Αστικές υποδομές : Σχεδιασμός και υλοποίηση, χωρίς στρατηγική
συντήρησης και ανανέωσης
Αυτή την στιγμή λειτουργούν εντός μόνο της νέας παραλίας δηλαδή περίπου σε μήκος μιας promenade 3,4 χλμ. 3 ακριβά καταστήματα Bar-Cafeteria, σε εύλογο χρόνο το Maison Crystal σίγουρα (κάτι πρέπει να γίνει το φάντασμα αυτό και τι άλλο θα το κάνουν στη πόλη της καφετέριας), σήμερα 3 Cafeterias αλυσίδων εκτός του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος χώρου της νέας παραλίας και έπονται σύμφωνα με την απόφαση του σοφού Δημοτικού Συμβουλίου άλλα τρία γυάλινα περίπτερα με τραπεζοκαθίσματα. Ergo -εάν υλοποιηθούν τα σχέδια τους- σε μερικά χρόνια 7 Cafeterias εντός του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος της νέας παραλίας και 3-5 μάλλον εκτός των συνόρων της. Οι επιδράσεις επί του πλησίον οικιστικού περιβάλλοντος, δηλαδή του κατοικείν, της κυκλοφορίας και του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, που είναι αναρτημένες για τον πολίτη.
Φαίνεται ότι ο όρος ‘δημόσιος χώρος’ δεν έχει εδραιωθεί σαν έννοια ή δεν έχει αναφερθεί ποτέ σε στρατηγικό σχεδιασμό ξεκινώντας από την προσέγγιση του όρου, τα κριτήρια που θα πρέπει να πληρεί, τον σχεδιασμό/ διαμόρφωση, την χρήση και οικειοποίηση, την ένταξη του σε ένα συνεκτικό αστικό δίκτυο, την πρόσβαση, την ποικιλόμορφη χρήση του, την τάξη και ασφάλειά του, και φυσικά την διαχείρισή του γενικότερα. Τώρα τελευταία παρατηρούν - όλοι όσοι ενδιαφέρονται-, την ανικανότητα διαχείρισης και καθορισμού κάποιων κανόνων λειτουργίας τάξης και ασφάλειας του χώρου της νέας παραλίας σαν δημόσιο χώρο. Αρχίζουν και προβληματίζονται τι είναι ο δημόσιος χώρος, αλλά και εκεί δεν τα παίρνουν όλα από την αρχή αλλά τρέχουν πίσω από αποσπασματικές έννοιες, à la Grecque. Γιατί?
Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι το αποτύπωμα ενός συμπτώματος για εμάς τους ανθρώπους μόνο. Η ασθένεια θα γίνει αντιληπτή όταν θα το "βιώσει' ο ίδιος ο δημόσιος χώρος λίγο αργότερα. Προσωπικά- όσο και να φαίνεται υπερβολικό- θεωρώ ότι όλα έχουν την αιτία τους σε δύο λόγους. Α) ιστορικά δεν έχουμε μάθει τι θα πει κυβερνησιμότητα για να καταστρώνουμε και μακροχρόνιες στρατηγικές με στόχους για τους πολίτες της χώρας μας και β) επανέρχομαι στο παραπάνω σημείο πάλι- δυστυχώς- η επάνδρωση του παν-δαιμόνιου από υπηρεσίες που υπάρχει για κάθε ζητηματάκι στο Δήμο έχει σταματήσει να ενημερώνεται γνωστικά τώρα και πολύ καιρό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το fiasko που θα επακολουθήσει με τις αντικαταστάσεις των λαμπτήρων του δημόσιου φωτισμού με τεχνολογία LED. Είναι και μόδα πλέον το αντιγράφω και επικολλώ. Βλέπε όλες τις ξενόφερτες φεστιβαλικές εκδηλώσεις, που αμέσως με ην πρώτη φορά: "Να γίνει θεσμός φωνάζουν όλα τα media" και ειδικά αυτά που αναφέρονται περισσότερο σε τέτοια 'πολιτιστικά' δρώμενα.
Οι περισσότεροι φαντάζομαι κάνουν και διαβάζουν το απολύτως αναγκαίο υπηρεσιακά, ιδιαίτερα οι υψηλά ιστάμενοι, αν και αυτοί μετακυλούν τις αρμοδιότητες, -πολλοί από τους οπαίους δεν είναι και οι αυθεντίες για το αντικείμενο που έχουν αναλάβει-, και υπευθυνότητές τους προς τα κάτω.
Θα αναφερθώ σε δυο έργα ένα μεγάλο (μετα απο 4 έτη από την παράδοση της ανάπλασης ) και ένα συνοικιακό μικρότερο (μετα απο 1 1/2 έτη μετά την παράδοση της ανάπλασης), με δυο διαφορετικές χρήσεις:
Το έργο της πόλης! Νέα παραλία. Τι να παρατηρήσεις από όλα! Το ότι δεν λειτουργούσαν τα συντριβάνια στο ζενίθ του καύσωνα ή ότι καίγονται σιγά σιγά οι λυχνίες των φωτιστικών και δεν αντικαθίστανται οπότε δεν περνάς βράδυ από τους επώνυμους κήπους. Αρα σε νυχτερινές ώρες δεν αναφερόμαστε. Ας ξεκινήσουμε χωρίς σχόλια για να μη κουρασθεί ο αναγνώστης από το πράσινο με ένα παράδειγμα (βλέπε εικ 1). Όμορφο με τη πρώτη ματιά, δεν λέω. Αλλά μας βγήκε τυχαία.
Εικ. 1:"Γερμανός"
(Solanum elaeagnifolium)[1]
[1] Ως ζιζάνιο είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό σε καλλιέργειες βαμβακιού ή
αραχίδας (φιστικιού), ενώ μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε ανοιξιάτικα
λαχανικά, οπωρώνες και αμπέλια. Είναι αλληλοπαθητικό, εκκρίνοντας τοξικές
ουσίες που αναστέλλουν την ανάπτυξη γειτονικών φυτών, ενώ μπορεί να μεταφέρει
παθογόνους οργανισμούς στα καλλιεργούμενα φυτά, όπως το έντομο Lygus hesperus και τους μύκητες Rhizoctonia solani, Cercospora atromarginalis και Verticillium albo-atrum. ο φυτό εξαπλώνεται
γρήγορα χάρη στα σπέρματά του και στα ριζώματα, ενώ ευδοκιμεί στα πιο φτωχά και
ξηρά εδάφη. Η καταπολέμησή του είναι δύσκολη, μιας και τμήματα ριζώματος ακόμα
κι ενός εκατοστού μπορούν υπό ορισμένες συνθήκες ν’αναγεννήσουν το φυτό. Πηγή: https://bolko.wordpress.com/2013/06/13/%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82-solanum-elaeagnifolium
|
Εικ. 2: Κατάσταση λεκάνης συντριβανιού μετά από λειτουργία πραγματική περίπου 17 μηνών(υπολογισμός) από την ημέρα της παράδοσης του έργου |
και τελικά και αυτά που βλέπουμε κάθε φορά που βρέχει:
Η συντήρηση των σιντριβανιών – βλέπε φωτογραφία. Έγινε ολόκληρο θέμα (4ο και 5ο) στο Δημοτικό Συμβούλιο,γιατί ακυρώνεται η σύμβαση και αποφασίστηκε την ίδια ώρα νέα σύμβαση με εργολάβο μάλλον το ίδιο με το ίδιο ποσό, που πάει να πει ότι δεν πήρε ούτε ένα ευρώ ο εργολάβος για την ελάχιστη συντήρηση και λειτουργία των σιντριβανιών που έκανε και όχι σε όλα τα σημεία χωροθέτησής τους.
Δεν υπάρχουν χρήματα για αγορά 600 νέων λαμπτήρων γιατί είναι ακριβοί οι συγκεκριμένοι λαμπτήρες στα πάρκα ? Εάν είναι οικονομικό το θέμα, ποιός αποφάσισε τότε να αγορασθούν τόσο ακριβά φωτιστικά με τόσους ακριβούς λαμπτήρες? Ρωτήθηκαν οι οικονομικές υπηρεσίες του Δήμου: "Μπορούν να αναλάβουν και το κόστος παρακολούθησης και συντήρησης της συγκεκριμένης υποδομής?"
Γιατί οι ενδοδαπέδιοι λαμπτήρες κατασκευάστηκαν από πέρα τους ενός εργολάβου με αποτέλεσμα η ποιότητα κατασκευής να είναι διαφορετική, οπότε και η πιθανότητα προβλήματος της λειτουργίας στο χρόνο μεγάλη όπως και αποδεικνύεται σήμερα αν παρατηρήσει κάποιος τον ενδοδαπέδιο ηλεκτροφωτισμό στη νέα παραλία. Χρειαζόταν ενδοδαπέδιος φωτισμός εξωτερικός με ότι αυτό συνεπάγεται για την συντήρησή του. Α) δεν γνώριζαν οι σχεδιαστές τι προτείνουν και αν μπορεί ο δήμος να αντέξει τέτοια κόστη ? Για τα επακόλουθα εννοούμε. Β) Τα τεχνικά κλιμάκια αλλά και τα οικονομικά του Δήμου δεν μπόρεσαν να δουν στο μέλλον τι θα συμβεί εάν…
Τα δένδρα που έχουν ξεραθεί έχουν πέσει από ισχυρούς ανέμους ή έχουν σαπίσει οι ρίζες τους και δεν έχουν αντικατασταθεί.
Οι μεταλλικές κολώνες των στεγάστρων στο κήπο του νερού σε 5 χρόνια θα λυγίσουν αφού – βλέπε φωτογραφία- η οξείδωση έχει προχωρήσει έως και 3 mm. Η pergola στο κήπο του νερού πόσο θα αντέξει, όχι περισσότερο από τις κολώνες που την στηρίζουν (εικ 7 και 8).
08102017 διαρροή παροχής Δήμου-ΕΥΑΘ για
περίπου 12 ώρες08102017 Ξερίζωμα δένδρου λόγω διαρροής
νερού ή διαρροή νερού λόγω του δένδρουΕικ 7: Μεταλλικός δοκός στήριξης pergola στο κήπο του νερού Εικ 8: Η βάση της μεταλλικής κολώνας μετά από 3 1/2 έτη παρουσίας στο κήπου του νερού.
Κανείς δεν γνώριζε από τους σχεδιαστές και από αυτούς που παρέλαβαν το έργο, ότι δίπλα έχει θάλασσα.
Εικ. 9:Μεταλλική στήριξη pergolas στο κήπο του νερού |
Τελικά το ερώτημα: Υπάρχει μοντέλο πρόγνωσης και υπολογισμού του κόστους παρακολούθησης των διαφόρων τύπων κατασκευασμένων υποδομών στο Δήμο ή όλα στη λογική "κάνοντας και βλέποντας ή βλέποντας και κάνοντας".
Σίγουρα αν θα στείλεις κάποια επιστολή στην Αντιδημαρχία xyz του Δήμου θα λάβεις – εάν λάβεις- απάντηση με ότι δικαιολογία τους καπνίσει, διότι σε θεωρούν μη νοήμονα άνθρωπο όποτε σε δουλεύουν με προφανή και ατράνταχτο τρόπο. Υπάλληλος του ΤΕΕ στις 18.10.2017 στην ερώτηση μου, που βρίσκεται η περιβαλλοντική μελέτη της ανάπλασης της νέας παραλίας: "Που θα φτάσουμε εάν ο κάθε πολίτης όποτε του καπνίσει γυρεύει την περιβαλλοντική μελέτη. Αναρτήθηκε τότε που γινόταν το έργο και μπορούσατε να κάνετε την ένστασή σας". Μα της απαντώ "...από αυτό που αναφέρεται στην περιβαλλοντική μελέτη ανθεκτικότητας για τρις χρήσεις μέχρι σήμερα μπορεί να έχει μεγάλη διαφορά, εκτός αυτού ενώ δεν ήμουν στη πόλη αυτή". "Εεε τι να σας κάνω εγώ". Το καταπληκτικό είναι ότι μου απαντούσε χωρίς να ξέρεις ούτε η ίδια τι μου έλεγε γιατί, φυσικά ούτε αυτή η μηχανικός γνώριζε, ότι δεν υπάρχει περιβαλλοντική μελέτη για την νέα παραλία ή μελέτη φέρουσας ικανότητας. Αλλά έπρεπε να πει κάτι για να δείξει στο πολίτη ότι καλώς είναι στη θέση αυτή αλλά και να πειστεί και η ίδια.
Σαν παράδειγμα μπορούμε να πάρουμε τον τομέα του δημοτικού οδικού - και δημόσιων χώρων - ηλεκτροφωτισμού.
Συμπληρωματικά από τεχνολογικής θεώρησης οι LED λυχνίες έχουν τα εξής χαρακτηριστικά [G. Togni,LED in der Strassenbeleuchtung und Empfehlungen an die Gemeinden. Giuseppina Togni, S.A.F.E., Schweizerische Agentur für Energieeffizienz]:
- Οι προμηθευτές λυχνιών LED αναφέρονται σε στοιχεία και δεδομένα, που δεν λαμβάνουν υπόψη τις απώλειες ολόκληρου του συστήματος.
- Η απόδοση των LED εξαρτάται από τη θερμοκρασία. Κατά συνέπεια, σημαντική είναι η επαρκής απαγωγή της θερμότητας.
- Οι λυχνίες LED γίνονται σταδιακά πιο αδύναμες, κατά κανόνα δεν σταματούν να λειτουργούν ξαφνικά.
- Η μεγάλη διάρκεια ζωής είναι ένα σημαντικό επιχείρημα πωλήσεων. Η υπερβολική ενεργειακά υψηλή λειτουργία τους και μια κακή απαγωγή θερμότητας μειώνουν τη διάρκεια ζωής.
- Οι λυχνίες LED διαφέρουν πολύ στο θερμικό χρώμα. Το επιθυμητό θερμικό χρώμα πρέπει να διευκρινιστεί εκ των προτέρων πριν την αγορά.
- Απόδοση = f (θερμικό χρώμα). Οι λυχνίες LED με κρύο λευκό φως (περίπου 5'000 K) είναι περίπου 20% έως 30% πιο αποδοτικές από τις λυχνίες LED με θερμό λευκό φως (περίπου 3000K).
Πίνακας 1: Σύγκριση βιωσιμότητας, οικονομικής απόδοσης και του λεγόμενου οικολογικού αποτυπώματος (μείωση εκπομπών CO2) LED και NAV (ατμών υψηλής πίεσης νατρίου) λαμπτήρων |
Ποιοι αποφασίζουν τελικά για όλα τα παραπάνω, τελικά ποιος είναι υπεύθυνος? Ο εργάτης στη παραλιακή ή ο υδραυλικός ή ηλεκτρολόγος τεχνικός του Δήμου? Αστειεύομαι φυσικά.
Μήπως, μια μάκρο θεώρηση του ερωτήματος[1] Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το επακόλουθο κόστος συντήρησης και λειτουργίας των δημοτικών υποδομών είναι η πρώτη συσχέτιση που θα πρέπει ο Δήμος να διερευνήσει. Το δεύτερο είναι τα πρότυπα ,τα ποιοτικά και τεχνολογικά standards όλων των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν στο τέλος το έργο της υποδομής, βοηθούν στην μελλοντική κάλυψη του επακόλουθου κόστους της υποδομής?
(Α) |
(Β) |