Ναρκισσιστικός τρόπος να σώσεις τον κόσμο[i](?)
Το κίνημα ενάντια στην κλιματική αλλαγή δεν γίνεται πιο
ριζοσπαστικό όταν κολλάει κάποιος το σώμα τους στους δρόμους κυκλοφορίας ή όταν
πετάει σούπα ή χρώμα σε πίνακες ζωγραφικής. Οδηγείται στρατηγικά όλο και περισσότερο
σε αδιέξοδο. 
MAGO / ZUMA Wire
Τα παραπάνω γραφήματα είναι συμπληρώματα του blogger, δεν ανήκουν στο πρωτογενές άρθρο.
Μην ανησυχείτε, δεν έγινε καμιά ζημιά: Ο Βαν Γκογκ είναι σχεδόν άθικτος, αλλά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κάνουν μεγάλη φασαρία για τον ακτιβισμό - αν και ελάχιστα από αυτά για την πετρελαϊκή βιομηχανία, την πληθώρα των Λομπίστων στην COP27 κλπ.
Πρόκειται για το απόλυτο μετα-αστειάκι για τις ιδιοφυΐες αυτού του κόσμου που αγαπούν την τέχνη: δύο ακτιβιστές της ομάδας "Just stop Oil" ρίχνουν ντοματόσουπα από κονσερβα στα ηλιοτρόπια του Βίνσεντ βαν Γκογκ. Οι ημιμαθείς μεσαίες τάξεις αισθάνονται αμέσως αναψοκοκκινισμένες: τόση τέχνη, τόση εξυπνάδα, τόσο ριζοσπαστισμός. Χρησιμοποιώντας ένα πίνακα ζωγραφικής για να επιστήσει την προσοχή (της μάζας) για την κλιματική καταστροφή και τις πετρελαϊκές γεωτρήσεις, τι τρέλα.
Σχεδόν τόσο έξυπνο όσο το να κολλάς με τα χέρια σου στα γραφεία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών ή να μπλοκάρεις τους αυτοκινητόδρομους για τους εργαζόμενους για την περικοπή του χρέους των αφρικανικών χωρών. Κάθε νέα δράση από ομάδες όπως η "Last generation", το "Debt 4 climate" ή το "Just stop Oil" αντιπροσωπεύει μια μορφή ακτιβισμού για το κλίμα που εγκαταλείπει τα συνηθισμένα μονοπάτια της μαζικής διαμαρτυρίας μέσω των Fridays for Future ή ακόμη και των συνηθισμένων αποκλεισμών, επειδή αυτά έχουν αποδειχθεί αρκετά αναποτελεσματικά. Παρόμοιες δράσεις - αν και όχι για το κλίμα - ήταν ήδη γνωστές από το Κέντρο Πολιτικής Ομορφιάς. Και εκεί, επίσης, τα πολιτικά κόλπα ήταν πάντα εξαιρετικά αμφιλεγόμενα και κυρίως: αναποτελεσματικά.
Τελικά, πρέπει να αναρωτηθεί κανείς, αν ο ακτιβισμός πετυχαίνει πράγματι τον στόχο του -δηλαδή να επιστήσει την προσοχή στην κλιματική καταστροφή ή στην άνιση μεταχείριση του Παγκόσμιου Νότου- ή αν δεν υπάρχει αυτό, και απλώς είναι μια σπείρα αγανάκτησης μεταξύ αντιπάλων και υποστηρικτών σχετικά με τη μορφή της διαμαρτυρίας των. (Κάτι που είναι πολύ εύκολο να πραγματωθεί ΄λαμβάνοντας υπόψιν το νεαρό της ηλικίας των.)
Φυσικά, μπορεί να υποστηριχθεί ότι μεταφέρεται και το περιεχόμενο της διαμαρτυρίας πάντα με αυτόν τον τρόπο. Αλλά η μορφή και το περιεχόμενο δεν μπορούν να διαχωριστούν τόσο εύκολα. Σε ποιον ακριβώς υποτίθεται ότι απευθύνεται, όταν νεαροί ακτιβιστές ρίχνουν ντοματόσουπα σε έναν πίνακα σε μια καλλιτεχνική δράση, κολλάνε το χέρια τους και στη συνέχεια κρατούν τα χέρια τους, τραυματισμένα από την κόλλα, προς την κάμερα;
Ναι, έκαναν κακό στον εαυτό τους για να σώσουν τον κόσμο, το διαδίκτυο μπορεί να το δείξει και να το δει. Αυτό που βλέπουμε είναι η προθυμία μιας γενιάς να θυσιαστεί, να συμπεριφερθεί όπως ο Χάρι Πότερ, ο οποίος πάντα θρηνούσε κάπως κλαψιάρικα στους φίλους του ότι δυστυχώς μόνο αυτός μπορούσε να είναι ο εκλεκτός που θα πολεμούσε τον Βόλντεμορτ. Αλλά στο τέλος αποδεικνύεται ότι δεν είναι καν ο εκλεκτός - ακόμη και στον φανταστικό κόσμο δεν κυλούν όλα μόνα τους.
Αλλά πίσω στον βαν Γκογκ ή στις αυτοκόλλητες ταινίες στον αυτοκινητόδρομο: με την απολύτως θεμιτή και έντιμη πρόθεση να προειδοποιηθεί ο κόσμος για την κλιματική αποκάλυψη, η πράξη συχνά εξυπηρετεί μάλλον την αυτοδραματοποίηση μερικών πεφωτισμένων ακτιβιστών. Απλώς δεν είναι το ίδιο αν οι αυτόχθονες πληθυσμοί υπερασπίζονται με τη ζωή τους ενάντια ενός πετρελαιαγωγού ή αν ένας φοιτητής τέχνης κολλάει το σώμα του στο δρόμο Α1 και στη συνέχεια έχει να φοβηθεί μόνο για ένα πρόστιμο. Κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να ειπωθεί για τις απεργίες πείνας που προκάλεσαν αναστάτωση μπροστά στο Ράιχσταγκ πριν από σχεδόν ένα χρόνο. Αυτό που έχουν κοινό όλες αυτές οι μορφές δράσης είναι ότι πρόκειται κυρίως για το θάρρος ή την προθυμία των ακτιβιστών να κάνουν θυσίες και όχι για επίτευξη του σκοπού τους ή καλύτερα τον σκοπό σαν τέτοιο.
Τελικά, πρέπει να ειπωθεί κάτι σημαντικό: Αυτές οι δράσεις υψηλού προφίλ έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει να κινητοποιήσουν ή έστω να οργανώσουν μια κρίσιμη μάζα ενάντια στα ισχυρά συμφέροντα των λόμπι της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων - αυτό ακριβώς που χρειάζεται κάποιος αν θέλει πραγματικά να αντιμετωπίσει τους οικονομικούς και πολιτικούς αντιπάλους που στέκονται στο δρόμο του. Η κόλλα στο τραπέζι του Κρίστιαν Λίντνερ(Υπουγός Οικονομικών) προφανώς δεν πρόκειται να κάμψει τη δύναμη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ή της Παγκόσμιας Τράπεζας. Για να κερδηθεί αυτή η μάχη, θα χρειαστούν πολύ μεγαλύτερες μάζες από μια μικρή ριζοσπαστική μειοψηφία που έχει φάει τη σοφία με το κουτάλι.
Τώρα, το νόημα της κριτικής σε ενέργειες όπως αυτές δεν είναι να απαξιωθεί η πολιτική ανυπακοή ενάντια στο σύστημα κάθε αυτό. Αντίθετα, ιστορικά, ήταν πάντα μικρές εξεγέρσεις ή συμβολικές πράξεις ανυπακοής που πυροδότησαν ή τουλάχιστον συνόδευσαν μαζικές διαμαρτυρίες. Δεν αντικατέστησαν την ευρεία διαμαρτυρία- μάλλον, γύρω τους σχηματίστηκε ένα κίνημα ή μια δυσαρέσκεια που έγινε κατάλληλη για τις μάζες. Το γυναικείο κίνημα, το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, το εργατικό κίνημα και τελικά το ιστορικό κίνημα για το κλίμα αναδύθηκαν με βάση τα κεντρικά τους αιτήματα και στη συνέχεια έγιναν ισχυρότερα όταν έγιναν μεγαλύτερα και όχι μικρότερα.
Η πρωτοπορία, η οποία εδώ επιδεικνύει την ικανότητά της να υποφέρει, δεν είναι ούτε η πιο καταπιεσμένη ούτε η πιο βίαια πληγείσα. Μιλώντας αυστηρά, η κλιματική καταστροφή θα πλήξει πιθανότατα τελευταίους τους νέους λευκούς ακτιβιστές παγκοσμίως. Το μέλημά τους δεν φαίνεται να είναι να πείσουν τις μάζες για το νόημα των πράξεών τους, αλλά να ξεσηκώσουν, να σοκάρουν, να ενοχλήσουν. Αυτό φάνηκε από τα μπλόκα των αυτοκινητοδρόμων της Last Generation τους τελευταίους μήνες. Αποτελούν στρατηγικό αδιέξοδο, επειδή ακριβώς οι πλατιές μάζες τείνουν να αντιδρούν ενοχλητικά σε δράσεις, ακόμη και αν δεν έχουν τίποτα εναντίον του κλιματικού ακτιβισμού επί της αρχής.
Υπάρχουν έξυπνα μπλόκα και υπάρχει επίσης στρατηγική πολιτική ανυπακοή. Πρέπει να μετράται από το κατά πόσον δημιουργεί ένα κριτικό κοινό και ένα αλληλέγγυο αποτέλεσμα, επειδή αντιτίθεται στα κυρίαρχα συμφέροντα. Αλλά αν το ζητούμενο είναι περισσότερο να παρουσιάσει κανείς τον εαυτό του ως πεφωτισμένο, δείχνοντας στις αποβλακωμένες μάζες την οπισθοδρόμηση των δικών τους πράξεων, τότε τέτοιες ενέργειες μπορούν να μετατραπούν ακόμη και στο αντίθετο και να τρομάξουν ακόμη και εκείνους που πραγματικά θέλει κανείς να κερδίσει.
Η κλιματική κρίση παραμένει μια ταξική πάλη. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να οργανωθεί η τάξη. Οι μορφές δράσης μπορούν και πρέπει να ποικίλλουν και στην καλύτερη περίπτωση να αλληλοσυμπληρώνονται.
Αλλά αν αντιφάσκουν μεταξύ τους και στο τέλος της ημέρας ο αυτοκινητιστής ή ο μετακινούμενος έχει την αίσθηση ότι δεν έχει καμία σχέση με αυτό το θέμα του κλίματος, τότε δεν έχουμε κερδίσει τίποτα. Ούτε έχουμε κερδίσει τίποτα αν οι δράσεις τέχνης γίνονται κατανοητές μόνο από λίγους. Τότε η διάσωση του κλίματος παραμένει ένα έργο της ελίτ.
