η συλλογή χωρίς οσμές περιορισμός στις αναθυμιάσεις και μυρωδιές εάν υπάρχει διαλογή στη πηγή. Η μη διαλογή στην πηγή και η σύνθεση των απορριμμάτων στο Δήμο Θεσσαλονίκης δεν βοηθάει τα απορρίμματα να μην εκλύουν οσμές. Ιδιαίτερα σε ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες. 

8. Μακροπρόθεσμα αναμένονται υψηλότερη αποδοτικότητα και χαμηλότερο κόστος στην εφοδιαστική αλυσίδα των απορριμμάτων. Ένας έως δύο εργαζόμενοι ανά όχημα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της διαδρομής, ανάλογα το χώρο (οικονομική αειφορία). 

9. Ενεργή συμβολή στην υγεία των χειριστών των οχημάτων και των εργαζομένων (κοινωνική αειφορία). 

10. Συνιστάται η χρήση σάκων με χρέωση τελών

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις
1. Κατάλληλες θέσεις θα πρέπει να είναι προσβάσιμες σε 200 μέτρα με τα πόδια για όλους τους κατοίκους στην περίμετρο της συλλογής.
2. Τα απορριμματοφόρα πρέπει να έχουν ειδικό εξοπλισμό για ανύψωση του container και τα συστήματα εκκένωσης των (π.χ. γάντζο γερανού σε ένα οπίσθιο φορτωτή ή άγκιστρο του οχήματος).
3. Για τις υπέργειες προϋποθέσεις στάθμευσης στο χώρο χρειάζεται ιδιαίτερη μνεία.
4. Επίσης θα πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι από εμπειρίες στο εξωτερικό οι ημιυπόγειοι κάδοι και συγκεκριμένα η μήτρα των κάδων μέσα στην οποία τοποθετείται το δοχείο με τη σακούλα των 2 mm πάχους δεν θα πρέπει να είναι από πλαστικό καθώς σε περίπτωση εισόδου βροχή στη φρεάτιο του δοχείου ανυψώνεται! Γι αυτό τοποθετείται μέσα στο έδαφος κύλινδρος από μπετόν ή εσοχή για την συλλογή των υδάτων


Κόστος

1. Στην ιδιωτική οικιστική ανάπτυξη η απόκτηση των συστημάτων συλλογής υπόγειας συλλογής γίνεται σε βάρος του ιδιοκτήτη του ακινήτου ή κατασκευαστή, σε περίπτωση δημόσιου χώρου σε βάρος των Δήμων. Ωστόσο και άλλα μοντέλα για τον επιμερισμό του κόστους επί της ιδιωτικής περιουσίας είναι δυνατά.

2. Το κόστος επένδυσης για τα container, εκσκαφές, εγκατάσταση ποικίλουν ανάλογα με το σύστημα και τον κατασκευαστή/ προμηθευτή και να είναι από μερικές χιλιάδες έως δέκα χιλιάδες ευρώ για ημιυπόγειες δεξαμενές και υπόγεια container. Μια αναβάθμιση με γερανό ενός ήδη υπάρχοντος απορριμματοφόρου (αν είναι αυτό απαραίτητο), για να αδειάζει ένα Ημι-UFC και UFC με ένα σύστημα γάντζου κοστίζει περίπου 40.000 έως 50.000 ευρώ ανά όχημα (εις βάρος του μεταφορέα ή του Δήμου).

3. Υπολογιζόμενο κόστος συντήρησης (συντήρηση και καθαρισμός) για Ημι-UFC και UFC είναι από 140.- μέχρι 400.- ανά container και έτος.. Το πως επιμερίζεται το κόστος για τη συντήρηση και τον καθαρισμό θα πρέπει να ρυθμιστεί εξαρτώμενο από το σε ποιο ανήκει το container (ιδιώτης ή Δήμος).
4. Το κόστος για ένα UFC συμπίεσης (συμπεριλαμβανομένου των κατασκευών και το σύστημα ζύγισης) ανέρχεται περίπου σε 120.000 μέχρι 180.000.- ευρω.
Ας μας πει κάποιος τι σκοπό έχουν οι υπηρεσίες του Δήμου να κάνουν με όραμα και αειφόρο προγραμματισμό εμπλέκοντας και τους πολίτες στο όλο σχέδιο, να δούμε τι θα πρότειναν οι πολίτες πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση για οποιοδήποτε σύστημα διάθεσης αστικών αποβλήτων, για να έρθουν και προ των ευθυνών τους μετά.
Το έχω ξαναρωτήσει από αυτό το βήμα: Ποιο είναι το βιώσιμο ολοκληρωμένο προφίλ της πόλης της Θεσσαλονίκης? Από όλα τα παραπάνω που αναφέρει το στρατηγικό σας σχέδιο τι θα πράξετε πρώτα στα πλαίσια μιας λογικής ?? Ποιο σύστημα διαχείρισης αστικών αποβλήτων στο μέλλον ευελπιστείτε να υλοποιήσετε. Πως μπορεί να διαφοροποιηθούν τα τέλη ανάλογα με την οικολογική ταυτότητα του πολίτη σε σχέση με το βάρος των αστικών μεικτών αποβλήτών του. Γιατί δεν εφαρμόζεται στην πόλη ο ρυπαίνων πληρώνει? Θα έχουν ένα ενιαίο σύστημα αποκομιδής ή διαφορετικό (μεικτό) ανάλογα των ιδιαιτεροτήτων σε κάποια ΔΔ και γειτονιές. Η διαλογή έστω στην πηγή πως μπορεί να προχωρήσει, η Ατζέντα 21 τι λέει. Όλα αυτά δεν θα ήταν καλό να το διαβουλευόταν με τους κατοίκους των ΔΔ. Δεν βλέπετε την εικόνα στους δρόμους στους χώρους που είναι σταθμευμένοι οι κάδοι των μεικτών και των προς ανακύκλωση υλικών?

Βάλτε μια αρχή κάπου, όχι πάλι αποσπασματικά – ουάου υπογειοποίηση κάδων προς χάριν εντυπώσεων. Καμία ΤΑ στο εξωτερικό τουλάχιστον από τα κράτη για τα όποια ενημερώνομαι τακτικά και έχουν κατά 80% την διαχείριση των απορριμμάτων σίγουρη με 85% ανακύκλωση στη πηγή δεν έχει βάλει προτεραιότητα την υπογειοποίηση πριν υλοποιήσει ένα μέρος της διαλογής στην πηγή με σκοπό την μείωση των συμβατικών – μεικτών αποβλήτων.

Να ενημερωθούν οι του ΔΣ επίσης και σχετικά με το λεγόμενο «αστικό ορυχείο» σαν motto για τον σχεδιασμό μέτρων σχετικά με την διαχείριση και ανακύκλωση αστικών αποβλήτων.

Η Θεσσαλονίκη και κάθε πόλη της χώρας μας έχει ίσως ανάγκη από ένα multi modal σύστημα συλλογής και ανακύκλησης και επαναχρησιμοποίησης ίσως σε πρώτες ύλες. Δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο με ένα σύστημα συλλογής και αποκομιδής αστικών αποβλήτων και να δίνουμε έμφαση μόνο στο κέντρο επειδή έχουμε εμμονή με την εμπορικότητα του κέντρου που πρέπει να αυξηθεί σημαντικά για τους αλλοδαπούς επισκέπτες. Η «πολεο-δόμηση είναι διαφορετική σε κάποια ΔΔ και κάποιες γειτονιές, από μια που θα βοηθούσε την υπογειοποίηση των κάδων απορριμμάτων.

Όσο αφορά την ανακύκλωση και τους επί πλέον πόρους που μπορεί να έχει ‘ένας Δήμος: Στην Γερμανία το 2016: «Με σαφή πλειοψηφία, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο ενέκρινε ένα αίτημα των κόκκινων-πράσινων κυβερνόντων κρατιδίων: Στο μέλλον οι τοπικές αρχές, η ΤΑ, θα είναι υπεύθυνες για τη συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών . Μέχρι στιγμής αυτό είναι οργανωμένο από την ιδιωτική οικονομία.» Γιατί το κάνει μια χώρα με ιστορία στον ομοσπονδιακό τρόπο διακυβέρνησης και χωρίς μεγάλα προβλήματα χρηματοδότησης των δημοτικών καθηκόντων?
Και τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο πιστεύω. Αυτό που κάνει ο Δήμος να ενημερώνει παθητικά τον πολίτη μέσω διαδικτύου και να υποστηρίζει, ότι έχει διαβουλευτεί τον πολίτη είναι ότι ποιο αστείο που μπορεί κάποιος να ακούσει από μία κυβέρνηση μιας ΤΑ. 

Κόστος υπόγειων κάδων αστικών αποβλήτων[1]  

Υπόγειοι κάδοι απορριμμάτων με χωρητικότητα 5 m3 με ένα κανονικό πρότυπο κατασκευής (χωρίς πρόσθετες επιλογές και εφαρμογές) κοστίζει, ανάλογα με τον προμηθευτή ή κατασκευαστή και το μοντέλο που εγκαθίσταται μεταξύ 12 000 και 23 000 Euro Χωρίς ηλεκτρονικές επιλογές όπως σύστημα ζύγισης, δείκτη στάθμης ή σύστημα πρόσβασης κλειδαριάς ή κωδικού). Σε αυτό το κόστος είναι μέσα και οι δαπάνες για την κατασκευή με θεμέλιο, η επένδυση του φρεατίου, ο υπόγειος κάδος- δοχείο, η επίχωση και η εργασία διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου με επίστρωση κλπ. Εδώ ¼ περίπου του κόστους θα είναι τα έργα εκσκαφής και θεμελίωσης σαν ενδεικτικό σημείο - ανάλογα με την χωροθέτηση και τις εδαφολογικές συνθήκες.

 

Υπόγειοι κάδοι με 5 m3 χωρητικότητα, όπως λειτουργεί ο οργανισμός ER Ζ διάθεσης και ανακύκλωσης Ζυρίχης (επί παραγγελία) κοστίζει, τοποθετημένο με απολήξεις επίστρωση περίπου 45 000 έως 55 000.

 
Το κόστος , ανάλογα με τη χωροθέτηση και τη θέση  του στο έδαφος κατασκευής θεμελίωσης και του εξωτερικού κελύφους υπολογίζεται περίπου στο 1/4 και 3/4 για  το ενδοδαπέδιο δοχείο απορριμμάτων (δοχείο αποβλήτων).

Στους ημιυπόγειους κάδους έχουμε παρόμοιες δαπάνες όπως στους υπόγειους κάδους. Για το δοχείο στο ημιυπόγειο σύστημα έχουμε ένα κόστος αγοράς περίπου 4500 - 6500 Euro  (χωρίς ηλεκτρονικές επιλογές όπως σύστημα ζύγισης, δείκτη στάθμης ή σύστημα πρόσβασης κλειδαριάς ή κωδικού). Υπόγειο δοχείο συμπίεσης κοστίζει μεταξύ 109 500 και 165 000 Euro

Λειτουργικά έξοδα (κόστος λειτουργίας για συντήρηση και καθαρισμό)

Πληροφορίες σχετικά με το κόστος συντήρησης (έλεγχος, καθαρισμός, επισκευή, κλπ) για υπόγεια και ημιυπόγεια δοχεία, χωρητικότητας 5 m3 κυμαίνονται μεταξύ  120 και 340  ευρώ ανά έτος και ανά τεμάχιο. Στην πραγματικότητα, υποτίθεται ότι οι υπόγειοι ή ημιυπόγειοι κάδοι θα έχουν μια ζωή τουλάχιστον δέκα ετών, το δε εξωτερικό κέλυφος 20 χρόνια.

Το κόστος του εφοδιαστικού συστήματος (logistics)

Το κόστος logistics περιλαμβάνει το άδειασμα του δοχείου (συλλογής), ο χρόνος ελιγμών του οχήματος μεταξύ των δοχείων και η μεταφορά στο σημείο διάθεσης (συμπερ. και εκφόρτωσης) στο τέλος ενός δρομολογίου. Ο οργανισμός Διάθεσης και Ανακύκλωση Ζυρίχης υποθέτει για τα υπόγεια δοχεία ένα κόστος για άδειασμα μεταξύ 20 και 42 euro ανά κάδο (ανάλογα με τον χρόνο διάρκειας της σύνδεσης και τους ελιγμούς).

Τι πρέπει να προσέξει κάποιος σχετικά με τις απαιτήσεις της χωροθέτησης για υπόγεια  συστήματα;

Οι προϋποθέσεις για το σημείο χωροθέτησης πρέπει να είναι απόλυτα συντονισμένες με τον προμηθευτή του συστήματος, την πολεοδομία και τον μεταφορέα. Ειδικότερα, πρέπει να τηρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Δημόσιος ή ιδιωτικός χώρος: Υπόγεια δοχεία σε ιδιωτική περιουσία ο πελάτης  ή οι ιδιοκτήτες ακινήτων που θα εγκατασταθεί το δοχείο να ενημερωθεί από την κοινότητα σχετικά με τις συγκεκριμένες απαιτήσεις στην περιοχή. Σε δημόσια περιουσία, την ευθύνη την έχει ο Δήμος.

• Ασφάλεια χρήσης και αδειάσματος: Τα υπόγεια δοχεία θα πρέπει να είναι με τέτοιο τρόπο προσαρμοσμένα έτσι ώστε ο χρήστης να μη κινδυνεύει (για παράδειγμα, από την κυκλοφορία ή κάτι ανάλογο). Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι οι πεζοί δεν θα επηρεαστούν κατά την εκκένωση του δοχείου.

• Δυνατότητα ελιγμού  για τα οχήματα: Όταν ο κάδος είναι σε αδιέξοδο θα πρέπει να υπάρχει μια περιοχή ελιγμού στην διάθεση των οχημάτων. Επιπλέον, προτείνουμε σε διάφορους παρόχους υπόγειων συστημάτων να έχουν ένα πλάτος δρόμου τουλάχιστον 2,8 μέτρα ελεύθερο.

• Χώρος για το άδειασμα: Το εύρος λειτουργίας του  γερανού αδειάσματος (περιοχή περιστροφής) σχετικά με τ απορριμματοφόρο όχημα μπορεί να απαιτήσει μια ακτίνα μεταξύ 3 και 8,5 μέτρα, ανάλογα με το σύστημα και την τοποθεσία. Μέσα σε αυτό το εύρος μπορεί να υπάρχουν εμπόδια (για παράδειγμα, παγκάκια, αυτοκίνητα, κλπ). Από την πλευρά του οχήματος προς τα υπόγεια δοχεία, συνιστάται επιπλέον να εξασφαλιστεί μια σαφή περιοχή λειτουργίας  τουλάχιστον 7 μέτρα  - ανάλογα με το σύστημα και ανύψωσης του γερανού.

• Ανθεκτικότητα και η κλίση του εδάφους: Το έδαφος γύρω από το δοχείο θα πρέπει να είναι σε θέση να αντέξει ένα φορτίο τουλάχιστον 30 τόνους. Μια κλίση του εδάφους περισσότερο από 12% σε κάθε κατεύθυνση δεν συνιστάται. Η κλίση του εδάφους στην περιοχή της που θα σταματήσει το όχημα  δεν πρέπει να υπερβαίνει  κατ 'ανώτατο όριο το 8%!

• Ενισχυμένα κράσπεδα τερματισμού: Κατά την εγκατάσταση υπόγειων  κάδων χρειάζεται μια ενισχυμένη περίμετρος της τάξης των 1,5 μέτρων (όπως με άσφαλτο, τούβλα, πλάκες πεζοδρομίου, κλπ).

Πάνω σε ποιά βάση μπορεί να υπολογιστεί ο απαιτούμενος αριθμός των υπόγειων δοχείων και οι τοποθεσίες τους;

Χρήσιμες ενδεικτικές οδηγίες για τέτοιες εκτιμήσεις σύμφωνα με βόρειοευρωπαικά στοιχεία εφοδιαστικής αστικών αποβλήτων και ανακύκλωσης είναι:

• Ένας υπόγειος ή ένας ημιυπόγειος κάδος για απορρίμματα που έχει χωρητικότητα 5 κυβικών μέτρων αντιστοιχεί σε πέντε έως επτά δοχεία 770 λίτρων τροχήλατα  (ανάλογα με το σύστημα και από τον τύπο και το μοντέλο). Έτσι, η εβδομαδιαία ποσότητα σκουπιδιών που μπορεί να συλλεχθεί είναι από 40 έως 60 διαμερίσματα  και ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή και ο αριθμός των ατόμων ανά νοικοκυριό.

Συγκριτικά: Ένα δοχείο τροχήλατο 770-λίτρων είναι συνήθως για ένα μέγιστο των 10 οικιστικών μονάδων και μπορεί να γεμίσει με δώδεκα σακούλες απορριμμάτων των  35-λίτρων η κάθε μία.

• Εάν πρέπει να εξυπηρετηθούν λιγότερες μονάδες κατοικίας, μπορούν να επιλεγούν και μικρότερα συστήματα υπογειοποίησης, για παράδειγμα, με χωρητικότητα 3 κυβικών μέτρων. Αυτός ο όγκος αντιστοιχεί σε τρεις έως τέσσερεις τροχήλατους κάδους 770-λίτρων (ανάλογα με το σύστημα και τον τύπο και το μοντέλο) και είναι επαρκής για περίπου 25 διαμερίσματα.

• Ένα μεγάλο υπόγειο container πάνω από 12 κυβικά μέτρα έχει νόημα μόνο για πάνω από 50 μονάδες διαμερισμάτων.

Κόστος

1.     Στην ιδιωτική οικιστική ανάπτυξη η  απόκτηση των συστημάτων συλλογής υπόγειας συλλογής  γίνεται σε βάρος του ιδιοκτήτη του ακινήτου ή κατασκευαστή, σε περίπτωση δημόσιου χώρου σε βάρος των Δήμων. Ωστόσο και άλλα μοντέλα για τον επιμερισμό του κόστους  επί της ιδιωτικής περιουσίας είναι δυνατά.

2.     Το κόστος επένδυσης για τα container, εκσκαφές, εγκατάσταση ποικίλουν ανάλογα με το σύστημα και τον κατασκευαστή/ προμηθευτή και να είναι από μερικές χιλιάδες έως δέκα χιλιάδες ευρώ για ημιυπόγειες δεξαμενές και υπόγεια container. Μια αναβάθμιση με γερανό  ενός ήδη υπάρχοντος απορριμματοφόρου (αν είναι αυτό  απαραίτητο), για να αδειάζει ένα Ημι-UFC και UFC με ένα σύστημα γάντζου κοστίζει περίπου 40.000 έως 50.000 ευρώ ανά όχημα (εις βάρος του μεταφορέα ή του Δήμου).

3.     Υπολογιζόμενο κόστος συντήρησης (συντήρηση και καθαρισμός) για Ημι-UFC και UFC είναι από 140.- μέχρι 400.- ανά container και έτος.. Το πως επιμερίζεται το κόστος για τη συντήρηση και τον καθαρισμό θα πρέπει να ρυθμιστεί εξαρτώμενο από το σε ποιο ανήκει το container (ιδιώτης ή Δήμος). Κάθε πότε θα καθαρίζεται το δοχείο?

4.     Το κόστος για ένα UFC συμπίεσης (συμπεριλαμβανομένου των κατασκευών και το σύστημα ζύγισης) ανέρχεται περίπου σε 120.000 μέχρι 180.000.- ευρώ.

 

Ποιο σύστημα συλλογής-αποκομιδής επιλέγεται

Κάθε Δήμος επιλέγει να οργανώσει  τη συλλογή των αστικών αποβλήτων με ένα σύστημα ανάλογα τις προϋποθέσεις που υπάρχουν στα Δημοτικά Διαμερίσματα και στις γειτονιές. Δεν υπάρχει  τυποποιημένο σύστημα για ένα Δήμο. Δεν υπάρχει ιδανικό σύστημα. Μέγεθος Κοινότητας/Δήμου, οικιστική δομή, ανάγκες του πληθυσμού, προϋπολογισμός, χώρος και υπάρχον προσωπικό είναι σημαντικοί παράγοντες, που επηρεάζουν την απόφαση πως οργανώνεται η συλλογή των αστικών αποβλήτων.

---

[1] Επειδή είναι λογικό να αναφερθούμε και σε τιμές αγοράς, επέλεξα να αναφερθώ σε  τιμές ευρώ στην Ελβετία το 2014.

Αρχίζει το Ελ Νίνιο - η αύξηση της θερμοκρασίας στον Βόρειο Ατλαντικό ως συνέπεια;Κεντρικές ερωτήσεις σχετικά με το φαινόμενο.

 Αρχίζει το Ελ Νίνιο - η αύξηση της θερμοκρασίας στον Βόρειο Ατλαντικό ως συνέπεια;Κεντρικές ερωτήσεις σχετικά με το φαινόμενο. 

Το Ελ Νίνιο έχει αρχίσει και θα οδηγήσει σε ακραίες καιρικές συνθήκες τους επόμενους μήνες - μαζί με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Οι ημέρες κατά την διάρκεια ενός El Nino γίνονται μακρύτερες, γιατί η Γη γυρίσει πιο αργά.

Ακραίες καιρικές καταστάσεις σε πολύ διαφορετικές περιοχές του κόσμου μας σχετίζονται με το κλιματικό φαινόμενο Ελ Νίνιο. Ο φυσικός Josef Ludescher διεξάγει έρευνα για την ανάπτυξη ακριβών μοντέλων πρόβλεψης για το Ελ Νίνιο.

Πλημμύρες στη Χιλή, θερμοκρασίες ρεκόρ στο Βιετνάμ - αυτές οι ακραίες καιρικές καταστάσεις σε πολύ διαφορετικές περιοχές του κόσμου μας σχετίζονται και οι δύο με το ίδιο κλιματικό φαινόμενο: El Niño. Οι επιστήμονες αναμένουν περισσότερα καιρικά φαινόμενα τους επόμενους μήνες που μπορούν να αποδοθούν στο Ελ Νίνιο: Ζέστη, ξηρασία, καταιγίδες.

Πώς ακριβώς προκύπτει αυτό το κλιματικό φαινόμενο; Και είναι επίσης υπεύθυνο για την ασυνήθιστη αύξηση της θερμοκρασίας του Βόρειου Ατλαντικού;

"States of the Changing Earth System" του Potsdam Institute for Climate Impact Research. Η κύρια ερευνητική δραστηριότητα του φυσικού επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ακριβών μοντέλων πρόβλεψης για το Ελ Νίνιο.

Η  IMO  θεωρεί ότι θα κρατήσει τουλάχιστον ένα χρόνο.

 

Όταν ξεκινάει το El Nino  τι συμβαίνει στην ατμόσφαιρα και τους ωκεανούς του πλανήτη  μας?

Το φαινόμενο αυτό δημιουργείται μέσα από ένα παιγνίδι μεταξύ ατμόσφαιρα και ωκεανού. Συνήθως έχουμε στους ωκεανούς ανέμους που πνέουν από ανατολή προς δύση, και φυσικά σπρώχνουν το νερό προς την ίδια κατεύθυνση. Αυτό το νερό αυξάνει τη θερμοκρασία τους στο δρόμο προς τη δύση και  staut sich πριν την Ινδονησία και εκεί πραγματικά είναι το νερό πλέον 0,5 μτρ υψηλότερο από ότι στην ακτή του Περού. Το νερό αυτό στο Περού που έχει διαφύγει προς δυσμάς αναπληρώνεται από νερό που έρχεται από χαμηλότερα βάθη και είναι ψυχρότερο, και έτσι έχουμε  ανατολικά  στη Δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής 20 βαθμούς C ενώ στα δυτικά στην Ινδονησία 28-29 βαθμούς.

Οι άνεμοι αδυνατούν, που αυτό πάει να πεί ότι το ΄συτημα δεν είναι πλέον σε ισορροπία , και έτσι το νερό πρέπει να =μετακινηθεί προς ανατολάς κάτι που συνεπάγεται υψηλότερες θερμοκρασίες και μείωση της διαφοράς θερμποπκρασίας μεταξύ των ακτω΄ν του  Περου και της Ινδονησίας., αυτό πάλι εξασθενεί τους ανέμους που συνεπάγεται πάλι νέα μετακί΄νηση υγρών μαζων προς ανατολάς.

Δυο παράγοντες χρειαζέται το El Nino για να δημιουργηθεί:

·        θερμό νερό στη Δύση που πίαζει το ρόλο του κσυίμου για το El N;ino  και

·        άνεμοι οι οποιοι εξασθενούν.

Το 2014 ειχαμε πάλι θερμό νερό στη δύση αλλα οι άνεμοι δεν ειχαμ εξασθενήσει τόσο ώστε να ωθήσουν τη διεργασία. Κράτησε μονο μερικούς μήνες. Το 2016 που ειχαμε στο full και τους δύο παράγοντες ειχαμε την δημιουργία του πιο ισχυρου El Ninο στην ιστορία μας.

 

Που έχει το Ελ Νίνιο επιδράσεις στο κόσμο?

Το El Nino  επηρεάζει ολο τον πλανήτη αναφορικά με τις καιρικές συνθήκες. Περού θνδ Ισημερινός π.χ. που είναι  περιοχές ξηρασίας βιώνουν πλημύρες. Από την άλλη πλευρά του ωκεανού έχουμ λιγότερες βροχοπτώσεις , ξηρασία και φυσικά με τον κίνδυνο των πυρκαγιών. Στην Αφρική επίση υπάρχουν αλλαγές στις βροχοπτώσεις  με μείωση αυτών στη ζώνη Sahel

 

Πόσο κρατά και πόσο εντονο μπορει να είναι ένα El Nino

Η διάρκεια και η ένταση είναι δύο μεγέθη που σχετίζονται θετικά μεταξύ τους. El Nino οφειλει να διαρκέει τουλάχιστον 5 μήνες για να χαρακτηριστεί σν τέτοιο. Χαρακτηριστικό όμως είναι να διαρκέσει ένα έτος. Και  βεβαιως όσο πιο ασθενές είναι το El Nino τόσο πιο σύντομο είναι.

 

Είναι φανόμενο εκατοντάδων ετων ή είναι σχετικά νέο φαινόμενο?

Το φαινόμενο θεωρείται ότι φτάνει εκατομμύρια χρόνια πίσω αλλα σίγουρη η επιστημονική κοινότητα είναι για χιλιάδες χρόνια. Αυτό το γνωρίχουν από τα κοράλια και από τους κορμούς των δένδρων που μπορουν να δουν πόσο πιο φαρδείς ηταν  οι δακτύλιο των κορμών των δένδρων όπως π.χ. στο Νέο Μεξικό όποου είναι μια σχετικά ξηρή περιοχή αλλα όταν βρέχει τα δενδρα αναπτύσσονται περισσότερο και καλύτερα.

 

Τι θα συμβεί στο μέλλον σύμφωνα με το μοντέλο του Josef Ludescher

Στα πλαίσια του μοντέλου παρατηρούνται συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών γεωγραφιών περιοχών για μεγάλες αποστάσεις. Επικεντρώνονται στον Ειρηνικό ωκεανό και διακρίνει πως οι θερμοκρασίες σε άλλα μέρη σχετίζονται μεταξύ τους. Όσο πιο όμοιες είναι οι θερμοκρασίες σε κάποιες περιοχές τόσο περισσότερο είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους σαν ένα κοινωνικό δίκτυο. Γεωγραφικές περιοχής= άτομα και  οι συνδέσεις μεταξύ του οι φιλίες του δικτύου.

Παρατηρήθηε ότι ένα έτος πριν ξεκινήσει το  El Nino οι συνδ΄σεις μεταξύ περιοχών στον Ειρηνικό ηταν πολύ έντονες και φτάνουμε σε ένα παιγνίθι των θερμοκρασίων στον Ειρηνικό ωκεανό. Με 75% πιθανότητα θα εμφανιστεό το φαινόμενο σύμφωμα με το μοτίβο που παρατηρείται  και αν δεν παρατηρηθεί το μκοτίβο τοτε 9-% δεν εμαφανίζεται το El Nino.

 

Πως συνδέεται το El Nino με την παγκόσμια υπερθέρμανση

Κατά τη διάρκεια ενός El Nino η παγκόσμαι θερμοκρασία αυξάνεται κατά 0,1 έως 0,2 o C  και παρόλου που ειχαμ το La Nina τα τελευταία 2 χρόνια με μείωση κατά 0,1 ο C σίγουρα φέτος θα  προστθεί μια θερμοκρασία 0,2-0,3 ο C και θα φτάσου και θα υπεβούμε λίγο το όριο των 1,5 o C.  Μετα από ένα χρόνο όμως που διαρκεί το El Nino εμφανίζεται το La Nina και μείώνεται πάλι η θερμοκρασία.

 

Υπάρχει εναλλαγή στα δύο φαινόμενα ή θα υπερτερήσει ένα εκ των δύο?

Αυτή η αλληλεπίδραση των φαινομένων υπάρχει εδώ και χιλιετίες. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι οι διαφορές μεταξύ δυτικού και ανατολικού ειρηνικού ωκεανού γίνονται όλο και μεγαλύτερες όποτε δεν υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθεί ένα μόνιμο  El Nino.

 

Υπάρχει αυτή η αγωνία για την υπερθέρμανση του Ατλαντικού, σχετίζεται αυτή με το φαινόμενο του El Nino?

To El Nino χρειάζεται περίπου 5 μήνες μέχρι να διανέμει τις υψηλότερες θερμοκρασίες σε όλο το πλανήτη. Ξεκίνησε τον Ιούνιο σαν κανονικό φαινόμενο οπότε δεν έχει σχέση με την υπερθέρμανση του Ατλαντικού όπου έχει αυξηθεί η θερμοκρασία 0,5 βαθμούς και σε συγκεκριμένες περιοχές 5 βαθμοί!!!

Παρακάτω ειδική μνεία για τον Ατλαντικό

Ο Βόρειος Ατλαντικός είναι 4°C θερμότερος από το συνηθισμένο. Πρόκειται για τιμές ρεκόρ για την εποχή του έτους (...) Οι ωκεανοί θερμαίνονται σταθερά, καθώς απορροφούν περισσότερο από το 90% της πρόσθετης θερμότητας που παράγεται από το ανθρωπογενές φαινόμενο του θερμοκηπίου".

Ποια είναι η αιτία του θερμού ανατολικού Ατλαντικού  

Ανατολικοί-εμπορικοί άνεμοι στη περιοχή του Ατλαντικού είναι αυτή την περίοδο πολύ ασθενείς. Αυτό συνεπάγεται λιγότερη σκόνη της ερήμου Σαχάρα στον αέρα, ώστε μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας να μην εγκλωβίζεται στη σκόνη και να πηγαίνει στους ωκεανούς.

Αυτοί οι ασθενείς άνεμοι έχουν επίσης επίδραση στην ωκεάνια κυκλοφορία και έτσι έχουμε τον ανατολικό Ατλαντικό με έξτρεμ υψηλές θερμοκρασίες  ενώ τον δυτικό Ατλαντικό ασυνήθιστα κρύο. Αυτό συνεπάγεται ότι τα θαλάσσια ρεύματα αλλάζουν.

Επίσης τα πλοία που δεν επιτρέπεται πλέον να εκπέμπουν τόσο πολύ θείο στην ατμόσφαιρα που δεν καταναλώνουν πλέον μαζούτ, η ατμόσφαιρα καθαρίζει και έτσι ο ωκεανός δέχεται περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία από ότι παλαιότερα.

 

Τι σημαίνει ο ζεστός Ατλαντικός για μας στην Ευρώπη.

Θερμό νερό στον Ατλαντικό γενικώτερα σημαίνει μεγαλύτερη εξάτμιση, προώθηση των υδρατμών στην ατμόσφαιρα, που κάποια στιγμή πέφτει σαν βροχή στο έδαφος. Αυτό πάει να πει δυνατές ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις με πλημύρες.

 

Θα βιώσουμε μεγαλύτερους καύσωνες?

Ναι εάν οι αέριες μάζες από τη Σαχάρα πνέουν προς βορά .

 

Είδηση ατυχήματος με ποδηλάτη,νεκροί 5 άτομα