Μέσα στα
Εξάρχεια: η αστυνομία θέλει να απαλλαγεί από την "αυτοδιοίκητη γειτονιά" της
Αθήνας
Alex King and Ioanna Manoussaki-Adamopoulou Mon 26 Aug 2019
 |
| Η αστυνομία της Αθήνας μπαίνει στην Εξάρχεια τον Απρίλιο του 2019 για να πραγματοποιήσει εκδιώξεις καταληψιών, μερικοί από τους οποίους είναι πρόσφυγες. Photograph: Pantelis Saitas/EPA |
Η κεντρική γειτονιά της
Αθήνας Εξάρχεια, η οποία βοήθησε να στεγαστούν οι πρόσφυγες, βρίσκεται στα
σκαλοπάτια μιας κυβερνητικής καταστολής
Τελευταία νέα: Η αστυνομική επιδρομή στην Αθήνα συλλαμβάνει μετανάστες - Τελευταία τροποποίηση στις Παρ 30 Αυγ 2019 16:40
5 π.μ. στην κεντρική συνοικία των Εξαρχείων της Αθήνας. Μια ομάδα Αφγανών και Ιρανών κάθονται μαζί για πρωινό στη μέση του δρόμου, με ένα banner που αναφέρει "No Pasaran", που βρίσκεται μεταξύ των κτιρίων πάνω από τα κεφάλια τους. Γελούν και αστειεύονται, καθώς βοηθούν με το ψωμί και τις τυρόπιτες αν μοιρασθούν από το κοινωνική τράπεζα. Το δημόσιο πρωινό είναι έξω από τή Notara 26, ένα αυτό-οργανωμένο καταφύγιο προσφύγων. Από την αρχή του Σεπτεμβρίου 2015, στο ύψος της κρίσης των προσφύγων, έχει παράσχει το καταφύγιο σε περισσότερους από 9.000 ανθρώπους στέγη και φαγητό.
Αυτά τα «Πρωινά της Αντίστασης» - που
πραγματοποιήθηκαν τις πρώτες πρωινές ώρες όταν περίμεναν πιθανότατα να γίνουν
οι εισβολές από την αστυνομία - έχουν
γίνει καθημερινότητα από τότε που η ελληνική κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας
ανέλαβε καθήκοντα τον Ιούλιο.
[Η κατάληψη] είναι σημαντική για μένα γιατί αισθάνομαι λίγο πιο άνθρωπος. Έχουμε χώρο για ύπνο, έχουμε γείτονες και μια γειτονιά γύρω μας. Saif, πρόσφυγας
Μια υπόσχεση για την "αποκατάσταση του νόμου και της τάξης" ήταν ένα από τα θέματα προεκλογικής εκστρατείας που σάρωσαν το δεξί κόμμα στην εξουσία. Τάχιστα στις 8 Αυγούστου σχεδιάσε να εκδιώξει και ανακοινώθηκαν οι 23 προσφυγικές και αναρχικές καταλήψεις στα Εξάρχεια.
Εάν πραγματοποιηθεί, μέχρι το τέλος του
μήνα θα εχει τερματίστει το πείραμα της Αθήνας με αυτόνομη αστική διακυβέρνηση
και το τοπικό δίκτυο αλληλεγγύης των προσφύγων, το οποίο σήμερα στεγάζει πάνω
από 1.000 άτομα.
Περιτριγυρισμένα από πανεπιστημιακά
κτίρια τα Εξάρχεια υπάρχουν τώρα και χρόνια
σαν το σπίτι των πνευματικών αριστερών, των αντιεξουσιαστικών και αναρχικών κινημάτων
της Ελλάδας.
 |
Πανό έξω από τη Notara 26, ένα αυτο-οργανωμένο καταφύγιο στέγασης προσφύγων. Φωτογραφία: Ιωάννα Μανουσάκη-Αδαμοπούλου
|
Περνώντας μπροστά από τις ομάδες αστυνομίας αντιμετώπισης
των καταληψιών που είναι παρατεταγμένοι σταθερά περιμετρικά των Εξαρχείων,
υπογραμμίζει αυτό ότι δεν είναι απλά μια
τυπική γειτονιά. Είναι ο χώρος των τακτικών συμπλοκών ανάμεσα στην
αστυνομία που χρησιμοποιεί πολύ απλπόχερα δακρυγόνα και τη νεολαία που
εκτοξεύει κοκτέιλ molotov, που είναι πρόθυμοι να τις εξαπολύσουν για την
απογοήτευσή τους για την κακή οικονομική και πολιτική κατάσταση της Ελλάδας.
Ωστόσο, σε μια χώρα όπου πλέον είναι
τεκμηριωμένη η άκρα δεξιά και η κρατική βία κατά των μεταναστών, η έλλειψη
ορατής αστυνομικής παρουσίας στο Εξάρχεια και η φωνητική αντιρατσιστική τους
στάση δημιούργησαν ένα χώρο σχετικού ασύλου.
 |
| Photograph: Stéphane Burlot |
"Είμαι τόσο
χαρούμενος εδώ, αισθάνομαι ασφαλής", εξηγεί ο Σάνα *, κάτοικος από το
Αφγανιστάν. "Εδώ δουλεύουμε μαζί και έχουμε μια καλή ζωή."
Χιλιάδες πρόσφυγες έφθασαν στην Αθήνα το
καλοκαίρι του 2015. Με την ελάχιστη ανταπόκριση του κράτους, το αναρχικό κίνημα
στην περιοχή (που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1980) αποφάσισε να ανοίξει
κενά κτίρια στην Εξάρχεια για να φιλοξενήσουν πρόσφυγες. Η Notara 26 ήταν η πρώτη και σύντομα ενώθηκε με άλλους, βασισμένη
στις ίδιες αρχές της αυτόνομης αυτο-οργάνωσης. Οι καταλήψεις προσφέρουν μια
βιώσιμη εναλλακτική λύση στα επίσημα στρατόπεδα προσφύγων, σημεία εστίασης και
κέντρα κράτησης, οι συνθήκες των οποίων έχουν καταδικαστεί ευρέως από διεθνείς
παρατηρητές.
 |
| Το κατάλυμα Σπύρου Τρικούπη 17, ένας από τους 23 αναρχικούς και τους πρόσφυγες καταλήψεις που κατέχουν επί του παρόντος στην γειτονιά Εξάρχεια της Αθήνας. Photograph: Jose Márner |
"Σε αντίθεση, η Νέα Δημοκρατία
επιτέθηκε στο χειρισμό της διαχείρισης της κρίσης των προσφύγων από τη διοίκηση
του ΣΥΡΙΖΑ, αξιοποιώντας τους φόβους και την απογοήτευση για την ασφάλεια στην Ελλάδα, αναγκάζοντας να αναλάβει δυσανάλογη ευθύνη. Στην
κυβέρνηση έχουν εντείνει την επιβολή των συνόρων, έχουν ανακαλέσει προς το
παρόν τα δικαιώματα των αιτούντων ασύλου για πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και
κοινωνικής ασφάλισης και έχουν διαλύσει το υπουργείο μετανάστευσης,
μεταφέροντας την ευθύνη για τους πρόσφυγες στο υπουργείο προστασίας των πολιτών,
το οποίο εποπτεύει επίσης την αστυνομία!
Ωστόσο, υπό τον ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε η
στρατηγική της ποινικοποίησης των καταλήψεων των προσφύγων και για τους
πρόσφυγες. Ένα κύμα εκδιώξεων από έντονα ένοπλες αστυνομικές δυνάμεις παρέμβει
στις αρχές Απριλίου 2019 και αφορούσε πάνω από 300 άτομα.
Οι περισσότερες καταλήψεις στην Εξάρχεια
λειτουργούν σύμφωνα με την πολιτική «όχι ναρκωτικά και όχι αλκοόλ». Ωστόσο, σε
συνδυασμό με τις πλησίον ενέργειες της
αστυνομίας κατά των ναρκωτικών, τα περισσότερα reportage των μέσων ενημέρωσης συνέδεσαν τις εξώσεις των καταλήψεων στα εξάρχεια με τα ναρκωτικό.
Υποσχόμενη να «καθαρίσει τα Εξάρχεια»,
είναι η νέα ρητορική της Νέας Δημοκρατίας και έχει συνδυάσει τους εμπόρους
ναρκωτικών, τους εγκληματίες με τους αναρχικούς και τους μετανάστες. Μια από
τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης ήταν η αμφιλεγόμενη κατάργηση του νόμου
περί πανεπιστημιακού ασύλου, τον οποίο, ο νέος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
ισχυρίστηκε ότι είχε κάνει τις πανεπιστημιουπόλεις εγκληματικές περιοχές και
περιοχές χωρίς αστυνομία. Οι κριτικοί στη θέση αυτή θεωρούν την κίνηση ως
επίθεση στις πολιτικές ελευθερίες και στα Εξάρχεια, αντί ενάντια στην
εγκληματικότητα.
Οι έμποροι ναρκωτικών και οι εγκληματικές
συμμορίες εκμεταλλεύτηκαν την έλλειψη ορατής επιβολής του νόμου στα Εξάρχεια.
Οι τοπικοί ακτιβιστές έχουν κάνει πολλές προσπάθειες να βελτιώσουν την
κατάσταση γύρω από την πλατεία, όπως η φύτευση δέντρων, η οργάνωση προβολών και
συναυλιών και η πραγματοποίηση περιπολιών νύχτας, αλλά πολλοί αναγνωρίζουν ότι
η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες.
 |
| Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που διαφεύγουν από τον πόλεμο στη Συρία περιμένουν στον Πειραιά την έναρξη της κρίσης των προσφύγων το 2015. Photograph: Alkis Konstantinidis/Reuters |
Μαζί με τις εκτοπίσεις και τις
επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών, οι αρχές έχουν ανακοινώσει σχέδια που
περιλαμβάνουν τη βαφή των καλυμμένων με γκράφιτι περιοχών(τοίχους, πεζοδρόμια
κλπ) και τη βελτίωση του φωτισμού του
δρόμου - κανένα από τα οποία δεν απαιτεί εξώσεις, υποστηρίζουν ακτιβιστές. Η
Ελληνική Αστυνομία αρνήθηκε να σχολιάσει συγκεκριμένες ενέργειες.
Παρά τις συνεχιζόμενες απειλές, δεν έχουν πραγματοποιηθεί
ακόμα εκδιώξεις αυτό το καλοκαίρι. Ωστόσο, σημειώθηκε αισθητή κλιμάκωση της
αστυνομικής δραστηριότητας στην περιοχή, με σχεδόν καθημερινές ενέργειες στην
πλατεία και γύρω από αυτήν. Όσοι συνελήφθησαν για παραβιάσεις μετανάστευσης
έχουν ληφθεί σε κράτηση. Η Νέα Δημοκρατία ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει την
απέλαση αποτυχημένων αιτούντων άσυλο.
"Έχουν χρησιμοποιήσει την εγκληματικότητα, τις προκαταλήψεις προς τους πρόσφυγες και ακόμη και τις κατηγορίες της τρομοκρατίας για να δυσφημήσουν την αριστερή αντίσταση στην Εξαρχία", λέει ο Πάνος *, ένας ακτιβιστής που βοήθησε να ανοίξει η Νοταρά 26 το 2015. «Προσωπικά δεν νομίζω ότι θα είναι επιτυχής . Το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο και πού θα μπορούσαν να μεταφέρουν όλα τα παιδιά και τις οικογένειες των προσφύγων; Τα στρατόπεδα είναι γεμάτα. ''
Η Αθήνα έχει αδειάσει για το καλοκαίρι. Τα
καταστήματα είναι κλειστά και αισθάνεσαι τη ζεστή να κολλά πάνω σου, είναι μια πόλη φάντασμα. Όμως, στην πλατεία
Εξαρχείων, υπάρχει ένας αισθητός αέρας έντασης, καθώς αυτοί που συγκεντρώθηκαν
γνωρίζουν ότι μια άλλη αστυνομική επιχείρηση μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή.
Πίσω από τη γωνία, η κατάληψη Azadi, που είναι
άδεια από τις εισβολείς του Απριλίου επι ΣΥΡΙΖΑ, καλύφθηκε με μια τοιχογραφία
που απεικονίζει αναρχικούς που έρχονται αντιμέτωποι με την αστυνομία και το
σλόγκαν: «Τα Εξάρχεια θα νικήσουν».
